Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Linia 1: Linia 1:
'''TUSZYŃSKA Agata'''
+
<div id="shortDescription">
 +
<p>ur. 1957</p>
 +
<p>Pseud.: A.T.; Agata Martini.</p>
 +
<p>Biografka, reportażystka, poetka, historyk teatru.</p>
 +
</div id='shortDescription'>
  
'''ur. 1957'''
+
<div class='all'>
 +
<div class='biogram'>
 +
==BIOGRAM==
 +
<p>Urodzona 25 maja 1957 w Warszawie, córka Haliny Przedborskiej, dziennikarki, i Bogdana Tuszyńskiego, sprawozdawcy sportowego i historyka sportu. Uczęszczała do III Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie, a po uzyskaniu w 1976 świadectwa dojrzałości studiowała w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej (PWST) na Wydziale Wiedzy o Teatrze. W czasie letnich wakacji wielokrotnie wyjeżdżała do Francji, finansując podróże dorywczą pracą (jako kelnerka, opiekunka dzieci, sprzątaczka). Debiutowała w 1977 recenzją teatralną pt. ''Relacja o pewnej zbrodni'', zamieszczoną na łamach „Tygodnika Kulturalnego” (nr 14), dotyczącą scenicznej adaptacji powieści F. Dostojewskiego pt. ''Zbrodnia i kara'' w krakowskim Starym Teatrze. Jako poetka debiutowała w następnym roku wierszami pt. ''Aktorka I'' oraz ''Aktorka II'', opublikowanymi w piśmie „Nowy Wyraz” (nr 3); w 1978 w tygodniku „Kultura” (nr 6) ogłosiła także pierwszy reportaż pt. ''Zanotowane na próbach'', w którym zrelacjonowała przygotowania do wystawienia sztuki J. Słowackiego ''Sensrebrny Salomei'' w Teatrze Narodowym w Warszawie. W 1979-81 należała do SDP. W 1980 ukończyła studia magisterskie na PWST i podjęła pracę nad doktoratem w Instytucie Sztuki (IS) PAN. Rozwijała twórczość poetycką, ogłaszała też kolejne recenzje i artykuły o teatrze oraz wywiady przeprowadzane z artystami sceny, m.in. w pismach „Teatr” (1977, 1980-87, z przerwami), „Życie Literackie” (1981; pojedyncze publikacje także w 1980 i 1984) i „Nowe Książki” (1984-85, m.in. noty teatralne podp. krypt. A.T.). Publikowała także w wydawnictwach działających poza cenzurą, m.in. w almanachu oficyny Krąg „Silva Rerum” z 1981 (wywiad podp. pseud.: Agata Martini). W 1986 na podstawie rozprawy monograficznej pt. ''Wisnowska'' (promotor prof. Zbigniew Raszewski) otrzymała w IS PAN stopień doktora i następnie w 1987-92 pracowała na stanowisku adiunkta w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN w Warszawie. W 1989 została członkiem SPP. Była stypendystką wielu instytucji i uczelni zagranicznych, m.in. paryskiego Towarzystwa Historyczno-Literackiego (stypendium im. S. Lama w 1988), amerykańskiej Fundacji Fulbrighta (w 1991-92), American Jewish Archives w Cinncinati, w stanie Ohio (w 1993), Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie (w 1997-98), Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku (w 1999), amerykańskiej MacDowell Colony (w 2001), Ledig-Rowolt Foundation (w 2000 i 2002) i Fundacji Rockefellera (w 2002). Wykorzystując przyznane stypendia na zbieranie materiałów do reportaży i książek biograficznych przebywała przez dłuższy czas m.in. w Paryżu (m.in. w 1989-91oraz w 2000), zainspirowana przez Jerzego Giedroycia z paryskiej „Kultury” podróżowała śladami polskich zesłańców do Moskwy i na Syberię (w 1989), była też w Izraelu (w 1991 i ponownie w 1997-98). W Stanach Zjednoczonych gościła również jako visiting profesor na Columbia University w Nowym Jorku (1991-93). Nadal prowadziła też badania nad historią teatru i uprawiała twórczość poetycką. Artykuły, reportaże i wiersze publikowała m.in. w paryskich „Zeszytach Historycznych” (1987, 1990, 1992), „Zeszytach Literackich” (1988, 1991-92) i „Kulturze” (1990-94) oraz w pismach krajowych: „Odrze” (1989-94 z przerwami, 2000-2004), „Kresach” (1992-94, 2000), „Arkuszu” (1994, 1996-2002, z przerwami). W 1996-98 była wykładowcą w Centrum Dziennikarstwa w Warszawie (The Warsaw Journalism Center). W 2001 podjęła wykłady w Instytucie Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego (UW), a w 2002-2006 omawiała sztukę reportażu i wywiadu literackiego jako etatowy pracownik tejże uczelni (starszy wykładowca). W 2002 zaczęła również prowadzić zajęcia dydaktyczne w Studium Literacko-Artystycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 2002 została członkiem Polskiego PEN Clubu. Wielokrotnie czasowo przebywała w Kanadzie, a w 2005-10 mieszkała tam na stałe i pracowała (w 2006-07) jako visiting professor na University of Toronto. W 2011 nawiązała współpracę z Instytutem Reportażu w Warszawie. W 2014-2015 (przez jeden semestr) prowadziła wykłady w Instytucie Dziennikarstwa UW (wpisane w program studiów niestacjonarnych w ramach specjalizacji prasowej). W 2010 otrzymała tytuł Honorowej Obywatelki Łęczycy. Odznaczona srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015).</p>
 +
<p>W 1985 wyszła za mąż za Krzysztofa Wójcika, fotografika; rozwód w 1988. W 2005, po kilkunastu latach wcześniejszej znajomości, zawarła związek małżeński z Henrykiem Dasko (zm. 2006), eseistą i tłumaczem, który w 1969 wyemigrował z Polski do Kanady i osiadł w Toronto. W 2011 zamieszkała w Warszawie.</p>
 +
</div> <!-- biogram -->
  
Pseud.: A.T.; Agata Martini.
+
<span id='tworczosc'></span><div id='primary'>
  
Biografka, reportażystka, poetka, historyk teatru.
+
==TWÓRCZOŚĆ==
 +
<ol>
  
 +
<li> Rysowanie. [Wiersze]. [Podkowa Leśna: Ofic. Wydawn. P.T.* 1980], 12 s. ''Ser. Poet''ycka, 3.</li>
 +
<li> I znowu list. [Wiersze]. Rys. A. Wahl. Wwa: Spółka Poetów 1990, 77 s.</li>
 +
<p class='comment'>Zawiera m.in. cykl: Piosenki.</p>
 +
<li> [[#Rosjanie w Warszawie|Rosjanie w Warszawie]]. Migawki spod zaboru rosyjskiego w okresie Powstania Styczniowego. [Szkic historyczny]. Paryż: Inst. Lit. 1990, 128 s. Wyd. nast. [poszerz.] Wwa: Interim 1992.</li>
 +
<li> [[#Wisnowska|Wisnowska]]. [Biografia literacka]. Wwa: WAiF 1990, 309 s., tab. Wyd. nast. [uzup.] pt. Maria [[#Wisnowska|Wisnowska]]. Jeśli mnie kochasz – zabij! [Wstęp:] J. Szczepkowska. Wwa: „Twój Styl” 2003, 429 s., [40] s. tabl. ''Biografie''.</li>
 +
<p class='comment'>Rozprawa doktorska. – Dot. aktorki, M. Wisnowskiej, oraz życia artystycznego i społecznego w Warszawie u schyłku XIX w.</p>
 +
<li> [[#Kilka portretów z Polską w tle|Kilka portretów z Polską w tle]]. Reportaże izraelskie. Słowo wstępne: R. Kapuściński. Gdańsk: Marabut 1993, 149 s.</li>
 +
<p class='comment'>Teksty dot. splotu kultur polskiej i żydowskiej, napisane w 1989-1992, z podróży do Izraela w 1991, a Wilna w 1989, Paryża i Drohobycza w 1992. - Nagroda Pol. PEN Clubu im. K. Pruszyńskiego za rok 1993, przyznana w 1994.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł. franc.: Les disciples de Schulz. [Przeł.] M. Carlier. Montricher 2001.</p>
 +
<p class='comment'>Adapt. teatr. reportażu „Chłopiec na fotografii” w przekł. franc.: Le Garçon de la photographie. Adapt. M.C. Mastrangeli. Paryż, Le Colombier, Octogone 2002.</p>
 +
<li> [[#Zamieszkałam w ucieczce|Zamieszkałam w ucieczce]]. [Wiersze]. [Wstęp:] W. Woroszylski. Lubl.: Stow. Lit. „Kresy” 1993, 80 s. ''Bibl. „Kresów”'', 4.</li>
 +
<li> [[#Singer|Singer]]. Pejzaże pamięci. [Biografia]. Gdańsk: Marabut 1994, 342 s. Wyd. nast.: tamże 1996, ''Piórko''; wyd. nowe uzup. Wwa: Muza 2002, 493 s.; wyd. 2 zmien. [właśc. 4, popraw. i uzup.] Kr.: WL 2010, 567 s.</li>
 +
<p class='comment'>Dot. pisarza I.B. Singera.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł.: ang.: Lost landscapes. In search of Isaac Bashevis Singer and the Jews od Poland. [Przeł.] M.G. Levine. New York 1998, – czes.: Singer. Krajiny pamĕti. [Przeł.] V. Dvořáčková. Jinočany 2006, – franc.: Singer, paysages de la mémoire. [Przeł. ] J.-Y. Erhel. Paris 2002.</p>
 +
<li> [[#H. Koprowski: Wygrać każdy dzień|H. Koprowski: Wygrać każdy dzień]]. Spisała A. Tuszyńska. Wwa: Diana 1996, 363 s., tab.</li>
 +
<p class='comment'>Biografia lekarza, wirusologa i immunologa, wynalazcy szczepionki przeciwko wirusowi polio.</p>
 +
<li> [[#Adresat nieznany|Adresat nieznany]]. Notatnik poetycki 1993-1996. [Wiersze]. Ze wstępem J. Twardowskiego. Wwa: Diana 1997, 120 s. ''Bibliofil''.</li>
 +
<li> [[#Długie życie gorszycielki|Długie życie gorszycielki]]. Losy i świat Ireny Krzywickiej. [Biografia]. Wwa: Iskry 1999, 364 s. Wyd. nast.: wyd. 2 zmien. [popraw. i uzup.] pt. Krzywicka – długie życie gorszycielki. Kr.: WL 2009, 571 s., tamże 2011.</li>
 +
<li> [[#Łęczyca|Łęczyca]]. [Wiersze]. Wwa: Diana 2001, [21] s. ''Bibliofil''.</li>
 +
<li> [[#Na cudzych brzegach|Na cudzych brzegach]]. Notatnik poetycki 1997-2000. [Wiersze]. Wwa: Diana 2001, 98 s. ''Bibliofil''.</li>
 +
<p class='comment'>Zawiera cykle: A; Kartki z East Village; Popołudnie w Cuernavaca; Statek do Haify; Z.</p>
 +
<li> [[#Gwiazdy i gwizdy|Gwiazdy i gwizdy]]. Z dziejów publiczności teatralnej1765-1939. [Monografia]. Lublin: Wydawn. UMCS 2002, 246 s.</li>
 +
<li> Miejsce przy oknie. [Wiersze]. Wwa: Nowy Świat 2003, 83 s.</li>
 +
<li> B. Tuszyński: Polscy olimpijczycy XX wieku (1924-2002). [Słownik biograficzny]. [Cz. 1-2]. Współpraca: H. Kurzyński, A. Tuszyńska. Wr.: Wydawn. Europa 2004, 566 + 541 s.</li>
 +
<p class='volumeDescription'>[Cz. 1:] A-M. – [Cz. 2:] N-Ż.</p>
 +
<li> [[#Rodzinna historia lęku|Rodzinna historia lęku]]. Kr.: WL 2005, 423 s. Wyd. nast. [popraw.] tamże 2011.</li>
 +
<p class='comment'>Biogr. opowieść o odkrywaniu rodzinnego sekretu: żydowskiego pochodzenia matki.</p>
 +
<p class='comment'>Nominacja do franc. Nagrody Prix Médicis w 2005.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł.: ang.: Family history. A memoir. [Przeł.:] Ch. Ruas. New York 2016, – franc.: Une historie familiale de la peur. [Przeł.] J.-Y. Erhel. Paris 2006. Wyd. nast. tamże 2011.</p>
 +
<li> [[#Ćwiczenia z utraty|Ćwiczenia z utraty]]. Kr.: WL 2007, 237 s.</li>
 +
<p class='comment'>Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta E. Kijowska. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2015], płyta CD w formacie mp3.</p>
 +
<p class='comment'>Wspomnienia dot. zmagań z chorobą nowotworową męża autorki, H. Dasko w 2005-2006.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł. franc.: Exercices de la perte. [Przeł.] J.-Y. Erhel. Paris 2009, – koreań. [Korea?: DD World] 2011.</p>
 +
<li> Oskarżona. [[#Wiera|Wiera]] Gran. [Biografia]. Kr.: WL 2010, 462 s. Por. poz. 21, 22.</li>
 +
<p class='comment'>Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta A. Polony. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2015], płyta CD w formacie mp3.</p>
 +
<p class='comment'>Dot. piosenkarki polskiej żydowskiego pochodzenia, gwiazdy warszawskiego getta, oskarżonej po wojnie o kolaborację z Niemcami. – Zawarte w książce passusy dot. wojennych losów Władysława Szpilmana były powodem procesów cywilnych wytoczonych autorce i jej wydawcom w Polsce i w Niemczech przez rodzinę muzyka. Wiosną 2013 Wyższy Sąd Krajowy w Hamburgu (nie ingerując w postać znajdującego się już w sprzedaży pierwszego wydania niemieckiego) nakazał w kolejnych edycjach usunięcie niepopartych dowodami oskarżeń rzucanych przez Wierę Gran na Szpilmana (wg inf. A. Tuszyńskiej – 25 linijek z 375-stronicowego tekstu). We wrześniu 2013 Sąd Okręgowy w Warszawie (nieprawomocnym wyrokiem) oddalił pozew Haliny Grzecznarowskiej-Szpilman i jej syna, Andrzeja uznając, że A. Tuszyńska miała prawo zacytować także kontrowersyjne opinie artystki. W lipcu 2016 Sąd Apelacyjny w Warszawie prawomocnie rozstrzygnął sprawę na korzyść rodziny Szpilmana.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł.: ang.: Vera Gran. The accused. [Przeł. z jęz. franc.] Ch. Ruas. New York 2013, – franc.: Wiera Gran, l’accusée. [Przeł.] I. Jannès-Kalinowski. Paris 2010, wyd. nast. tamże 2011, 2012. – grec.: Viera Gkran: ī katīgoroumenī. [Przeł. z franc.] T. Skassīs. Athī'na 2011, – hebr.: Ha-ne'šemet. Wyeyrah Gra'n, zameret geṭŵ Waršah. [Przeł. z jęz. franc.:] A. Uriel. Kinneret 2012, – hiszp.: La cantante del gueto de Varsovia. Wiera Gran, la acusada. [Przeł.:] Í. Sánchez Paños, E-M. Cano, Madryt 2011, – maced.: Obvineta: Vǰera Gran. [Przeł.] M. Mirkulovska. Skopǰe 2015, – niderl.: Vera Gran. De zangeres van het getto van Waschau. [Przeł.] L. van Nes. Amsterdam 2011, – niem.: Die Sängerin aus dem Ghetto - Das Leben der Wiera Gran. [Przeł. z jęz. franc.] X. Osthelder. Berlin 2013, – słoweń.: Obtožena: Wiera Gran. [Przeł.] T. Jamnik. Ljubljana 2015, – włos.: Wiera Gran: l'accusata. [Przeł.:] M. Botto. Torino 2012.</p>
 +
<li> Nadzieja 2. [Wiersze]. Lubl.: Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN 2010, 63 s.</li>
 +
<p class='comment'>Na okł. tyt.: Nadzieja 2Espoir 2.</p>
 +
<li> [M. E. Tyrmand]: [[#Tyrmandowie|Tyrmandowie]]. Romans amerykański. Rozm. i skomponowała A Tuszyńska. Tłum. listów A. Wróbel. Wwa: Wydawn. MG, cop. 2012, 269 s.</li>
 +
<p class='comment'>Dot. emigracyjnych losów i twórczości L. Tyrmanda.</p>
 +
<li> [[#Wiera|Wiera]] Gran. [Scenariusz filmu dokumentalnego]. Reż.: M. Zmarz-Koczanowicz. TVP 2012.</li>
 +
<p class='comment'>Scenariusz napisany na podstawie książki Oskarżona. Wiera Gran, por. poz. 18. Premierowy pokaz filmu w maju 2012 na 52. Krakowskim Festiwalu Filmowym.</p>
 +
<li> Pani Ka. [Słuchowisko]. Reż. W. Markiewicz. Radio 2013.</li>
 +
<p class='comment'>Słuchowisko napisane na podstawie książki Oskarżona. Wiera Gran, por. poz. 18.</p>
 +
<li> [[#Wiera|Wiera]]. Dramat w sześciu obrazach. [Współaut.] J. Żurek. „Dialog” 2013 nr 11 s. 61-116.</li>
 +
<p class='comment'>Tekst dostępny też na stronie internetowej: http://www.agatatuszynska.pl/Wiera.pdf [dostęp 2 grudnia 2016].</p>
 +
<li> Teatr się pali! O pięciu pożarach Teatru Narodowego. [Szkic historyczny]. Wwa: Teatr Nar. 2014, 60 s. ''Teatr Nar. – Historia'', 9.</li>
 +
<li> [[#Narzeczona Schulza|Narzeczona Schulza]]. Apokryf. Kr.: WL 2015, 321 s.</li>
 +
<p class='comment'>Opowieść biograficzna o Józefinie Szelińskiej, narzeczonej Brunona Schulza.</p>
 +
<p class='comment'>Nominacje do franc. nagród Prix Médicis i Prix Femina w 2015, nominacja do finału Ogólnopolskiej Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia (przyznawanej przez „Kurier Szczeciński”) w 2016.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł. franc.: La Fiancée de Bruno Schulz. [Przeł.:] I. Jannès-Kalinowski. Paris 2015.</p>
 +
<li> Jamnikarium. Wwa: Wydawn. MG 2016, 351 s.</li>
 +
<p class='comment'>Autorka podp.: Agata Tuszyńska &Lonia. – Ułożony w formie leksykonu zbiór krótkich opowieści, wspomnień i listów dotyczących jamników oraz ich właścicieli.</p>
 +
<p class='comment'>Przekład wierszy A. Tuszyńskiej w antologii ang.: Ambers aglow. An anthology of Polish women's poetry (1981-1995). [Przeł.] R. Grol. Austin 1996.</p>
 +
<p class='comment'>Adaptacja</p>
 +
<li> W. Reymont: Komediantka. Adapt. A. Tuszyńska. Reż.: Z. Rakowiecka. Radio 1980.</li>
 +
</ol>
 +
===Prace redakcyjne===
 +
<ol>
 +
<li> [[#I. Krzywicka: Wyznania gorszycielki|I. Krzywicka: Wyznania gorszycielki]]. [Wspomnienia]. Oprac. A. Tuszyńska. Wwa: Czyt. 1992, 436 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 1995, [wyd. 3] 1996, [wyd. 4] 1998, wyd. 5 2002.</li>
 +
<li> Próba generalna. [Antologia]. Pod kierunkiem [i ze wstępem] A. Tuszyńskiej. Wwa: „Twój Styl” 2004, 280 s.</li>
 +
<p class='comment'>Zbiór tekstów prozą powstałych na zajęciach warsztatowych Wydziału Dziennikarstwa UW – Ćwiczenia z pisania.</p>
 +
</ol>
 +
</div id='primary'>
  
Urodzona 25 maja 1957 w Warszawie, córka Haliny Przedborskiej, dziennikarki, i Bogdana Tuszyńskiego, sprawozdawcy sportowego i historyka sportu. Uczęszczała do III Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie, a po uzyskaniu w 1976 świadectwa dojrzałości studiowała w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej (PWST) na Wydziale Wiedzy o Teatrze. W czasie letnich wakacji wielokrotnie wyjeżdżała do Francji, finansując podróże dorywczą pracą (jako kelnerka, opiekunka dzieci, sprzątaczka). Debiutowała w 1977 recenzją teatralną pt. ''Relacja o pewnej zbrodni'', zamieszczoną na łamach „Tygodnika Kulturalnego” (nr 14), dotyczącą scenicznej adaptacji powieści F. Dostojewskiego pt. ''Zbrodnia i kara'' w krakowskim Starym Teatrze. Jako poetka debiutowała w następnym roku wierszami pt. ''Aktorka I'' oraz ''Aktorka II'', opublikowanymi w piśmie „Nowy Wyraz” (nr 3); w 1978 w tygodniku „Kultura” (nr 6) ogłosiła także pierwszy reportaż pt. ''Zanotowane na próbach'', w którym zrelacjonowała przygotowania do wystawienia sztuki J. Słowackiego ''Sen'' ''srebrny Salomei'' w Teatrze Narodowym w Warszawie. W 1979-81 należała do SDP. W 1980 ukończyła studia magisterskie na PWST i podjęła pracę nad doktoratem w Instytucie Sztuki (IS) PAN. Rozwijała twórczość poetycką, ogłaszała też kolejne recenzje i artykuły o teatrze oraz wywiady przeprowadzane z artystami sceny, m.in. w pismach „Teatr” (1977, 1980-87, z przerwami), „Życie Literackie” (1981; pojedyncze publikacje także w 1980 i 1984) i „Nowe Książki” (1984-85, m.in. noty teatralne podp. krypt. A.T.). Publikowała także w wydawnictwach działających poza cenzurą, m.in. w almanachu oficyny Krąg „Silva Rerum” z 1981 (wywiad podp. pseud.: Agata Martini). W 1986 na podstawie rozprawy monograficznej pt. ''Wisnowska'' (promotor prof. Zbigniew Raszewski) otrzymała w IS PAN stopień doktora i następnie w 1987-92 pracowała na stanowisku adiunkta w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN w Warszawie. W 1989 została członkiem SPP. Była stypendystką wielu instytucji i uczelni zagranicznych, m.in. paryskiego Towarzystwa Historyczno-Literackiego (stypendium im. S. Lama w 1988), amerykańskiej Fundacji Fulbrighta (w 1991-92), American Jewish Archives w Cinncinati, w stanie Ohio (w 1993), Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie (w 1997-98), Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku (w 1999), amerykańskiej MacDowell Colony (w 2001), Ledig-Rowolt Foundation (w 2000 i 2002) i Fundacji Rockefellera (w 2002). Wykorzystując przyznane stypendia na zbieranie materiałów do reportaży i książek biograficznych przebywała przez dłuższy czas m.in. w Paryżu (m.in. w 1989-91oraz w 2000), zainspirowana przez Jerzego Giedroycia z paryskiej „Kultury” podróżowała śladami polskich zesłańców do Moskwy i na Syberię (w 1989), była też w Izraelu (w 1991 i ponownie w 1997-98). W Stanach Zjednoczonych gościła również jako visiting profesor na Columbia University w Nowym Jorku (1991-93). Nadal prowadziła też badania nad historią teatru i uprawiała twórczość poetycką. Artykuły, reportaże i wiersze publikowała m.in. w paryskich „Zeszytach Historycznych” (1987, 1990, 1992), „Zeszytach Literackich” (1988, 1991-92) i „Kulturze” (1990-94) oraz w pismach krajowych: „Odrze” (1989-94 z przerwami, 2000-2004), „Kresach” (1992-94, 2000), „Arkuszu” (1994, 1996-2002, z przerwami). W 1996-98 była wykładowcą w Centrum Dziennikarstwa w Warszawie (The Warsaw Journalism Center). W 2001 podjęła wykłady w Instytucie Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego (UW), a w 2002-2006 omawiała sztukę reportażu i wywiadu literackiego jako etatowy pracownik tejże uczelni (starszy wykładowca). W 2002 zaczęła również prowadzić zajęcia dydaktyczne w Studium Literacko-Artystycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 2002 została członkiem Polskiego PEN Clubu. Wielokrotnie czasowo przebywała w Kanadzie, a w 2005-10 mieszkała tam na stałe i pracowała (w 2006-07) jako visiting professor na University of Toronto. W 2011 nawiązała współpracę z Instytutem Reportażu w Warszawie. W 2014-2015 (przez jeden semestr) prowadziła wykłady w Instytucie Dziennikarstwa UW (wpisane w program studiów niestacjonarnych w ramach specjalizacji prasowej). W 2010 otrzymała tytuł Honorowej Obywatelki Łęczycy. Odznaczona srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015).
+
<div id='secondary'>
 +
==OPRACOWANIA (wybór)==
  
W 1985 wyszła za mąż za Krzysztofa Wójcika, fotografika; rozwód w 1988. W 2005, po kilkunastu latach wcześniejszej znajomości, zawarła związek małżeński z Henrykiem Dasko (zm. 2006), eseistą i tłumaczem, który w 1969 wyemigrował z Polski do Kanady i osiadł w Toronto. W 2011 zamieszkała w Warszawie.
 
  
 +
<ul>
 +
<li>Ank. 2008, 2011.</li>
 +
<li> Strona internetowa: [http://www.agatatuszynska.pl/ http://www.agatatuszynska.pl/] [dostęp 7 listopada 2016].</li>
 +
<li> Autorka o sobie: Lęk rozbrojony. „Gaz. Wybor.” 2006 nr 48 [dot.: Rodzinna historia lęku].</li>
 +
<li> Wywiady: Samosiejka. Rozm. J. Jancewicz. „Pani” 2000 nr 1; Nie zapisane nie istnieje. Rozm. S. Bereś. Oprac.: S. Bereś, M. Cichoracka. „Odra” 2001 nr 2, przedr. w: S. Bereś: Historia literatury polskiej w rozmowach. XX-XXI wiek. [Cz.] 1. Wwa 2002; Podróż z życia w życie. Rozmowa z Agatą Tuszyńską. Rozm. A. Cieślar. W tegoż: Kobieta metafizyczna. Wwa 2005; Nie pisałam metafory. Rozm. K. Kubisiowska. „Rzeczpospolita” 2007 nr 234 [dot.: Ćwiczenia z utraty]; To life! Rozm. J. Strzałka. „Tyg. Powsz.” 2007 nr 43 [dot.: Ćwiczenia z utraty]; Mam dwa życia. Rozm. K. Janowska. „Przekrój” 2010 nr 36 [dot.: Oskarżona Wiera Gran]; Słowom brakło znaczeń. Rozmowa z Agatą Tuszyńską autorką poruszających „Ćwiczeń z utraty” – opowieści o ciężkiej chorobie i śmierci jej męża. Rozm. M. Wilk. W tegoż: W biegu... książka podróżna. Rozmowy z pisarzami (i nie tylko). Kr. 2010; Wszyscy jesteśmy kolaborantami. Rozm. R. Kim. „Wprost” 2010 nr 46 [dot.: Oskarżona Wiera Gran]; Wycięta z wojennego losu. Rozm. M. Sawicka-Danielak. „Rzeczpospolita” 2010 nr 231 [dot.: Oskarżona. Wiera Gran].</li>
 +
<li> [Dot.: Oskarżona. Wiera Gran:] Zaciskam zęby i piszę. Rozm. L. Śnieg-Czaplewska. „Viva” 2010 nr 23; Zostałam z podłością ludzką. Rozm. A. Kuźniak. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 235 dod. „Duży Format” nr 39; Używam słowa „kolaboracja”, bo wszyscy układamy się z losem. Rozm. T. Drozda. „Wyspa” 2011 nr 1; Krótkotrwałe spełnienia. Rozm. M. Grzebałkowska. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 293 dod. „Wysokie Obcasy” nr 50; Na cztery ręce. Z Agatą Tuszyńską i Jerzym Żurkiem rozm. J. Jaworska. „Dialog” 2013 nr 11 [dot. dramatu Wiera]; Nie jestem Wierą Gran. Rozm. H. Rydlewska. „Przekrój” 2013 nr 25; Oskarżona: Agata Tuszyńska. Rozm. R. Kim. „Newsweek Polska” 2013 nr 29; „Przypadek jest maską na twarzy przeznaczenia”. O książce „Pejzaże pamięci” i o I. B. Singerze. Rozm. M. Zynger. „LiryDram” 2013 nr 1; Tajemnica narzeczonej Schulza. Rozm. J. Rolińska. „Rzeczpospolita” 2015 nr 166 [dot.: Narzeczona Schulza]; Uprawiam archeologię pamięci. Rozm. A. Papieska. „Nowe Książ.” 2015 nr 10.</li>
 +
</ul>
  
TWÓRCZOŚĆ
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>1. Rysowanie. [Wiersze]. [Podkowa Leśna: Ofic. Wydawn. P.T.* 1980], 12 s. </nowiki>''Ser. Poet''ycka, 3.
+
===Ogólne===
  
<nowiki>2. I znowu list. [Wiersze]. Rys. A. Wahl. Wwa: Spółka Poetów 1990, 77 s.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> M. PAWŁOWSKA: Kobieta w podróży. „Kresy” 1994 nr 18.</li>
 +
<li> E. JUNCZYK-ZIOMECKA: Nie zapisane nie istnieje. „Twój Styl” 1995 nr 3.</li>
 +
<li> R. JOCHYMEK: W zwierciadle biografii. Współczesna polska biografia literacka na przykładzie utworów Joanny Siedleckiej, Agaty Tuszyńskiej, Barbary Wachowicz. Wwa 2004, passim.</li>
 +
<li> A. SIEMIŃSKA: Pamięć uniewinniona. Pochodzenie żydowskie a problem tożsamości i wyborów identyfikacyjnych na przykładzie utworów Romy Ligockiej i Agaty Tuszyńskiej. W: Pisarze polsko-żydowscy XX wieku. Wwa 2006, przedr. w: Polska proza i poezja po 1989 roku. Tor. 2007.</li>
 +
<li> M. FIEJDASZ-KACZYŃSKA: Poszukiwacze zaginionych historii. „Pani” 2013 nr 3 [dot. także: Sz.Twardocha, P. Bluszcza i W. Kukuczki].</li>
 +
<li> L. HULL: „Za nią” i „przy niej”. W tejże: Zamiast i w imieniu. Na pograniczach współczesnej biografistyki. Tor. 2014.</li>
 +
<li> A. MACH: „Na początku była wojna”. Postpamięć w utworach Evy Hoffman, Bożeny Keff, Ewy Kuryluk i Agaty Tuszyńskiej. „Literaturoznawstwo” 2014/2015 nr 8/9.</li>
 +
<li> A. TIPPNER: „Sensing the meaning, working towards the facts”. Drugie pokolenie a pamięć o Zagładzie w tekstach Bożeny Keff, Magdaleny Tulli i Agaty Tuszyńskiej. Przeł. K. Adamczak. „Teksty Drugie” 2016 nr 1.</li>
 +
</ul>
  
Zawiera m.in. cykl: Piosenki.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>3. Rosjanie w Warszawie. Migawki spod zaboru rosyjskiego w okresie Powstania Styczniowego. [Szkic historyczny]. Paryż: Inst. Lit. 1990, 128 s. Wyd. nast. [poszerz.] Wwa: Interim 1992.</nowiki>
+
===Rosjanie w Warszawie===
  
<nowiki>4. Wisnowska. [Biografia literacka]. Wwa: WAiF 1990, 309 s., tab. Wyd. nast. [uzup.] pt. Maria Wisnowska. Jeśli mnie kochasz – zabij! [Wstęp:] J. Szczepkowska. Wwa: „Twój Styl” 2003, 429 s., [40] s. tabl. </nowiki>''Biografie''.
+
<ul>
 +
<li> E. HALICZ. „Zesz. Hist., Paryż 1991 z. 96.</li>
 +
<li> M. KARPIŃSKI: Nie widzieć, nienawidzić. „Puls” 1991 nr 4.</li>
 +
<li> A.S. KOWALCZYK: Dykcyonarz w takt „Roty”. „Res Publica” 1991 nr 3.</li>
 +
<li> K. PACZUSKI: Suplement do „Lalki”. „Akcent” 1994 nr 1.</li>
 +
</ul>
  
Rozprawa doktorska. – Dot. aktorki, M. Wisnowskiej, oraz życia artystycznego i społecznego w Warszawie u schyłku XIX w.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
5. Kilka portretów z Polską w tle. Reportaże izraelskie. Słowo wstępne: R. Kapuściński. Gdańsk: Marabut 1993, 149 s.
+
===Wisnowska===
  
Teksty dot. splotu kultur polskiej i żydowskiej, napisane w 1989-1992, z podróży do Izraela w 1991, a Wilna w 1989, Paryża i Drohobycza w 1992. - Nagroda Pol. PEN Clubu im. K. Pruszyńskiego za rok 1993, przyznana w 1994.
+
<ul>
 +
<li> M. RADGOWSKI: Całe życie aktorek. „Dialog” 1990 nr 10 [dot. także: L. Kuchtówna: Irena Solska, M. Bojarska: Mieczysława Ćwiklińska, A. Grodzicki: Eichlerówna – szlachetny demon teatru].</li>
 +
</ul>
  
Przekł. franc.: Les disciples de Schulz. <nowiki>[Przeł.] M. Carlier. Montricher 2001.</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Adapt. teatr. reportażu „Chłopiec na fotografii” w przekł. franc.: Le Garçon de la photographie. Adapt. M.C. Mastrangeli. Paryż, Le Colombier, Octogone 2002.
+
===Kilka portretów z Polską w tle===
  
<nowiki>6. Zamieszkałam w ucieczce. [Wiersze]. [Wstęp:] W. Woroszylski. Lubl.: Stow. Lit. „Kresy” 1993, 80 s. </nowiki>''Bibl. „Kresów”'', 4.
+
<ul>
 +
<li> A. DRAWICZ: Mądrość żydowska z Polską w tle. „Tyg. Powsz.” 1993 nr 38.</li>
 +
<li> M. RATAJCZAK: Między mitem i historią. „Odra” 1993 nr 11.</li>
 +
<li> R. KAPUŚCIŃSKI: Człowiek i jego pamięć. W tegoż: O książkach, ludziach i sztuce. Wwa 2009 [przedr. jako przedm. zob. poz. 5].</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>7. Singer. Pejzaże pamięci. [Biografia]. Gdańsk: Marabut 1994, 342 s. Wyd. nast.: tamże 1996, </nowiki>''Piórko''<nowiki>; wyd. nowe uzup. Wwa: Muza 2002, 493 s.; wyd. 2 zmien. [właśc. 4, popraw. i uzup.] Kr.: WL 2010, 567 s.</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Dot. pisarza I.B. Singera.
+
===Zamieszkałam w ucieczce===
  
Przekł.: an<nowiki>g.: Lost landscapes. In search of Isaac Bashevis Singer and the Jews od Poland. [Przeł.] M.G. Levine. New York 1998, – </nowiki>czes.: Singer. Krajiny pamĕti. <nowiki>[Przeł.] V. Dvořáčková. Jinočany 2006, – </nowiki>franc.: Singer, paysages de la mémoire. <nowiki>[Przeł. ] J.-Y. Erhel. Paris 2002.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> D. HECK: Kłopoty z koniugacją. „Tytuł” 1994 nr 1.</li>
 +
<li> W. WANTUCH: Zamach na wszystkość. „Arkusz” 1994 nr 6.</li>
 +
</ul>
  
8. H. Koprowski: Wygrać każdy dzień. Spisała A. Tuszyńska. Wwa: Diana 1996, 363 s., tab.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Biografia lekarza, wirusologa i immunologa, wynalazcy szczepionki przeciwko wirusowi polio.
+
===Singer===
  
<nowiki>9. Adresat nieznany. Notatnik poetycki 1993-1996. [Wiersze]. Ze wstępem J. Twardowskiego. Wwa: Diana 1997, 120 s. </nowiki>''Bibliofil''.
+
<ul>
 +
<li> A. BAGŁAJEWSKI: Pejzaże pamięci i wyobraźni. „Kresy” 1994 nr 19.</li>
 +
<li> A. DRAWICZ: „Singer”, bodaj nawet lepszy niż Singer. „Tyg. Powsz.” 1994 nr 41.</li>
 +
<li> W. SADKOWSKI: W podwójnym zwierciadle. „Lit. na Świecie” 1994 nr 7/8.</li>
 +
<li> W. WOROSZYLSKI: Z Polską w tle. „Rzeczpospolita” 1994 nr 91.</li>
 +
<li> T.J. ŻÓŁCIŃSKI: Twórczość była jego radością. „Sł. Żyd.” 1994 nr 9.</li>
 +
<li> Ch. SHMERUK: Dwie książki o Singerze. „Teksty Drugie” 1996 nr 4 [dot. także: M. Adamczyk-Garbowska: Polska Isaaca Bashevisa Singera – rozstanie i powrót].</li>
 +
<li> J. POTKAŃSKI: Umarłe pejzaże. „Prz. Hum.” 1997 nr 5.</li>
 +
<li> R. JOCHYMEK: Pejzaże pamięci Agaty Tuszyńskiej a konwencja reportażu i proza Singera. „Ann. Acad. Paedagogicae Crac. Stud. Historicolitteraria” 2004 nr 4.</li>
 +
<li> Zob. też. Wywiady.</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>10. Długie życie gorszycielki. Losy i świat Ireny Krzywickiej. [Biografia]. Wwa: Iskry 1999, 364 s. Wyd. nast.: wyd. 2 zmien. [popraw. i uzup.] pt. Krzywicka – długie życie gorszycielki. Kr.: WL 2009, 571 s., tamże 2011. </nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>11. Łęczyca. [Wiersze]. Wwa: Diana 2001, [21] s. </nowiki>''Bibliofil''.
+
===H. Koprowski: Wygrać każdy dzień===
  
<nowiki>12. Na cudzych brzegach. Notatnik poetycki 1997-2000. [Wiersze]. Wwa: Diana 2001, 98 s. </nowiki>''Bibliofil''.
+
<ul>
 +
<li> Wygrać każdy dzień (poz. 8): M. FIKUS: Gra ważniejsza od wygranej. „Świat Nauki” 1997 nr 4. ­M. KULA: Doktor Koprowski bez tajemnic. „Nowe Książ.” 1997 nr 5.</li>
 +
</ul>
  
Zawiera cykle: A; Kartki z East Village; Popołudnie w Cuernavaca; Statek do Haify; Z.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>13. Gwiazdy i gwizdy. Z dziejów publiczności teatralnej1765-1939. [Monografia]. Lublin: Wydawn. UMCS 2002, 246 s.</nowiki>
+
===Adresat nieznany===
  
<nowiki>14. Miejsce przy oknie. [Wiersze]. Wwa: Nowy Świat 2003, 83 s.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> J. GRĄDZIEL: Listowna odyseja. „Arkusz” 1998 nr 2.</li>
 +
<li> W. FUŁEK: List od nieznanego adresata. „Topos” 2000 nr 3/4.</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>15. B. Tuszyński: Polscy olimpijczycy XX wieku (1924-2002). [Słownik biograficzny]. [Cz. 1-2]. Współpraca: H. Kurzyński, A. Tuszyńska. Wr.: Wydawn. Europa 2004, 566 + 541 s.</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>[Cz. 1:] A-M. – [Cz. 2:] N-Ż.</nowiki>
+
===Długie życie gorszycielki===
  
<nowiki>16. Rodzinna historia lęku. Kr.: WL 2005, 423 s. Wyd. nast. [popraw.] tamże 2011.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> A.J. DĄBROWSKI: Powrót Ireny Krzywickiej. „Nowy Dz.”, Nowy Jork 1999 nr z 15 X dod. „Prz. Pol.” – M. GAWIN: Artysta w szlafroku. „Res Publica Nowa” 1999 nr 10.</li>
 +
<li> R. GRZELA: Rozprawa z Krzywicką. „Kultura”, Paryż 1999 nr 7/8.</li>
 +
<li> T. JASTRUN: Bolesne życie gorszycielki. „Twój Styl” 1999 nr 8.</li>
 +
<li> A. KOSS: Irena Krzywicka by Agata Tuszyńska. „Kresy” 1999 nr 2/3.</li>
 +
<li> K. MASŁOŃ: Pozycja wyjątkowa. „Rzeczpospolita” 1999 nr 141, polem.: A. Krzywicki. „Rzeczpospolita” 1999 nr 165, K. Masłoń, tamże.</li>
 +
<li> M. RADGOWSKI: Przywrócona. „Nowe Książ.” 1999 nr 8.</li>
 +
<li> R. JOCHYMEK: Między życiem a literaturą. „Opcje” 2000 nr 1.</li>
 +
</ul>
  
Biogr. opowieść o odkrywaniu rodzinnego sekretu: żydowskiego pochodzenia matki.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Nominacja do franc. Nagrody Prix Médicis w 2005.
+
===Łęczyca===
  
Przekł.: ang.: Family history. A memoir. <nowiki>[Przeł.:] Ch. Ruas. New York 2016, – </nowiki>franc.: Une historie familiale de la peur. <nowiki>[Przeł.] J.-Y. Erhel. Paris 2006. Wyd. nast. tamże 2011.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> A. PIWKOWSKA: W podróży. „Nowe Książ.” 2001 nr 9 [dot. też: Na cudzych brzegach].</li>
 +
<li> W. WANTUCH: Papier wyczerpany? „Arkusz” 2001 nr 12 [dot. też: Na cudzych brzegach].</li>
 +
<li> R. GROL: W pogoni za zakotwiczeniem, czyli o poezji Agaty Tuszyńskiej. „Midrasz” 2002 nr 2 [dot. też: Na cudzych brzegach].</li>
 +
<li> L. SZARUGA: Świat poetycki (XV). „Zesz. Lit.”, Paryż 2002 nr 78 [m.in. o tomie A. Tuszyńskiej].</li>
 +
</ul>
  
17. Ćwiczenia z utraty. Kr.: WL 2007, 237 s.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta E. Kijowska. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2015], płyta CD w formacie mp3.</nowiki>
+
===Na cudzych brzegach===
  
Wspomnienia dot. zmagań z chorobą nowotworową męża autorki, H. Dasko w 2005-2006.
+
<ul>
 +
<li> A. PIWKOWSKA: W podróży. „Nowe Książ.” 2001 nr 9 [dot. też: Łęczyca].</li>
 +
<li> W. WANTUCH: Papier wyczerpany? „Arkusz” 2001 nr 12 [dot. też: Łęczyca].</li>
 +
<li> W. FUŁEK: W drodze. „Topos” 2002 nr 1/2.</li>
 +
<li> R. GROL: W pogoni za zakotwiczeniem, czyli o poezji Agaty Tuszyńskiej. „Midrasz” 2002 nr 2 [dot. też: Łęczyca].</li>
 +
</ul>
  
Przekł. franc.: Exercices de la perte. <nowiki>[Przeł.] J.-Y. Erhel. Paris 2009, – </nowiki>koreań. <nowiki>[Korea?: DD World] 2011.</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>18. Oskarżona. Wiera Gran. [Biografia]. Kr.: WL 2010, 462 s. Por. poz. 21, 22.</nowiki>
+
===Gwiazdy i gwizdy===
  
<nowiki>Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta A. Polony. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2015], płyta CD w formacie mp3.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> J. ZIELIŃSKI: Widziane ze sceny. „Res Publica” 1989 nr 5 [na podstawie masz. książki].</li>
 +
<li> H. BALTYN: Głosujący nogami. „Nowe Książ.” 2003 nr 4.</li>
 +
<li> A. ZAWRZYKRAJ: Pozwólcie widzom śmiać się i klaskać. „Dialog” 2003 nr 4.</li>
 +
</ul>
  
Dot. piosenkarki polskiej żydowskiego pochodzenia, gwiazdy warszawskiego getta, oskarżonej po wojnie o kolaborację z Niemcami. – Zawarte w książce passusy dot. wojennych losów Władysława Szpilmana były powodem procesów cywilnych wytoczonych autorce i jej wydawcom w Polsce i w Niemczech przez rodzinę muzyka. Wiosną 2013 Wyższy Sąd Krajowy w Hamburgu (nie ingerując w postać znajdującego się już w sprzedaży pierwszego wydania niemieckiego) nakazał w kolejnych edycjach usunięcie niepopartych dowodami oskarżeń rzucanych przez Wierę Gran na Szpilmana (wg inf. A. Tuszyńskiej – 25 linijek z 375-stronicowego tekstu). We wrześniu 2013 Sąd Okręgowy w Warszawie (nieprawomocnym wyrokiem) oddalił pozew Haliny Grzecznarowskiej-Szpilman i jej syna, Andrzeja uznając, że A. Tuszyńska miała prawo zacytować także kontrowersyjne opinie artystki. W lipcu 2016 Sąd Apelacyjny w Warszawie prawomocnie rozstrzygnął sprawę na korzyść rodziny Szpilmana.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Przekł.: ang.: Vera Gran. The accused. <nowiki>[Przeł. z jęz. franc.] Ch. Ruas. New York 2013, – </nowiki>fran<nowiki>c.: Wiera Gran, l’accusée. [Przeł.] I. Jannès-Kalinowski. Paris 2010, wyd. nast. tamże 2011, 2012. –</nowiki> grec.: Viera Gkran: ī katīgoroumenī. <nowiki>[Przeł. z franc.] T. Skassīs. Athī'na 2011, – </nowiki>heb<nowiki>r.: Ha-ne'šemet. Wyeyrah Gra'n, zameret geṭŵ Waršah. [Przeł. z jęz. franc.:] A. Uriel. Kinneret 2012, – </nowiki>hiszp.: La cantante del gueto de Varsovia. Wiera Gran, <nowiki>la acusada. [Przeł.:] Í. Sánchez Paños, E-M. Cano, Madryt 2011, – </nowiki>mace<nowiki>d.: Obvineta: Vǰera Gran. [Przeł.] M. Mirkulovska. Skopǰe 2015, – </nowiki>niderl.: Vera Gran. De zangeres van het getto van Waschau. <nowiki>[Przeł.] L. van Nes. Amsterdam 2011, – </nowiki>niem.: Die Sängerin aus dem Ghetto - Das Leben der Wiera Gran. <nowiki>[Przeł. z jęz. franc.] X. Osthelder. Berlin 2013, – </nowiki>słowe<nowiki>ń.: Obtožena: Wiera Gran. [Przeł.] T. Jamnik. Ljubljana 2015, – </nowiki>wło<nowiki>s.: Wiera Gran: l'accusata. [Przeł.:] M. Botto. Torino 2012.</nowiki>
+
===Rodzinna historia lęku===
  
<nowiki>19. Nadzieja 2. [Wiersze]. Lubl.: Ośrodek Brama Grodzka </nowiki>– Teatr NN 2010, 63 s.
+
<ul>
 +
<li> J. GIZELLA: Trudna tożsamość. „Topos” 2005 nr 3.</li>
 +
<li> D. KRAWCZYŃSKA: Jak sukienka. „Res Publica Nowa” 2005 nr 4.</li>
 +
<li> M. RADGOWSKI: Wszyscy w jednym pokoju. „Rzeczpospolita” 2005 nr 77.</li>
 +
<li> M. DUNIKOWSKA: Byliście, więc jestem. „Odra” 2006 nr 4.</li>
 +
<li> A. SZEWCZYK: Lekcja historii rodzinnej. „Kresy” 2006 nr 1/2.</li>
 +
<li> Ł. JASINA: Wspaniały, polsko-żydowski chaos. Na marginesie wspólnych motywów autobiografii A. T. i Mariana Marzyńskiego. „Rocz. Inst. Europy Środkowo-Wschodniej” 2007.</li>
 +
<li> R. KAPUŚCIŃSKI: W poszukiwaniu tożsamości. W tegoż: O książkach, ludziach i sztuce. Wwa 2009.</li>
 +
<li> M. MIPS: Teraźniejszość naznaczona (post)traumą (na przykładzie „Włoskich szpilek” Magdaleny Tulli i „Rodzinnej historii lęku” Agaty Tuszyńskiej. W: Sekundy (i) epoki. Wwa 2013.</li>
 +
<li> E.-M. HIEMER: Przestrzenie w literaturze polsko-żydowskiej i niemiecko-żydowskiej. Regionalizacja i europeizacja. W: Střední Evropa včera a dnes. Proměny koncepcí. Brno 2015.</li>
 +
<li> Zob. też Autorka o sobie.</li>
 +
</ul>
  
Na okł. tyt.: Nadzieja 2=Espoir 2.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>20. [M. E. Tyrmand]: Tyrmandowie. Romans amerykański. Rozm. i skomponowała A Tuszyńska. Tłum. listów A. Wróbel. Wwa: Wydawn. MG, cop. 2012, 269 s.</nowiki>
+
===Ćwiczenia z utraty===
  
Dot. emigracyjnych losów i twórczości L. Tyrmanda.
+
<ul>
 +
<li> M. CUBER: Poza zasięgiem ukojenia. „Nowe Książ.” 2007 nr 11.</li>
 +
<li> A. JANKO: Księga miłości i śmierci. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 254.</li>
 +
<li> J. ROSTROPOWICZ-CLARK: Umiera człowiek, powstaje książka. „Nowy Dz.”, Nowy Jork 2008 nr z 4 I dod. „Prz. Pol.” – R. SOWIŃSKA: Duchowy „survival”. „Więź” 2008 nr 6.</li>
 +
<li> Zob. też Wywiady.</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>21. Wiera Gran. [Scenariusz filmu dokumentalnego]. Reż.: M. Zmarz-Koczanowicz. TVP 2012.</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Scenariusz napisany na podstawie książki Oskarżona. Wiera Gran, por. poz. 18. Premierowy pokaz filmu w maju 2012 na 52. Krakowskim Festiwalu Filmowym.
+
===Oskarżona Wiera Gran===
  
<nowiki>22. Pani Ka. [Słuchowisko]. Reż. W. Markiewicz. Radio 2013.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> C. GMYZ: Szpilman walczy o dobre imię ojca. „Rzeczpospolita” 2010 nr 258 [dot. przywoływanych w książce pomówień Władysława Szpilmana o kolaborację z Niemcami w czasie okupacji].</li>
 +
<li> A. GRZEMSKA: Mistyfikacje. „Pogranicza” 2010 nr 6.</li>
 +
<li> P. PUSTKOWIAK: Obyśmy sami nie byli sądzeni. „Dz. Gaz. Prawna” 2010 nr 197.</li>
 +
<li> A. SABOR: Rozmowy w kryjówce. „Tyg. Powsz.” 2010 nr 51 dod. „Książ. w Tyg.” – M. SAWICKA-DANIELAK: W butach gwiazdy. „Rzeczpospolita” 2010 nr 231.</li>
 +
<li> J. SOSNOWSKI: Lęk nad zmąconym źródłem. „Więź” 2011 nr 1.</li>
 +
<li> J. SZCZĘSNA: To nie była agentka. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 274.</li>
 +
<li> B. URBANKOWSKI: Trędowata z getta. „Niezal. Gaz. Pol. Nowe Państ.” 2010 [nr] 12.</li>
 +
<li> J. ŻAKOWSKI: Bezrozumna potęga losu. „Polityka” 2010 nr 43.</li>
 +
<li> H. SAMSON: Obnażona Wiera Gran. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 83 dod. „Wysokie Obcasy”.</li>
 +
<li> J. SOSNOWSKI: Lęk nad zmąconym źródłem. „Więź” 2011 nr 1 (w cyklu „Eks post”).</li>
 +
<li> U. GLENSK: Bez wyroku. W tejże: Po Kapuścińskim. Kr. 2012.</li>
 +
<li> A. SZELIGA: Sprawy o sztukę nie będzie. „Metro” 2012 nr 2451 [dot. analogii między książką A. Tuszyńskiej oraz sztuką pt. Wiera Gran, autorstwa A. Burzyńskiej, wystawionej w 2012 w reż. B. Sas w warszawskim Teatrze „Kamienica”].</li>
 +
<li> J. LASDUN: „Under Suspicion”. Vera Gran: The Accused by Agata Tuszyńska. „New York Times” 2013 z 3 V dod. „Sunday Book Review”.</li>
 +
<li> M. JAŁOSZEWSKI: Agata Tuszyńska wygrała po raz drugi z rodziną Szpilmana. „Gaz. Wybor.” 2014 nr 271.</li>
 +
<li> P. MACHAJSKI, M. JAŁOSZEWSKI: Pisarka Agata Tuszyńska musi przeprosić wdowę po Władysławie Szpilmanie. „Gaz. Wybor.” 2016 nr 176? z 29 VII. – Zob. też Wywiady.</li>
 +
</ul>
  
Słuchowisko napisane na podstawie książki Oskarżona. Wiera Gran, por. poz. 18.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>23. Wiera. Dramat w sześciu obrazach. [Współaut.] J. Żurek. „Dialog” 2013 nr 11 s. 61-116.</nowiki>
+
===Tyrmandowie===
  
<nowiki>Tekst dostępny też na stronie internetowej: http://www.agatatuszynska.pl/Wiera.pdf [dostęp 2 grudnia 2016].</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> K. CIEŚLIK: Zakochany Lolek. „Polityka” 2012 nr 41.</li>
 +
<li> I. IWASIÓW: Pierwsza myśl: jest niski. Rozczarowanie? „Gaz. Wybor.” 2012 nr 224.</li>
 +
<li> M. E. ROGOWSKA: Mary Ellen i Leopold. „Nowe Książ.” 2012 nr 12.</li>
 +
<li> W. FUŁEK: Zapomniana sztuka epistolografii. „Topos” 2014 nr 1/2.</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>24. Teatr się pali! O pięciu pożarach Teatru Narodowego. [Szkic historyczny]. Wwa: Teatr Nar. 2014, 60 s. </nowiki>''Teatr Nar. – Historia'', 9.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
25. Narzeczona Schulza. Apokryf. Kr.: WL 2015, 321 s.
+
===Wiera===
  
Opowieść biograficzna o Józefinie Szelińskiej, narzeczonej Brunona Schulza.  
+
<ul>
 +
<li> Zob. Wywiady.</li>
 +
</ul>
  
Nominacje do franc. nagród Prix Médicis i Prix Femina w 2015, nominacja do finału Ogólnopolskiej Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia (przyznawanej przez „Kurier Szczeciński”) w 2016.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Przekł. franc.: La Fiancée de Bruno Schulz. <nowiki>[Przeł.:] I. Jannès-Kalinowski. Paris 2015.</nowiki>
+
===Narzeczona Schulza===
  
26. Jamnikarium. Wwa: Wydawn. MG 2016, 351 s.
+
<ul>
 +
<li> J. BOŃCZA-SZABŁOWSKI: Tajemnicza panna J. „Rzeczpospolita” 2015 nr 198.</li>
 +
<li> M. CIEŚLIK: Geniusz i panna. „Wprost” 2015 nr 36.</li>
 +
<li> D. NOWACKI: Bruno i Juna, narzeczeni w Drohobyczu. „Gaz. Wybor.” 2015 nr 221.</li>
 +
<li> Ł. SATURCZAK: Podwójne życie Józefiny. „Newsweek” 2015 nr 35.</li>
 +
<li> A. ZAWADA: J., samotna narzeczona. „Nowe Książ.” 2015 nr 10.</li>
 +
<li> M. WALENDOWSKA: Szelińska – portret wątpliwy. „Twórczość” 2016 nr 5.– Zob. też Wywiady.</li>
 +
</ul>
  
Autorka podp.: Agata Tuszyńska &Lonia. – Ułożony w formie leksykonu zbiór krótkich opowieści, wspomnień i listów dotyczących jamników oraz ich właścicieli.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===I. Krzywicka: Wyznania gorszycielki===
  
Przekład wierszy A. Tuszyńskiej w antologii ang.: Ambers aglow. <nowiki>An anthology of Polish women's poetry (1981-1995). [Przeł.] R. Grol. Austin 1996.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> Wyznania gorszycielki (Prace redakcyjne i edytorskie poz. 1): G. BORKOWSKA: Pęknięta biografia. „Życie Warsz.” 1993 dod. „Ex Libris” nr 28.</li>
 +
<li> R. MATUSZEWSKI: Wokół Krzywickiej i Boya. „Życie Warsz.” 1993 dod. „Ex Libris” nr 31.</li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 +
</div id='secondary'>
  
Adaptacja
+
<div class='author'>Barbara Tyszkiewicz</div>
  
1. W. Reymont: Komediantka. Adapt. A. Tuszyńska. Reż.: Z. Rakowiecka. Radio 1980.
+
</div> <!-- all -->
 
+
 
+
Prace redakcyjne
+
 
+
<nowiki>1. I. Krzywicka: Wyznania gorszycielki. [Wspomnienia]. Oprac. A. Tuszyńska. Wwa: Czyt. 1992, 436 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 1995, [wyd. 3] 1996, [wyd. 4] 1998, wyd. 5 2002.</nowiki>
+
 
+
<nowiki>2. Próba generalna. [Antologia]. Pod kierunkiem [i ze wstępem] A. Tuszyńskiej. Wwa: „Twój Styl” 2004, 280 s.</nowiki>
+
 
+
Zbiór tekstów prozą powstałych na zajęciach warsztatowych Wydziału Dziennikarstwa UW – Ćwiczenia z pisania.
+
 
+
 
+
OPRACOWANIA (wybór)
+
 
+
Ank. 2008, 2011. – Strona internetowa: [http://www.agatatuszynska.pl/ http://www.agatatuszynska.pl/]<nowiki> [dostęp 7 listopada 2016]. – </nowiki>Autorka o sobi<nowiki>e: Lęk rozbrojony. „Gaz. Wybor.” 2006 nr 48 [dot.: Rodzinna historia lęku]. – </nowiki>Wywiad<nowiki>y: Samosiejka. Rozm. J. Jancewicz. „Pani” 2000 nr 1; Nie zapisane nie istnieje. Rozm. S. Bereś. Oprac.: S. Bereś, M. Cichoracka. „Odra” 2001 nr 2, przedr. w: S. Bereś: Historia literatury polskiej w rozmowach. XX-XXI wiek. [Cz.] 1. Wwa 2002; Podróż z życia w życie. Rozmowa z Agatą Tuszyńską. Rozm. A. Cieślar. W tegoż: Kobieta metafizyczna. Wwa 2005; Nie pisałam metafory. Rozm. K. Kubisiowska. „Rzeczpospolita” 2007 nr 234 [dot.: Ćwiczenia z utraty]; To life! Rozm. J. Strzałka. „Tyg. Powsz.” 2007 nr 43 [dot.: Ćwiczenia z utraty]; Mam dwa życia. Rozm. K. Janowska. „Przekrój” 2010 nr 36 [dot.: Oskarżona Wiera Gran]; Słowom brakło znaczeń. Rozmowa z Agatą Tuszyńską autorką poruszających „Ćwiczeń z utraty” – opowieści o ciężkiej chorobie i śmierci jej męża. Rozm. M. Wilk. W tegoż: W biegu... książka podróżna. Rozmowy z pisarzami (i nie tylko). Kr. 2010; Wszyscy jesteśmy kolaborantami. Rozm. R. Kim. „Wprost” 2010 nr 46 [dot.: Oskarżona Wiera Gran]; Wycięta z wojennego losu. Rozm. M. Sawicka-Danielak. „Rzeczpospolita” 2010 nr 231 [dot.: Oskarżona. Wiera Gran]. – [Dot.: Oskarżona. Wiera Gran:] Zaciskam zęby i piszę. Rozm. L. Śnieg-Czaplewska. „Viva” 2010 nr 23; Zostałam z podłością ludzką. Rozm. A. Kuźniak. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 235 dod. „Duży Format” nr 39; Używam słowa „kolaboracja”, bo wszyscy układamy się z losem. Rozm. T. Drozda. „Wyspa” 2011 nr 1; Krótkotrwałe spełnienia. Rozm. M. Grzebałkowska. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 293 dod. „Wysokie Obcasy” nr 50; Na cztery ręce. Z Agatą Tuszyńską i Jerzym Żurkiem rozm. J. Jaworska. „Dialog” 2013 nr 11 [dot. dramatu Wiera]; Nie jestem </nowiki>Wierą Gran. Rozm. H. Rydlewska. „Przekrój” 2013 nr 25; Oskarżona: Agata Tuszyńska. Rozm. R. Kim. „Newsweek Polska” 2013 nr 29; „Przypadek jest maską na twarzy przeznaczenia”. O książce „Pejzaże pamięci” i o I. B. Singerze. Rozm. M. Zynger. „LiryDram” 2013 nr 1; Tajemnica narzeczonej Schulza. Rozm. J. Rolińska.<nowiki> „Rzeczpospolita” 2015 nr 166 [dot.: Narzeczona Schulza];</nowiki> Uprawiam archeologię pamięci. Rozm. A. Papieska. „Nowe Książ.” 2015 nr 10.
+
 
+
Ogóln<nowiki>e: M. PAWŁOWSKA: Kobieta w podróży. „Kresy” 1994 nr 18. – E. JUNCZYK-ZIOMECKA: Nie zapisane nie istnieje. „Twój Styl” 1995 nr 3. – R. JOCHYMEK: W zwierciadle biografii. Współczesna polska biografia literacka na przykładzie utworów Joanny Siedleckiej, Agaty Tuszyńskiej, Barbary Wachowicz. Wwa 2004, passim. – A. SIEMIŃSKA: Pamięć uniewinniona. Pochodzenie żydowskie a problem tożsamości i wyborów identyfikacyjnych na przykładzie utworów Romy Ligockiej i Agaty Tuszyńskiej. W: Pisarze polsko-żydowscy XX wieku. Wwa 2006, przedr. w: Polska proza i poezja po 1989 roku. Tor. 2007. – M. FIEJDASZ-KACZYŃSKA: Poszukiwacze zaginionych historii. „Pani” 2013 nr 3 [dot. także: Sz.Twardocha, P. Bluszcza i W. Kukuczki]. – L. HULL: „Za nią” i „przy niej”. W tejże: Zamiast i w imieniu. Na pograniczach współczesnej biografistyki. Tor. 2014. – A. MACH: „Na początku była wojna”. Postpamięć w utworach Evy Hoffman, Bożeny Keff, Ewy Kuryluk i Agaty Tuszyńskiej. </nowiki>„Literaturoznawstwo” 2014/2015 nr 8/9. – A. TIPPNER: „Sensing the meaning, working towards the facts”. Drugie pokolenie a pamięć o Zagładzie w tekstach Bożeny Keff, Magdaleny Tulli i Agaty Tuszyńskiej. Przeł. K. Adamczak. „Teksty Drugie” 2016 nr 1.
+
 
+
Rosjanie w Warszawie (poz. 3): E. HALICZ. „Zesz. Hist.”, Paryż 1991 z. 96. – M. KARPIŃSKI: Nie widzieć, nienawidzić. „Puls” 1991 nr 4. – A.S. KOWALCZYK: Dykcyonarz w takt „Roty”. „Res Publica” 1991 nr 3. – K. PACZUSKI: Suplement do „Lalki”. „Akcent” 1994 nr 1.
+
 
+
Wisnowska<nowiki> (poz. 4): M. RADGOWSKI: Całe życie aktorek. „Dialog” 1990 nr 10 [dot. także: L. Kuchtówna: Irena Solska, M. Bojarska: Mieczysława Ćwiklińska, A. Grodzicki: Eichlerówna – szlachetny demon teatru].</nowiki>
+
 
+
Kilka portretów z Polską w tle<nowiki> (poz. 5): A. DRAWICZ: Mądrość żydowska z Polską w tle. „Tyg. Powsz.” 1993 nr 38. – M. RATAJCZAK: Między mitem i historią. „Odra” 1993 nr 11. – R. KAPUŚCIŃSKI: Człowiek i jego pamięć. W tegoż: O książkach, ludziach i sztuce. Wwa 2009 [przedr. jako przedm. zob. poz. 5].</nowiki>
+
 
+
Zamieszkałam w ucieczce (poz. 6): D. HECK: Kłopoty z koniugacją. „Tytuł” 1994 nr 1. – W. WANTUCH: Zamach na wszystkość. „Arkusz” 1994 nr 6.
+
 
+
Singer (poz. 7): A. BAGŁAJEWSKI: Pejzaże pamięci i wyobraźni. „Kresy” 1994 nr 19. – A. DRAWICZ: „Singer”, bodaj nawet lepszy niż Singer. „Tyg. Powsz.” 1994 nr 41. – W. SADKOWSKI: W podwójnym zwierciadle. „Lit. na Świecie” 1994 nr 7/8. – <nowiki>W. WOROSZYLSKI: Z Polską w tle. „Rzeczpospolita” 1994 nr 91. – T.J. ŻÓŁCIŃSKI: Twórczość była jego radością. „Sł. Żyd.” 1994 nr 9. – Ch. SHMERUK: Dwie książki o Singerze. „Teksty Drugie” 1996 nr 4 [dot. także: M. Adamczyk-Garbowska: Polska Isaaca Bashevisa Singera – rozstanie i powrót]. – J. POTKAŃSKI: Umarłe pejzaże. „Prz. Hum.” 1997 nr 5. – R. JOCHYMEK: Pejzaże pamięci Agaty Tuszyńskiej a konwencja reportażu i proza Singera. „Ann. Acad. Paedagogicae Crac. Stud. Historicolitteraria” 2004 nr 4. – Zob. też. Wywiady.</nowiki>
+
 
+
H. Koprowski: Wygrać każdy dzień (poz. 8): M. FIKUS: Gra ważniejsza od wygranej. „Świat Nauki” 1997 nr 4. ­M. KULA: Doktor Koprowski bez tajemnic. „Nowe Książ.” 1997 nr 5.
+
 
+
Adresat nieznany (poz. 9): J. GRĄDZIEL: Listowna odyseja. „Arkusz” 1998 nr 2. – W. FUŁEK: List od nieznanego adresata. „Topos” 2000 nr 3/4.
+
 
+
Długie życie gorszycielki (poz. 10): A.J. DĄBROWSKI: Powrót Ireny Krzywickiej. „Nowy Dz.”, Nowy Jork 1999 nr z 15 X dod. „Prz. Pol.” – M. GAWIN: Artysta w szlafroku. „Res Publica Nowa” 1999 nr 10. – R. GRZELA: Rozprawa z Krzywicką. „Kultura”, Paryż 1999 nr 7/8. – T. JASTRUN: Bolesne życie gorszycielki. „Twój Styl” 1999 nr 8. – A. KOSS: Irena Krzywicka by Agata Tuszyńska. „Kresy” 1999 nr 2/3. – K. MASŁOŃ: Pozycja wyjątkowa. „Rzeczpospolita” 1999 nr 141, polem.: A. Krzywicki. „Rzeczpospolita” 1999 nr 165, K. Masłoń, tamże. – M. RADGOWSKI: Przywrócona. „Nowe Książ.” 1999 nr 8. – R. JOCHYMEK: Między życiem a literaturą. „Opcje” 2000 nr 1.
+
 
+
Łęczyca<nowiki> (poz. 11): A. PIWKOWSKA: W podróży. „Nowe Książ.” 2001 nr 9 [dot. też: Na cudzych brzegach]. – W. WANTUCH: Papier wyczerpany? „Arkusz” 2001 nr 12 [dot. też: Na cudzych brzegach]. – R. GROL: W pogoni za zakotwiczeniem, czyli o poezji Agaty Tuszyńskiej. „Midrasz” 2002 nr 2 [dot. też: Na cudzych brzegach]. – L. SZARUGA: Świat poetycki (XV). „Zesz. Lit.”, Paryż 2002 nr 78 [m.in. o tomie A. Tuszyńskiej].</nowiki>
+
 
+
Na cudzych brzegach<nowiki> (poz. 12): A. PIWKOWSKA: W podróży. „Nowe Książ.” 2001 nr 9 [dot. też: Łęczyca]. – W. WANTUCH: Papier wyczerpany? „Arkusz” 2001 nr 12 [dot. też: Łęczyca]. – W. FUŁEK: W drodze. „Topos” 2002 nr 1/2. – R. GROL: W pogoni za zakotwiczeniem, czyli o poezji Agaty Tuszyńskiej. „Midrasz” 2002 nr 2 [dot. też: Łęczyca].</nowiki>
+
 
+
Gwiazdy i gwizdy<nowiki> (poz. 13): J. ZIELIŃSKI: Widziane ze sceny. „Res Publica” 1989 nr 5 [na podstawie masz. książki]. – H. BALTYN: Głosujący nogami. „Nowe Książ.” 2003 nr 4. – A. ZAWRZYKRAJ: Pozwólcie widzom śmiać się i klaskać. „Dialog” 2003 nr 4.</nowiki>
+
 
+
Rodzinna historia lęku (poz. 16): J. GIZELLA: Trudna tożsamość. „Topos” 2005 nr 3. – D. KRAWCZYŃSKA: Jak sukienka. „Res Publica Nowa” 2005 nr 4. – M. RADGOWSKI: Wszyscy w jednym pokoju. „Rzeczpospolita” 2005 nr 77. – M. DUNIKOWSKA: Byliście, więc jestem. „Odra” 2006 nr 4. – A. SZEWCZYK: Lekcja historii rodzinnej. „Kresy” 2006 nr 1/2. – Ł. JASINA: Wspaniały, polsko-żydowski chaos. Na marginesie wspólnych motywów autobiografii A. T. i Mariana Marzyńskiego. „Rocz. Inst. Europy Środkowo-Wschodniej” 2007. – R. KAPUŚCIŃSKI: W poszukiwaniu tożsamości. W tegoż: O książkach, ludziach i sztuce. Wwa 2009. – M. MIPS: Teraźniejszość naznaczona (post)traumą (na przykładzie „Włoskich szpilek” Magdaleny Tulli i „Rodzinnej historii lęku” Agaty Tuszyńskiej. W: Sekundy (i) epoki. Wwa 2013. – E.-M. HIEMER: Przestrzenie w literaturze polsko-żydowskiej i niemiecko-żydowskiej. Regionalizacja i europeizacja. W: Střední Evropa včera a dnes. Proměny koncepcí. Brno 2015. – Zob. też Autorka o sobie.
+
 
+
Ćwiczenia z utraty (poz. 17): M. CUBER: Poza zasięgiem ukojenia. „Nowe Książ.” 2007 nr 11. – A. JANKO: Księga miłości i śmierci. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 254. – J. ROSTROPOWICZ-CLARK: Umiera człowiek, powstaje książka. „Nowy Dz.”, Nowy Jork 2008 nr z 4 I dod. „Prz. Pol.” – R. SOWIŃSKA: Duchowy „survival”. „Więź” 2008 nr 6. – Zob. też Wywiady.
+
 
+
Oskarżona Wiera Gran<nowiki> (poz. 18): C. GMYZ: Szpilman walczy o dobre imię ojca. „Rzeczpospolita” 2010 nr 258 [dot. przywoływanych w książce pomówień Władysława Szpilmana o kolaborację z Niemcami w czasie okupacji]. – A. GRZEMSKA: Mistyfikacje. „Pogranicza” 2010 nr 6. – P. PUSTKOWIAK: Obyśmy sami nie byli sądzeni. „Dz. Gaz. Prawna” 2010 nr 197. – A. SABOR: Rozmowy w kryjówce. „Tyg. Powsz.” 2010 nr 51 dod. „Książ. w Tyg.” – M. SAWICKA-DANIELAK: W butach gwiazdy. „Rzeczpospolita” 2010 nr 231. – J. SOSNOWSKI: Lęk nad zmąconym źródłem. „Więź” 2011 nr 1. – J. SZCZĘSNA: To nie była agentka. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 274. – B. URBANKOWSKI: Trędowata z getta. „Niezal. Gaz. Pol. Nowe Państ.” 2010 [nr] 12. – J. ŻAKOWSKI: Bezrozumna potęga losu. „Polityka” 2010 nr 43. – H. SAMSON: Obnażona Wiera Gran. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 83 dod. „Wysokie Obcasy”. – J. SOSNOWSKI: Lęk nad zmąconym źródłem. „Więź” 2011 nr 1 (w cyklu „Eks post”). – U. GLENSK: Bez wyroku. W tejże: Po Kapuścińskim. Kr. 2012. – A. SZELIGA: Sprawy o sztukę nie będzie. „Metro” 2012 nr 2451 [dot. analogii między książką A. Tuszyńskiej oraz sztuką pt. Wiera Gran, autorstwa A. Burzyńskiej, wystawionej w 2012 w </nowiki>reż. B. Sas w warszawskim Teatrze „Kamienica”]. – J. LASDUN: „Under Suspicion”. Vera Gran: The Accused by Agata Tuszyńska. „New York Times” 2013 z 3 V dod. „Sunday Book Review”. – M. JAŁOSZEWSKI: Agata Tuszyńska wygrała po raz drugi z rodziną Szpilmana. „Gaz. Wybor.” 2014 nr 271. – P. MACHAJSKI, M. JAŁOSZEWSKI: Pisarka Agata Tuszyńska musi przeprosić wdowę po Władysławie Szpilmanie. „Gaz. Wybor.” 2016 nr 176? z 29 VII. – Zob. też Wywiady.
+
 
+
Tyrmandowie (poz. 20): K. CIEŚLIK: Zakochany Lolek. „Polityka” 2012 nr 41. – I. IWASIÓW: Pierwsza myśl: jest niski. Rozczarowanie? „Gaz. Wybor.” 2012 nr 224. – M. E. ROGOWSKA: Mary Ellen i Leopold. „Nowe Książ.” 2012 nr 12. – W. FUŁEK: Zapomniana sztuka epistolografii. „Topos” 2014 nr 1/2.
+
 
+
Wiera (poz. 23): Zob. Wywiady.
+
 
+
Narzeczona Schulza (poz. 25): J. BOŃCZA-SZABŁOWSKI: Tajemnicza panna J. „Rzeczpospolita” 2015 nr 198. – M. CIEŚLIK: Geniusz i panna. „Wprost” 2015 nr 36. – D. NOWACKI: Bruno i Juna, narzeczeni w Drohobyczu. „Gaz. Wybor.” 2015 nr 221. – Ł. SATURCZAK: Podwójne życie Józefiny. „Newsweek” 2015 nr 35. – A. ZAWADA: J., samotna narzeczona. „Nowe Książ.” 2015 nr 10. – M. WALENDOWSKA: Szelińska – portret wątpliwy. „Twórczość” 2016 nr 5.– Zob. też Wywiady.
+
 
+
I. Krzywicka: Wyznania gorszycielki (Prace redakcyjne i edytorskie poz. 1): G. BORKOWSKA: Pęknięta biografia. „Życie Warsz.” 1993 dod. „Ex Libris” nr 28. – R. MATUSZEWSKI: Wokół Krzywickiej i Boya. „Życie Warsz.” 1993 dod. „Ex Libris” nr 31.
+
 
+
 
+
<div align="right">'''Barbara Tyszkiewicz'''</div>
+

Wersja z 09:55, 15 gru 2016

ur. 1957

Pseud.: A.T.; Agata Martini.

Biografka, reportażystka, poetka, historyk teatru.

Spis treści

BIOGRAM

Urodzona 25 maja 1957 w Warszawie, córka Haliny Przedborskiej, dziennikarki, i Bogdana Tuszyńskiego, sprawozdawcy sportowego i historyka sportu. Uczęszczała do III Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie, a po uzyskaniu w 1976 świadectwa dojrzałości studiowała w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej (PWST) na Wydziale Wiedzy o Teatrze. W czasie letnich wakacji wielokrotnie wyjeżdżała do Francji, finansując podróże dorywczą pracą (jako kelnerka, opiekunka dzieci, sprzątaczka). Debiutowała w 1977 recenzją teatralną pt. Relacja o pewnej zbrodni, zamieszczoną na łamach „Tygodnika Kulturalnego” (nr 14), dotyczącą scenicznej adaptacji powieści F. Dostojewskiego pt. Zbrodnia i kara w krakowskim Starym Teatrze. Jako poetka debiutowała w następnym roku wierszami pt. Aktorka I oraz Aktorka II, opublikowanymi w piśmie „Nowy Wyraz” (nr 3); w 1978 w tygodniku „Kultura” (nr 6) ogłosiła także pierwszy reportaż pt. Zanotowane na próbach, w którym zrelacjonowała przygotowania do wystawienia sztuki J. Słowackiego Sensrebrny Salomei w Teatrze Narodowym w Warszawie. W 1979-81 należała do SDP. W 1980 ukończyła studia magisterskie na PWST i podjęła pracę nad doktoratem w Instytucie Sztuki (IS) PAN. Rozwijała twórczość poetycką, ogłaszała też kolejne recenzje i artykuły o teatrze oraz wywiady przeprowadzane z artystami sceny, m.in. w pismach „Teatr” (1977, 1980-87, z przerwami), „Życie Literackie” (1981; pojedyncze publikacje także w 1980 i 1984) i „Nowe Książki” (1984-85, m.in. noty teatralne podp. krypt. A.T.). Publikowała także w wydawnictwach działających poza cenzurą, m.in. w almanachu oficyny Krąg „Silva Rerum” z 1981 (wywiad podp. pseud.: Agata Martini). W 1986 na podstawie rozprawy monograficznej pt. Wisnowska (promotor prof. Zbigniew Raszewski) otrzymała w IS PAN stopień doktora i następnie w 1987-92 pracowała na stanowisku adiunkta w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN w Warszawie. W 1989 została członkiem SPP. Była stypendystką wielu instytucji i uczelni zagranicznych, m.in. paryskiego Towarzystwa Historyczno-Literackiego (stypendium im. S. Lama w 1988), amerykańskiej Fundacji Fulbrighta (w 1991-92), American Jewish Archives w Cinncinati, w stanie Ohio (w 1993), Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie (w 1997-98), Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku (w 1999), amerykańskiej MacDowell Colony (w 2001), Ledig-Rowolt Foundation (w 2000 i 2002) i Fundacji Rockefellera (w 2002). Wykorzystując przyznane stypendia na zbieranie materiałów do reportaży i książek biograficznych przebywała przez dłuższy czas m.in. w Paryżu (m.in. w 1989-91oraz w 2000), zainspirowana przez Jerzego Giedroycia z paryskiej „Kultury” podróżowała śladami polskich zesłańców do Moskwy i na Syberię (w 1989), była też w Izraelu (w 1991 i ponownie w 1997-98). W Stanach Zjednoczonych gościła również jako visiting profesor na Columbia University w Nowym Jorku (1991-93). Nadal prowadziła też badania nad historią teatru i uprawiała twórczość poetycką. Artykuły, reportaże i wiersze publikowała m.in. w paryskich „Zeszytach Historycznych” (1987, 1990, 1992), „Zeszytach Literackich” (1988, 1991-92) i „Kulturze” (1990-94) oraz w pismach krajowych: „Odrze” (1989-94 z przerwami, 2000-2004), „Kresach” (1992-94, 2000), „Arkuszu” (1994, 1996-2002, z przerwami). W 1996-98 była wykładowcą w Centrum Dziennikarstwa w Warszawie (The Warsaw Journalism Center). W 2001 podjęła wykłady w Instytucie Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego (UW), a w 2002-2006 omawiała sztukę reportażu i wywiadu literackiego jako etatowy pracownik tejże uczelni (starszy wykładowca). W 2002 zaczęła również prowadzić zajęcia dydaktyczne w Studium Literacko-Artystycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 2002 została członkiem Polskiego PEN Clubu. Wielokrotnie czasowo przebywała w Kanadzie, a w 2005-10 mieszkała tam na stałe i pracowała (w 2006-07) jako visiting professor na University of Toronto. W 2011 nawiązała współpracę z Instytutem Reportażu w Warszawie. W 2014-2015 (przez jeden semestr) prowadziła wykłady w Instytucie Dziennikarstwa UW (wpisane w program studiów niestacjonarnych w ramach specjalizacji prasowej). W 2010 otrzymała tytuł Honorowej Obywatelki Łęczycy. Odznaczona srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015).

W 1985 wyszła za mąż za Krzysztofa Wójcika, fotografika; rozwód w 1988. W 2005, po kilkunastu latach wcześniejszej znajomości, zawarła związek małżeński z Henrykiem Dasko (zm. 2006), eseistą i tłumaczem, który w 1969 wyemigrował z Polski do Kanady i osiadł w Toronto. W 2011 zamieszkała w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ

  1. Rysowanie. [Wiersze]. [Podkowa Leśna: Ofic. Wydawn. P.T.* 1980], 12 s. Ser. Poetycka, 3.
  2. I znowu list. [Wiersze]. Rys. A. Wahl. Wwa: Spółka Poetów 1990, 77 s.
  3. Zawiera m.in. cykl: Piosenki.

  4. Rosjanie w Warszawie. Migawki spod zaboru rosyjskiego w okresie Powstania Styczniowego. [Szkic historyczny]. Paryż: Inst. Lit. 1990, 128 s. Wyd. nast. [poszerz.] Wwa: Interim 1992.
  5. Wisnowska. [Biografia literacka]. Wwa: WAiF 1990, 309 s., tab. Wyd. nast. [uzup.] pt. Maria Wisnowska. Jeśli mnie kochasz – zabij! [Wstęp:] J. Szczepkowska. Wwa: „Twój Styl” 2003, 429 s., [40] s. tabl. Biografie.
  6. Rozprawa doktorska. – Dot. aktorki, M. Wisnowskiej, oraz życia artystycznego i społecznego w Warszawie u schyłku XIX w.

  7. Kilka portretów z Polską w tle. Reportaże izraelskie. Słowo wstępne: R. Kapuściński. Gdańsk: Marabut 1993, 149 s.
  8. Teksty dot. splotu kultur polskiej i żydowskiej, napisane w 1989-1992, z podróży do Izraela w 1991, a Wilna w 1989, Paryża i Drohobycza w 1992. - Nagroda Pol. PEN Clubu im. K. Pruszyńskiego za rok 1993, przyznana w 1994.

    Przekł. franc.: Les disciples de Schulz. [Przeł.] M. Carlier. Montricher 2001.

    Adapt. teatr. reportażu „Chłopiec na fotografii” w przekł. franc.: Le Garçon de la photographie. Adapt. M.C. Mastrangeli. Paryż, Le Colombier, Octogone 2002.

  9. Zamieszkałam w ucieczce. [Wiersze]. [Wstęp:] W. Woroszylski. Lubl.: Stow. Lit. „Kresy” 1993, 80 s. Bibl. „Kresów”, 4.
  10. Singer. Pejzaże pamięci. [Biografia]. Gdańsk: Marabut 1994, 342 s. Wyd. nast.: tamże 1996, Piórko; wyd. nowe uzup. Wwa: Muza 2002, 493 s.; wyd. 2 zmien. [właśc. 4, popraw. i uzup.] Kr.: WL 2010, 567 s.
  11. Dot. pisarza I.B. Singera.

    Przekł.: ang.: Lost landscapes. In search of Isaac Bashevis Singer and the Jews od Poland. [Przeł.] M.G. Levine. New York 1998, – czes.: Singer. Krajiny pamĕti. [Przeł.] V. Dvořáčková. Jinočany 2006, – franc.: Singer, paysages de la mémoire. [Przeł. ] J.-Y. Erhel. Paris 2002.

  12. H. Koprowski: Wygrać każdy dzień. Spisała A. Tuszyńska. Wwa: Diana 1996, 363 s., tab.
  13. Biografia lekarza, wirusologa i immunologa, wynalazcy szczepionki przeciwko wirusowi polio.

  14. Adresat nieznany. Notatnik poetycki 1993-1996. [Wiersze]. Ze wstępem J. Twardowskiego. Wwa: Diana 1997, 120 s. Bibliofil.
  15. Długie życie gorszycielki. Losy i świat Ireny Krzywickiej. [Biografia]. Wwa: Iskry 1999, 364 s. Wyd. nast.: wyd. 2 zmien. [popraw. i uzup.] pt. Krzywicka – długie życie gorszycielki. Kr.: WL 2009, 571 s., tamże 2011.
  16. Łęczyca. [Wiersze]. Wwa: Diana 2001, [21] s. Bibliofil.
  17. Na cudzych brzegach. Notatnik poetycki 1997-2000. [Wiersze]. Wwa: Diana 2001, 98 s. Bibliofil.
  18. Zawiera cykle: A; Kartki z East Village; Popołudnie w Cuernavaca; Statek do Haify; Z.

  19. Gwiazdy i gwizdy. Z dziejów publiczności teatralnej1765-1939. [Monografia]. Lublin: Wydawn. UMCS 2002, 246 s.
  20. Miejsce przy oknie. [Wiersze]. Wwa: Nowy Świat 2003, 83 s.
  21. B. Tuszyński: Polscy olimpijczycy XX wieku (1924-2002). [Słownik biograficzny]. [Cz. 1-2]. Współpraca: H. Kurzyński, A. Tuszyńska. Wr.: Wydawn. Europa 2004, 566 + 541 s.
  22. [Cz. 1:] A-M. – [Cz. 2:] N-Ż.

  23. Rodzinna historia lęku. Kr.: WL 2005, 423 s. Wyd. nast. [popraw.] tamże 2011.
  24. Biogr. opowieść o odkrywaniu rodzinnego sekretu: żydowskiego pochodzenia matki.

    Nominacja do franc. Nagrody Prix Médicis w 2005.

    Przekł.: ang.: Family history. A memoir. [Przeł.:] Ch. Ruas. New York 2016, – franc.: Une historie familiale de la peur. [Przeł.] J.-Y. Erhel. Paris 2006. Wyd. nast. tamże 2011.

  25. Ćwiczenia z utraty. Kr.: WL 2007, 237 s.
  26. Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta E. Kijowska. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2015], płyta CD w formacie mp3.

    Wspomnienia dot. zmagań z chorobą nowotworową męża autorki, H. Dasko w 2005-2006.

    Przekł. franc.: Exercices de la perte. [Przeł.] J.-Y. Erhel. Paris 2009, – koreań. [Korea?: DD World] 2011.

  27. Oskarżona. Wiera Gran. [Biografia]. Kr.: WL 2010, 462 s. Por. poz. 21, 22.
  28. Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta A. Polony. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2015], płyta CD w formacie mp3.

    Dot. piosenkarki polskiej żydowskiego pochodzenia, gwiazdy warszawskiego getta, oskarżonej po wojnie o kolaborację z Niemcami. – Zawarte w książce passusy dot. wojennych losów Władysława Szpilmana były powodem procesów cywilnych wytoczonych autorce i jej wydawcom w Polsce i w Niemczech przez rodzinę muzyka. Wiosną 2013 Wyższy Sąd Krajowy w Hamburgu (nie ingerując w postać znajdującego się już w sprzedaży pierwszego wydania niemieckiego) nakazał w kolejnych edycjach usunięcie niepopartych dowodami oskarżeń rzucanych przez Wierę Gran na Szpilmana (wg inf. A. Tuszyńskiej – 25 linijek z 375-stronicowego tekstu). We wrześniu 2013 Sąd Okręgowy w Warszawie (nieprawomocnym wyrokiem) oddalił pozew Haliny Grzecznarowskiej-Szpilman i jej syna, Andrzeja uznając, że A. Tuszyńska miała prawo zacytować także kontrowersyjne opinie artystki. W lipcu 2016 Sąd Apelacyjny w Warszawie prawomocnie rozstrzygnął sprawę na korzyść rodziny Szpilmana.

    Przekł.: ang.: Vera Gran. The accused. [Przeł. z jęz. franc.] Ch. Ruas. New York 2013, – franc.: Wiera Gran, l’accusée. [Przeł.] I. Jannès-Kalinowski. Paris 2010, wyd. nast. tamże 2011, 2012. – grec.: Viera Gkran: ī katīgoroumenī. [Przeł. z franc.] T. Skassīs. Athī'na 2011, – hebr.: Ha-ne'šemet. Wyeyrah Gra'n, zameret geṭŵ Waršah. [Przeł. z jęz. franc.:] A. Uriel. Kinneret 2012, – hiszp.: La cantante del gueto de Varsovia. Wiera Gran, la acusada. [Przeł.:] Í. Sánchez Paños, E-M. Cano, Madryt 2011, – maced.: Obvineta: Vǰera Gran. [Przeł.] M. Mirkulovska. Skopǰe 2015, – niderl.: Vera Gran. De zangeres van het getto van Waschau. [Przeł.] L. van Nes. Amsterdam 2011, – niem.: Die Sängerin aus dem Ghetto - Das Leben der Wiera Gran. [Przeł. z jęz. franc.] X. Osthelder. Berlin 2013, – słoweń.: Obtožena: Wiera Gran. [Przeł.] T. Jamnik. Ljubljana 2015, – włos.: Wiera Gran: l'accusata. [Przeł.:] M. Botto. Torino 2012.

  29. Nadzieja 2. [Wiersze]. Lubl.: Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN 2010, 63 s.
  30. Na okł. tyt.: Nadzieja 2Espoir 2.

  31. [M. E. Tyrmand]: Tyrmandowie. Romans amerykański. Rozm. i skomponowała A Tuszyńska. Tłum. listów A. Wróbel. Wwa: Wydawn. MG, cop. 2012, 269 s.
  32. Dot. emigracyjnych losów i twórczości L. Tyrmanda.

  33. Wiera Gran. [Scenariusz filmu dokumentalnego]. Reż.: M. Zmarz-Koczanowicz. TVP 2012.
  34. Scenariusz napisany na podstawie książki Oskarżona. Wiera Gran, por. poz. 18. Premierowy pokaz filmu w maju 2012 na 52. Krakowskim Festiwalu Filmowym.

  35. Pani Ka. [Słuchowisko]. Reż. W. Markiewicz. Radio 2013.
  36. Słuchowisko napisane na podstawie książki Oskarżona. Wiera Gran, por. poz. 18.

  37. Wiera. Dramat w sześciu obrazach. [Współaut.] J. Żurek. „Dialog” 2013 nr 11 s. 61-116.
  38. Tekst dostępny też na stronie internetowej: http://www.agatatuszynska.pl/Wiera.pdf [dostęp 2 grudnia 2016].

  39. Teatr się pali! O pięciu pożarach Teatru Narodowego. [Szkic historyczny]. Wwa: Teatr Nar. 2014, 60 s. Teatr Nar. – Historia, 9.
  40. Narzeczona Schulza. Apokryf. Kr.: WL 2015, 321 s.
  41. Opowieść biograficzna o Józefinie Szelińskiej, narzeczonej Brunona Schulza.

    Nominacje do franc. nagród Prix Médicis i Prix Femina w 2015, nominacja do finału Ogólnopolskiej Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia (przyznawanej przez „Kurier Szczeciński”) w 2016.

    Przekł. franc.: La Fiancée de Bruno Schulz. [Przeł.:] I. Jannès-Kalinowski. Paris 2015.

  42. Jamnikarium. Wwa: Wydawn. MG 2016, 351 s.
  43. Autorka podp.: Agata Tuszyńska &Lonia. – Ułożony w formie leksykonu zbiór krótkich opowieści, wspomnień i listów dotyczących jamników oraz ich właścicieli.

    Przekład wierszy A. Tuszyńskiej w antologii ang.: Ambers aglow. An anthology of Polish women's poetry (1981-1995). [Przeł.] R. Grol. Austin 1996.

    Adaptacja

  44. W. Reymont: Komediantka. Adapt. A. Tuszyńska. Reż.: Z. Rakowiecka. Radio 1980.

Prace redakcyjne

  1. I. Krzywicka: Wyznania gorszycielki. [Wspomnienia]. Oprac. A. Tuszyńska. Wwa: Czyt. 1992, 436 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 1995, [wyd. 3] 1996, [wyd. 4] 1998, wyd. 5 2002.
  2. Próba generalna. [Antologia]. Pod kierunkiem [i ze wstępem] A. Tuszyńskiej. Wwa: „Twój Styl” 2004, 280 s.
  3. Zbiór tekstów prozą powstałych na zajęciach warsztatowych Wydziału Dziennikarstwa UW – Ćwiczenia z pisania.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2008, 2011.
  • Strona internetowa: http://www.agatatuszynska.pl/ [dostęp 7 listopada 2016].
  • Autorka o sobie: Lęk rozbrojony. „Gaz. Wybor.” 2006 nr 48 [dot.: Rodzinna historia lęku].
  • Wywiady: Samosiejka. Rozm. J. Jancewicz. „Pani” 2000 nr 1; Nie zapisane nie istnieje. Rozm. S. Bereś. Oprac.: S. Bereś, M. Cichoracka. „Odra” 2001 nr 2, przedr. w: S. Bereś: Historia literatury polskiej w rozmowach. XX-XXI wiek. [Cz.] 1. Wwa 2002; Podróż z życia w życie. Rozmowa z Agatą Tuszyńską. Rozm. A. Cieślar. W tegoż: Kobieta metafizyczna. Wwa 2005; Nie pisałam metafory. Rozm. K. Kubisiowska. „Rzeczpospolita” 2007 nr 234 [dot.: Ćwiczenia z utraty]; To life! Rozm. J. Strzałka. „Tyg. Powsz.” 2007 nr 43 [dot.: Ćwiczenia z utraty]; Mam dwa życia. Rozm. K. Janowska. „Przekrój” 2010 nr 36 [dot.: Oskarżona Wiera Gran]; Słowom brakło znaczeń. Rozmowa z Agatą Tuszyńską autorką poruszających „Ćwiczeń z utraty” – opowieści o ciężkiej chorobie i śmierci jej męża. Rozm. M. Wilk. W tegoż: W biegu... książka podróżna. Rozmowy z pisarzami (i nie tylko). Kr. 2010; Wszyscy jesteśmy kolaborantami. Rozm. R. Kim. „Wprost” 2010 nr 46 [dot.: Oskarżona Wiera Gran]; Wycięta z wojennego losu. Rozm. M. Sawicka-Danielak. „Rzeczpospolita” 2010 nr 231 [dot.: Oskarżona. Wiera Gran].
  • [Dot.: Oskarżona. Wiera Gran:] Zaciskam zęby i piszę. Rozm. L. Śnieg-Czaplewska. „Viva” 2010 nr 23; Zostałam z podłością ludzką. Rozm. A. Kuźniak. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 235 dod. „Duży Format” nr 39; Używam słowa „kolaboracja”, bo wszyscy układamy się z losem. Rozm. T. Drozda. „Wyspa” 2011 nr 1; Krótkotrwałe spełnienia. Rozm. M. Grzebałkowska. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 293 dod. „Wysokie Obcasy” nr 50; Na cztery ręce. Z Agatą Tuszyńską i Jerzym Żurkiem rozm. J. Jaworska. „Dialog” 2013 nr 11 [dot. dramatu Wiera]; Nie jestem Wierą Gran. Rozm. H. Rydlewska. „Przekrój” 2013 nr 25; Oskarżona: Agata Tuszyńska. Rozm. R. Kim. „Newsweek Polska” 2013 nr 29; „Przypadek jest maską na twarzy przeznaczenia”. O książce „Pejzaże pamięci” i o I. B. Singerze. Rozm. M. Zynger. „LiryDram” 2013 nr 1; Tajemnica narzeczonej Schulza. Rozm. J. Rolińska. „Rzeczpospolita” 2015 nr 166 [dot.: Narzeczona Schulza]; Uprawiam archeologię pamięci. Rozm. A. Papieska. „Nowe Książ.” 2015 nr 10.

Powrót na górę↑

Ogólne

  • M. PAWŁOWSKA: Kobieta w podróży. „Kresy” 1994 nr 18.
  • E. JUNCZYK-ZIOMECKA: Nie zapisane nie istnieje. „Twój Styl” 1995 nr 3.
  • R. JOCHYMEK: W zwierciadle biografii. Współczesna polska biografia literacka na przykładzie utworów Joanny Siedleckiej, Agaty Tuszyńskiej, Barbary Wachowicz. Wwa 2004, passim.
  • A. SIEMIŃSKA: Pamięć uniewinniona. Pochodzenie żydowskie a problem tożsamości i wyborów identyfikacyjnych na przykładzie utworów Romy Ligockiej i Agaty Tuszyńskiej. W: Pisarze polsko-żydowscy XX wieku. Wwa 2006, przedr. w: Polska proza i poezja po 1989 roku. Tor. 2007.
  • M. FIEJDASZ-KACZYŃSKA: Poszukiwacze zaginionych historii. „Pani” 2013 nr 3 [dot. także: Sz.Twardocha, P. Bluszcza i W. Kukuczki].
  • L. HULL: „Za nią” i „przy niej”. W tejże: Zamiast i w imieniu. Na pograniczach współczesnej biografistyki. Tor. 2014.
  • A. MACH: „Na początku była wojna”. Postpamięć w utworach Evy Hoffman, Bożeny Keff, Ewy Kuryluk i Agaty Tuszyńskiej. „Literaturoznawstwo” 2014/2015 nr 8/9.
  • A. TIPPNER: „Sensing the meaning, working towards the facts”. Drugie pokolenie a pamięć o Zagładzie w tekstach Bożeny Keff, Magdaleny Tulli i Agaty Tuszyńskiej. Przeł. K. Adamczak. „Teksty Drugie” 2016 nr 1.

Powrót na górę↑

Rosjanie w Warszawie

  • E. HALICZ. „Zesz. Hist.”, Paryż 1991 z. 96.
  • M. KARPIŃSKI: Nie widzieć, nienawidzić. „Puls” 1991 nr 4.
  • A.S. KOWALCZYK: Dykcyonarz w takt „Roty”. „Res Publica” 1991 nr 3.
  • K. PACZUSKI: Suplement do „Lalki”. „Akcent” 1994 nr 1.

Powrót na górę↑

Wisnowska

  • M. RADGOWSKI: Całe życie aktorek. „Dialog” 1990 nr 10 [dot. także: L. Kuchtówna: Irena Solska, M. Bojarska: Mieczysława Ćwiklińska, A. Grodzicki: Eichlerówna – szlachetny demon teatru].

Powrót na górę↑

Kilka portretów z Polską w tle

  • A. DRAWICZ: Mądrość żydowska z Polską w tle. „Tyg. Powsz.” 1993 nr 38.
  • M. RATAJCZAK: Między mitem i historią. „Odra” 1993 nr 11.
  • R. KAPUŚCIŃSKI: Człowiek i jego pamięć. W tegoż: O książkach, ludziach i sztuce. Wwa 2009 [przedr. jako przedm. zob. poz. 5].

Powrót na górę↑

Zamieszkałam w ucieczce

  • D. HECK: Kłopoty z koniugacją. „Tytuł” 1994 nr 1.
  • W. WANTUCH: Zamach na wszystkość. „Arkusz” 1994 nr 6.

Powrót na górę↑

Singer

  • A. BAGŁAJEWSKI: Pejzaże pamięci i wyobraźni. „Kresy” 1994 nr 19.
  • A. DRAWICZ: „Singer”, bodaj nawet lepszy niż Singer. „Tyg. Powsz.” 1994 nr 41.
  • W. SADKOWSKI: W podwójnym zwierciadle. „Lit. na Świecie” 1994 nr 7/8.
  • W. WOROSZYLSKI: Z Polską w tle. „Rzeczpospolita” 1994 nr 91.
  • T.J. ŻÓŁCIŃSKI: Twórczość była jego radością. „Sł. Żyd.” 1994 nr 9.
  • Ch. SHMERUK: Dwie książki o Singerze. „Teksty Drugie” 1996 nr 4 [dot. także: M. Adamczyk-Garbowska: Polska Isaaca Bashevisa Singera – rozstanie i powrót].
  • J. POTKAŃSKI: Umarłe pejzaże. „Prz. Hum.” 1997 nr 5.
  • R. JOCHYMEK: Pejzaże pamięci Agaty Tuszyńskiej a konwencja reportażu i proza Singera. „Ann. Acad. Paedagogicae Crac. Stud. Historicolitteraria” 2004 nr 4.
  • Zob. też. Wywiady.

Powrót na górę↑

H. Koprowski: Wygrać każdy dzień

  • Wygrać każdy dzień (poz. 8): M. FIKUS: Gra ważniejsza od wygranej. „Świat Nauki” 1997 nr 4. ­M. KULA: Doktor Koprowski bez tajemnic. „Nowe Książ.” 1997 nr 5.

Powrót na górę↑

Adresat nieznany

  • J. GRĄDZIEL: Listowna odyseja. „Arkusz” 1998 nr 2.
  • W. FUŁEK: List od nieznanego adresata. „Topos” 2000 nr 3/4.

Powrót na górę↑

Długie życie gorszycielki

  • A.J. DĄBROWSKI: Powrót Ireny Krzywickiej. „Nowy Dz.”, Nowy Jork 1999 nr z 15 X dod. „Prz. Pol.” – M. GAWIN: Artysta w szlafroku. „Res Publica Nowa” 1999 nr 10.
  • R. GRZELA: Rozprawa z Krzywicką. „Kultura”, Paryż 1999 nr 7/8.
  • T. JASTRUN: Bolesne życie gorszycielki. „Twój Styl” 1999 nr 8.
  • A. KOSS: Irena Krzywicka by Agata Tuszyńska. „Kresy” 1999 nr 2/3.
  • K. MASŁOŃ: Pozycja wyjątkowa. „Rzeczpospolita” 1999 nr 141, polem.: A. Krzywicki. „Rzeczpospolita” 1999 nr 165, K. Masłoń, tamże.
  • M. RADGOWSKI: Przywrócona. „Nowe Książ.” 1999 nr 8.
  • R. JOCHYMEK: Między życiem a literaturą. „Opcje” 2000 nr 1.

Powrót na górę↑

Łęczyca

  • A. PIWKOWSKA: W podróży. „Nowe Książ.” 2001 nr 9 [dot. też: Na cudzych brzegach].
  • W. WANTUCH: Papier wyczerpany? „Arkusz” 2001 nr 12 [dot. też: Na cudzych brzegach].
  • R. GROL: W pogoni za zakotwiczeniem, czyli o poezji Agaty Tuszyńskiej. „Midrasz” 2002 nr 2 [dot. też: Na cudzych brzegach].
  • L. SZARUGA: Świat poetycki (XV). „Zesz. Lit.”, Paryż 2002 nr 78 [m.in. o tomie A. Tuszyńskiej].

Powrót na górę↑

Na cudzych brzegach

  • A. PIWKOWSKA: W podróży. „Nowe Książ.” 2001 nr 9 [dot. też: Łęczyca].
  • W. WANTUCH: Papier wyczerpany? „Arkusz” 2001 nr 12 [dot. też: Łęczyca].
  • W. FUŁEK: W drodze. „Topos” 2002 nr 1/2.
  • R. GROL: W pogoni za zakotwiczeniem, czyli o poezji Agaty Tuszyńskiej. „Midrasz” 2002 nr 2 [dot. też: Łęczyca].

Powrót na górę↑

Gwiazdy i gwizdy

  • J. ZIELIŃSKI: Widziane ze sceny. „Res Publica” 1989 nr 5 [na podstawie masz. książki].
  • H. BALTYN: Głosujący nogami. „Nowe Książ.” 2003 nr 4.
  • A. ZAWRZYKRAJ: Pozwólcie widzom śmiać się i klaskać. „Dialog” 2003 nr 4.

Powrót na górę↑

Rodzinna historia lęku

  • J. GIZELLA: Trudna tożsamość. „Topos” 2005 nr 3.
  • D. KRAWCZYŃSKA: Jak sukienka. „Res Publica Nowa” 2005 nr 4.
  • M. RADGOWSKI: Wszyscy w jednym pokoju. „Rzeczpospolita” 2005 nr 77.
  • M. DUNIKOWSKA: Byliście, więc jestem. „Odra” 2006 nr 4.
  • A. SZEWCZYK: Lekcja historii rodzinnej. „Kresy” 2006 nr 1/2.
  • Ł. JASINA: Wspaniały, polsko-żydowski chaos. Na marginesie wspólnych motywów autobiografii A. T. i Mariana Marzyńskiego. „Rocz. Inst. Europy Środkowo-Wschodniej” 2007.
  • R. KAPUŚCIŃSKI: W poszukiwaniu tożsamości. W tegoż: O książkach, ludziach i sztuce. Wwa 2009.
  • M. MIPS: Teraźniejszość naznaczona (post)traumą (na przykładzie „Włoskich szpilek” Magdaleny Tulli i „Rodzinnej historii lęku” Agaty Tuszyńskiej. W: Sekundy (i) epoki. Wwa 2013.
  • E.-M. HIEMER: Przestrzenie w literaturze polsko-żydowskiej i niemiecko-żydowskiej. Regionalizacja i europeizacja. W: Střední Evropa včera a dnes. Proměny koncepcí. Brno 2015.
  • Zob. też Autorka o sobie.

Powrót na górę↑

Ćwiczenia z utraty

  • M. CUBER: Poza zasięgiem ukojenia. „Nowe Książ.” 2007 nr 11.
  • A. JANKO: Księga miłości i śmierci. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 254.
  • J. ROSTROPOWICZ-CLARK: Umiera człowiek, powstaje książka. „Nowy Dz.”, Nowy Jork 2008 nr z 4 I dod. „Prz. Pol.” – R. SOWIŃSKA: Duchowy „survival”. „Więź” 2008 nr 6.
  • Zob. też Wywiady.

Powrót na górę↑

Oskarżona Wiera Gran

  • C. GMYZ: Szpilman walczy o dobre imię ojca. „Rzeczpospolita” 2010 nr 258 [dot. przywoływanych w książce pomówień Władysława Szpilmana o kolaborację z Niemcami w czasie okupacji].
  • A. GRZEMSKA: Mistyfikacje. „Pogranicza” 2010 nr 6.
  • P. PUSTKOWIAK: Obyśmy sami nie byli sądzeni. „Dz. Gaz. Prawna” 2010 nr 197.
  • A. SABOR: Rozmowy w kryjówce. „Tyg. Powsz.” 2010 nr 51 dod. „Książ. w Tyg.” – M. SAWICKA-DANIELAK: W butach gwiazdy. „Rzeczpospolita” 2010 nr 231.
  • J. SOSNOWSKI: Lęk nad zmąconym źródłem. „Więź” 2011 nr 1.
  • J. SZCZĘSNA: To nie była agentka. „Gaz. Wybor.” 2010 nr 274.
  • B. URBANKOWSKI: Trędowata z getta. „Niezal. Gaz. Pol. Nowe Państ.” 2010 [nr] 12.
  • J. ŻAKOWSKI: Bezrozumna potęga losu. „Polityka” 2010 nr 43.
  • H. SAMSON: Obnażona Wiera Gran. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 83 dod. „Wysokie Obcasy”.
  • J. SOSNOWSKI: Lęk nad zmąconym źródłem. „Więź” 2011 nr 1 (w cyklu „Eks post”).
  • U. GLENSK: Bez wyroku. W tejże: Po Kapuścińskim. Kr. 2012.
  • A. SZELIGA: Sprawy o sztukę nie będzie. „Metro” 2012 nr 2451 [dot. analogii między książką A. Tuszyńskiej oraz sztuką pt. Wiera Gran, autorstwa A. Burzyńskiej, wystawionej w 2012 w reż. B. Sas w warszawskim Teatrze „Kamienica”].
  • J. LASDUN: „Under Suspicion”. Vera Gran: The Accused by Agata Tuszyńska. „New York Times” 2013 z 3 V dod. „Sunday Book Review”.
  • M. JAŁOSZEWSKI: Agata Tuszyńska wygrała po raz drugi z rodziną Szpilmana. „Gaz. Wybor.” 2014 nr 271.
  • P. MACHAJSKI, M. JAŁOSZEWSKI: Pisarka Agata Tuszyńska musi przeprosić wdowę po Władysławie Szpilmanie. „Gaz. Wybor.” 2016 nr 176? z 29 VII. – Zob. też Wywiady.

Powrót na górę↑

Tyrmandowie

  • K. CIEŚLIK: Zakochany Lolek. „Polityka” 2012 nr 41.
  • I. IWASIÓW: Pierwsza myśl: jest niski. Rozczarowanie? „Gaz. Wybor.” 2012 nr 224.
  • M. E. ROGOWSKA: Mary Ellen i Leopold. „Nowe Książ.” 2012 nr 12.
  • W. FUŁEK: Zapomniana sztuka epistolografii. „Topos” 2014 nr 1/2.

Powrót na górę↑

Wiera

  • Zob. Wywiady.

Powrót na górę↑

Narzeczona Schulza

  • J. BOŃCZA-SZABŁOWSKI: Tajemnicza panna J. „Rzeczpospolita” 2015 nr 198.
  • M. CIEŚLIK: Geniusz i panna. „Wprost” 2015 nr 36.
  • D. NOWACKI: Bruno i Juna, narzeczeni w Drohobyczu. „Gaz. Wybor.” 2015 nr 221.
  • Ł. SATURCZAK: Podwójne życie Józefiny. „Newsweek” 2015 nr 35.
  • A. ZAWADA: J., samotna narzeczona. „Nowe Książ.” 2015 nr 10.
  • M. WALENDOWSKA: Szelińska – portret wątpliwy. „Twórczość” 2016 nr 5.– Zob. też Wywiady.

Powrót na górę↑

I. Krzywicka: Wyznania gorszycielki

  • Wyznania gorszycielki (Prace redakcyjne i edytorskie poz. 1): G. BORKOWSKA: Pęknięta biografia. „Życie Warsz.” 1993 dod. „Ex Libris” nr 28.
  • R. MATUSZEWSKI: Wokół Krzywickiej i Boya. „Życie Warsz.” 1993 dod. „Ex Libris” nr 31.

Powrót na górę↑

Barbara Tyszkiewicz

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Agata TUSZYŃSKA
Nawigacja
Narzędzia