Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "'''LEGEŻYŃSKA Anna''' '''ur. 1951 ''' Pseud. i krypt.: A.G.; Anna Gawarzewska. Podpisywała utwory do 1978 nazwiskami: Jelec, Jelec-Legeżyńska. Historyk i teor...")
 
Linia 1: Linia 1:
'''LEGEŻYŃSKA  Anna'''
+
<div id="shortDescription">
 +
<p>ur. 1951</p>
 +
<p>Pseud. i krypt.: A.G.; Anna Gawarzewska.</p>
 +
<p>Podpisywała utwory do 1978 nazwiskami: Jelec, Jelec-Legeżyńska.</p>
 +
<p>Historyk i teoretyk literatury, krytyk literacki.</p>
 +
</div id='shortDescription'>
  
'''ur. 1951 '''
+
<div class='all'>
 +
<div class='biogram'>
 +
==BIOGRAM==
 +
<p>Urodzona 20 września 1951 w Nowokujbyszewsku (Rosja); córka Jana Jelca, urzędnika, i Wiktorii z domu Komar, nauczycielki. W 1957 przyjechała wraz z rodziną do Polski i zamieszkała w Szczecinie. Od 1965 uczęszczała do V Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie, a po zdaniu matury w 1969 studiowała filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM). W 1974 uzyskała magisterium i została zatrudniona w Instytucie Filologii Polskiej (IFP) UAM na stanowisku stażysty, a następnie asystenta. Debiutowała w 1974 artykułem pt. ''Gatunki krytyki literackiej'', zamieszczonym w miesięczniku „Nurt” (nr 11; podp. Anna Jelec). W następnych latach zajmowała się badaniami dotyczącymi głównie teorii przekładu oraz współczesnej poezji polskiej. Nawiązała współpracę z „Nurtem” jako autorka artykułów i recenzji literackich. W 1983 obroniła doktorat pt. ''Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka'' (promotor: prof. Edward Balcerzan) i została adiunktem w IFP UAM. Zamieszczała artykuły w wydawanych poza cenzurą materiałach pomocniczych do nauki języka polskiego pt.'' Glosariusz. Od Młodej Polski do'' ''współczesności ''(1988, 1989, 1991; podp. Anna Gawarzewska). Liczne recenzje i artykuły dotyczące literatury współczesnej ogłaszała w miesięcznikach „Arkusz” (1991-2002 z przerwami) i „Polonistyka” (od 1993; od 1996 członek zespołu redakcyjnego). W 1997 habilitowała się na UAM na podstawie pracy pt. ''Dom i poetycka bezdomność w literaturze współczesnej.'' Brała udział w pracach jury Centralnej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego (1997-2005). W 1999 została członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej (od 2003 Komitet Nauk o Literaturze) PAN; w 2002-05 przewodniczyła Komisji Edukacji Szkolnej i Akademickiej Komitetu. W 1999-2001 pracowała w redakcji „Poznańskich Studiów Polonistycznych”; publikowała tam też artykuły. Jako recenzentka podjęła współpracę z miesięcznikiem „Nowe Książki”. W 2001 otrzymała tytuł naukowy profesora, a w 2007 stanowisko profesora zwyczajnego. Od 2002 kierowała studiami doktoranckimi na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W tymże okresie kierowała projektami naukowymi „Między ironią i elegią. Pokoleniowe przemiany świadomości poetyckiej w latach 1956-1995” i „Poezja kobieca. Tematy – konwencje – sylwetki”. W 2005 została prodziekanem Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W 2007 weszła do Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów Sekcji I Nauk Humanistycznych i Społecznych.</p>
 +
<p>W 1975 wyszła za mąż za Jacka Legeżyńskiego, urzędnika. Mieszka w Obrzycku pod Szamotułami.</p>
 +
</div> <!-- biogram -->
  
Pseud. i krypt.: A.G.; Anna Gawarzewska.
+
<div id='primary'>
 +
<span id='tworczosc'></span>
 +
==TWÓRCZOŚĆ==
 +
<ol>
  
Podpisywała utwory do 1978 nazwiskami: Jelec, Jelec-Legeżyńska.
+
<li> [[#Tłumacz i jego kompetencje autorskie|Tłumacz i jego kompetencje autorskie]]. Na materiale powojennych tłumaczeń poezji A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka. Wwa: PWN 1986, 242 s. Wyd. 2 rozszerz. tamże 1999.</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego III stopnia.</p>
 +
<li> [[#Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej|Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej]]. Wwa: PWN 1996, 191 s.</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda Rektora UAM w 1999.</p>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Kilka uwag wstępnych. – I. Centrum świata. Antropologiczna i literacka semiotyka domu: Homo domesticus; Literacka figura domu. – II. Współczesność koczownicza. Sytuacja bezdomności w utworach lirycznych: Być wszędzie, czyli nigdzie... Poetyckie katastrofizmy; Nowe przestrzenie liryczne; Awangardyzm. – III. Dom Mirona Białoszewskiego: Kamienica; Mironczarnia; Góra betonu. – IV. Zbigniew Herbert: Dom na ziemi niczyjej: Dom pod nieobecną gwiazdą; Miejsca zmarnowanych żywiołów; Arkadia i anty-Utopia; Ogrody rzeczy; Ziemia niczyja. – V. Domy Spokojnej Młodości: „Magazyny ludzi” (w wierszach Tadeusza Różewicza i Andrzeja Bursy); Poczekalnie (w wierszach Ewy Lipskiej); Klatki (w wierszach Stanisława Barańczaka). – Mój kochany obcy dom... (Zakończenie).</p>
 +
<li> [[#Wisława Szymborska|Wisława Szymborska]]. [Szkic]. Pozn.: Rebis 1996, 127 s. ''Czytani Dzisiaj''. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 1996, wyd. 3 uzup. 1997.</li>
 +
<li> [[#Gest pożegnania|Gest pożegnania]]. Szkice o poetyckiej świadomości elegijno-ironicznej. Pozn.: „PSP” [„Pozn. Studia Polonist.”] ''Ser. Lit.'' 1999, 192 s. Prace Inst. Filologii Pol. UAM. ''Bibl. Lit. „Pozn. Stud. Polonist.”'', 17''.''</li>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Kilka uwag na początek. – I. [[#Gest pożegnania|Gest pożegnania]]. Elegijność ironiczna w poezji końca wieku: Między „bruLionem” a Miłoszem; Elegijność a ironiczność; Elegie Starych Mistrzów; Elegie ironistów wobec mitu Końca. – II. Poeta permanentnie elegijny. Jarosław Iwaszkiewicz: „Geny” elegijności; „Samotno, ciemno, straszno”. Elegijna czasoprzestrzeń; „Nie bądź sentymentalnym płaksą...” Przemiany podmiotu; Elegijność w wierszach ostatnich; „Stronami deszcze, stronami pogoda”. Perspektywa ironiczna. – III. Miron Białoszewski. Nauka podstarzałości: Stróż rzeczywistości; M’ironia, czyli dwa autoportrety; Próby niebycia. – IV. Pożegnania w twórczości Zbigniewa Herberta: Późna twórczość jako horyzont lektury; Pożegnanie z historią; Pożegnanie sztuki; Elegijny bilans egzystencji. – V. Tadeusz Różewicz o bylejakości: Śmierć w zredukowanym świecie; Poeta emeritus. – VI. Elegie przedwczesne w poezji Ewy Lipskiej i Stanisława Barańczaka: Toksyczne życie; Wirus przemijania; Być blizną i raną; Wyspy wśród morza. - ...I kilka cytatów na koniec lektury.</p>
 +
<li> [[#Poezja polska po 1968 roku|Poezja polska po 1968 roku]]. [Współautor:] P. Śliwiński. Wwa: WSiP 2000, 205 s.</li>
 +
<p class='comment'>Na okł. podtyt.: Książka dla nauczycieli, studentów i uczniów. - Zespołowa Nagroda Rektora UAM w 2001. Zawiera: Wstęp. – Prolog: Poeta, stróż rzeczywistości. O twórczości Mirona Białoszewskiego. – Cz. I. Po Marcu. „Powiedz prawdę, do tego służysz…” Poezja pokolenia ’68, – Horyzonty: 1. Rok 1968 w Polsce i na świecie; 2. Portret zbiorowy pokolenia; 3. Od „nieufności” do „etyki i poetyki”; 4. Poezja wobec „tyranii słów”, – Przybliżenia: 1. Stanisław Barańczak: lingwista, moralista, wirtuoz; 2. Ryszard Krynicki: mowa wiersza, przesłanie milczenia; 3. Ewa Lipska w Domu Spokojnej Młodości; 4. Poszukiwanie siebie: o wierszach Rafała Wojaczka; 5. „A przecież wydawałoby się, że to takie łatwe, żyć”. O poezji Adama Zagajewskiego. – Cz. II. Po Sierpniu. Liryczne obowiązki poetów lat osiemdziesiątych: Horyzonty: 1. Nowe Roczniki – pokolenie, którego nie było?; 2. „Solidarność” – Sierpień – Grudzień; 3. Idee i tematy stanu wojennego; 4. Od solidarności do suwerenności, – Przybliżenia: 1. Bronisław Maj: „Wdychamy jedno powietrze”; 2. Ojczyzna, żywioły, drzewo. O poezji Jana Polkowskiego; 3. Mówić po ludzku. O poezji Piotra Sommera. – Cz. III. Po przełomie. „Idee to wodniste substytuty krwi”. Nowa poezja lat dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Rok 1989 i ciąg dalszy; 2. Przeciw tradycji?; 3. Uparty duch klasycyzmu; 4. Szyfry, gry i zabawy, – Przybliżenia: 1. Poeta w nastroju nieprzysiadalnym. O wierszach Marcina Świetlickiego; 2. Humanista w glanach i dredlokach. Poezja Jacka Podsiadły; 3. Reakcje łańcuchowe. O wierszach Andrzeja Sosnowskiego. – Cz. IV. Przed końcem wieku. O poezji Starych Mistrzów w latach dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Lista obecności poetów; 2. Wobec mitu Końca, – Przybliżenia: 1. Liryka i trauma. O Tadeuszu Różewiczu; 2. Świat wyniesiony. O Czesławie Miłoszu; 3. Przygody poety w wierszach Wisławy Szymborskiej; 4. Ostatnie tomy Zbigniewa Herberta.</p>
 +
<li> [[#Krytyk jako domokrążca|Krytyk jako domokrążca]]. Lekcje literatury z lat 90. Pozn.: WP 2002, 318 s. ''Obszary Lit. i Szt.''</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda Rektora UAM w 2003.</p>
 +
<li> Teoria literatury. Skrypt dla studentów filologii polskiej. (Studium zaoczne). [Współaut.:] B. Kaniewska. Pozn.: UAM w Pozn., Inst. Filologii Pol.; Wydawn. „Pozn. Studia Polonist.” 2002, 156 s. ''Zrozumieć Literaturę. ''Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 2003, wyd. 3 2005.</li>
 +
<li> Literatura polska XX wieku. [Autorzy:] B. Kaniewska, ..., P. Śliwiński. Pozn.: WP 2005, 322 s. ''Zrozumieć Literaturę''.</li>
 +
<li> [[#Od kochanki do psalmistki|Od kochanki do psalmistki]]... Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej. Pozn.: WP 2009, 347 s.</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda Rektora UAM w 2010.</p>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Kobiecość – co to jest?! – Cz. I. Liryczne biorytmy: Kochanki; Córki; O pewnym nieistniejącym toposie liryki kobiecej; Arbor vitae''. ''O poezji Ludmiły Marjańskiej; Psalmistki. Z problemów genologii liryki kobiecej, - Cz. II. Pulsacje nowoczesności: Płeć synestezji; Etiuda tematologiczna na cztery ręce (Przyboś i Poświatowska); Spotkanie. Esej nie tylko o miłości; Samoświadomość; Tkanie krajobrazu Ziemi. Liryczne czasoprzestrzenie poezji Urszuli Kozioł; Uważność – według Julii Hartwig; „Metaświat” w wierszach Joanny Pollakówny; Tożsamość „czasująca” w poezji Ewy Lipskiej; Lingua defectiva''. ''O poezji Krystyny Miłobędzkiej.</p>
 +
<p class='comment'>Nadto rozprawy w czasopismach i wydawnictwach zbiorowych, m.in.: W poszukiwaniu metody. (O wczesnych przekładach Juliana Tuwima z poezji rosyjskiej). W: Tradycja i współczesność. Powinowactwa literackie polsko-rosyjskie. Wr. 1978 s. 241-250. - Relacje intertekstualne w liryce Juliana Przybosia. W: Między tekstami. Wwa 1992 s. 250-270. - Jaka zmiana warty? Problem pokolenia w dzisiejszej literaturze. „Teksty Drugie” 1997 nr 5 s. 41-52. – Nowi klasycyści i reszta. „Pozn. Stud. Polonist.” 1997 t. 4 s. 233-250. – Przekład jako rzecz wyobraźni. W: Przekład artystyczny a współczesne teorie translatologiczne. Katow. 1998 s. 31-46. - Współczesna poezja epistolarna. (Rekonesans). W: Konteksty polonistycznej edukacji. Pozn. 1998 s. 275-292. - Poszukiwanie „sacrum”. „Zesz. Karmelitańskie” 2001 nr 4 s. 144-156. – Przekład, pewniki, spory i pytania w translatologii. W: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Wwa 2002 s. 285-305. – Translatologia z perspektywy końca (wieku). „Przestrzenie Teorii” 2002 nr 1 s. 119-136. – Konflikt pokoleń jako element współczesnego procesu historycznoliterackiego. „Pozn. Stud. Polonist.” 2003 t. 10 s. 53-69. – Milczenie roślin. Człowiek i natura w poezji Wisławy Szymborskiej. W: [[#Wisława Szymborska|Wisława Szymborska]]. Tradice – současnost – recepce. Ostrava 2004 s. 133-145. - Universitas nova. Budowanie teorii kształcenia polonistycznego. W: Polonistyka w przebudowie. T. 2. Kr. 2005 s. 458-473. – Jeśli nie klasycyzm, to co? Próba rozpoznania jednej z odmian świadomości poetyckiej po 1989 roku. W: Nowa poezja polska. Kr. 2009 s. 53-64. – Zwroty antropologiczne w badaniach literackich. W: jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pozn. 2010, s. VII-XXI [współaut.: P. Czapliński, M. Telicki].</p>
 +
</ol>
 +
===Prace redakcyjne===
 +
<ol>
 +
<li> J. Przyboś: Sytuacje liryczne. Wybór poezji. Wstęp napisał E. Balcerzan. Wyboru dokonali: E. Balcerzan, .... Komentarze oprac. ... Wr.: Ossol. 1989, CXVIII, 382 s. ''BN'' I, 266.</li>
 +
<li> Przez znaki – do człowieka. Pod red. B. Sienkiewicz, przy współpracy ... i W. Wielopolskiego. Pozn.: Wydawn. WiS 1997, 366 s. ''Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”'', 5.</li>
 +
<li> Jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pod red. P. Czaplińskiego, ..., M. Telickiego. Pozn.: „Pozn. Studia Polonist.” 2010, XXI, 260 s. Pr. Instytutu Filologii Pol. UAM. '' Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”, ''57.</li>
 +
<li> Teoria, literatura, życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej. Pod red. ... i R. Nycza. Wwa: Wydawn. IBL PAN 2012, 279 s. ''Nowa Humanistyka, ''t. 1.'' ''</li>
 +
</ol>
 +
</div id='primary'>
  
Historyk i teoretyk literatury, krytyk literacki.
+
<div id='secondary'>
 +
==OPRACOWANIA (wybór)==
  
  
 +
<ul>
 +
<li> Ank. 2008, 2011</li>
 +
<li> WUP (t. 5). </li>
 +
</ul>
  
Urodzona 20 września 1951 w Nowokujbyszewsku (Rosja); córka Jana Jelca, urzędnika, i Wiktorii z domu Komar, nauczycielki. W 1957 przyjechała wraz z rodziną do Polski i zamieszkała w Szczecinie. Od 1965 uczęszczała do V Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie, a po zdaniu matury w 1969 studiowała filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM). W 1974 uzyskała magisterium i została zatrudniona w Instytucie Filologii Polskiej (IFP) UAM na stanowisku stażysty, a następnie asystenta. Debiutowała w 1974 artykułem pt. ''Gatunki krytyki literackiej'', zamieszczonym w miesięczniku „Nurt” (nr 11; podp. Anna Jelec). W następnych latach zajmowała się badaniami dotyczącymi głównie teorii przekładu oraz współczesnej poezji polskiej. Nawiązała współpracę z „Nurtem” jako autorka artykułów i recenzji literackich. W 1983 obroniła doktorat pt. ''Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka'' (promotor: prof. Edward Balcerzan) i  została adiunktem w IFP UAM. Zamieszczała artykuły w wydawanych poza cenzurą materiałach pomocniczych do nauki języka polskiego pt.'' Glosariusz. Od Młodej Polski do'' ''współczesności ''(1988, 1989, 1991; podp. Anna Gawarzewska). Liczne recenzje i artykuły dotyczące literatury współczesnej ogłaszała w miesięcznikach „Arkusz” (1991-2002 z przerwami) i „Polonistyka” (od 1993; od 1996 członek zespołu redakcyjnego). W 1997 habilitowała się na UAM na podstawie pracy pt. ''Dom i poetycka bezdomność w literaturze współczesnej.'' Brała udział w pracach jury Centralnej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego (1997-2005). W 1999 została członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej (od 2003 Komitet Nauk o Literaturze) PAN; w 2002-05 przewodniczyła Komisji Edukacji Szkolnej i Akademickiej Komitetu. W 1999-2001 pracowała w redakcji „Poznańskich Studiów Polonistycznych”; publikowała tam też artykuły. Jako recenzentka podjęła współpracę z miesięcznikiem „Nowe Książki”. W 2001 otrzymała tytuł naukowy profesora, a w 2007 stanowisko profesora zwyczajnego. Od 2002 kierowała studiami doktoranckimi na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W tymże okresie kierowała projektami naukowymi „Między ironią i elegią. Pokoleniowe przemiany świadomości poetyckiej w latach 1956-1995” i „Poezja kobieca. Tematy – konwencje – sylwetki”. W 2005 została prodziekanem Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W 2007 weszła do Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów Sekcji I Nauk Humanistycznych i Społecznych.
+
===Tłumacz i jego kompetencje autorskie===
  
W 1975 wyszła za mąż za Jacka Legeżyńskiego, urzędnika. Mieszka w Obrzycku pod Szamotułami.
+
<ul>
 +
<li> P. ŁUSZCZYKIEWICZ: Sztuka translatorska, sztuka translatologiczna. „Lit. na Świecie” 2000 nr 7/8. </li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej===
  
TWÓRCZOŚĆ
+
<ul>
 +
<li> K. LISOWSKI: Domy polskich poetów. „Nowe Książ.” 1996 nr 8. - M. ORSKI: Od Arkadii domowej do mieszkania-azylu. „Polonistyka” 1996 nr 8. - E. BALCERZAN: Od 3M do M3. „Arkusz” 1997 nr 2. - S. GĘBALA: Bezdomność i zadomowienie. „Twórczość” 1997 nr 6. - A. GÓRNICKA-BORATYŃSKA. „Pam. Lit.” 1998 z. 1. </li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===Wisława Szymborska===
  
1. Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń poezji A. Puszkina, W. ''' '''Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka. Wwa: PWN 1986, 242 s. Wyd. 2 rozszerz. tamże 1999.
+
<ul>
 +
<li> M. MIKOŁAJCZAK. „Ruch Lit.” 1997 z. 1. - Tejże. „Zag. Rodzajów Lit.” 1997 z. 1/2. </li>
 +
</ul>
  
Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego III stopnia.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
2. Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej. Wwa: PWN 1996, 191 s.
+
===Gest pożegnania===
  
Nagroda Rektora UAM w 1999.
+
<ul>
 +
<li> A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Lit.” 2000 z. 6. - L. SZARUGA: Ironiczne pożegnania. „Pogranicza” 2000 nr 5. - W. WANTUCH: Czytane od końca. „Nowe Książ.” 2000 nr 4. - I. HRYŃ. „Pam. Lit.” 2002 z. 1. - A. STANKOWSKA: Ironiczna siła podmiotu. „Teksty Drugie” 2002 nr 3. </li>
 +
</ul>
  
Zawartość: Kilka uwag wstępnych. –  I. Centrum świata. Antropologiczna i literacka semiotyka domu: Homo domesticus; Literacka figura domu. – II. Współczesność koczownicza. Sytuacja bezdomności w utworach lirycznych: Być wszędzie, czyli nigdzie... Poetyckie katastrofizmy; Nowe przestrzenie liryczne; Awangardyzm. – III. Dom Mirona Białoszewskiego: Kamienica; Mironczarnia; Góra betonu. – IV. Zbigniew Herbert: Dom na ziemi niczyjej: Dom pod nieobecną gwiazdą; Miejsca zmarnowanych żywiołów; Arkadia i anty-Utopia; Ogrody rzeczy; Ziemia niczyja. – V. Domy Spokojnej Młodości: „Magazyny ludzi” (w wierszach Tadeusza Różewicza i Andrzeja Bursy); Poczekalnie (w wierszach Ewy Lipskiej); Klatki (w wierszach Stanisława Barańczaka). – Mój kochany obcy dom... (Zakończenie).
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>3. Wisława Szymborska. [Szkic]. Pozn.: Rebis 1996, 127 s. </nowiki>''Czytani Dzisiaj''. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 1996, wyd. 3 uzup. 1997.
+
===Poezja polska po 1968 roku===
  
<nowiki>4. Gest pożegnania. Szkice o poetyckiej świadomości elegijno-ironicznej. Pozn.: „PSP” [„Pozn. Studia Polonist.”] </nowiki>''Ser. Lit.'' 1999, 192 s. Prace Inst. Filologii Pol. UAM. ''Bibl. Lit. „Pozn.  Stud. Polonist.”'', 17''.''
+
<ul>
 +
<li> A. NASIŁOWSKA: Mapa nowszej poezji. „Nowe Książ.” 2001 nr 3. </li>
 +
</ul>
  
Zawartość: Kilka uwag na początek. – I. Gest pożegnania. Elegijność ironiczna w poezji końca wieku: Między „bruLionem” a Miłoszem; Elegijność a ironiczność; Elegie Starych Mistrzów; Elegie ironistów wobec mitu Końca. – II. Poeta permanentnie elegijny. Jarosław Iwaszkiewicz: „Geny” elegijności; „Samotno, ciemno, straszno”. Elegijna czasoprzestrzeń; „Nie bądź sentymentalnym płaksą...” Przemiany podmiotu; Elegijność w wierszach ostatnich; „Stronami deszcze, stronami pogoda”. Perspektywa ironiczna. – III. Miron Białoszewski. Nauka podstarzałości: Stróż rzeczywistości; M’ironia, czyli dwa autoportrety; Próby niebycia. – IV. Pożegnania w twórczości Zbigniewa Herberta: Późna twórczość jako horyzont lektury; Pożegnanie z historią; Pożegnanie sztuki; Elegijny bilans egzystencji. – V. Tadeusz Różewicz o bylejakości: Śmierć w zredukowanym świecie; Poeta emeritus. – VI. Elegie przedwczesne w poezji Ewy Lipskiej i Stanisława Barańczaka: Toksyczne życie; Wirus przemijania; Być blizną i raną; Wyspy wśród morza. - ...I kilka cytatów na koniec lektury.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
5. Poezja polska po 1968 roku. <nowiki>[</nowiki>Współautor:] P. Śliwiński. Wwa: WSiP 2000, 205 s.
+
===Krytyk jako domokrążca===
  
Na okł. podtyt.: Książka dla nauczycieli, studentów i uczniów. - Zespołowa Nagroda Rektora UAM w 2001. Zawiera: Wstęp. – Prolog: Poeta, stróż rzeczywistości. O twórczości Mirona Białoszewskiego. – Cz. I. Po Marcu. „Powiedz prawdę, do tego służysz…” Poezja pokolenia ’68, – Horyzonty: 1. Rok 1968 w Polsce i na świecie; 2. Portret zbiorowy pokolenia; 3. Od „nieufności” do „etyki i poetyki”; 4. Poezja wobec „tyranii słów”, – Przybliżenia: 1. Stanisław Barańczak: lingwista, moralista, wirtuoz; 2. Ryszard Krynicki: mowa wiersza, przesłanie milczenia; 3. Ewa Lipska w Domu Spokojnej Młodości; 4. Poszukiwanie siebie: o wierszach Rafała Wojaczka; 5. „A przecież wydawałoby się, że to takie łatwe, żyć”. O poezji Adama Zagajewskiego. – Cz. II. Po Sierpniu. Liryczne obowiązki poetów lat osiemdziesiątych: Horyzonty: 1. Nowe Roczniki – pokolenie, którego nie było?; 2. „Solidarność” – Sierpień – Grudzień; 3. Idee i tematy stanu wojennego; 4. Od solidarności do suwerenności, – Przybliżenia: 1. Bronisław Maj: „Wdychamy jedno powietrze”; 2. Ojczyzna, żywioły, drzewo. O poezji Jana Polkowskiego; 3. Mówić po ludzku. O poezji Piotra Sommera. – Cz. III. Po przełomie. „Idee to wodniste substytuty krwi”. Nowa poezja lat dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Rok 1989 i ciąg dalszy; 2. Przeciw tradycji?; 3. Uparty duch klasycyzmu; 4. Szyfry, gry i zabawy, – Przybliżenia: 1. Poeta w nastroju nieprzysiadalnym. O wierszach Marcina Świetlickiego; 2. Humanista w glanach i dredlokach. Poezja Jacka Podsiadły; 3. Reakcje łańcuchowe. O wierszach Andrzeja Sosnowskiego. – Cz. IV. Przed końcem wieku. O poezji Starych Mistrzów w latach dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Lista obecności poetów; 2. Wobec mitu Końca, – Przybliżenia: 1. Liryka i trauma. O Tadeuszu Różewiczu; 2. Świat wyniesiony. O Czesławie Miłoszu; 3. Przygody poety w wierszach Wisławy Szymborskiej; 4. Ostatnie tomy Zbigniewa Herberta.
+
<ul>
 +
<li> A. POPRAWA: Duża kawa dla L. „Nowe Książ.” 2003 nr 2. - W. WIELOPOLSKI: Edukacje i emocje. „Polonistyka” 2003 nr 8. </li>
 +
</ul>
  
6. Krytyk jako domokrążca. Lekcje literatury z lat 90. Pozn.: WP 2002, 318 s. ''Obszary Lit. i Szt.''
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Nagroda Rektora UAM w 2003.
+
===Od kochanki do psalmistki===
  
<nowiki>7. Teoria literatury. Skrypt dla studentów filologii polskiej. (Studium zaoczne). [Współaut.:] B. Kaniewska. Pozn.: UAM w Pozn., Inst. Filologii Pol.; Wydawn. „Pozn. Studia Polonist.” 2002, 156 s. </nowiki>''Zrozumieć Literaturę. ''Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 2003, wyd. 3 2005.
+
<ul>
 +
<li> B. CHRZĄSTOWSKA: Rozprawa o poezji kobiecej. „Polonistyka” 2011 nr 1. </li>
 +
</ul>
  
8. Litera<nowiki>tura polska XX wieku. [Autorzy</nowiki>:] B. Kaniewska, ..., P. Śliwiński. Pozn.: WP 2005, 322 s. ''Zrozumieć Literaturę''.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 +
</div id='secondary'>
  
9. Od kochanki do psalmistki... Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej. Pozn.: WP 2009, 347 s.
+
<div class='author'>Maria Kotowska-Kachel</div>
  
Nagroda Rektora UAM w 2010.
+
</div> <!-- all -->
 
+
Zawartość: Kobiecość – co to jest?! – Cz. I. Liryczne biorytmy: Kochanki; Córki; O pewnym nieistniejącym toposie liryki kobiecej; Arbor vitae''. ''O poezji Ludmiły Marjańskiej; Psalmistki. Z problemów genologii liryki kobiecej, - Cz. II. Pulsacje nowoczesności: Płeć synestezji; Etiuda tematologiczna na cztery ręce (Przyboś i Poświatowska); Spotkanie. Esej nie tylko o miłości; Samoświadomość; Tkanie krajobrazu Ziemi. Liryczne czasoprzestrzenie poezji Urszuli Kozioł; Uważność – według Julii Hartwig; „Metaświat” w wierszach Joanny Pollakówny; Tożsamość „czasująca” w poezji Ewy Lipskiej; Lingua defectiva''. ''O poezji Krystyny Miłobędzkiej.
+
 
+
 
+
 
+
Nadto rozprawy w czasopismach i wydawnictwach zbiorowych, <nowiki>m.in</nowiki>.: W poszukiwaniu metody. (O wczesnych przekładach Juliana Tuwima z poezji rosyjskiej). W: Tradycja i współczesność. Powinowactwa literackie polsko-rosyjskie. Wr. 1978 s. 241-250. - Relacje intertekstualne w liryce Juliana Przybosia. W: Między tekstami. Wwa 1992 s. 250-270. - Jaka zmiana warty? Problem pokolenia w dzisiejszej literaturze. „Teksty Drugie” 1997 nr 5 s. 41-52. – Nowi klasycyści i reszta. „Pozn. Stud. Polonist.” 1997 t. 4 s. 233-250. – Przekład jako rzecz wyobraźni. W: Przekład artystyczny a współczesne teorie translatologiczne. Katow. 1998 s. 31-46. - Współczesna poezja epistolarna. (Rekonesans). W: Konteksty polonistycznej edukacji. Pozn. 1998 s. 275-292. - Poszukiwanie „sacrum”. „Zesz. Karmelitańskie” 2001 nr 4 s. 144-156. – Przekład, pewniki, spory i pytania w translatologii. W: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Wwa 2002 s. 285-305. – Translatologia z perspektywy końca (wieku). „Przestrzenie Teorii” 2002 nr 1 s. 119-136. – Konflikt pokoleń jako element współczesnego procesu historycznoliterackiego. „Pozn. Stud. Polonist.” 2003 t. 10 s. 53-69. – Milczenie roślin. Człowiek i natura w poezji Wisławy Szymborskiej. W: Wisława Szymborska. Tradice – současnost – recepce. Ostrava 2004 s. 133-145. -  Universitas nova. Budowanie teorii kształcenia polonistycznego. W: Polonistyka w przebudowie. T. 2. Kr. 2005 s. 458-473. – Jeśli nie klasycyzm, to co? Próba rozpoznania jednej z odmian świadomości poetyckiej po 1989 roku. W: Nowa poezja polska. Kr. 2009 s. 53-64. –<nowiki> Zwroty antropologiczne w badaniach literackich. W: jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pozn. 2010, s. VII-XXI [współaut.: P. Czapliński, M. Telicki]</nowiki>.
+
 
+
 
+
 
+
Prace redakcyjne
+
 
+
 
+
 
+
1. J. Przyboś: Sytuacje liryczne. Wybór poezji. Wstęp napisał E. Balcerzan. Wyboru dokonali: E. Balcerzan, .... Komentarze oprac. ... Wr.: Ossol. 1989, CXVIII, 382 s. ''BN'' I, 266.
+
 
+
2. Przez znaki – do człowieka. Pod red. B. Sienkiewicz, przy współpracy ... i W. Wielopolskiego. Pozn.: Wydawn. WiS 1997, 366 s. ''Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”'', 5.
+
 
+
3. Jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pod red. P. Czaplińskiego, ..., M. Telickiego. Pozn.: „Pozn. Studia Polonist.” 2010, XXI, 260 s. Pr. Instytutu Filologii Pol. UAM. '' Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”, ''57.
+
 
+
4. Teoria, literatura, życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej. Pod red. ... i R. Nycza. Wwa: Wydawn. IBL PAN 2012, 279 s. ''Nowa Humanistyka, ''t. 1.'' ''
+
 
+
 
+
 
+
OPRACOWANIA  (wybór)
+
 
+
 
+
 
+
Ank. 2008, 2011. – WUP (t. 5).
+
 
+
Tłumacz i jego kompetencje autorskie (poz. 1): P. ŁUSZCZYKIEWICZ: Sztuka translatorska, sztuka translatologiczna. „Lit. na Świecie” 2000 nr 7/8.
+
 
+
Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej (poz. 2): K. LISOWSKI: Domy polskich poetów. „Nowe Książ.” 1996 nr 8. - M. ORSKI: Od Arkadii domowej do mieszkania-azylu. „Polonistyka” 1996 nr 8. - E. BALCERZAN: Od 3M do M3. „Arkusz” 1997 nr 2. - S. GĘBALA: Bezdomność i zadomowienie. „Twórczość” 1997 nr 6. - A. GÓRNICKA-BORATYŃSKA. „Pam. Lit.” 1998 z. 1.
+
 
+
Wisława Szymborska (poz. 3): M. MIKOŁAJCZAK. „Ruch Lit.” 1997 z. 1. - Tejże. „Zag. Rodzajów Lit.” 1997 z. 1/2.
+
 
+
Gest pożegnania (poz. 4): A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Lit.” 2000 z. 6. - L. SZARUGA: Ironiczne pożegnania. „Pogranicza” 2000 nr 5. - W. WANTUCH: Czytane od końca. „Nowe Książ.” 2000 nr 4. - I. HRYŃ. „Pam. Lit.” 2002 z. 1. - A. STANKOWSKA: Ironiczna siła podmiotu. „Teksty Drugie” 2002 nr 3.
+
 
+
Poezja polska po 1968 roku (poz. 5): A. NASIŁOWSKA: Mapa nowszej poezji. „Nowe Książ.” 2001 nr 3.
+
 
+
Krytyk jako domokrążca (poz. 6): A. POPRAWA: Duża kawa dla L. „Nowe Książ.” 2003 nr 2. - W. WIELOPOLSKI: Edukacje i emocje. „Polonistyka” 2003 nr 8.
+
 
+
    Od kochanki do psalmistki (poz. 9): B. CHRZĄSTOWSKA: Rozprawa o poezji kobiecej. „Polonistyka” 2011 nr 1.
+
 
+
 
+
 
+
                                                                                        Maria Kotowska-Kachel
+

Wersja z 00:27, 20 gru 2013

ur. 1951

Pseud. i krypt.: A.G.; Anna Gawarzewska.

Podpisywała utwory do 1978 nazwiskami: Jelec, Jelec-Legeżyńska.

Historyk i teoretyk literatury, krytyk literacki.

Spis treści

BIOGRAM

Urodzona 20 września 1951 w Nowokujbyszewsku (Rosja); córka Jana Jelca, urzędnika, i Wiktorii z domu Komar, nauczycielki. W 1957 przyjechała wraz z rodziną do Polski i zamieszkała w Szczecinie. Od 1965 uczęszczała do V Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie, a po zdaniu matury w 1969 studiowała filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM). W 1974 uzyskała magisterium i została zatrudniona w Instytucie Filologii Polskiej (IFP) UAM na stanowisku stażysty, a następnie asystenta. Debiutowała w 1974 artykułem pt. Gatunki krytyki literackiej, zamieszczonym w miesięczniku „Nurt” (nr 11; podp. Anna Jelec). W następnych latach zajmowała się badaniami dotyczącymi głównie teorii przekładu oraz współczesnej poezji polskiej. Nawiązała współpracę z „Nurtem” jako autorka artykułów i recenzji literackich. W 1983 obroniła doktorat pt. Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka (promotor: prof. Edward Balcerzan) i została adiunktem w IFP UAM. Zamieszczała artykuły w wydawanych poza cenzurą materiałach pomocniczych do nauki języka polskiego pt. Glosariusz. Od Młodej Polski do współczesności (1988, 1989, 1991; podp. Anna Gawarzewska). Liczne recenzje i artykuły dotyczące literatury współczesnej ogłaszała w miesięcznikach „Arkusz” (1991-2002 z przerwami) i „Polonistyka” (od 1993; od 1996 członek zespołu redakcyjnego). W 1997 habilitowała się na UAM na podstawie pracy pt. Dom i poetycka bezdomność w literaturze współczesnej. Brała udział w pracach jury Centralnej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego (1997-2005). W 1999 została członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej (od 2003 Komitet Nauk o Literaturze) PAN; w 2002-05 przewodniczyła Komisji Edukacji Szkolnej i Akademickiej Komitetu. W 1999-2001 pracowała w redakcji „Poznańskich Studiów Polonistycznych”; publikowała tam też artykuły. Jako recenzentka podjęła współpracę z miesięcznikiem „Nowe Książki”. W 2001 otrzymała tytuł naukowy profesora, a w 2007 stanowisko profesora zwyczajnego. Od 2002 kierowała studiami doktoranckimi na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W tymże okresie kierowała projektami naukowymi „Między ironią i elegią. Pokoleniowe przemiany świadomości poetyckiej w latach 1956-1995” i „Poezja kobieca. Tematy – konwencje – sylwetki”. W 2005 została prodziekanem Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W 2007 weszła do Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów Sekcji I Nauk Humanistycznych i Społecznych.

W 1975 wyszła za mąż za Jacka Legeżyńskiego, urzędnika. Mieszka w Obrzycku pod Szamotułami.

TWÓRCZOŚĆ

  1. Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń poezji A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka. Wwa: PWN 1986, 242 s. Wyd. 2 rozszerz. tamże 1999.
  2. Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego III stopnia.

  3. Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej. Wwa: PWN 1996, 191 s.
  4. Nagroda Rektora UAM w 1999.

    Zawartość: Kilka uwag wstępnych. – I. Centrum świata. Antropologiczna i literacka semiotyka domu: Homo domesticus; Literacka figura domu. – II. Współczesność koczownicza. Sytuacja bezdomności w utworach lirycznych: Być wszędzie, czyli nigdzie... Poetyckie katastrofizmy; Nowe przestrzenie liryczne; Awangardyzm. – III. Dom Mirona Białoszewskiego: Kamienica; Mironczarnia; Góra betonu. – IV. Zbigniew Herbert: Dom na ziemi niczyjej: Dom pod nieobecną gwiazdą; Miejsca zmarnowanych żywiołów; Arkadia i anty-Utopia; Ogrody rzeczy; Ziemia niczyja. – V. Domy Spokojnej Młodości: „Magazyny ludzi” (w wierszach Tadeusza Różewicza i Andrzeja Bursy); Poczekalnie (w wierszach Ewy Lipskiej); Klatki (w wierszach Stanisława Barańczaka). – Mój kochany obcy dom... (Zakończenie).

  5. Wisława Szymborska. [Szkic]. Pozn.: Rebis 1996, 127 s. Czytani Dzisiaj. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 1996, wyd. 3 uzup. 1997.
  6. Gest pożegnania. Szkice o poetyckiej świadomości elegijno-ironicznej. Pozn.: „PSP” [„Pozn. Studia Polonist.”] Ser. Lit. 1999, 192 s. Prace Inst. Filologii Pol. UAM. Bibl. Lit. „Pozn. Stud. Polonist.”, 17.
  7. Zawartość: Kilka uwag na początek. – I. Gest pożegnania. Elegijność ironiczna w poezji końca wieku: Między „bruLionem” a Miłoszem; Elegijność a ironiczność; Elegie Starych Mistrzów; Elegie ironistów wobec mitu Końca. – II. Poeta permanentnie elegijny. Jarosław Iwaszkiewicz: „Geny” elegijności; „Samotno, ciemno, straszno”. Elegijna czasoprzestrzeń; „Nie bądź sentymentalnym płaksą...” Przemiany podmiotu; Elegijność w wierszach ostatnich; „Stronami deszcze, stronami pogoda”. Perspektywa ironiczna. – III. Miron Białoszewski. Nauka podstarzałości: Stróż rzeczywistości; M’ironia, czyli dwa autoportrety; Próby niebycia. – IV. Pożegnania w twórczości Zbigniewa Herberta: Późna twórczość jako horyzont lektury; Pożegnanie z historią; Pożegnanie sztuki; Elegijny bilans egzystencji. – V. Tadeusz Różewicz o bylejakości: Śmierć w zredukowanym świecie; Poeta emeritus. – VI. Elegie przedwczesne w poezji Ewy Lipskiej i Stanisława Barańczaka: Toksyczne życie; Wirus przemijania; Być blizną i raną; Wyspy wśród morza. - ...I kilka cytatów na koniec lektury.

  8. Poezja polska po 1968 roku. [Współautor:] P. Śliwiński. Wwa: WSiP 2000, 205 s.
  9. Na okł. podtyt.: Książka dla nauczycieli, studentów i uczniów. - Zespołowa Nagroda Rektora UAM w 2001. Zawiera: Wstęp. – Prolog: Poeta, stróż rzeczywistości. O twórczości Mirona Białoszewskiego. – Cz. I. Po Marcu. „Powiedz prawdę, do tego służysz…” Poezja pokolenia ’68, – Horyzonty: 1. Rok 1968 w Polsce i na świecie; 2. Portret zbiorowy pokolenia; 3. Od „nieufności” do „etyki i poetyki”; 4. Poezja wobec „tyranii słów”, – Przybliżenia: 1. Stanisław Barańczak: lingwista, moralista, wirtuoz; 2. Ryszard Krynicki: mowa wiersza, przesłanie milczenia; 3. Ewa Lipska w Domu Spokojnej Młodości; 4. Poszukiwanie siebie: o wierszach Rafała Wojaczka; 5. „A przecież wydawałoby się, że to takie łatwe, żyć”. O poezji Adama Zagajewskiego. – Cz. II. Po Sierpniu. Liryczne obowiązki poetów lat osiemdziesiątych: Horyzonty: 1. Nowe Roczniki – pokolenie, którego nie było?; 2. „Solidarność” – Sierpień – Grudzień; 3. Idee i tematy stanu wojennego; 4. Od solidarności do suwerenności, – Przybliżenia: 1. Bronisław Maj: „Wdychamy jedno powietrze”; 2. Ojczyzna, żywioły, drzewo. O poezji Jana Polkowskiego; 3. Mówić po ludzku. O poezji Piotra Sommera. – Cz. III. Po przełomie. „Idee to wodniste substytuty krwi”. Nowa poezja lat dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Rok 1989 i ciąg dalszy; 2. Przeciw tradycji?; 3. Uparty duch klasycyzmu; 4. Szyfry, gry i zabawy, – Przybliżenia: 1. Poeta w nastroju nieprzysiadalnym. O wierszach Marcina Świetlickiego; 2. Humanista w glanach i dredlokach. Poezja Jacka Podsiadły; 3. Reakcje łańcuchowe. O wierszach Andrzeja Sosnowskiego. – Cz. IV. Przed końcem wieku. O poezji Starych Mistrzów w latach dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Lista obecności poetów; 2. Wobec mitu Końca, – Przybliżenia: 1. Liryka i trauma. O Tadeuszu Różewiczu; 2. Świat wyniesiony. O Czesławie Miłoszu; 3. Przygody poety w wierszach Wisławy Szymborskiej; 4. Ostatnie tomy Zbigniewa Herberta.

  10. Krytyk jako domokrążca. Lekcje literatury z lat 90. Pozn.: WP 2002, 318 s. Obszary Lit. i Szt.
  11. Nagroda Rektora UAM w 2003.

  12. Teoria literatury. Skrypt dla studentów filologii polskiej. (Studium zaoczne). [Współaut.:] B. Kaniewska. Pozn.: UAM w Pozn., Inst. Filologii Pol.; Wydawn. „Pozn. Studia Polonist.” 2002, 156 s. Zrozumieć Literaturę. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 2003, wyd. 3 2005.
  13. Literatura polska XX wieku. [Autorzy:] B. Kaniewska, ..., P. Śliwiński. Pozn.: WP 2005, 322 s. Zrozumieć Literaturę.
  14. Od kochanki do psalmistki... Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej. Pozn.: WP 2009, 347 s.
  15. Nagroda Rektora UAM w 2010.

    Zawartość: Kobiecość – co to jest?! – Cz. I. Liryczne biorytmy: Kochanki; Córki; O pewnym nieistniejącym toposie liryki kobiecej; Arbor vitae. O poezji Ludmiły Marjańskiej; Psalmistki. Z problemów genologii liryki kobiecej, - Cz. II. Pulsacje nowoczesności: Płeć synestezji; Etiuda tematologiczna na cztery ręce (Przyboś i Poświatowska); Spotkanie. Esej nie tylko o miłości; Samoświadomość; Tkanie krajobrazu Ziemi. Liryczne czasoprzestrzenie poezji Urszuli Kozioł; Uważność – według Julii Hartwig; „Metaświat” w wierszach Joanny Pollakówny; Tożsamość „czasująca” w poezji Ewy Lipskiej; Lingua defectiva. O poezji Krystyny Miłobędzkiej.

    Nadto rozprawy w czasopismach i wydawnictwach zbiorowych, m.in.: W poszukiwaniu metody. (O wczesnych przekładach Juliana Tuwima z poezji rosyjskiej). W: Tradycja i współczesność. Powinowactwa literackie polsko-rosyjskie. Wr. 1978 s. 241-250. - Relacje intertekstualne w liryce Juliana Przybosia. W: Między tekstami. Wwa 1992 s. 250-270. - Jaka zmiana warty? Problem pokolenia w dzisiejszej literaturze. „Teksty Drugie” 1997 nr 5 s. 41-52. – Nowi klasycyści i reszta. „Pozn. Stud. Polonist.” 1997 t. 4 s. 233-250. – Przekład jako rzecz wyobraźni. W: Przekład artystyczny a współczesne teorie translatologiczne. Katow. 1998 s. 31-46. - Współczesna poezja epistolarna. (Rekonesans). W: Konteksty polonistycznej edukacji. Pozn. 1998 s. 275-292. - Poszukiwanie „sacrum”. „Zesz. Karmelitańskie” 2001 nr 4 s. 144-156. – Przekład, pewniki, spory i pytania w translatologii. W: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Wwa 2002 s. 285-305. – Translatologia z perspektywy końca (wieku). „Przestrzenie Teorii” 2002 nr 1 s. 119-136. – Konflikt pokoleń jako element współczesnego procesu historycznoliterackiego. „Pozn. Stud. Polonist.” 2003 t. 10 s. 53-69. – Milczenie roślin. Człowiek i natura w poezji Wisławy Szymborskiej. W: Wisława Szymborska. Tradice – současnost – recepce. Ostrava 2004 s. 133-145. - Universitas nova. Budowanie teorii kształcenia polonistycznego. W: Polonistyka w przebudowie. T. 2. Kr. 2005 s. 458-473. – Jeśli nie klasycyzm, to co? Próba rozpoznania jednej z odmian świadomości poetyckiej po 1989 roku. W: Nowa poezja polska. Kr. 2009 s. 53-64. – Zwroty antropologiczne w badaniach literackich. W: jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pozn. 2010, s. VII-XXI [współaut.: P. Czapliński, M. Telicki].

Prace redakcyjne

  1. J. Przyboś: Sytuacje liryczne. Wybór poezji. Wstęp napisał E. Balcerzan. Wyboru dokonali: E. Balcerzan, .... Komentarze oprac. ... Wr.: Ossol. 1989, CXVIII, 382 s. BN I, 266.
  2. Przez znaki – do człowieka. Pod red. B. Sienkiewicz, przy współpracy ... i W. Wielopolskiego. Pozn.: Wydawn. WiS 1997, 366 s. Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”, 5.
  3. Jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pod red. P. Czaplińskiego, ..., M. Telickiego. Pozn.: „Pozn. Studia Polonist.” 2010, XXI, 260 s. Pr. Instytutu Filologii Pol. UAM. Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”, 57.
  4. Teoria, literatura, życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej. Pod red. ... i R. Nycza. Wwa: Wydawn. IBL PAN 2012, 279 s. Nowa Humanistyka, t. 1.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2008, 2011
  • WUP (t. 5).

Tłumacz i jego kompetencje autorskie

  • P. ŁUSZCZYKIEWICZ: Sztuka translatorska, sztuka translatologiczna. „Lit. na Świecie” 2000 nr 7/8.

Powrót na górę↑

Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej

  • K. LISOWSKI: Domy polskich poetów. „Nowe Książ.” 1996 nr 8. - M. ORSKI: Od Arkadii domowej do mieszkania-azylu. „Polonistyka” 1996 nr 8. - E. BALCERZAN: Od 3M do M3. „Arkusz” 1997 nr 2. - S. GĘBALA: Bezdomność i zadomowienie. „Twórczość” 1997 nr 6. - A. GÓRNICKA-BORATYŃSKA. „Pam. Lit.” 1998 z. 1.

Powrót na górę↑

Wisława Szymborska

  • M. MIKOŁAJCZAK. „Ruch Lit.” 1997 z. 1. - Tejże. „Zag. Rodzajów Lit.” 1997 z. 1/2.

Powrót na górę↑

Gest pożegnania

  • A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Lit.” 2000 z. 6. - L. SZARUGA: Ironiczne pożegnania. „Pogranicza” 2000 nr 5. - W. WANTUCH: Czytane od końca. „Nowe Książ.” 2000 nr 4. - I. HRYŃ. „Pam. Lit.” 2002 z. 1. - A. STANKOWSKA: Ironiczna siła podmiotu. „Teksty Drugie” 2002 nr 3.

Powrót na górę↑

Poezja polska po 1968 roku

  • A. NASIŁOWSKA: Mapa nowszej poezji. „Nowe Książ.” 2001 nr 3.

Powrót na górę↑

Krytyk jako domokrążca

  • A. POPRAWA: Duża kawa dla L. „Nowe Książ.” 2003 nr 2. - W. WIELOPOLSKI: Edukacje i emocje. „Polonistyka” 2003 nr 8.

Powrót na górę↑

Od kochanki do psalmistki

  • B. CHRZĄSTOWSKA: Rozprawa o poezji kobiecej. „Polonistyka” 2011 nr 1.

Powrót na górę↑

Maria Kotowska-Kachel

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Anna LEGEŻYŃSKA
Nawigacja
Narzędzia