|
|
| Linia 1: |
Linia 1: |
| − | '''SMUSZKIEWICZ Antoni''' | + | <div id="shortDescription"> |
| | + | <p>ur. 1938</p> |
| | + | <p>Teoretyk i historyk literatury.</p> |
| | + | </div id='shortDescription'> |
| | | | |
| − | ''' ur. 1938''' | + | <div class='all'> |
| | + | <div class='biogram'> |
| | + | ==BIOGRAM== |
| | + | <p>Urodzony 30 maja 1938 we wsi Wola Koszucka w Wielkopolsce; syn Stanisława Smuszkiewicza i Walentyny z Kopczyńskich, rolników. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczył się w Słupcy, najpierw przez rok w Zasadniczej Szkole Metalowej Mechanizacji Rolnictwa, a od 1953 w Liceum Ogólnokształcącym (obecnie im. Marszałka Józefa Piłsudskiego). W 1957 zdał egzaminy maturalne i podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) w Poznaniu. Był członkiem ZMP (1954-56), a potem ZSP (1957-63). Pierwszy artykuł pt. ''Grzegorz czy Gżegoż, czyli kilka słów o poprawnej pisowni'' opublikował w 1959 na łamach dodatku „Gazety Poznańskiej” – „Niedziela” (nr 18). W 1962 prowadził lekcje języka polskiego w Zasadniczej Szkole Budowlanej i Technikum Budowlanym dla Pracujących w Poznaniu. W 1963 uzyskał tytuł magistra na UAM. W następnych latach związany był nadal z zespołem szkół budowlanych; w 1965-72 łączył tam etat nauczyciela z obowiązkami wicedyrektora do spraw pedagogicznych. Należał do ZNP (1963-80; prezes Ogniska nr 28 przy Zasadniczej Szkole Budowlanej w 1965-72). Współpracował z Okręgowym Ośrodkiem Metodycznym, przekształconym potem w Instytut Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych w Poznaniu; w 1967-73 kierował wakacyjnymi kursami dla nauczycieli języka polskiego szkół podstawowych i zawodowych. W 1972 został dyrektorem i zarazem nauczycielem polonistą w Szkole Podstawowej nr 9 w Poznaniu. W 1970 wstąpił do PZPR. Za osiągnięcia w pracy pedagogicznej otrzymał nagrodę Rady Postępu Pedagogicznego przy poznańskim kuratorium (1967) oraz nagrodę Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych w Poznaniu (1973). W 1974 został zatrudniony jako starszy asystent w Zakładzie Metodyki Nauczania w Instytucie Filologii Polskiej (IFP) UAM. Poza teorią dydaktyki literatury prowadził badania z zakresu prozy fantastycznonaukowej oraz literatury dla dzieci i młodzieży. W 1977 na podstawie rozprawy pt. ''Współczesna polska proza fantastycznonaukowa. Problem stereotypu gatunkowego w literaturze popularnej'' (promotor prof. Jerzy Ziomek) uzyskał na UAM doktorat, a wkrótce potem – stanowisko adiunkta. W tymże roku został sekretarzem Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR działającej przy IFP UAM (do rezygnacji z członkostwa w partii w 1981). Artykuły i recenzje publikował w latach siedemdziesiątych głównie na łamach poznańskiego miesięcznika „Nurt” (1972-81, z przerwami; w 1977-79 cykl artykułów pt. ''Z dziejów polskiej s-f''). W 1978 nawiązał trwającą do 2014 współpracę z Komitetem Okręgowym Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Poznaniu (przewodniczący od roku 1985; za swoją działalność otrzymał w 1987 nagrodę Komitetu Głównego Olimpiady). Należał do Gorzowskiego Towarzystwa Naukowego (1979-90), a od 1980 uczestniczył w pracach Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (PTPN), pełniąc kolejno funkcje sekretarza Komisji Filologicznej (1984-87), wiceprzewodniczącego (1996-2005) oraz przewodniczącego Wydziału I Filologiczno-Filozoficznego (2005-08). W 1980 wstąpił do Koła NSZZ „Solidarność” przy IFP UAM (członek do 1993). Artykuły i recenzje drukował w tym okresie m.in. w kwartalniku „Kwazar” (1980-83, 1985) oraz miesięczniku „Fantastyka” (1984-85, 1988). W 1985-90 był członkiem Rady Programowej Ogólnopolskiego Ośrodka Sztuki dla Dzieci i Młodzieży, z siedzibą w Poznaniu; w 1985-94 redagował (a w 1995 konsultował naukowo) „Studia o Sztuce dla Dziecka” oraz zamieszczał w nich własne teksty, był także autorem artykułów publikowanych w dwumiesięczniku „Sztuka dla Dziecka” (1987-88, 1990). Wygłaszał odczyty, głównie dla bibliotekarzy i nauczycieli języka polskiego (m. in. na temat literatury dla dzieci i młodzieży, powieści historycznej, fantastyki) oraz brał udział w spotkaniach związanych z literaturą fantastycznonaukową. Habilitował się w 1986 przedkładając na UAM maszynopis rozprawy pt. ''Retoryka współczesnej polskiej powieści historycznej dla dzieci i młodzieży''; w 1987 otrzymał stopień doktora habilitowanego, a w 1988 objął etat docenta. Przez rok (1987/88) był wicedyrektorem IFP UAM, a potem przez dwie kadencje (w 1988-93) – prodziekanem utworzonego wówczas Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej. Za działalność naukową i organizacyjną otrzymał liczne nagrody Rektora UAM (w 1977, 1978, 1980, 1984, 1989, 1990, 1991). W 1991 został profesorem nadzwyczajnym UAM; od tegoż roku do przejścia na emeryturę (w styczniu 2009) kierował Zakładem Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego w IFP. W 1992 był rzeczoznawcą Ministerstwa Edukacji Narodowej. Współpracował w 1995-2000 z Centralnym Ośrodkiem Metodycznym Studiów Nauczycielskich przy Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. W 1995 został członkiem, a w 1997-2008 był przewodniczącym Komitetu Redakcyjnego serii ''Prace Komisji Filologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk''. Artykuły i recenzje drukował nadto m.in. w „Polonistyce” (sporadycznie, w 1992, 1995, 1998) i w „Nowej Fantastyce” (1993-2002, z przerwami). Od 1995 działał w polskiej sekcji Stowarzyszenia Przyjaciół Książki dla Młodych (IBBY). W 1996-99 zasiadał w senacie UAM. Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1998. Przez dwie kadencje, 1999-2005, był dziekanem Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W 2003 otrzymał stanowisko profesora zwyczajnego tejże uczelni. Nawiązał również kontakty naukowe z innymi ośrodkami akademickimi, m.in. poprzez uczestnictwo w komitetach redakcyjnych pism: „Notes Multimedialny” (wyd. przez Uniwersytet Szczeciński; od 2002) oraz „Notatnik Multimedialny” (wyd. przez Akademię Podlaską w Siedlcach; od 2008). W 2000 został członkiem Polskiego Towarzystwa Retorycznego, w 2007-09 należał do Komisji Edukacyjnej Komitetu Nauk o Literaturze PAN. W 2008 został przewodniczącym jury Nagrody Literackiej im. J. Żuławskiego dla najlepszych polskich utworów fantastycznych. Jako profesor zwyczajny podjął w 2011 współpracę z Wyższą Szkołą Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu (od 2014 Collegium da Vinci w Poznaniu). Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1984) i Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2008).</p> |
| | + | <p>W 1964 ożenił się ze Zdzisławą z Dukarskich, polonistką; z tego związku ma syna Przemysława, architekta. Mieszka w Poznaniu.</p> |
| | + | </div> <!-- biogram --> |
| | | | |
| − | Teoretyk i historyk literatury.
| + | <span id='tworczosc'></span><div id='primary'> |
| | | | |
| − | Urodzony 30 maja 1938 we wsi Wola Koszucka w Wielkopolsce; syn Stanisława Smuszkiewicza i Walentyny z Kopczyńskich, rolników. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczył się w Słupcy, najpierw przez rok w Zasadniczej Szkole Metalowej Mechanizacji Rolnictwa, a od 1953 w Liceum Ogólnokształcącym (obecnie im. Marszałka Józefa Piłsudskiego). W 1957 zdał egzaminy maturalne i podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza (UAM) w Poznaniu. Był członkiem ZMP (1954-56), a potem ZSP (1957-63). Pierwszy artykuł pt. ''Grzegorz czy Gżegoż, czyli kilka słów o poprawnej pisowni'' opublikował w 1959 na łamach dodatku „Gazety Poznańskiej” – „Niedziela” (nr 18). W 1962 prowadził lekcje języka polskiego w Zasadniczej Szkole Budowlanej i Technikum Budowlanym dla Pracujących w Poznaniu. W 1963 uzyskał tytuł magistra na UAM. W następnych latach związany był nadal z zespołem szkół budowlanych; w 1965-72 łączył tam etat nauczyciela z obowiązkami wicedyrektora do spraw pedagogicznych. Należał do ZNP (1963-80; prezes Ogniska nr 28 przy Zasadniczej Szkole Budowlanej w 1965-72). Współpracował z Okręgowym Ośrodkiem Metodycznym, przekształconym potem w Instytut Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych w Poznaniu; w 1967-73 kierował wakacyjnymi kursami dla nauczycieli języka polskiego szkół podstawowych i zawodowych. W 1972 został dyrektorem i zarazem nauczycielem polonistą w Szkole Podstawowej nr 9 w Poznaniu. W 1970 wstąpił do PZPR. Za osiągnięcia w pracy pedagogicznej otrzymał nagrodę Rady Postępu Pedagogicznego przy poznańskim kuratorium (1967) oraz nagrodę Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych w Poznaniu (1973). W 1974 został zatrudniony jako starszy asystent w Zakładzie Metodyki Nauczania w Instytucie Filologii Polskiej (IFP) UAM. Poza teorią dydaktyki literatury prowadził badania z zakresu prozy fantastycznonaukowej oraz literatury dla dzieci i młodzieży. W 1977 na podstawie rozprawy pt. ''Współczesna polska proza fantastycznonaukowa. Problem stereotypu gatunkowego w literaturze popularnej'' (promotor prof. Jerzy Ziomek) uzyskał na UAM doktorat, a wkrótce potem – stanowisko adiunkta. W tymże roku został sekretarzem Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR działającej przy IFP UAM (do rezygnacji z członkostwa w partii w 1981). Artykuły i recenzje publikował w latach siedemdziesiątych głównie na łamach poznańskiego miesięcznika „Nurt” (1972-81, z przerwami; w 1977-79 cykl artykułów pt. ''Z dziejów polskiej s-f''). W 1978 nawiązał trwającą do 2014 współpracę z Komitetem Okręgowym Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Poznaniu (przewodniczący od roku 1985; za swoją działalność otrzymał w 1987 nagrodę Komitetu Głównego Olimpiady). Należał do Gorzowskiego Towarzystwa Naukowego (1979-90), a od 1980 uczestniczył w pracach Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (PTPN), pełniąc kolejno funkcje sekretarza Komisji Filologicznej (1984-87), wiceprzewodniczącego (1996-2005) oraz przewodniczącego Wydziału I Filologiczno-Filozoficznego (2005-08). W 1980 wstąpił do Koła NSZZ „Solidarność” przy IFP UAM (członek do 1993). Artykuły i recenzje drukował w tym okresie <nowiki>m.in</nowiki>. w kwartalniku „Kwazar” (1980-83, 1985) oraz miesięczniku „Fantastyka” (1984-85, 1988). W 1985-90 był członkiem Rady Programowej Ogólnopolskiego Ośrodka Sztuki dla Dzieci i Młodzieży, z siedzibą w Poznaniu; w 1985-94 redagował (a w 1995 konsultował naukowo) „Studia o Sztuce dla Dziecka” oraz zamieszczał w nich własne teksty, był także autorem artykułów publikowanych w dwumiesięczniku „Sztuka dla Dziecka” (1987-88, 1990). Wygłaszał odczyty, głównie dla bibliotekarzy i nauczycieli języka polskiego (m. in. na temat literatury dla dzieci i młodzieży, powieści historycznej, fantastyki) oraz brał udział w spotkaniach związanych z literaturą fantastycznonaukową. Habilitował się w 1986 przedkładając na UAM maszynopis rozprawy pt. ''Retoryka współczesnej polskiej powieści historycznej dla dzieci i młodzieży''; w 1987 otrzymał stopień doktora habilitowanego, a w 1988 objął etat docenta. Przez rok (1987/88) był wicedyrektorem IFP UAM, a potem przez dwie kadencje (w 1988-93) – prodziekanem utworzonego wówczas Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej. Za działalność naukową i organizacyjną otrzymał liczne nagrody Rektora UAM (w 1977, 1978, 1980, 1984, 1989, 1990, 1991). W 1991 został profesorem nadzwyczajnym UAM; od tegoż roku do przejścia na emeryturę (w styczniu 2009) kierował Zakładem Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego w IFP. W 1992 był rzeczoznawcą Ministerstwa Edukacji Narodowej. Współpracował w 1995-2000 z Centralnym Ośrodkiem Metodycznym Studiów Nauczycielskich przy Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. W 1995 został członkiem, a w 1997-2008 był przewodniczącym Komitetu Redakcyjnego serii ''Prace Komisji Filologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk''. Artykuły i recenzje drukował nadto <nowiki>m.in</nowiki>. w „Polonistyce” (sporadycznie, w 1992, 1995, 1998) i w „Nowej Fantastyce” (1993-2002, z przerwami). Od 1995 działał w polskiej sekcji Stowarzyszenia Przyjaciół Książki dla Młodych (IBBY). W 1996-99 zasiadał w senacie UAM. Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1998. Przez dwie kadencje, 1999-2005, był dziekanem Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. W 2003 otrzymał stanowisko profesora zwyczajnego tejże uczelni. Nawiązał również kontakty naukowe z innymi ośrodkami akademickimi, <nowiki>m.in</nowiki>. poprzez uczestnictwo w komitetach redakcyjnych pism: „Notes Multimedialny” (wyd. przez Uniwersytet Szczeciński; od 2002) oraz „Notatnik Multimedialny” (wyd. przez Akademię Podlaską w Siedlcach; od 2008). W 2000 został członkiem Polskiego Towarzystwa Retorycznego, w 2007-09 należał do Komisji Edukacyjnej Komitetu Nauk o Literaturze PAN. W 2008 został przewodniczącym jury Nagrody Literackiej im. J. Żuławskiego dla najlepszych polskich utworów fantastycznych. Jako profesor zwyczajny podjął w 2011 współpracę z Wyższą Szkołą Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu (od 2014 Collegium da Vinci w Poznaniu). Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1984) i Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2008).
| + | ==TWÓRCZOŚĆ== |
| | + | <ol> |
| | | | |
| − | W 1964 ożenił się ze Zdzisławą z Dukarskich, polonistką; z tego związku ma syna Przemysława, architekta. Mieszka w Poznaniu. | + | <li> Język polski. Zbiór testów do sprawdzania wyników nauczania dla zasadniczych szkół zawodowych. Pozn.: Inst. Kształcenia Nauczycieli i Badań Ośw.1976, 91 s.</li> |
| | + | <li> Sprawdziany z języka polskiego dla szkół średnich. [Autorzy:] J. Padalak, A. Smuszkiewicz, A.M. Ziomek. Pozn.: Inst. Kształcenia Nauczycieli i Badań Ośw.1980, 217 s.</li> |
| | + | <li> [[#Stereotyp fabularny fantastyki naukowej|Stereotyp fabularny fantastyki naukowej]]. Wr.: Ossol. 1980, 167 s. PAN Kom. Nauk o Literaturze Pol. ''Rozpr. Lit.'', 32.</li> |
| | + | <p class='comment'>Rozprawa doktorska obroniona. – Nagroda III stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki w 1981.</p> |
| | + | <p class='comment'>Zawiera: Wstęp. – Struktura podstawowa modelu funkcjonalnego; Warianty strukturalne modelu podstawowego; Struktura modelu akantalnego; Słownik fabularny i chronografia.– Zakończenie.</p> |
| | + | <li> [[#Zaczarowana gra|Zaczarowana gra]]. Zarys dziejów polskiej fantastyki naukowej. Pozn.: WP 1982, 376 s. ''S[cience] f[iction]''. Wyd. 2 poszerz. Stawiguda: Agencja „Solaris” Małgorzata Piasecka 2016, 443 s. ''Krytycy o Fantastyce'', 1.</li> |
| | + | <p class='comment'>Nagroda III stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki w 1983.</p> |
| | + | <p class='comment'>Zawiera: Balonem na księżyc [dot.: M.D. Krajewski: Wojciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisujący]; W dobie rozbudzonej wyobraźni [dot.: T. Tripplin: Podróż po księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego]; Fantastyka w służbie dydaktyki [o twórczości W. Umińskiego]; Opowieści o „cudownym wynalazku” [fantastyka naukowa w twórczości B. Prusa i S. Wiśniowskiego]; Pierwszy sukces [J. Żuławski: Trylogia księżycowa]; W kręgu mediumizmu i parapsychologii [o twórczości S. Grabińskiego i A. Langego]; Igraszki z czwartym wymiarem [motyw czasu w literaturze science fiction dwudziestolecia międzywojennego]; Nowy kształt „cudownego wynalazku” [m.in.o twórczości B. Winawera i J. Karczewskiego]; Katastroficzne wizje przyszłości [szerzej o twórczości M. Smolarskiego]; Pod urokiem wszechwładnej techniki; Gwiazda pierwszej jasności [S. Lem]; Fantastyka wszechmożliwości; W sidłach konwencji; W kalejdoskopie teraźniejszości.</p> |
| | + | <p class='comment'>Przekł. ang. rozdz.: Katastroficzne wizje przyszłości: The catastrophe theme in Polish science fiction 1918-39. „Canadian-American Slavic Studies”, Pittsburgh 1984 nr 1/2 s. 97-105.</p> |
| | + | <li> Fantastyka naukowa na lekcjach języka polskiego w kl. VI szkoły podstawowej. Pozn.: Inst. Kształcenia Nauczycieli im. Wł. Spasowskiego. Odz. Doskonalenia Nauczycieli w Pozn. 1983, 56 s.</li> |
| | + | <li> Retoryka współczesnej polskiej powieści historycznej dla dzieci i młodzieży. Pozn.: Wydawn. Nauk. UAM 1987, 151 s. ''Ser.Filol. Pol. UAM'', 35.</li> |
| | + | <p class='comment'>Nagroda II stopnia na VII Biennale Sztuki dla Dziecka w Pozn. w 1986, nagroda III stopnia Ministra Edukacji Narodowej w 1988.</p> |
| | + | <p class='comment'>Zawiera: Wstęp. – Retoryka elementów metatekstowych; Perswazyjne funkcje narracji; Perswazyjność inwencji fabularnej; Retoryka schematów fabularnych; Perswazyjny kształt elokucji. – Zakończenie.</p> |
| | + | <li> [[#Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej|Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej]]. [Autorzy:] A. Niewiadowski, A. Smuszkiewicz. Pozn.: WP 1990, 366 s. ''S[cience] f[iction]''.</li> |
| | + | <p class='comment'>Tu A. Smuszkiewicza: Fantastyka naukowa w literaturze polskiej. Zarys historyczny; Słownik terminów, – wspólnie z A. Niewiadowskim: Wstęp; Bibliografia.</p> |
| | + | <li> [[#Stanisław Lem|Stanisław Lem]]. Pozn.: Rebis 1995, 163 s. ''Czytani Dzisiaj''.</li> |
| | + | <p class='comment'>Popularna monografia dla szkół ponadpodstawowych.</p> |
| | + | <li> Fantastyka i pajdologia. Studia i szkice. Pozn.: Wydawn. „Pozn. Studia Polonistyczne” 2013, 350 s. ''Biblioteczka Pozn. Studiów Polonist. Ser. Językozn''., 66.</li> |
| | + | <p class='comment'>Zawiera: Wstęp. – Science fiction a sztuka; Problemy periodyzacji współczesnej fantastyki polskiej; Rekwizyt w utworze fantastycznonaukowym; Fantastycznonaukowy fragment „Lalki” Bolesława Prusa; Fantastyczność i aluzyjność powieści Jana Karczewskiego; W kręgu dwudziestowiecznej utopii; Człowiek wobec kosmosu w twórczości Stanisława Lema; Motyw cyborga w fantastyce naukowej; Świadome czy nieświadome wpływy i zależności; Edukacyjne wartości fantastyki; „Czwarta” czy „osobna”? (O literaturze dla dzieci i młodzieży); Spotkania w obszarze science fiction; Poszukiwania płaszczyzny porozumienia w prozie dla dzieci; Pilot Pirx - poczciwy sceptyk w świecie automatów [dot. bohatera powieści S. Lema]; Mariaże powieści historycznej dla dzieci i młodzieży; Egzotyka i fantastyka, czyli o twórczości Macieja Kuczyńskiego; W świecie przygody i humoru, czyli o twórczości Edmunda Niziurskiego; Powieść marynistyczna Włodzimierza Odojewskiego dla młodzieży; Nazwy krasnoludków w baśni Marii Konopnickiej; Jeżycjada na ekranie [dot. adaptacji filmowych powieści M. Musierowicz].</p> |
| | + | <li> Literatura dla dzieci. Podręcznik dla studentów kierunków pedagogicznych. Pozn.: Wydawn. Nauk. UAM 2015, 369 s. UAM.</li> |
| | + | <p class='comment'>Nadto rozprawy i szkice w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.: Konstrukcja postaci w polskiej prozie fantastycznonaukowej. „Stud. Polonist.” 1978 nr 6 s. 147-160, przedr. „Kwazar” 1981 nr [7] s. 77-92 oraz w: Spór o SF. Pozn. 1989 s. 266-281. – Modele fabularne fantastyki naukowej. „Kwazar” 1980 nr 4 s. [24]-[55]. – U źródeł fantastyki naukowej. „Kwazar” 1983 nr [16] s. 63-89. – „Fantastycznie lutnia nastrojona”, czyli o fantastyce w podręczniku Stanisława Makowskiego „Romantyzm”. W: Podręczniki literatury w szkole średniej. Pozn. 1991 s. 217-233. – Science fiction a sztuka. „Zesz. Nauk. Politechniki Rzesz. Nauki Społ.” 1991 z. 15 s. 19-30. – Jak mierzyć imponderabilia? W: Kłopotliwy problem – badanie polonistycznych osiągnięć uczniów. Kr. 2001 s. 41-50. – Groteska w dziełach Stanisława Lema. [Powst. ok. 2002], przekł. ang.: Stanisław Lem’s grotesque works. [Przeł.] P. Kwieciński. W: Acta Lemiana Monashiensis. Special Lem edition of „Acta Polonica Monashiensis”, Melbourne 2002 wyd. 2003 vol. 2 nr 2 s. 110-128. – Fantastyka w gimnazjum. W: Horyzonty polonistyki. W kręgu edukacji, języka i kultury. Lubl. 2010 s. 143-159. – Czym jest fantastyka? Kłopoty z definicją. „Polonistyka” 2011 nr 2 s. 6-12.</p> |
| | + | </ol> |
| | + | </div id='primary'> |
| | | | |
| | + | <div id='secondary'> |
| | + | ==OPRACOWANIA (wybór)== |
| | | | |
| | | | |
| − | TWÓRCZOŚĆ
| + | <ul> |
| | + | <li>Ank. 2010, 2013.</li> |
| | + | </ul> |
| | | | |
| − | # Język polski. Zbiór testów do sprawdzania wyników nauczania dla zasadniczych szkół zawodowych. Pozn.: Inst. Kształcenia Nauczycieli i Badań Ośw.1976, 91 s.
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| − | # <nowiki>Sprawdziany z języka polskiego dla szkół średnich. [Autorzy:] J. </nowiki>Padalak, A. Smuszkiewicz, A.M. Ziomek. Pozn.: Inst. Kształcenia Nauczycieli i Badań Ośw.1980, 217 s.
| + | |
| − | # Stereotyp fabularny fantastyki naukowej. Wr.: Ossol. 1980, 167 s. PAN Kom. Nauk o Literaturze Pol. ''Rozpr. Lit.'', 32. | + | |
| | | | |
| − | Rozprawa doktorska obroniona. – Nagroda III stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki w 1981.
| |
| | | | |
| − | Zawiera: Wstęp. – Struktura podstawowa modelu funkcjonalnego; Warianty strukturalne modelu podstawowego; Struktura modelu akantalnego; Słownik fabularny i chronografia.– Zakończenie.
| + | <ul> |
| | + | <li>WUP t. 4.</li> |
| | + | <li> Encyklopedia fantastyki [on-line] [dostęp 14 grudnia 2016]. Dostępny w Internecie: http://encyklopediafantastyki.pl/index.php?titleAntoni_Smuszkiewicz – J. KANIEWSKI: Dydaktyk, badacz, człowiek; Bibliografia prac Antoniego Smuszkiewicza w układzie chronologicznym. W: Kultura, język, edukacja. Dialog współczesności z tradycją. Pozn. 2008 [księga pamiątkowa poświęcona A. Smuszkiewiczowi].</li> |
| | + | </ul> |
| | | | |
| − | # Zaczarowana gra. Zarys dziejów polskiej fantastyki naukowej. Pozn.: WP 1982, 376 s. ''<nowiki>S[</nowiki>cience<nowiki>] f[</nowiki>iction]''. Wyd. 2 poszerz. Stawiguda: Agencja „Solaris” Małgorzata Piasecka 2016, 443 s. ''Krytycy o Fantastyce'', 1.
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | | | |
| − | Nagroda III stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki w 1983.
| + | ===Stereotyp fabularny fantastyki naukowej=== |
| | | | |
| − | <nowiki>Zawiera: Balonem na księżyc [dot.: M.D. Krajewski: Wojciech </nowiki>Zdarzyński<nowiki>, życie i przypadki swoje opisujący]; W dobie rozbudzonej wyobraźni [dot.: T. </nowiki>Tripplin<nowiki>: Podróż po księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego]; Fantastyka w służbie dydaktyki [o twórczości W. Umińskiego]; Opowieści o „cudownym wynalazku” [fantastyka naukowa w twórczości B. Prusa i S. Wiśniowskiego]; Pierwszy sukces [J. Żuławski: Trylogia księżycowa]; W kręgu mediumizmu i parapsychologii [o twórczości S. Grabińskiego i A. Langego]; Igraszki z czwartym wymiarem [motyw czasu w literaturze science </nowiki>fiction<nowiki> dwudziestolecia międzywojennego]; Nowy kształt „cudownego wynalazku” [</nowiki><nowiki>m.in</nowiki>.o<nowiki> twórczości B. Winawera i J. Karczewskiego]; Katastroficzne wizje przyszłości [szerzej o twórczości M. Smolarskiego]; Pod urokiem wszechwładnej techniki; Gwiazda pierwszej jasności [S. Lem]; Fantastyka </nowiki>wszechmożliwości; W sidłach konwencji; W kalejdoskopie teraźniejszości. | + | <ul> |
| | + | <li> A. NIEWIADOWSKI: Komentarz do polskiej fantastyki naukowej. „Prz. Hum.” 1982 nr 5/6.</li> |
| | + | <li> E. STACHNIAK: Science Fiction „Stereotypes”. „Science-Fiction Studies”, Montreal 1982 vol. 9.</li> |
| | + | <li> J. WĘGRODZKA. „Zag. Rodzaj. Lit.” 1983 wyd. 1984 nr 1.</li> |
| | + | </ul> |
| | | | |
| − | Przekł. ang. rozdz.: Katastroficzne wizje przyszłości: The catastrophe theme in Polish science fiction 1918-39. „Canadian-American Slavic Studies”, Pittsburgh 1984 nr 1/2 s. 97-105.
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | | | |
| − | # Fantastyka naukowa na lekcjach języka polskiego w kl. VI szkoły podstawowej. Pozn.: Inst. Kształcenia Nauczycieli im. Wł. Spasowskiego. Odz. Doskonalenia Nauczycieli w Pozn. 1983, 56 s.
| + | ===Zaczarowana gra=== |
| − | # Retoryka współczesnej polskiej powieści historycznej dla dzieci i młodzieży. Pozn.: Wydawn. Nauk. UAM 1987, 151 s. ''Ser.'' ''Filol. Pol. UAM'', 35.
| + | |
| | | | |
| − | Nagroda II stopnia na VII Biennale Sztuki dla Dziecka w Pozn. w 1986, nagroda III stopnia Ministra Edukacji Narodowej w 1988.'' ''
| + | <ul> |
| | + | <li> P. KOWALSKI: Badania nad kulturą popularną – próba zarysu dziejów jednej z odmian literatury masowej. „Lit. Lud.” 1983 nr 3.</li> |
| | + | <li> A. NIEWIADOWSKI: Historia polskiej science fiction. „Prz. Hum.” 1983 nr 8.</li> |
| | + | <li> A. STOFF: Historia polskiej fantastyki. „Mies. Lit.” 1983 nr 6.</li> |
| | + | <li> E. STACHNIAK: Polish Science Fiction. „Science-Fiction Studies”, Montreal 1984 vol. 11.</li> |
| | + | <li> M. ORAMUS: Korzenie. W tegoż: Wyposażenie osobiste. Wwa 1987.</li> |
| | + | <li> P. KOWALSKI: Antoni Smuszkiewicz: Historia literatury, czyli droga do science fiction. W tegoż: Parterowy Olimp. Wr. 1988.</li> |
| | + | </ul> |
| | | | |
| − | Zawiera: Wstęp. – Retoryka elementów metatekstowych; Perswazyjne funkcje narracji; Perswazyjność inwencji fabularnej; Retoryka schematów fabularnych; Perswazyjny kształt elokucji. – Zakończenie.
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | | | |
| − | # <nowiki>Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. [Autorzy:] A. Niewiadowski,</nowiki> A. Smuszkiewicz. Pozn.: WP 1990, 366 s. ''S<nowiki>[</nowiki>cience<nowiki>] f[</nowiki>iction]''.
| + | ===Retoryka współczesnej powieści historycznej dla dzieci i młodzieży=== |
| | | | |
| − | Tu A. Smuszkiewicza: Fantastyka naukowa w literaturze polskiej. Zarys historyczny; Słownik terminów, – wspólnie z A. Niewiadowskim: Wstęp; Bibliografia.
| + | <ul> |
| | + | <li> ): G.S [G. SKOTNICKA]: W kategoriach retoryki. „Nowe Książ.” 1988 nr 9.</li> |
| | + | <li> M. PASTERSKA. „Slavic Review”, Austin, IL 1989 t. 48 nr 2.</li> |
| | + | <li> R. WACHOWIAK: O retoryce i perswazyjności. „Studia o Szt. dla Dziec.” 1991 z. 6.</li> |
| | + | </ul> |
| | | | |
| − | # Stanisław Lem. Pozn.: Rebis 1995, 163 s. ''Czytani Dzisiaj''. | + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | | | |
| − | Popularna monografia dla szkół ponadpodstawowych.
| + | ===Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej=== |
| | | | |
| − | # Fantastyka i pajdologia. Studia i szkice. Pozn.: Wydawn. „Pozn. Studia Polonistyczne” 2013, 350 s. ''Biblioteczka Pozn. Studiów Polonist. Ser. Językozn''., 66.
| + | <ul> |
| | + | <li> A. STOFF: Klucz do polskiej fantastyki. „Nowa Fantastyka” 1991 nr 10.</li> |
| | + | </ul> |
| | | | |
| − | Zawiera: Wstęp. – Science fiction a sztuka; Problemy periodyzacji współczesnej fantastyki polskiej; Rekwizyt w utworze fantastycznonaukowym; Fantastycznonaukowy fragment „Lalki” Bolesława Prusa; Fantastyczność i aluzyjność powieści Jana Karczewskiego; W kręgu dwudziestowiecznej utopii; Człowiek wobec kosmosu w twórczości Stanisława Lema; Motyw cyborga w fantastyce naukowej; Świadome czy nieświadome wpływy i zależności; Edukacyjne wartości fantastyki; „Czwarta” czy „osobna”? (O literaturze dla dzieci i młodzieży); Spotkania w obszarze science fiction; Poszukiwania płaszczyzny porozumienia w prozie dla dzieci; Pilot Pirx<nowiki> - poczciwy sceptyk w świecie automatów [dot. bohatera powieści S. Lema]; Mariaże powieści historycznej dla dzieci i młodzieży; Egzotyka i fantastyka, czyli o twórczości Macieja Kuczyńskiego; W świecie przygody i humoru, czyli o twórczości Edmunda </nowiki>Niziurskiego; Powieść marynistyczna Włodzimierza Odojewskiego dla młodzieży; Nazwy krasnoludków w baśni Marii Konopnickiej; Jeżycjada<nowiki> na ekranie [dot. adaptacji filmowych powieści M. Musierowicz]. </nowiki>
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | | | |
| − | # Literatura dla dzieci. Podręcznik dla studentów kierunków pedagogicznych. Pozn.: Wydawn. Nauk. UAM 2015, 369 s. UAM.
| + | ===Stanisław Lem=== |
| | | | |
| | + | <ul> |
| | + | <li> B. CHACIŃSKI: Przepowiednie pana Lema. „Życie Warsz.” 1995 dod. „Ex Libris” nr 78.</li> |
| | + | <li> D. MATERSKA, E. POPIOŁEK: Lemiana. „Nowa Fantastyka” 1996 nr 6.</li> |
| | + | <li> J. RUSZAŁA. „Słupskie Pr. Hum.” 1996 nr 16a.</li> |
| | + | </ul> |
| | | | |
| | + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | + | </div id='secondary'> |
| | | | |
| − | Nadto rozprawy i szkice w czasopismach i książkach zbiorowych, <nowiki>m.in</nowiki>.: Konstrukcja postaci w polskiej prozie fantastycznonaukowej. „Stud. Polonist.” 1978 nr 6 s. 147-160, przedr. <nowiki>„Kwazar” 1981 nr [7] s. 77-92 oraz w: Spór o SF. </nowiki>Pozn<nowiki>. 1989 s. 266-281. – Modele fabularne fantastyki naukowej. „Kwazar” 1980 nr 4 s. [24]-[55]. – U źródeł fantastyki </nowiki><nowiki>naukowej. „Kwazar” 1983 nr [16] s. 63-89. – „Fantastycznie lutnia nastrojona”, czyli o fantastyce w podręczniku Stanisława Makowskiego „Romantyzm”. W: Podręczniki literatury w szkole średniej. </nowiki>Pozn. 1991 s. 217-233. – Science fiction<nowiki> a sztuka. „Zesz. Nauk. Politechniki Rzesz. Nauki Społ.” 1991 z. 15 s. 19-30. – Jak mierzyć imponderabilia? W: Kłopotliwy problem – badanie polonistycznych osiągnięć uczniów. Kr. 2001 s. 41-50. – Groteska w dziełach Stanisława Lema. [</nowiki>Powst. ok. 2002], przekł. ang.: Stanisław Lem’s grotesque works<nowiki>. [Przeł.] P. Kwieciński. </nowiki>W: Acta Lemiana Monashiensis. Special Lem edition of „Acta Polonica Monashiensis”, Melbourne 2002 wyd. 2003 vol. 2 nr 2 s. 110-128. – Fantastyka w gimnazjum. W: Horyzonty polonistyki. W kręgu edukacji, języka i kultury. Lubl. 2010 s. 143-159. – Czym jest fantastyka? Kłopoty z definicją. „Polonistyka” 2011 nr 2 s. 6-12.
| + | <div class='author'>Barbara Tyszkiewicz</div> |
| | | | |
| − | | + | </div> <!-- all --> |
| − | | + | |
| − | OPRACOWANIA (wybór)
| + | |
| − | | + | |
| − | Ank. 2010, 2013.
| + | |
| − | | + | |
| − | <nowiki>WUP t. 4. – Encyklopedia fantastyki [on-line] [dostęp 14 grudnia 2016]. Dostępny w Internecie: </nowiki>http:/<nowiki>/encyklopediafantastyki.pl/index.php?title=Antoni_Smuszkiewicz</nowiki> – J. KANIEWSKI: Dydaktyk, badacz, człowiek; Bibliografia prac Antoniego Smuszkiewicza w układzie chronologicznym. W: Kultura, język, edukacja. Dialog współczesności z tradycją. Pozn<nowiki>. 2008 [księga pamiątkowa poświęcona A. Smuszkiewiczowi].</nowiki>
| + | |
| − | | + | |
| − | Stereotyp fabularny fantastyki naukowej (poz.3): A. NIEWIADOWSKI: Komentarz do polskiej fantastyki naukowej. „Prz. Hum.” 1982 nr 5/6. – E. STACHNIAK: Science Fiction „Stereotypes”. „Science-Fiction Studies”, Montreal 1982 vol. 9. – J. WĘGRODZKA. „Zag. Rodzaj. Lit.” 1983 wyd. 1984 nr 1.
| + | |
| − | | + | |
| − | Zaczarowana gra (poz. 4): P. KOWALSKI: Badania nad kulturą popularną – próba zarysu dziejów jednej z odmian literatury masowej. „Lit. Lud.” 1983 nr 3. – A. NIEWIADOWSKI: Historia polskiej science fiction. „Prz. Hum.” 1983 nr 8. – A. STOFF: Historia polskiej fantastyki. „Mies. Lit.” 1983 nr 6. – E. STACHNIAK: Polish Science Fiction. „Science-Fiction Studies”, Montreal 1984 vol. 11. – M. ORAMUS: Korzenie. W tegoż: Wyposażenie osobiste. Wwa 1987. – P. KOWALSKI: Antoni Smuszkiewicz: Historia literatury, czyli droga do science fiction. W tegoż: Parterowy Olimp. Wr. 1988.
| + | |
| − | | + | |
| − | Retoryka współczesnej powieści historycznej dla dzieci i młodzieży<nowiki> (poz. 6): ): G.S [G. SKOTNICKA]: W kategoriach retoryki. „Nowe Książ.” 1988 nr 9. – M. PASTERSKA. „Slavic </nowiki>Review”, Austin, IL 1989 t. 48 nr 2. – R. WACHOWIAK: O retoryce i perswazyjności. „Studia o Szt. dla Dziec.” 1991 z. 6.
| + | |
| − | | + | |
| − | Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej (poz. 7): A. STOFF: Klucz do polskiej fantastyki. „Nowa Fantastyka” 1991 nr 10.
| + | |
| − | | + | |
| − | Stanisław Lem (poz. 8): B. CHACIŃSKI: Przepowiednie pana Lema. „Życie Warsz.” 1995 dod. „Ex Libris” nr 78. – D. MATERSKA, E. POPIOŁEK: Lemiana. „Nowa Fantastyka” 1996 nr 6. – J. RUSZAŁA. „Słupskie Pr. Hum.” 1996 nr 16a.
| + | |
| − | | + | |
| − | <div align="right"></div>
| + | |
| − | | + | |
| − | <div align="right">Barbara Tyszkiewicz</div>
| + | |
