Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Linia 1: Linia 1:
'''LEGEŻYŃSKA Anna '''
+
<div id="shortDescription">
 +
<p>ur. 1951</p>
 +
<p>Pseud. i krypt.: A.G.; Anna Gawarzewska.</p>
 +
<p>Podpisywała utwory do 1978 nazwiskami: Jelec, Jelec-Legeżyńska.</p>
 +
<p>Historyk i teoretyk literatury, krytyk literacki.</p>
 +
</div id='shortDescription'>
  
'''ur. 1951'''  
+
<div class='all'>
 +
<div class='biogram'>
 +
==BIOGRAM==
 +
<p>Urodzona 20 września 1951 w Nowokujbyszewsku (Rosja); córka Jana Jelca, urzędnika, i Wiktorii z domu Komar, nauczycielki. W 1957 przyjechała wraz z rodziną do Polski i zamieszkała w Szczecinie. Od 1965 uczęszczała do V Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie, a po zdaniu matury w 1969 studiowała filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM). W 1974 uzyskała magisterium i została zatrudniona w Instytucie Filologii Polskiej (IFP) UAM na stanowisku stażysty, a następnie asystenta. Debiutowała w 1974 artykułem pt. ''Gatunki krytyki literackiej'', zamieszczonym w miesięczniku „Nurt” (nr 11; podp. Anna Jelec). W następnych latach zajmowała się badaniami dotyczącymi głównie teorii przekładu oraz współczesnej poezji polskiej. Nawiązała współpracę z „Nurtem” jako autorka artykułów i recenzji literackich. W 1983 obroniła doktorat pt. ''Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka'' (promotor: prof. Edward Balcerzan) i została adiunktem w IFP UAM. Zamieszczała artykuły w wydawanych poza cenzurą materiałach pomocniczych do nauki języka polskiego pt.'' Glosariusz. Od Młodej Polski dowspółczesności ''(1988, 1989, 1991; podp. Anna Gawarzewska). Liczne recenzje i artykuły dotyczące literatury współczesnej ogłaszała w miesięcznikach „Arkusz” (1991-2002 z przerwami) i „Polonistyka” (od 1993; od 1996 członek zespołu redakcyjnego). W 1997 habilitowała się na UAM na podstawie pracy pt. ''Dom i poetycka bezdomność w literaturze współczesnej.'' Brała udział w pracach Głównego Komitetu Olimpiady Literatury i Języka Polskiego (1997-2005). W 1999 została członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej (od 2003 Komitet Nauk o Literaturze) PAN; w 2002-05 przewodniczyła Komisji Edukacji Szkolnej i Akademickiej Komitetu. W 1999-2001 pracowała w redakcji „Poznańskich Studiów Polonistycznych”; publikowała tam też artykuły. Jako recenzentka podjęła współpracę z miesięcznikiem „Nowe Książki”. W 2001 otrzymała tytuł naukowy profesora, a w 2007 stanowisko profesora zwyczajnego. Od 2002 kierowała studiami doktoranckimi na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W tymże okresie kierowała projektami naukowymi „Między ironią i elegią. Pokoleniowe przemiany świadomości poetyckiej w latach 1956-1995” i „Poezja kobieca. Tematy – konwencje – sylwetki”. W 2005 została prodziekanem Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W 2007 weszła w skład Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów Sekcji I Nauk Humanistycznych i Społecznych. W 2015 została członkiem jury Nagrody im. prof. T. Kotarbińskiego, przyznawanej przez Uniwersytet Łódzki.</p>
 +
<p>W 1975 wyszła za mąż za Jacka Legeżyńskiego, urzędnika. Mieszka w Obrzycku pod Szamotułami.</p>
 +
</div> <!-- biogram -->
  
Pseud. i krypt.: A.G.; Anna Gawarzewska.
+
<span id='tworczosc'></span><div id='primary'>
  
Podpisywała utwory do 1978 nazwiskami: Jelec, Jelec-Legeżyńska.
+
==TWÓRCZOŚĆ==
 +
<ol>
  
Historyk i teoretyk literatury, krytyk literacki.
+
<li> [[#Tłumacz i jego kompetencje autorskie|Tłumacz i jego kompetencje autorskie]]. Na materiale powojennych tłumaczeń poezji A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka. Wwa: PWN 1986, 242 s. Wyd. 2 rozszerz. tamże 1999.</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego III stopnia.</p>
 +
<li> [[#Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej|Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej]]. Wwa: PWN 1996, 191 s.</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda Rektora UAM w 1999.</p>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Kilka uwag wstępnych. – I. Centrum świata. Antropologiczna i literacka semiotyka domu: Homo domesticus; Literacka figura domu. – II. Współczesność koczownicza. Sytuacja bezdomności w utworach lirycznych: Być wszędzie, czyli nigdzie... Poetyckie katastrofizmy; Nowe przestrzenie liryczne; Awangardyzm. – III. Dom Mirona Białoszewskiego: Kamienica; Mironczarnia; Góra betonu. – IV. Zbigniew Herbert: Dom na ziemi niczyjej: Dom pod nieobecną gwiazdą; Miejsca zmarnowanych żywiołów; Arkadia i anty-Utopia; Ogrody rzeczy; Ziemia niczyja. – V. Domy Spokojnej Młodości: „Magazyny ludzi” (w wierszach Tadeusza Różewicza i Andrzeja Bursy); Poczekalnie (w wierszach Ewy Lipskiej); Klatki (w wierszach Stanisława Barańczaka). – Mój kochany obcy dom... (Zakończenie).</p>
 +
<li> [[#Wisława Szymborska|Wisława Szymborska]]. [Szkic]. Pozn.: Rebis 1996, 127 s. ''Czytani Dzisiaj''. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 1996, wyd. 3 uzup. 1997.</li>
 +
<li> [[#Gest pożegnania|Gest pożegnania]]. Szkice o poetyckiej świadomości elegijno-ironicznej. Pozn.: „PSP” [„Pozn. Studia Polonist.”] ''Ser. Lit.'' 1999, 192 s. Prace Inst. Filologii Pol. UAM. ''Bibl. Lit. „Pozn. Stud. Polonist.”'', 17''.''</li>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Kilka uwag na początek. – I. Gest pożegnania. Elegijność ironiczna w poezji końca wieku: Między „bruLionem” a Miłoszem; Elegijność a ironiczność; Elegie Starych Mistrzów; Elegie ironistów wobec mitu Końca. – II. Poeta permanentnie elegijny. Jarosław Iwaszkiewicz: „Geny” elegijności; „Samotno, ciemno, straszno”. Elegijna czasoprzestrzeń; „Nie bądź sentymentalnym płaksą...” Przemiany podmiotu; Elegijność w wierszach ostatnich; „Stronami deszcze, stronami pogoda”. Perspektywa ironiczna. – III. Miron Białoszewski. Nauka podstarzałości: Stróż rzeczywistości; M’ironia, czyli dwa autoportrety; Próby niebycia. – IV. Pożegnania w twórczości Zbigniewa Herberta: Późna twórczość jako horyzont lektury; Pożegnanie z historią; Pożegnanie sztuki; Elegijny bilans egzystencji. – V. Tadeusz Różewicz o bylejakości: Śmierć w zredukowanym świecie; Poeta emeritus. – VI. Elegie przedwczesne w poezji Ewy Lipskiej i Stanisława Barańczaka: Toksyczne życie; Wirus przemijania; Być blizną i raną; Wyspy wśród morza. – ...I kilka cytatów na koniec lektury.</p>
 +
<li> [[#Poezja polska po 1968 roku|Poezja polska po 1968 roku]]. [Współautor:] P. Śliwiński. Wwa: WSiP 2000, 205 s.</li>
 +
<p class='comment'>Na okł. podtyt.: Książka dla nauczycieli, studentów i uczniów. – Zespołowa Nagroda Rektora UAM w 2001. Zawartość: Wstęp. – Prolog: Poeta, stróż rzeczywistości. O twórczości Mirona Białoszewskiego. – Cz. I. Po Marcu. „Powiedz prawdę, do tego służysz…” Poezja pokolenia ’68, – Horyzonty: 1. Rok 1968 w Polsce i na świecie; 2. Portret zbiorowy pokolenia; 3. Od „nieufności” do „etyki i poetyki”; 4. Poezja wobec „tyranii słów”, – Przybliżenia: 1. Stanisław Barańczak: lingwista, moralista, wirtuoz; 2. Ryszard Krynicki: mowa wiersza, przesłanie milczenia; 3. Ewa Lipska w Domu Spokojnej Młodości; 4. Poszukiwanie siebie: o wierszach Rafała Wojaczka; 5. „A przecież wydawałoby się, że to takie łatwe, żyć”. O poezji Adama Zagajewskiego. – Cz. II. Po Sierpniu. Liryczne obowiązki poetów lat osiemdziesiątych: Horyzonty: 1. Nowe Roczniki – pokolenie, którego nie było?; 2. „Solidarność” – Sierpień – Grudzień; 3. Idee i tematy stanu wojennego; 4. Od solidarności do suwerenności, – Przybliżenia: 1. Bronisław Maj: „Wdychamy jedno powietrze”; 2. Ojczyzna, żywioły, drzewo. O poezji Jana Polkowskiego; 3. Mówić po ludzku. O poezji Piotra Sommera. – Cz. III. Po przełomie. „Idee to wodniste substytuty krwi”. Nowa poezja lat dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Rok 1989 i ciąg dalszy; 2. Przeciw tradycji?; 3. Uparty duch klasycyzmu; 4. Szyfry, gry i zabawy, – Przybliżenia: 1. Poeta w nastroju nieprzysiadalnym. O wierszach Marcina Świetlickiego; 2. Humanista w glanach i dredlokach. Poezja Jacka Podsiadły; 3. Reakcje łańcuchowe. O wierszach Andrzeja Sosnowskiego. – Cz. IV. Przed końcem wieku. O poezji Starych Mistrzów w latach dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Lista obecności poetów; 2. Wobec mitu Końca, – Przybliżenia: 1. Liryka i trauma. O Tadeuszu Różewiczu; 2. Świat wyniesiony. O Czesławie Miłoszu; 3. Przygody poety w wierszach Wisławy Szymborskiej; 4. Ostatnie tomy Zbigniewa Herberta.</p>
 +
<li> [[#Krytyk jako domokrążca|Krytyk jako domokrążca]]. Lekcje literatury z lat 90. Pozn.: WP 2002, 318 s. ''Obszary Lit. i Szt.''</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda Rektora UAM w 2003.</p>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Krytyk jako domokrążca. – Generacje: Elegijność, ironia i wzniosłość: Pospolite ruszenie Nowej Fali; Uparty duch klasycyzmu; Poeci generacji X; Niebolesne życie w warunkach beztlenowych. Prezentacje: Światło i cień „Płaskorzeźby” [T. Różewicza]; Mało dostojna starość [dot. Cz. Miłosz: Dalsze okolice]; Czy wciąż będziemy kochać Zbigniewa Herberta? [dot. Z. Herbert: Rovigo]; Jak starzeje się [S.] Mrożek? [dot. S. Mrożek: Opowiadania 1990-1993]; „Biały karzeł mowy” [dot. U. Kozioł: Postoje słowa]; Albo kicz, albo śmierć [dot. M. Gretkowska: Kabaret metafizyczny, A. Stasiuk: Biały kruk]; Świat widziany z nyży [dot. T. Konwicki: Pamflet na siebie]; Modlić się, czyli pisać wiersze [dot. A. Sulikowski: Świat poetycki księdza Jana Twardowskiego]; Mizantropia i torfowiska większości [dot. E. Lipska: Wspólnicy zielonego wiatraczka; Wakacje mizantropa]; Powtórka z Szymborskiej; Portret pamięciowy niedźwiedzia [dot. antologii Czesławowi Miłoszowi poeci]; Metamorfozy Anny Świrszczyńskiej [dot. Cz. Miłosz: Jakiegoż to gościa mieliśmy. O Annie Świrszczyńskiej]; Inny Niemiec, inny Gdańsk [dot. S. Chwin: Hanemann]; Jak ratować świat [dot. J. Kulmowa: Ciułanie siebie]; Właściciel całej Warszawy [dot. antologii Miron, wspomnienia o poecie]; Młynek do kawy i inne modele kosmosu [dot. O. Tokarczuk: Prawiek i inne czasy]; Luksusowa szuflada [dot.: Cz. Miłosz: Piesek przydrożny]; Maksymalnie nieudana egzystencja [dot.: Stanisław Czycz, mistrz cierpienia]: Wiersze do plecaka [dot. J. Podsiadło: Wiersze zebrane]; Poeta w nastroju nieprzysiadalnym [dot. poezji M. Świetlickiego]; Baśń z okrutnym zakończeniem [dot. R. Przybylski: Baśń zimowa]; Wiersze ostatnie Zbigniewa Herberta [dot. Z. Herbert: Rovigo; Epilog burzy]; Zobaczone, przeżyte [dot. J. Hartwig: Zobaczone]; Skalpel poety [dot. S. Barańczak: Z chirurgiczną precyzją]; Treny Różewicza [dot. T. Różewicz: Matka odchodzi]; Czas Esther [dot. S. Chwin: Esther]; Dziecko powietrza, mięty i wiolonczeli [dot. A. Zagajewski: Pragnienie; W cudzym pięknie]; Forma i ból [dot. W. Wencel: Oda chorej duszy]; Śmierć wystrojona [dot. K. Lars: Umieranki i inne wiersze]. – Edukacje: Odkopać mamuta awangardy! [Dot. S. Jaworski: Awangarda]; Wiersz wcale nie wolny [dot. D. Urbańska: Wiersz wolny]; Filozofia i elegancja [dot. L. Kołakowski: Mini wykłady o maxi sprawach]; Nieprzyjemna recenzja z powodu błota [dot.: R. Grupiński, I. Kiec: Niebawem spadnie błoto, czyli kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej]; Bania z filozofią i nasionko [dot. J. Tischner: Historia filozofii po góralsku]; Jak sprowadzić Jubilata z cokołu [dot. J. Łukasiewicz: A. Mickiewicz]; Marzenia i złudzenia Tadeusza Peipera; Liryka polska według [K.] Dedeciusa [dot.: 100 wierszy polskich 100 polnische Gedichte, tłum. K. Dedecius]; Syndrom wieży Babel [dot. G. Steiner: PO wieży Babel]; Środkowoeuropejczyk, albo tożsamość problematyczna [dot. A. Fiut: Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem]; Czego szukać w labiryncie Herberta? [dot. Z. Herbert: Labirynt nad morzem]; Conditio humana – światło w tunelu ponowoczesności.</p>
 +
<li> Teoria literatury. Skrypt dla studentów filologii polskiej. (Studium zaoczne). [Współaut.:] B. Kaniewska. Pozn.: UAM w Pozn., Inst. Filologii Pol.; Wydawn. „Pozn. Studia Polonist.” 2002, 156 s. ''Zrozumieć Literaturę. ''Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 2003, wyd. 3 2005.</li>
 +
<li> [[#Literatura polska XX wieku|Literatura polska XX wieku]]. [Autorzy:] B. Kaniewska, A. Legeżyńska, P. Śliwiński. Pozn.: WP 2005, 322 s. ''Zrozumieć Literaturę''.</li>
 +
<li> [[#Od kochanki do psalmistki|Od kochanki do psalmistki]]... Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej. Pozn.: WP 2009, 347 s.</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda Rektora UAM w 2010.</p>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Kobiecość – co to jest?! – Cz. I. Liryczne biorytmy: Kochanki; Córki; O pewnym nieistniejącym toposie liryki kobiecej; Arbor vitae''. ''O poezji Ludmiły Marjańskiej; Psalmistki. Z problemów genologii liryki kobiecej, – Cz. II. Pulsacje nowoczesności: Płeć synestezji; Etiuda tematologiczna na cztery ręce (Przyboś i Poświatowska); Spotkanie. Esej nie tylko o miłości; Samoświadomość; Tkanie krajobrazu Ziemi. Liryczne czasoprzestrzenie poezji Urszuli Kozioł; Uważność – według Julii Hartwig; „Metaświat” w wierszach Joanny Pollakówny; Tożsamość „czasująca” w poezji Ewy Lipskiej; Lingua defectiva''. ''O poezji Krystyny Miłobędzkiej.</p>
 +
<p class='block'>Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.: W poszukiwaniu metody. (O wczesnych przekładach Juliana Tuwima z poezji rosyjskiej). W: Tradycja i współczesność. Powinowactwa literackie polsko-rosyjskie. Wr. 1978 s. 241-250. – Relacje intertekstualne w liryce Juliana Przybosia. W: Między tekstami. Wwa 1992 s. 250-270. – Jaka zmiana warty? Problem pokolenia w dzisiejszej literaturze. „Teksty Drugie” 1997 nr 5 s. 41-52. – Nowi klasycyści i reszta. „Pozn. Stud. Polonist.” 1997 t. 4 s. 233-250. – Tłumacz jako drugi autor – dziś. W: Przekład literacki. Wwa 1997 s. 40-50. – Przekład jako rzecz wyobraźni. W: Przekład artystyczny a współczesne teorie translatologiczne. Katow. 1998 s. 31-46. – Współczesna poezja epistolarna. (Rekonesans). W: Konteksty polonistycznej edukacji. Pozn. 1998 s. 275-292. – Poszukiwanie „sacrum”. „Zesz. Karmelitańskie” 2001 nr 4 s. 144-156. – Przekład, pewniki, spory i pytania w translatologii. W: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Wwa 2002 s. 285-305. – Translatologia z perspektywy końca (wieku). „Przestrzenie Teorii” 2002 nr 1 s. 119-136. – Konflikt pokoleń jako element współczesnego procesu historycznoliterackiego. „Pozn. Stud. Polonist.” 2003 t. 10 s. 53-69. – Milczenie roślin. Człowiek i natura w poezji Wisławy Szymborskiej. W: Wisława Szymborska. Tradice – současnost – recepce. Ostrava 2004 s. 133-145. – Universitas nova. Budowanie teorii kształcenia polonistycznego. W: Polonistyka w przebudowie. T. 2. Kr. 2005 s. 458-473. – Jeśli nie klasycyzm, to co? Próba rozpoznania jednej z odmian świadomości poetyckiej po 1989 roku. W: Nowa poezja polska. Kr. 2009 s. 53-64. – Zwroty antropologiczne w badaniach literackich. W: jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pozn. 2010, s. VII-XXI [współaut.: P. Czapliński, M. Telicki]. – Po co nam „Czarny polonez” Kazimierza Wierzyńskiego? W: Interpretować dalej. Najważniejsze polskie książki poetyckie lat 1945-1989. Kr. 2011 s. 211-228. – Poezja jako hermeneutyka „trzeciego” wieku. „Pogranicza” 2011 nr 2 s. 7-14. – Bies na dnie butelki… Myśli i konteksty do relektury poematu Jerofiejewa. „Prz. Rusycystyczny” 2012 nr 1/2 s. 113-128. – Fantazja lekturowa o nie-czytelniku Brzozowskiego. (Andrzej Falkiewicz).W: Ostać się wobec chaosu. Pozn. 2013 s. 285-302. – Geneza i semantyka topiki katastroficznej „Balu u Operze” Juliana Tuwima. W: Katastrofizm polski w XIX i XX wieku. Idee, obrazy, konsekwencje. Pozn. 2014 s. 175-189. – Krajobraz poboloński. Widok z okna poznańskiego nauczyciela (akademickiego). „Teksty Drugie” 2014 nr 1 s. 228-240. – Gdyby Czesław Miłosz był kobietą… W: Pochwała istnienia. Studia o twórczości Julii Hartwig. Pozn. 2015 s. 19-32.</p>
 +
</ol>
 +
===Prace redakcyjne===
 +
<ol>
 +
<li> J. Przyboś: Sytuacje liryczne. Wybór poezji. Wstęp napisał E. Balcerzan. Wyboru dokonali: E. Balcerzan, A. Legeżyńska. Komentarze oprac. A. Legeżyńska. Wr.: Ossol. 1989, CXVIII, 382 s. ''BN'' I, 266.</li>
 +
<li> Przez znaki – do człowieka. Pod red. B. Sienkiewicz, przy współpracy A. Legeżyńskiej i W. Wielopolskiego. Pozn.: Wydawn. WiS 1997, 366 s. ''Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”'', 5.</li>
 +
<li> Jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pod red. P.</li>
 +
<p class='comment'>Czaplińskiego, A. Legeżyńskiej, M. Telickiego. Pozn.: „Pozn. Studia Polonist.” 2010, XXI, 260 s. Pr. Instytutu Filologii Pol. UAM. ''Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”, ''57.</p>
 +
<li> Teoria, literatura, życie. Praktykowanie teorii w humanistyce</li>
 +
<p class='comment'>współczesnej. Pod red. A. Legeżyńskiej i R. Nycza. Wwa: Wydawn. IBL PAN 2012, 279 s. ''Nowa Humanistyka, ''t. 1.</p>
 +
<p class='comment'>Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wydawn. IBL PAN 2012, pliki w formacie EPUB, MOBI.</p>
 +
</ol>
 +
</div id='primary'>
  
 +
<div id='secondary'>
 +
==OPRACOWANIA (wybór)==
  
  
Urodzona 20 września 1951 w Nowokujbyszewsku (Rosja); córka Jana Jelca, urzędnika, i Wiktorii z domu Komar, nauczycielki. W 1957 przyjechała wraz z rodziną do Polski i zamieszkała w Szczecinie. Od 1965 uczęszczała do V Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie, a po zdaniu matury w 1969 studiowała filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM). W 1974 uzyskała magisterium i została zatrudniona w Instytucie Filologii Polskiej (IFP) UAM na stanowisku stażysty, a następnie asystenta. Debiutowała w 1974 artykułem pt. ''Gatunki krytyki literackiej'', zamieszczonym w miesięczniku „Nurt” (nr 11; podp. Anna Jelec). W następnych latach zajmowała się badaniami dotyczącymi głównie teorii przekładu oraz współczesnej poezji polskiej. Nawiązała współpracę z „Nurtem” jako autorka artykułów i recenzji literackich. W 1983 obroniła doktorat pt. ''Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka'' (promotor: prof. Edward Balcerzan) i została adiunktem w IFP UAM. Zamieszczała artykuły w wydawanych poza cenzurą materiałach pomocniczych do nauki języka polskiego pt.'' Glosariusz. Od Młodej Polski do'' ''współczesności ''(1988, 1989, 1991; podp. Anna Gawarzewska). Liczne recenzje i artykuły dotyczące literatury współczesnej ogłaszała w miesięcznikach „Arkusz” (1991-2002 z przerwami) i „Polonistyka” (od 1993; od 1996 członek zespołu redakcyjnego). W 1997 habilitowała się na UAM na podstawie pracy pt. ''Dom i poetycka bezdomność w literaturze współczesnej.'' Brała udział w pracach Głównego Komitetu Olimpiady Literatury i Języka Polskiego (1997-2005). W 1999 została członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej (od 2003 Komitet Nauk o Literaturze) PAN; w 2002-05 przewodniczyła Komisji Edukacji Szkolnej i Akademickiej Komitetu. W 1999-2001 pracowała w redakcji „Poznańskich Studiów Polonistycznych”; publikowała tam też artykuły. Jako recenzentka podjęła współpracę z miesięcznikiem „Nowe Książki”. W 2001 otrzymała tytuł naukowy profesora, a w 2007 stanowisko profesora zwyczajnego. Od 2002 kierowała studiami doktoranckimi na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W tymże okresie kierowała projektami naukowymi „Między ironią i elegią. Pokoleniowe przemiany świadomości poetyckiej w latach 1956-1995” i „Poezja kobieca. Tematy – konwencje – sylwetki”. W 2005 została prodziekanem Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W 2007 weszła w skład Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów Sekcji I Nauk Humanistycznych i Społecznych. W 2015 została członkiem jury Nagrody im. prof. T. Kotarbińskiego, przyznawanej przez Uniwersytet Łódzki.
+
<ul>
 +
<li>Ank. 2008, 2011.</li>
 +
<li> Wywiady: Nobel pod strzechy nie musi. Rozm. M. Zaradniak. „Gaz. Pozn.1996 nr 255; Poeta, kolega z pracy, sąsiad. Rozm.: J. Borowczyk, M. Larek. „Czas Kult.2015 [nr] 1 [dot. S. Barańczaka].</li>
 +
</ul>
  
W 1975 wyszła za mąż za Jacka Legeżyńskiego, urzędnika. Mieszka w Obrzycku pod Szamotułami.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
  
 +
<ul>
 +
<li>WUP (t. 5).</li>
 +
</ul>
  
TWÓRCZOŚĆ
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===Tłumacz i jego kompetencje autorskie===
  
 +
<ul>
 +
<li> E. KRASKOWSKA. „Pam. Lit.” 1989 z. 1.</li>
 +
<li> P. ŁUSZCZYKIEWICZ: Sztuka translatorska, sztuka translatologiczna. „Lit. na Świecie” 2000 nr 7/8.</li>
 +
<li> M. MOSSÓR: Tłumacz: naśladowca, współtwórca czy autor? „Przekładaniec” 2000 nr 7.</li>
 +
</ul>
  
1. Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń poezji A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka. Wwa: PWN 1986, 242 s. Wyd. 2 rozszerz. tamże 1999.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego III stopnia.
+
===Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej===
  
2. Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej. Wwa: PWN 1996, 191 s.
+
<ul>
 +
<li> K. LISOWSKI: Domy polskich poetów. „Nowe Książ.” 1996 nr 8.</li>
 +
<li> M. ORSKI: Od Arkadii domowej do mieszkania-azylu. „Polonistyka” 1996 nr 8.</li>
 +
<li> E. BALCERZAN: Od 3M do M3. „Arkusz” 1997 nr 2.</li>
 +
<li> S. GĘBALA: Bezdomność i zadomowienie. „Twórczość” 1997 nr 6.</li>
 +
<li> A. GÓRNICKA-BORATYŃSKA. „Pam. Lit.” 1998 z. 1.</li>
 +
</ul>
  
Nagroda Rektora UAM w 1999.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Zawartość: Kilka uwag wstępnych. – I. Centrum świata. Antropologiczna i literacka semiotyka domu: Homo domesticus; Literacka figura domu. – II. Współczesność koczownicza. Sytuacja bezdomności w utworach lirycznych: Być wszędzie, czyli nigdzie... Poetyckie katastrofizmy; Nowe przestrzenie liryczne; Awangardyzm. – III. Dom Mirona Białoszewskiego: Kamienica; Mironczarnia; Góra betonu. – IV. Zbigniew Herbert: Dom na ziemi niczyjej: Dom pod nieobecną gwiazdą; Miejsca zmarnowanych żywiołów; Arkadia i anty-Utopia; Ogrody rzeczy; Ziemia niczyja. – V. Domy Spokojnej Młodości: „Magazyny ludzi” (w wierszach Tadeusza Różewicza i Andrzeja Bursy); Poczekalnie (w wierszach Ewy Lipskiej); Klatki (w wierszach Stanisława Barańczaka). – Mój kochany obcy dom... (Zakończenie).
+
===Wisława Szymborska===
  
<nowiki>3. Wisława Szymborska. [Szkic]. </nowiki>Pozn.: Rebis 1996, 127 s. ''Czytani Dzisiaj''. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 1996, wyd. 3 uzup. 1997.
+
<ul>
 +
<li> K. MASŁOŃ: Przytrafiła nam się Szymborska. „Rzeczpospolita” 1996 nr 43 dod. „Plus Minus”.</li>
 +
<li> K. LISOWSKI: Oglądana z „sześciu” stron. „Nowe Książ.” 1997 nr 1.</li>
 +
<li> M. MIKOŁAJCZAK. „Ruch Lit.” 1997 z. 1.</li>
 +
<li> Tejże. „Zag. Rodzajów Lit.” 1997 z. 1/2.</li>
 +
<li> M. RUDKOWSKA. „Pam. Lit.” 1998 z. 4.</li>
 +
</ul>
  
4. Gest pożegnania. Szkice o poetyckiej świadomości elegijno-ironicznej. Pozn<nowiki>.: „PSP” [„</nowiki>Pozn. Studia Polonist.”] ''Ser. Lit.'' 1999, 192 s. Prace Inst. Filologii Pol. UAM. ''Bibl. Lit. „Pozn. Stud. Polonist.”'', 17''.''
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Zawartość: Kilka uwag na początek. – I. Gest pożegnania. Elegijność ironiczna w poezji końca wieku: Między „bruLionem” a Miłoszem; Elegijność a ironiczność; Elegie Starych Mistrzów; Elegie ironistów wobec mitu Końca. – II. Poeta permanentnie elegijny. Jarosław Iwaszkiewicz: „Geny” elegijności; „Samotno, ciemno, straszno”. Elegijna czasoprzestrzeń; „Nie bądź sentymentalnym płaksą...” Przemiany podmiotu; Elegijność w wierszach ostatnich; „Stronami deszcze, stronami pogoda”. Perspektywa ironiczna. – III. Miron Białoszewski. Nauka podstarzałości: Stróż rzeczywistości; M’ironia, czyli dwa autoportrety; Próby niebycia. – IV. Pożegnania w twórczości Zbigniewa Herberta: Późna twórczość jako horyzont lektury; Pożegnanie z historią; Pożegnanie sztuki; Elegijny bilans egzystencji. – V. Tadeusz Różewicz o bylejakości: Śmierć w zredukowanym świecie; Poeta emeritus. – VI. Elegie przedwczesne w poezji Ewy Lipskiej i Stanisława Barańczaka: Toksyczne życie; Wirus przemijania; Być blizną i raną; Wyspy wśród morza. – ...I kilka cytatów na koniec lektury.
+
===Gest pożegnania===
  
5. Poezja polska po 1968 roku. <nowiki>[</nowiki>Współautor:] P. Śliwiński. Wwa: WSiP 2000, 205 s.
+
<ul>
 +
<li> A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Lit.” 2000 z. 6.</li>
 +
<li> L. SZARUGA: Ironiczne pożegnania. „Pogranicza” 2000 nr 5.</li>
 +
<li> W. WANTUCH: Czytane od końca. „Nowe Książ.” 2000 nr 4.</li>
 +
<li> M. ZALESKI: W nikim nakładzie. „Res Publica Nowa” 2000 nr 6.– I. HRYŃ. „Pam. Lit.” 2002 z. 1.</li>
 +
<li> A. STANKOWSKA: Ironiczna siła podmiotu. „Teksty Drugie” 2002 nr 3.</li>
 +
</ul>
  
Na okł. podtyt.: Książka dla nauczycieli, studentów i uczniów. – Zespołowa Nagroda Rektora UAM w 2001. Zawartość: Wstęp. – Prolog: Poeta, stróż rzeczywistości. O twórczości Mirona Białoszewskiego. – Cz. I. Po Marcu. „Powiedz prawdę, do tego służysz…” Poezja pokolenia ’68, – Horyzonty: 1. Rok 1968 w Polsce i na świecie; 2. Portret zbiorowy pokolenia; 3. Od „nieufności” do „etyki i poetyki”; 4. Poezja wobec „tyranii słów”, – Przybliżenia: 1. Stanisław Barańczak: lingwista, moralista, wirtuoz; 2. Ryszard Krynicki: mowa wiersza, przesłanie milczenia; 3. Ewa Lipska w Domu Spokojnej Młodości; 4. Poszukiwanie siebie: o wierszach Rafała Wojaczka; 5. „A przecież wydawałoby się, że to takie łatwe, żyć”. O poezji Adama Zagajewskiego. – Cz. II. Po Sierpniu. Liryczne obowiązki poetów lat osiemdziesiątych: Horyzonty: 1. Nowe Roczniki – pokolenie, którego nie było?; 2. „Solidarność” – Sierpień – Grudzień; 3. Idee i tematy stanu wojennego; 4. Od solidarności do suwerenności, – Przybliżenia: 1. Bronisław Maj: „Wdychamy jedno powietrze”; 2. Ojczyzna, żywioły, drzewo. O poezji Jana Polkowskiego; 3. Mówić po ludzku. O poezji Piotra Sommera. – Cz. III. Po przełomie. „Idee to wodniste substytuty krwi”. Nowa poezja lat dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Rok 1989 i ciąg dalszy; 2. Przeciw tradycji?; 3. Uparty duch klasycyzmu; 4. Szyfry, gry i zabawy, – Przybliżenia: 1. Poeta w nastroju nieprzysiadalnym. O wierszach Marcina Świetlickiego; 2. Humanista w glanach i dredlokach. Poezja Jacka Podsiadły; 3. Reakcje łańcuchowe. O wierszach Andrzeja Sosnowskiego. – Cz. IV. Przed końcem wieku. O poezji Starych Mistrzów w latach dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Lista obecności poetów; 2. Wobec mitu Końca, – Przybliżenia: 1. Liryka i trauma. O Tadeuszu Różewiczu; 2. Świat wyniesiony. O Czesławie Miłoszu; 3. Przygody poety w wierszach Wisławy Szymborskiej; 4. Ostatnie tomy Zbigniewa Herberta.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
6. Krytyk jako domokrążca. Lekcje literatury z lat 90. Pozn.: WP 2002, 318 s. ''Obszary Lit. i Szt.''
+
===Poezja polska po 1968 roku===
  
Nagroda Rektora UAM w 2003.
+
<ul>
 +
<li> A. NASIŁOWSKA: Mapa nowszej poezji. „Nowe Książ.” 2001 nr 3.</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>Zawartość: Krytyk jako domokrążca. – Generacje: Elegijność, ironia i wzniosłość: Pospolite ruszenie Nowej Fali; Uparty duch klasycyzmu; Poeci generacji X; Niebolesne życie w warunkach beztlenowych. Prezentacje: Światło i cień „Płaskorzeźby” [T. Różewicza]; Mało dostojna starość [dot. Cz. Miłosz: Dalsze okolice]; Czy wciąż będziemy kochać Zbigniewa Herberta? [dot. Z. Herbert: Rovigo]; Jak starzeje się [S.] Mrożek? [dot. S. Mrożek: Opowiadania 1990-1993]; „Biały karzeł mowy” [dot. U. Kozioł: Postoje słowa]; Albo kicz, albo śmierć [dot. M. Gretkowska: Kabaret metafizyczny, A. Stasiuk: Biały kruk]; Świat widziany z nyży [dot. T. Konwicki: Pamflet na siebie]; Modlić się, czyli pisać wiersze [dot. A. Sulikowski: Świat poetycki księdza Jana Twardowskiego]; Mizantropia i torfowiska</nowiki> <nowiki>większości [dot. E. Lipska: Wspólnicy zielonego wiatraczka; Wakacje mizantropa]; Powtórka z Szymborskiej; Portret pamięciowy niedźwiedzia [dot. antologii Czesławowi Miłoszowi poeci]; Metamorfozy Anny Świrszczyńskiej [dot. Cz. Miłosz: Jakiegoż to gościa mieliśmy. O Annie Świrszczyńskiej]; Inny Niemiec, inny Gdańsk [dot. S. Chwin: </nowiki>Hanemann<nowiki>]; Jak ratować świat [dot. J. Kulmowa: Ciułanie siebie]; Właściciel całej Warszawy [dot. antologii Miron, wspomnienia o poecie]; Młynek do kawy i inne modele kosmosu [dot. O. Tokarczuk: Prawiek i inne czasy]; Luksusowa szuflada [dot.: Cz. Miłosz: Piesek przydrożny]; Maksymalnie nieudana egzystencja [dot.: Stanisław </nowiki>Czycz<nowiki>, mistrz cierpienia]: Wiersze do plecaka [dot. J. Podsiadło: Wiersze zebrane]; Poeta w nastroju </nowiki>nieprzysiadalnym<nowiki> [dot. poezji M. Świetlickiego]; Baśń z okrutnym zakończeniem [dot. R. Przybylski: Baśń zimowa]; Wiersze ostatnie Zbigniewa Herberta [dot. Z. Herbert: Rovigo; Epilog burzy]; Zobaczone, przeżyte [dot. J. Hartwig: Zobaczone]; Skalpel poety [dot. S. Barańczak: Z chirurgiczną precyzją]; Treny Różewicza [dot. T. Różewicz: Matka odchodzi]; Czas </nowiki>Esther<nowiki> [dot. S. Chwin: </nowiki>Esther<nowiki>]; Dziecko powietrza, mięty i wiolonczeli [dot. A. Zagajewski: Pragnienie; W cudzym pięknie]; </nowiki><nowiki>Forma i ból [dot. W. Wencel: Oda chorej duszy]; Śmierć wystrojona [dot. K. Lars: </nowiki>Umieranki<nowiki> i inne wiersze]. – Edukacje: Odkopać mamuta awangardy! [Dot. S. Jaworski: Awangarda]; Wiersz wcale nie wolny [dot. D. Urbańska: Wiersz wolny]; Filozofia i elegancja [dot. L. Kołakowski: Mini wykłady o maxi sprawach]; Nieprzyjemna recenzja z powodu błota [dot.: R. Grupiński, I. Kiec: Niebawem spadnie błoto, czyli kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej]; Bania z filozofią i nasionko [dot. J. Tischner: Historia filozofii po góralsku]; Jak sprowadzić Jubilata z cokołu [dot. J. Łukasiewicz: A. Mickiewicz]; Marzenia i złudzenia Tadeusza Peipera; Liryka polska według [K.] Dedeciusa [dot.: 100 wierszy polskich = 100 </nowiki>polnische Gedichte<nowiki>, tłum. K. Dedecius]; Syndrom wieży Babel [dot. G. Steiner: PO wieży Babel]; </nowiki>Środkowoeuropejczyk<nowiki>, albo tożsamość problematyczna [dot. A. Fiut: Być (albo nie być) </nowiki>Środkowoeuropejczykiem<nowiki>]; Czego szukać w labiryncie Herberta? [dot. Z. Herbert: Labirynt nad morzem]; Conditio </nowiki>humana – światło w tunelu ponowoczesności.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>7. Teoria literatury. Skrypt dla studentów filologii polskiej. (Studium zaoczne). [</nowiki>Współaut.:] B. Kaniewska. Pozn.: UAM w Pozn., Inst. Filologii Pol.; Wydawn. „Pozn. Studia Polonist.” 2002, 156 s. ''Zrozumieć Literaturę. ''Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 2003, wyd. 3 2005.
+
===Krytyk jako domokrążca===
  
8. Litera<nowiki>tura polska XX wieku. [Autorzy</nowiki>:] B. Kaniewska, A. Legeżyńska, P. Śliwiński. Pozn.: WP 2005, 322 s. ''Zrozumieć Literaturę''.
+
<ul>
 +
<li> A. POPRAWA: Duża kawa dla Anny Legeżyńskiej. „Nowe Książ.” 2003 nr 2.</li>
 +
<li> W. WIELOPOLSKI: Edukacje i emocje. „Polonistyka” 2003 nr 8.</li>
 +
</ul>
  
9. Od kochanki do psalmistki... Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej. Pozn.: WP 2009, 347 s.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Nagroda Rektora UAM w 2010.
+
===Literatura polska XX wieku===
  
Zawartość: Kobiecość – co to jest?! – Cz. I. Liryczne biorytmy: Kochanki; Córki; O pewnym nieistniejącym toposie liryki kobiecej; Arbor vitae''. ''O poezji Ludmiły Marjańskiej; Psalmistki. Z problemów genologii liryki kobiecej, – Cz. II. Pulsacje nowoczesności: Płeć synestezji; Etiuda tematologiczna na cztery ręce (Przyboś i Poświatowska); Spotkanie. Esej nie tylko o miłości; Samoświadomość; Tkanie krajobrazu Ziemi. Liryczne czasoprzestrzenie poezji Urszuli Kozioł; Uważność – według Julii Hartwig; „Metaświat” w wierszach Joanny Pollakówny; Tożsamość „czasująca” w poezji Ewy Lipskiej; Lingua defectiva''. ''O poezji Krystyny Miłobędzkiej.
+
<ul>
 +
<li> A. NASIŁOWSKA: Literatura po reformie. „Nowe Książ.” 2006 nr 1.</li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===Od kochanki do psalmistki===
  
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, <nowiki>m.in</nowiki>.: W poszukiwaniu metody. (O wczesnych przekładach Juliana Tuwima z poezji rosyjskiej). W: Tradycja i współczesność. Powinowactwa literackie polsko-rosyjskie. Wr. 1978 s. 241-250. – Relacje intertekstualne w liryce Juliana Przybosia. W: Między tekstami. Wwa 1992 s. 250-270. – Jaka zmiana warty? Problem pokolenia w dzisiejszej literaturze. „Teksty Drugie” 1997 nr 5 s. 41-52. – Nowi klasycyści i reszta. „Pozn. Stud. Polonist.” 1997 t. 4 s. 233-250. – Tłumacz jako drugi autor – dziś. W: Przekład literacki. Wwa 1997 s. 40-50. – Przekład jako rzecz wyobraźni. W: Przekład artystyczny a współczesne teorie translatologiczne. Katow. 1998 s. 31-46. – Współczesna poezja epistolarna. (Rekonesans). W: Konteksty polonistycznej edukacji. Pozn. 1998 s. 275-292. – Poszukiwanie „sacrum”. „Zesz. Karmelitańskie” 2001 nr 4 s. 144-156. – Przekład, pewniki, spory i pytania w translatologii. W: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Wwa 2002 s. 285-305. – Translatologia z perspektywy końca (wieku). „Przestrzenie Teorii” 2002 nr 1 s. 119-136. – Konflikt pokoleń jako element współczesnego procesu historycznoliterackiego. „Pozn. Stud. Polonist.” 2003 t. 10 s. 53-69. – Milczenie roślin. Człowiek i natura w poezji Wisławy Szymborskiej. W: Wisława Szymborska. Tradice – současnost – recepce. Ostrava 2004 s. 133-145. – Universitas nova. Budowanie teorii kształcenia polonistycznego. W: Polonistyka w przebudowie. T. 2. Kr. 2005 s. 458-473. – Jeśli nie klasycyzm, to co? Próba rozpoznania jednej z odmian świadomości poetyckiej po 1989 roku. W: Nowa poezja polska. Kr. 2009 s. 53-64. – Zwroty antropologiczne w badaniach literackich. W: jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pozn<nowiki>. 2010, s. VII-XXI [</nowiki>współaut.: P. Czapliński, M. Telicki]. – Po co nam „Czarny polonez” Kazimierza Wierzyńskiego? W: Interpretować dalej. Najważniejsze polskie książki poetyckie lat 1945-1989. Kr. 2011 s. 211-228. – Poezja jako hermeneutyka „trzeciego” wieku. „Pogranicza” 2011 nr 2 s. 7-14. – Bies na dnie butelki… Myśli i konteksty do relektury poematu Jerofiejewa. „Prz. Rusycystyczny” 2012 nr 1/2 s. 113-128. – Fantazja lekturowa o nie-czytelniku Brzozowskiego. (Andrzej Falkiewicz).W: Ostać się wobec chaosu. Pozn. 2013 s. 285-302. – Geneza i semantyka topiki katastroficznej „Balu u Operze” Juliana Tuwima. W: Katastrofizm polski w XIX i XX wieku. Idee, obrazy, konsekwencje. Pozn. 2014 s. 175-189. – Krajobraz poboloński. Widok z okna poznańskiego nauczyciela (akademickiego). „Teksty Drugie” 2014 nr 1 s. 228-240. – Gdyby Czesław Miłosz był kobietą… W: Pochwała istnienia. Studia o twórczości Julii Hartwig. Pozn. 2015 s. 19-32.
+
<ul>
 +
<li> G. OJCEWICZ: Bios i Logos. Liryka kobieca. „Borussia” 2010 nr 47.</li>
 +
<li> A. PEKANIEC: Różnorodnością silne. „Dekada Lit.” 2010 nr 1/2 [dot. także: B. Darska: Głosy kobiet; Solistki. Antologia poezji kobiet (1989-2009)].</li>
 +
<li> B. CHRZĄSTOWSKA: Rozprawa o poezji kobiecej. „Polonistyka” 2011 nr 1.</li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 +
</div id='secondary'>
  
 +
<div class='author'>Maria Kotowska-Kachel</div>
  
Prace redakcyjne
+
</div> <!-- all -->
 
+
 
+
 
+
1. J. Przyboś: Sytuacje liryczne. Wybór poezji. Wstęp napisał E. Balcerzan. Wyboru dokonali: E. Balcerzan, A. Legeżyńska. Komentarze oprac. A. Legeżyńska. Wr.: Ossol. 1989, CXVIII, 382 s. ''BN'' I, 266.
+
 
+
2. Przez znaki – do człowieka. Pod red. B. Sienkiewicz, przy współpracy A. Legeżyńskiej i W. Wielopolskiego. Pozn.: Wydawn. WiS 1997, 366 s. ''Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”'', 5.
+
 
+
3. Jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pod red. P.
+
 
+
Czaplińskiego, A. Legeżyńskiej, M. Telickiego. Pozn.: „Pozn. Studia Polonist.” 2010, XXI, 260 s. Pr. Instytutu Filologii Pol. UAM. ''Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”, ''57.
+
 
+
4. Teoria, literatura, życie. Praktykowanie teorii w humanistyce
+
 
+
współczesnej. Pod red. A. Legeżyńskiej i R. Nycza. Wwa: Wydawn. IBL PAN 2012, 279 s. ''Nowa Humanistyka, ''t. 1.
+
 
+
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wydawn. IBL PAN 2012, pliki w formacie EPUB, MOBI.
+
 
+
 
+
 
+
OPRACOWANIA (wybór)
+
 
+
 
+
 
+
Ank. 2008, 2011. – Wywiady: Nobel pod strzechy nie musi. Rozm. M. Zaradniak. „Gaz. Pozn.” 1996 nr 255; Poeta, kolega z pracy, sąsiad. Rozm.: J. Borowczyk, M. Larek<nowiki>. „Czas Kult.” 2015 [nr] 1 [dot. S. Barańczaka].</nowiki>
+
 
+
WUP (t. 5).
+
 
+
Tłumacz i jego kompetencje autorskie (poz. 1): E. KRASKOWSKA. „Pam. Lit.” 1989 z. 1. – P. ŁUSZCZYKIEWICZ: Sztuka translatorska, sztuka translatologiczna. „Lit. na Świecie” 2000 nr 7/8. – M. MOSSÓR: Tłumacz: naśladowca, współtwórca czy autor? „Przekładaniec” 2000 nr 7.
+
 
+
Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej (poz. 2): K. LISOWSKI: Domy polskich poetów. „Nowe Książ.” 1996 nr 8. – M. ORSKI: Od Arkadii domowej do mieszkania-azylu. „Polonistyka” 1996 nr 8. – E. BALCERZAN: Od 3M do M3. „Arkusz” 1997 nr 2. – S. GĘBALA: Bezdomność i zadomowienie. „Twórczość” 1997 nr 6. – A. GÓRNICKA-BORATYŃSKA. „Pam. Lit.” 1998 z. 1.
+
 
+
Wisława Szymborska (poz. 3): K. MASŁOŃ: Przytrafiła nam się Szymborska. „Rzeczpospolita” 1996 nr 43 dod. „Plus Minus”. – K. LISOWSKI: Oglądana z „sześciu” stron. „Nowe Książ.” 1997 nr 1. – M. MIKOŁAJCZAK. „Ruch Lit.” 1997 z. 1. – Tejże. „Zag. Rodzajów Lit.” 1997 z. 1/2. – M. RUDKOWSKA. „Pam. Lit.” 1998 z. 4.
+
 
+
Gest pożegnania (poz. 4): A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Lit.” 2000 z. 6. – L. SZARUGA: Ironiczne pożegnania. „Pogranicza” 2000 nr 5. – W. WANTUCH: Czytane od końca. „Nowe Książ.” 2000 nr 4. – M. ZALESKI: W nikim nakładzie. „Res Publica Nowa” 2000 nr 6.– I. HRYŃ. „Pam. Lit.” 2002 z. 1. – A. STANKOWSKA: Ironiczna siła podmiotu. „Teksty Drugie” 2002 nr 3.
+
 
+
Poezja polska po 1968 roku (poz. 5): A. NASIŁOWSKA: Mapa nowszej poezji. „Nowe Książ.” 2001 nr 3.
+
 
+
Krytyk jako domokrążca (poz. 6): A. POPRAWA: Duża kawa dla Anny Legeżyńskiej. „Nowe Książ.” 2003 nr 2. – W. WIELOPOLSKI: Edukacje i emocje. „Polonistyka” 2003 nr 8.
+
 
+
    Literatura polska XX wieku (poz. 8): A. NASIŁOWSKA: Literatura po reformie. „Nowe Książ.” 2006 nr 1.
+
 
+
    Od kochanki do psalmistki (poz. 9): G. OJCEWICZ: Bios i Logos. Liryka kobieca. „Borussia” 2010 nr 47. –<nowiki> A. PEKANIEC: Różnorodnością silne. „Dekada Lit.” 2010 nr 1/2 [dot. także: B. Darska: Głosy kobiet</nowiki>; Solistki. Antologia poezji kobiet (1989-2009)]. – B. CHRZĄSTOWSKA: Rozprawa o poezji kobiecej. „Polonistyka” 2011 nr 1.
+
 
+
<div align="right">Maria Kotowska-Kachel </div>
+

Wersja z 16:53, 3 lut 2017

ur. 1951

Pseud. i krypt.: A.G.; Anna Gawarzewska.

Podpisywała utwory do 1978 nazwiskami: Jelec, Jelec-Legeżyńska.

Historyk i teoretyk literatury, krytyk literacki.

Spis treści

BIOGRAM

Urodzona 20 września 1951 w Nowokujbyszewsku (Rosja); córka Jana Jelca, urzędnika, i Wiktorii z domu Komar, nauczycielki. W 1957 przyjechała wraz z rodziną do Polski i zamieszkała w Szczecinie. Od 1965 uczęszczała do V Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie, a po zdaniu matury w 1969 studiowała filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM). W 1974 uzyskała magisterium i została zatrudniona w Instytucie Filologii Polskiej (IFP) UAM na stanowisku stażysty, a następnie asystenta. Debiutowała w 1974 artykułem pt. Gatunki krytyki literackiej, zamieszczonym w miesięczniku „Nurt” (nr 11; podp. Anna Jelec). W następnych latach zajmowała się badaniami dotyczącymi głównie teorii przekładu oraz współczesnej poezji polskiej. Nawiązała współpracę z „Nurtem” jako autorka artykułów i recenzji literackich. W 1983 obroniła doktorat pt. Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka (promotor: prof. Edward Balcerzan) i została adiunktem w IFP UAM. Zamieszczała artykuły w wydawanych poza cenzurą materiałach pomocniczych do nauki języka polskiego pt. Glosariusz. Od Młodej Polski dowspółczesności (1988, 1989, 1991; podp. Anna Gawarzewska). Liczne recenzje i artykuły dotyczące literatury współczesnej ogłaszała w miesięcznikach „Arkusz” (1991-2002 z przerwami) i „Polonistyka” (od 1993; od 1996 członek zespołu redakcyjnego). W 1997 habilitowała się na UAM na podstawie pracy pt. Dom i poetycka bezdomność w literaturze współczesnej. Brała udział w pracach Głównego Komitetu Olimpiady Literatury i Języka Polskiego (1997-2005). W 1999 została członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej (od 2003 Komitet Nauk o Literaturze) PAN; w 2002-05 przewodniczyła Komisji Edukacji Szkolnej i Akademickiej Komitetu. W 1999-2001 pracowała w redakcji „Poznańskich Studiów Polonistycznych”; publikowała tam też artykuły. Jako recenzentka podjęła współpracę z miesięcznikiem „Nowe Książki”. W 2001 otrzymała tytuł naukowy profesora, a w 2007 stanowisko profesora zwyczajnego. Od 2002 kierowała studiami doktoranckimi na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W tymże okresie kierowała projektami naukowymi „Między ironią i elegią. Pokoleniowe przemiany świadomości poetyckiej w latach 1956-1995” i „Poezja kobieca. Tematy – konwencje – sylwetki”. W 2005 została prodziekanem Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W 2007 weszła w skład Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów Sekcji I Nauk Humanistycznych i Społecznych. W 2015 została członkiem jury Nagrody im. prof. T. Kotarbińskiego, przyznawanej przez Uniwersytet Łódzki.

W 1975 wyszła za mąż za Jacka Legeżyńskiego, urzędnika. Mieszka w Obrzycku pod Szamotułami.

TWÓRCZOŚĆ

  1. Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń poezji A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka. Wwa: PWN 1986, 242 s. Wyd. 2 rozszerz. tamże 1999.
  2. Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego III stopnia.

  3. Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej. Wwa: PWN 1996, 191 s.
  4. Nagroda Rektora UAM w 1999.

    Zawartość: Kilka uwag wstępnych. – I. Centrum świata. Antropologiczna i literacka semiotyka domu: Homo domesticus; Literacka figura domu. – II. Współczesność koczownicza. Sytuacja bezdomności w utworach lirycznych: Być wszędzie, czyli nigdzie... Poetyckie katastrofizmy; Nowe przestrzenie liryczne; Awangardyzm. – III. Dom Mirona Białoszewskiego: Kamienica; Mironczarnia; Góra betonu. – IV. Zbigniew Herbert: Dom na ziemi niczyjej: Dom pod nieobecną gwiazdą; Miejsca zmarnowanych żywiołów; Arkadia i anty-Utopia; Ogrody rzeczy; Ziemia niczyja. – V. Domy Spokojnej Młodości: „Magazyny ludzi” (w wierszach Tadeusza Różewicza i Andrzeja Bursy); Poczekalnie (w wierszach Ewy Lipskiej); Klatki (w wierszach Stanisława Barańczaka). – Mój kochany obcy dom... (Zakończenie).

  5. Wisława Szymborska. [Szkic]. Pozn.: Rebis 1996, 127 s. Czytani Dzisiaj. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 1996, wyd. 3 uzup. 1997.
  6. Gest pożegnania. Szkice o poetyckiej świadomości elegijno-ironicznej. Pozn.: „PSP” [„Pozn. Studia Polonist.”] Ser. Lit. 1999, 192 s. Prace Inst. Filologii Pol. UAM. Bibl. Lit. „Pozn. Stud. Polonist.”, 17.
  7. Zawartość: Kilka uwag na początek. – I. Gest pożegnania. Elegijność ironiczna w poezji końca wieku: Między „bruLionem” a Miłoszem; Elegijność a ironiczność; Elegie Starych Mistrzów; Elegie ironistów wobec mitu Końca. – II. Poeta permanentnie elegijny. Jarosław Iwaszkiewicz: „Geny” elegijności; „Samotno, ciemno, straszno”. Elegijna czasoprzestrzeń; „Nie bądź sentymentalnym płaksą...” Przemiany podmiotu; Elegijność w wierszach ostatnich; „Stronami deszcze, stronami pogoda”. Perspektywa ironiczna. – III. Miron Białoszewski. Nauka podstarzałości: Stróż rzeczywistości; M’ironia, czyli dwa autoportrety; Próby niebycia. – IV. Pożegnania w twórczości Zbigniewa Herberta: Późna twórczość jako horyzont lektury; Pożegnanie z historią; Pożegnanie sztuki; Elegijny bilans egzystencji. – V. Tadeusz Różewicz o bylejakości: Śmierć w zredukowanym świecie; Poeta emeritus. – VI. Elegie przedwczesne w poezji Ewy Lipskiej i Stanisława Barańczaka: Toksyczne życie; Wirus przemijania; Być blizną i raną; Wyspy wśród morza. – ...I kilka cytatów na koniec lektury.

  8. Poezja polska po 1968 roku. [Współautor:] P. Śliwiński. Wwa: WSiP 2000, 205 s.
  9. Na okł. podtyt.: Książka dla nauczycieli, studentów i uczniów. – Zespołowa Nagroda Rektora UAM w 2001. Zawartość: Wstęp. – Prolog: Poeta, stróż rzeczywistości. O twórczości Mirona Białoszewskiego. – Cz. I. Po Marcu. „Powiedz prawdę, do tego służysz…” Poezja pokolenia ’68, – Horyzonty: 1. Rok 1968 w Polsce i na świecie; 2. Portret zbiorowy pokolenia; 3. Od „nieufności” do „etyki i poetyki”; 4. Poezja wobec „tyranii słów”, – Przybliżenia: 1. Stanisław Barańczak: lingwista, moralista, wirtuoz; 2. Ryszard Krynicki: mowa wiersza, przesłanie milczenia; 3. Ewa Lipska w Domu Spokojnej Młodości; 4. Poszukiwanie siebie: o wierszach Rafała Wojaczka; 5. „A przecież wydawałoby się, że to takie łatwe, żyć”. O poezji Adama Zagajewskiego. – Cz. II. Po Sierpniu. Liryczne obowiązki poetów lat osiemdziesiątych: Horyzonty: 1. Nowe Roczniki – pokolenie, którego nie było?; 2. „Solidarność” – Sierpień – Grudzień; 3. Idee i tematy stanu wojennego; 4. Od solidarności do suwerenności, – Przybliżenia: 1. Bronisław Maj: „Wdychamy jedno powietrze”; 2. Ojczyzna, żywioły, drzewo. O poezji Jana Polkowskiego; 3. Mówić po ludzku. O poezji Piotra Sommera. – Cz. III. Po przełomie. „Idee to wodniste substytuty krwi”. Nowa poezja lat dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Rok 1989 i ciąg dalszy; 2. Przeciw tradycji?; 3. Uparty duch klasycyzmu; 4. Szyfry, gry i zabawy, – Przybliżenia: 1. Poeta w nastroju nieprzysiadalnym. O wierszach Marcina Świetlickiego; 2. Humanista w glanach i dredlokach. Poezja Jacka Podsiadły; 3. Reakcje łańcuchowe. O wierszach Andrzeja Sosnowskiego. – Cz. IV. Przed końcem wieku. O poezji Starych Mistrzów w latach dziewięćdziesiątych: Horyzonty: 1. Lista obecności poetów; 2. Wobec mitu Końca, – Przybliżenia: 1. Liryka i trauma. O Tadeuszu Różewiczu; 2. Świat wyniesiony. O Czesławie Miłoszu; 3. Przygody poety w wierszach Wisławy Szymborskiej; 4. Ostatnie tomy Zbigniewa Herberta.

  10. Krytyk jako domokrążca. Lekcje literatury z lat 90. Pozn.: WP 2002, 318 s. Obszary Lit. i Szt.
  11. Nagroda Rektora UAM w 2003.

    Zawartość: Krytyk jako domokrążca. – Generacje: Elegijność, ironia i wzniosłość: Pospolite ruszenie Nowej Fali; Uparty duch klasycyzmu; Poeci generacji X; Niebolesne życie w warunkach beztlenowych. Prezentacje: Światło i cień „Płaskorzeźby” [T. Różewicza]; Mało dostojna starość [dot. Cz. Miłosz: Dalsze okolice]; Czy wciąż będziemy kochać Zbigniewa Herberta? [dot. Z. Herbert: Rovigo]; Jak starzeje się [S.] Mrożek? [dot. S. Mrożek: Opowiadania 1990-1993]; „Biały karzeł mowy” [dot. U. Kozioł: Postoje słowa]; Albo kicz, albo śmierć [dot. M. Gretkowska: Kabaret metafizyczny, A. Stasiuk: Biały kruk]; Świat widziany z nyży [dot. T. Konwicki: Pamflet na siebie]; Modlić się, czyli pisać wiersze [dot. A. Sulikowski: Świat poetycki księdza Jana Twardowskiego]; Mizantropia i torfowiska większości [dot. E. Lipska: Wspólnicy zielonego wiatraczka; Wakacje mizantropa]; Powtórka z Szymborskiej; Portret pamięciowy niedźwiedzia [dot. antologii Czesławowi Miłoszowi poeci]; Metamorfozy Anny Świrszczyńskiej [dot. Cz. Miłosz: Jakiegoż to gościa mieliśmy. O Annie Świrszczyńskiej]; Inny Niemiec, inny Gdańsk [dot. S. Chwin: Hanemann]; Jak ratować świat [dot. J. Kulmowa: Ciułanie siebie]; Właściciel całej Warszawy [dot. antologii Miron, wspomnienia o poecie]; Młynek do kawy i inne modele kosmosu [dot. O. Tokarczuk: Prawiek i inne czasy]; Luksusowa szuflada [dot.: Cz. Miłosz: Piesek przydrożny]; Maksymalnie nieudana egzystencja [dot.: Stanisław Czycz, mistrz cierpienia]: Wiersze do plecaka [dot. J. Podsiadło: Wiersze zebrane]; Poeta w nastroju nieprzysiadalnym [dot. poezji M. Świetlickiego]; Baśń z okrutnym zakończeniem [dot. R. Przybylski: Baśń zimowa]; Wiersze ostatnie Zbigniewa Herberta [dot. Z. Herbert: Rovigo; Epilog burzy]; Zobaczone, przeżyte [dot. J. Hartwig: Zobaczone]; Skalpel poety [dot. S. Barańczak: Z chirurgiczną precyzją]; Treny Różewicza [dot. T. Różewicz: Matka odchodzi]; Czas Esther [dot. S. Chwin: Esther]; Dziecko powietrza, mięty i wiolonczeli [dot. A. Zagajewski: Pragnienie; W cudzym pięknie]; Forma i ból [dot. W. Wencel: Oda chorej duszy]; Śmierć wystrojona [dot. K. Lars: Umieranki i inne wiersze]. – Edukacje: Odkopać mamuta awangardy! [Dot. S. Jaworski: Awangarda]; Wiersz wcale nie wolny [dot. D. Urbańska: Wiersz wolny]; Filozofia i elegancja [dot. L. Kołakowski: Mini wykłady o maxi sprawach]; Nieprzyjemna recenzja z powodu błota [dot.: R. Grupiński, I. Kiec: Niebawem spadnie błoto, czyli kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej]; Bania z filozofią i nasionko [dot. J. Tischner: Historia filozofii po góralsku]; Jak sprowadzić Jubilata z cokołu [dot. J. Łukasiewicz: A. Mickiewicz]; Marzenia i złudzenia Tadeusza Peipera; Liryka polska według [K.] Dedeciusa [dot.: 100 wierszy polskich 100 polnische Gedichte, tłum. K. Dedecius]; Syndrom wieży Babel [dot. G. Steiner: PO wieży Babel]; Środkowoeuropejczyk, albo tożsamość problematyczna [dot. A. Fiut: Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem]; Czego szukać w labiryncie Herberta? [dot. Z. Herbert: Labirynt nad morzem]; Conditio humana – światło w tunelu ponowoczesności.

  12. Teoria literatury. Skrypt dla studentów filologii polskiej. (Studium zaoczne). [Współaut.:] B. Kaniewska. Pozn.: UAM w Pozn., Inst. Filologii Pol.; Wydawn. „Pozn. Studia Polonist.” 2002, 156 s. Zrozumieć Literaturę. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 popraw. 2003, wyd. 3 2005.
  13. Literatura polska XX wieku. [Autorzy:] B. Kaniewska, A. Legeżyńska, P. Śliwiński. Pozn.: WP 2005, 322 s. Zrozumieć Literaturę.
  14. Od kochanki do psalmistki... Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej. Pozn.: WP 2009, 347 s.
  15. Nagroda Rektora UAM w 2010.

    Zawartość: Kobiecość – co to jest?! – Cz. I. Liryczne biorytmy: Kochanki; Córki; O pewnym nieistniejącym toposie liryki kobiecej; Arbor vitae. O poezji Ludmiły Marjańskiej; Psalmistki. Z problemów genologii liryki kobiecej, – Cz. II. Pulsacje nowoczesności: Płeć synestezji; Etiuda tematologiczna na cztery ręce (Przyboś i Poświatowska); Spotkanie. Esej nie tylko o miłości; Samoświadomość; Tkanie krajobrazu Ziemi. Liryczne czasoprzestrzenie poezji Urszuli Kozioł; Uważność – według Julii Hartwig; „Metaświat” w wierszach Joanny Pollakówny; Tożsamość „czasująca” w poezji Ewy Lipskiej; Lingua defectiva. O poezji Krystyny Miłobędzkiej.

    Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.: W poszukiwaniu metody. (O wczesnych przekładach Juliana Tuwima z poezji rosyjskiej). W: Tradycja i współczesność. Powinowactwa literackie polsko-rosyjskie. Wr. 1978 s. 241-250. – Relacje intertekstualne w liryce Juliana Przybosia. W: Między tekstami. Wwa 1992 s. 250-270. – Jaka zmiana warty? Problem pokolenia w dzisiejszej literaturze. „Teksty Drugie” 1997 nr 5 s. 41-52. – Nowi klasycyści i reszta. „Pozn. Stud. Polonist.” 1997 t. 4 s. 233-250. – Tłumacz jako drugi autor – dziś. W: Przekład literacki. Wwa 1997 s. 40-50. – Przekład jako rzecz wyobraźni. W: Przekład artystyczny a współczesne teorie translatologiczne. Katow. 1998 s. 31-46. – Współczesna poezja epistolarna. (Rekonesans). W: Konteksty polonistycznej edukacji. Pozn. 1998 s. 275-292. – Poszukiwanie „sacrum”. „Zesz. Karmelitańskie” 2001 nr 4 s. 144-156. – Przekład, pewniki, spory i pytania w translatologii. W: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Wwa 2002 s. 285-305. – Translatologia z perspektywy końca (wieku). „Przestrzenie Teorii” 2002 nr 1 s. 119-136. – Konflikt pokoleń jako element współczesnego procesu historycznoliterackiego. „Pozn. Stud. Polonist.” 2003 t. 10 s. 53-69. – Milczenie roślin. Człowiek i natura w poezji Wisławy Szymborskiej. W: Wisława Szymborska. Tradice – současnost – recepce. Ostrava 2004 s. 133-145. – Universitas nova. Budowanie teorii kształcenia polonistycznego. W: Polonistyka w przebudowie. T. 2. Kr. 2005 s. 458-473. – Jeśli nie klasycyzm, to co? Próba rozpoznania jednej z odmian świadomości poetyckiej po 1989 roku. W: Nowa poezja polska. Kr. 2009 s. 53-64. – Zwroty antropologiczne w badaniach literackich. W: jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pozn. 2010, s. VII-XXI [współaut.: P. Czapliński, M. Telicki]. – Po co nam „Czarny polonez” Kazimierza Wierzyńskiego? W: Interpretować dalej. Najważniejsze polskie książki poetyckie lat 1945-1989. Kr. 2011 s. 211-228. – Poezja jako hermeneutyka „trzeciego” wieku. „Pogranicza” 2011 nr 2 s. 7-14. – Bies na dnie butelki… Myśli i konteksty do relektury poematu Jerofiejewa. „Prz. Rusycystyczny” 2012 nr 1/2 s. 113-128. – Fantazja lekturowa o nie-czytelniku Brzozowskiego. (Andrzej Falkiewicz).W: Ostać się wobec chaosu. Pozn. 2013 s. 285-302. – Geneza i semantyka topiki katastroficznej „Balu u Operze” Juliana Tuwima. W: Katastrofizm polski w XIX i XX wieku. Idee, obrazy, konsekwencje. Pozn. 2014 s. 175-189. – Krajobraz poboloński. Widok z okna poznańskiego nauczyciela (akademickiego). „Teksty Drugie” 2014 nr 1 s. 228-240. – Gdyby Czesław Miłosz był kobietą… W: Pochwała istnienia. Studia o twórczości Julii Hartwig. Pozn. 2015 s. 19-32.

Prace redakcyjne

  1. J. Przyboś: Sytuacje liryczne. Wybór poezji. Wstęp napisał E. Balcerzan. Wyboru dokonali: E. Balcerzan, A. Legeżyńska. Komentarze oprac. A. Legeżyńska. Wr.: Ossol. 1989, CXVIII, 382 s. BN I, 266.
  2. Przez znaki – do człowieka. Pod red. B. Sienkiewicz, przy współpracy A. Legeżyńskiej i W. Wielopolskiego. Pozn.: Wydawn. WiS 1997, 366 s. Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”, 5.
  3. Jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa? Pod red. P.
  4. Czaplińskiego, A. Legeżyńskiej, M. Telickiego. Pozn.: „Pozn. Studia Polonist.” 2010, XXI, 260 s. Pr. Instytutu Filologii Pol. UAM. Bibl. Lit. „Pozn. Studiów Polonist.”, 57.

  5. Teoria, literatura, życie. Praktykowanie teorii w humanistyce
  6. współczesnej. Pod red. A. Legeżyńskiej i R. Nycza. Wwa: Wydawn. IBL PAN 2012, 279 s. Nowa Humanistyka, t. 1.

    Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wydawn. IBL PAN 2012, pliki w formacie EPUB, MOBI.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2008, 2011.
  • Wywiady: Nobel pod strzechy nie musi. Rozm. M. Zaradniak. „Gaz. Pozn.” 1996 nr 255; Poeta, kolega z pracy, sąsiad. Rozm.: J. Borowczyk, M. Larek. „Czas Kult.” 2015 [nr] 1 [dot. S. Barańczaka].

Powrót na górę↑


  • WUP (t. 5).

Powrót na górę↑

Tłumacz i jego kompetencje autorskie

  • E. KRASKOWSKA. „Pam. Lit.” 1989 z. 1.
  • P. ŁUSZCZYKIEWICZ: Sztuka translatorska, sztuka translatologiczna. „Lit. na Świecie” 2000 nr 7/8.
  • M. MOSSÓR: Tłumacz: naśladowca, współtwórca czy autor? „Przekładaniec” 2000 nr 7.

Powrót na górę↑

Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej

  • K. LISOWSKI: Domy polskich poetów. „Nowe Książ.” 1996 nr 8.
  • M. ORSKI: Od Arkadii domowej do mieszkania-azylu. „Polonistyka” 1996 nr 8.
  • E. BALCERZAN: Od 3M do M3. „Arkusz” 1997 nr 2.
  • S. GĘBALA: Bezdomność i zadomowienie. „Twórczość” 1997 nr 6.
  • A. GÓRNICKA-BORATYŃSKA. „Pam. Lit.” 1998 z. 1.

Powrót na górę↑

Wisława Szymborska

  • K. MASŁOŃ: Przytrafiła nam się Szymborska. „Rzeczpospolita” 1996 nr 43 dod. „Plus Minus”.
  • K. LISOWSKI: Oglądana z „sześciu” stron. „Nowe Książ.” 1997 nr 1.
  • M. MIKOŁAJCZAK. „Ruch Lit.” 1997 z. 1.
  • Tejże. „Zag. Rodzajów Lit.” 1997 z. 1/2.
  • M. RUDKOWSKA. „Pam. Lit.” 1998 z. 4.

Powrót na górę↑

Gest pożegnania

  • A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Lit.” 2000 z. 6.
  • L. SZARUGA: Ironiczne pożegnania. „Pogranicza” 2000 nr 5.
  • W. WANTUCH: Czytane od końca. „Nowe Książ.” 2000 nr 4.
  • M. ZALESKI: W nikim nakładzie. „Res Publica Nowa” 2000 nr 6.– I. HRYŃ. „Pam. Lit.” 2002 z. 1.
  • A. STANKOWSKA: Ironiczna siła podmiotu. „Teksty Drugie” 2002 nr 3.

Powrót na górę↑

Poezja polska po 1968 roku

  • A. NASIŁOWSKA: Mapa nowszej poezji. „Nowe Książ.” 2001 nr 3.

Powrót na górę↑

Krytyk jako domokrążca

  • A. POPRAWA: Duża kawa dla Anny Legeżyńskiej. „Nowe Książ.” 2003 nr 2.
  • W. WIELOPOLSKI: Edukacje i emocje. „Polonistyka” 2003 nr 8.

Powrót na górę↑

Literatura polska XX wieku

  • A. NASIŁOWSKA: Literatura po reformie. „Nowe Książ.” 2006 nr 1.

Powrót na górę↑

Od kochanki do psalmistki

  • G. OJCEWICZ: Bios i Logos. Liryka kobieca. „Borussia” 2010 nr 47.
  • A. PEKANIEC: Różnorodnością silne. „Dekada Lit.” 2010 nr 1/2 [dot. także: B. Darska: Głosy kobiet; Solistki. Antologia poezji kobiet (1989-2009)].
  • B. CHRZĄSTOWSKA: Rozprawa o poezji kobiecej. „Polonistyka” 2011 nr 1.

Powrót na górę↑

Maria Kotowska-Kachel

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Anna LEGEŻYŃSKA
Nawigacja
Narzędzia