Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Linia 1: Linia 1:
<div id="shortDescription">
+
'''KNYSZ-TOMASZEWSKA Danuta'''
<p>ur. 1963</p>
+
<p>Poetka.</p>
+
</div id='shortDescription'>
+
  
<div class='all'>
+
'''ur. 1940'''
<div class='biogram'>
+
==BIOGRAM==
+
<p>Urodzona 8 lutego 1963 w Gołdapi; córka Józefa Zenona Kisielewskiego, przedsiębiorcy, właściciela dwóch odlewni żeliwa, i Łucji z domu Domitrz, pielęgniarki. Uczęszczała do Liceum Ogólnokształcącego w Gołdapi; w 1981 zdała maturę. Od 1982 studiowała filozofię na Uniwersytecie Warszawskim; w 1988 uzyskała magisterium. W 1985 debiutowała wierszem nagrodzonym w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim o nagrodę „Milowego Słupa” pt. ''Wieczór u znajomych'', opublikowanym na łamach czasopisma „Przegląd Koniński” (nr 48). W 1991 rozpoczęła pracę na stanowisku asystenta w Zakładzie Metodologii i Pedagogiki Twórczości w Instytucie Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Kontynuowała twórczość poetycką; jej wiersze były wielokrotnie nagradzane w różnych konkursach literackich, m.in. otrzymała nagrodę główną w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im. J. Śpiewaka i A. Kamieńskiej (1991). Publikowała m.in. na łamach „Czasu Kultury” (od 1991), „Kresów” (od 1992), „Borussii” (od 1992), „Kwartalnika Artystycznego” (od 1995), „NaGłosu” (od 1995), „Krasnogrudy” (od 1995; także członek zespołu redakcyjnego), „Zeszytów Literackich” (od 1997), „Literacji” (od 2010). W 1995 redagowała tomy poetyckie w serii ''Biblioteka Pisarzy Sarajewa'' oraz ''Biblioteka Krasnogrudy'', wydawanych przez Fundację Pogranicze w Sejnach. Brała udział w wielu festiwalach i spotkaniach poetyckich zarówno w Polsce jaki i zagranicą, m. in. w 1995 otrzymała nagrodę poetycką Kryształ Vilenicy, przyznawaną podczas Międzynarodowego Spotkania Pisarzy w Vilenicy (Słowenia); dwukrotnie (w 1997 i w 2001) przebywała na miesięcznym stypendium Baltic Centre for Writers and Translators w Visby (Szwecja). W 1998 otrzymała roczne stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki, a następnie przez pół roku przebywała na stypendium Akademie Schloss Solitude w Stuttgarcie (Niemcy). Nadto uczestniczyła w imprezach literackich, m.in. w Izraelu (1995), Niemczech (1998), Łotwie (2001), Czechach (2001), Szwecji (2003) i Francji (2004, 2006). Reprezentowała Polskę na Międzynarodowych Targach Książki we Franfurcie, Lipsku i Göteborgu. W 2001 obroniła na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu rozprawę doktorską pt. ''Symboliczne zawłaszczanie indywidualnych przestrzeni życiowych jako sposób tworzenia małych ojczyzn'' (promotor prof. Andrzej Góralski). W 2002 przez trzy miesiące przebywała w Stanach Zjednoczonych na stypendium International Writing Program na University of Iowa. W tymże roku otrzymała stanowisko adiunkta w Zakładzie Metodologii i Pedagogiki Twórczości w Instytucie Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej (APS) w Warszawie i została kierownikiem Pracowni Heurystyki. Od 1999 należała do SPP, a od 2000 do Polskiego PEN Clubu. W 2000 otrzymała za twórczość poetycką nagrodę „Paszport Polityki”. W 2005 uzyskała ponownie, tym razem półroczne, stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki. W tymże roku objęła funkcję wiceprezesa nowo powstałego Stowarzyszenia Vox Humana, stawiającego sobie za cel przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu (w 2009 wystąpiła ze Stowarzyszenia). W 2007 przez miesiąc przebywała na stypendium International Writers Workshop przyznane przez Hong Kong Baptist University w Hong Kongu (Chiny). W 2013 habilitowała się na podstawie rozprawy pt. ''Integralna wizja Kena Wilberga i jej zastosowanie w edukacji'' i otrzymała stanowisko profesora nadzwyczajnego w Instytucie Pedagogiki APS. Także w tym roku została członkiem Rady Programowej Narodowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie. Podjęła pracę jako profesor nadzwyczajny w Katedrze Pedagogiki Religii i Kultury Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Odbyła wiele podróży zagranicznych m.in. do Włoch, Szwecji, Izraela, Chin, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Kanady, Turcji, Francji, Niemiec, Austrii, Szwajcarii, Słowenii, na Łotwę, do Czech, Bułgarii, Rumunii, na Węgry, Litwę i do Norwegii. Odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi. (2007).</p>
+
<p>W 1983 zawarła związek małżeński z Cezarym Władysławem Kielarem, artystą grafikiem (rozwód 1999). Ma córkę Paulę Agnieszkę (ur. 1984). Mieszka w Warszawie.</p>
+
</div> <!-- biogram -->
+
  
<span id='tworczosc'></span><div id='primary'>
+
Teksty podp. do 1992 nazwiskiem: Knysz-Rudzka.
  
==TWÓRCZOŚĆ==
+
Historyk literatury, edytor, tłumacz.
<ol>
+
  
<li> [[#Sacra conversazione|Sacra conversazione]]. [Wiersze]. Red. i posł.: T. Żukowski. Suwałki: Suwalskie Tow. Kultury 1992, 44 s.</li>
+
Urodzona 28 maja 1940 w Warszawie, córka Józefa Knysza, inżyniera, i Ireny z Popowiczów. Od 1953 uczęszczała do Liceum Ogólnokształcącego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Warszawie. Po zdaniu matury w 1957 studiowała przez jeden semestr fizykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW). W 1958 podjęła studia polonistyczne na UW; w 1963 uzyskała magisterium. Następnie uczęszczała na studia doktoranckie oraz odbywała staż jako asystent w Katedrze Historii Literatury Polskiej (później Instytut Literatury Polskiej) UW. Debiutowała w 1964 recenzją pt. ''W poszukiwaniu prawdy powieści'' dotyczącą książki R. Girarda ''Mensonge romantique et vérité romanesque'', opublikowaną na łamach miesięcznika „Przegląd Humanistyczny” (nr 4); z czasopismem tym współpracowała także i w latach następnych (<nowiki>m.in</nowiki>. w 1965 drukowała tu przegląd francuskich czasopism naukowych). Na przełomie 1965/66 przebywała przez trzy miesiące na stypendium naukowym w Paryżu. W 1968 obroniła pracę doktorską pt. ''Tradycje naturalistyczne w powieści dwudziestolecia międzywojennego i typy ich funkcjonowania ''(promotor prof. Janina Kulczycka-Saloni). W swojej pracy badawczej zajmowała się <nowiki>m.in</nowiki>. naturalizmem polskim, francuskim, belgijskim i włoskim, tradycjami naturalistycznymi w literaturze XX wieku, związkami sztuki i literatury ze szczególnym uwzględnieniem impresjonizmu oraz relacjami obrazu i tekstu, interesowała się także dziejami intelektualistów polskich w Lotaryngii. Od 1970 współpracowała z redakcjami literackimi Polskiego Radia. Jako tłumaczka debiutowała w 1971 przełożoną wspólnie z Konradem Eberhardem powieścią J. Kessela pt. ''Jeźdźcy'', w latach następnych tłumaczyła z języka francuskiego literaturę piękną oraz teksty naukowe z zakresu literaturoznawstwa. Artykuły, recenzje i przekłady publikowała <nowiki>m.in</nowiki>. na łamach „Miesięcznika Literackiego” (1967-73), „Nowych Książek” (1968-73, 1979), „Literatury na Świecie” (1973-79, z przerwami). W 1972 została zatrudniona na stanowisku adiunkta w Instytucie Literatury Polskiej UW. W 1972 przebywała ponownie na stypendium w Paryżu, a w 1973 i 1974 na stypendium w Peruggii. W 1974-77 była lektorką języka polskiego oraz wykładowczynią literatury i historii polskiej na Université Paris Sorbonne-Paris IV. W 1978-92 prowadziła wspólnie z prof. J. Kulczycką-Saloni badania nad naturalizmem w ramach L’Association Internationale de Littérature Comparée. W 1980-81 przebywała w Belgii, kontynuując studia i kwerendy na Université Libre de Bruxelles. W 1991 rozpoczęła pracę nad archiwum Paula Cazina (początkowo w Paryżu, a następnie w Warszawie). Kierowała grantem Komitetu Badań Naukowych ''Archiwa Cazina. Dzienniki Cazina. ''W 1992-2001 wchodziła w skład zespołu redakcyjnego wydawnictw dydaktycznych Wydziału Polonistyki UW. W 1993 habilitowała się w oparciu o rozprawę pt. ''Europejskie powinowactwa naturalistów polskich;'' po czym'' ''otrzymała stanowisko profesora UW. W 1994-99 pełniła funkcję prodziekana Wydziału Polonistyki odpowiedzialnego za współpracę z zagranicą. W 1997-2001 sprawowała opiekę naukową nad pismem studentów i doktorantów „Młoda Polonistyka” oraz studenckim kołem naukowym Artibus. W 1999 otrzymała stanowisko profesora nadzwyczajnego, a w 2002 tytuł naukowy profesora. W 1999-2001 była dyrektorem Instytutu Literatury Polskiej UW. W 1999 weszła w skład zarządu Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej. W 2001 wyjechała do Paryża, gdzie do 2005 pełniła funkcję dyrektora Centre de Civilisation Polonaise (Ośrodek Kultury Polskiej) na Wydziale Slawistyki Université Paris Sorbonne-Paris IV; prowadziła tam też wykłady i seminaria. Była twórcą i współredaktorem almanachu naukowego Ośrodka Kultury Polskiej „Les Nouveaux Cahiers Franco-Polonais”; w 2002-05 wyszło pięć numerów, zawierających <nowiki>m.in</nowiki>. referaty z konferencji i dyskusji panelowych. Wspólnie z Xavierem Galmiche i Małgorzatą Smorąg współtworzyła dwujęzyczną serię ''Petite bibliothéque bilingue des classiques de la littérature polonaise''. W 2005 otrzymała medal Université de Paris-Sorbonne. Po powrocie do Warszawy pracowała nadal w Instytucie Literatury Polskiej UW. W 2006 podjęła współpracę z Université de Paris III i Université de Champagne-Ardenne w Reims, biorąc następnie udział w konferencjach poświęconych problematyce ilustracji w czasopismach europejskich i ikonografii okładek książkowych. W 2006-08 prowadziła wykłady w ramach programu Erasmus na Université Libre de Bruxelles, w Institut Nationale de Langues et Civilisations Orientales (INALCO) w Paryżu oraz na Université Charles-de Gaulle-Lille III. W 2008 rozpoczęła pracę w nowo powstałym Instytucie Polonistyki Stosowanej na Wydziale Polonistyki UW i pełniła tam do 2009 funkcję kierownika Zakładu Edytorstwa i Stylistyki. Odznaczona Złotym Medalem za Długoletnią Służbę (2008).
<p class='comment'>Nagroda Fundacji im. Kościelskich w Genewie, Nagroda im. K. Iłłakowiczówny oraz red. „Czasu Kult.” za najlepszy, debiutancki tomik poetycki w 1993.</p>
+
<li> [[#Materia prima|Materia prima]]. [Wiersze]. Pozn.: Obserwator 1999, 41 s. Bibl. „Czasu Kult.”, t. 32.</li>
+
<p class='comment'>Nominacja do. Nagrody Lit. Nike w 2000.</p>
+
<li> In den Rillen eisiger Stunden. Gedichte. [Wybór wierszy]. [Przeł.] R. Schmidgall. Stuttgart: Edition Solitude 2000, 96 s.</li>
+
<p class='comment'>Tekst w jęz. pol. i niem. – Nagroda Die Hubert-Burda–Preis w 2001.</p>
+
<li> [[#Umbra|Umbra]]. [Wiersze]. Wwa: Pruszyński i S-ka 2002, 67 s.</li>
+
<li> [[#Monodia|Monodia]]. [Wiersze]. Kr.: Znak 2006, 52 s.</li>
+
<p class='comment'>Cykle: Po; Ona.</p>
+
<li> Salt Monody. [Wybór wierszy]. [Przekł., wybór i wprowadzenie:] E. Wójcik-Leese. Brookline, MA: Zephyr Press 2006, 128 s.</li>
+
<p class='comment'>Tekst w jęz. pol. i ang.</p>
+
<li> [[#Brzeg|Brzeg]]. [Wybór wierszy]. Wwa: Łośgraf 2010, 80 s.</li>
+
<li> Integralna wizja Kena Wilberga i jej zastosowanie w edukacji. Wwa: Wydawn. Akademii Pedagogiki Specjalnej 2012, 348 s.</li>
+
<p class='comment'>Rozprawa habilitacyjna.</p>
+
<li> Integralny pluralizm metodologiczny. Teoria i badania naukowe. [Monografia; współaut.:] A. Gop. Wwa: Wydawn. Akademii Pedagogiki Specjalnej 2012, 164 s.</li>
+
<li> P’’rvomateriâ. Izbrani stihotvoreniâ. [Wybór wierszy]. [Wybór i przekł.:] L. Selâški. Veliko T’rnovo: Faber 2015, 129 s.</li>
+
<p class='comment'>Tekst w jęz. bułg. i pol.</p>
+
<p class='block'>Przekłady wierszy M.B. Kielar w antologiach zagranicznych, m.in.: ang.: Altered state. The new polish poetry. Todmorden 2003; Carnivorous boy. Carnivorous bird. Poetry from Poland. Brookline 2004; Modern poets of Europe. A selection. Kathmandu, Nepal 2004; City of memory. A bilingual anthology of contemporary Polish poetry. [Przeł.:] M. J. Mikoś. [Wstęp:] A. Niewiadomski. Bloomington, IN 2015 [teksty w jęz. pol. i ang.], – bułg.: Antologiâ na novata polska poeziâ. [Wybór i przekł.] B. Dankov. Sofiâ 2006; Miłość nie jest tym słowem. Antologia poetek i poetów polskich, debiutujących po roku 1989 Lûbov ne e dumata. Antologiâ na polski poetesi i poeti, debûtirali sled 1989 godina. [Wybór:] J. Dehnel i M. Woźniak. [Przeł.:] D.G. Hamze, P. Karag’ozov, D. Lau-Bukovska. Plovdiv 2014 [tekst w jęz. pol. i bułg.]. – franc.: Poèsie. Panorama de la Littérature Polonaise. [Wybór:] K. Dedecius. [Montricher]. Paris 2000, – hebr.: Ahărê mahpēkôt rabôt : mibhar min ha-šîrā(h) ha-pôlānît še-'ahărê 1945. [Przeł.:] D. Weinfeld, R. Weichart. Yrwšalayim 2000, – hiszp.: Poesia a contragolpe. Antologia de polaca contemporánea (autores nacidos entre 1960 y 1980). [Wybór i przeł.:] A. Murcia, G. Beltrán , X. Farré, Zaragoza 2012, – holend.: Bittere Oogst. Poolse poezie van de twintigste eeuw. Amsterdam 2000. – litew.: Poezijos pavasaris. Vilnius 1997, – niem.: Poesie. Bd. 2 [Oprac. i przekł.] K. Dedecius. Zürich 1996; Panorama der polnischen Literatur des 20. Zürich 1996; Das Unsichtbare lieben. Neue polnische Lyrik. Anthologie Kochać to, co niewidzialne. Nowa poezja polska. Antologia. [Wybór i posl.:] D. Danielewicz-Kerski. [Przedm.:] A. Zagajewski. Köln&nbsp;[1998]; Es ist Zeit: wechsle die Kleider. Stimmen aus Polen. [Wybór i przekł.:] P. Gehrisch, D. Krause. Dresden 1998; Orpheus versammelt die Geister. Stimmen aus der Mitte Europas. [Oprac.:] P. Gehrisch, A. Helbig. Dresden [po 2005]; Das Reicht für eine Irrfahrt durch Polen. Gedichte. [Wybór, przekł. I oprac.:] P. Gehrish. Leipzig 2010, – ros.: Pol'skie poètessy. Antologiâ. [Przekł., wybór, przedm.]. N. Astaf’eva. Sankt-Peterburg 2002, – serb.: Moj poljski pesnički XX vek. Antologija. [Oprac. i przekł.:] B. Rajčíć. Beograd 2012; Rečnik mlade poljske poezje. Antologija poezije poljskih pesnika rođenih 1960-1990. godine. [Przekł. i wstęp:] B. Rajčíć. Beograd 2013, – słoweń.: Vilenica ’95. Miednarodna Literarna Nagroda. Ljubljana 1995; Akslop poljska nazaj. Antologija novejše poljske poezje. [Oprac.:] P. Čučnik. Ljubljana 2005, – szwedz.: Jag i första och sista person. 20 polska kvinnliga poeter . [Red.:] I. Grönberg, S. Ingvarsson. Stockholm 2008; 17 [Sjutton] polska poeter. [Red.:] I. Grönberg. Stockholm. 2003, – turec.: Po(I)emat – Poponya Edebiyati Siar Seckisi. Ankara 2007, – ukr.: Tomu ŝo voni suŝcì. Antologìâ sučasnoï pol's'koï poezìï. L'vìv 2005 [teksty w jęz. pol. i ukr.], – włos.: Incontri di poeti polacchi e italiani. Roma 2003 [teksty w jęz. pol. i włos.]; Inattese vertigini. Antologia della poesia polacca dopo il 1989. [Przeł.:] A. Amenta, L. Costantino. Udine 2010.</p>
+
</ol>
+
===Praca redakcyjna===
+
<ol>
+
<li> „Malowani słowem”. VII Ogólnopolski Konkurs Poetycki. Wybór i red.: M.B. Kielar, A. Janko, K. Mazur. Współpraca: A. Górka. Szczecinek: Szczeciniecki Ośrodek Kultury 2003, 42 s.</li>
+
</ol>
+
</div id='primary'>
+
  
<div id='secondary'>
+
W 1961 zawarła związek małżeński z Markiem Rudzkim, geografem (rozwód w 1986). Z tego związku ma córkę Justynę (ur. 1979). W 1992 wyszła za mąż za Krzysztofa Tomaszewskiego, inżyniera elektryka. Mieszka w Warszawie.
==OPRACOWANIA (wybór)==
+
  
 +
TWÓRCZOŚĆ
  
<ul>
+
1. Od naturalizmu Zoli do prozy zespołu „Przedmieście”. <nowiki>Z dziejów tradycji naturalistycznej wieku XX. [Studium]. Wr.: </nowiki>Ossol. 1972, 204 s. PAN Kom. Nauk o Literaturze Pol.
<li>Ank. 2008, 2011.</li>
+
<li> Autor o sobie: Jestem poetką. „Wyspa” 2009 nr 2 [tu m.in. wypowiedź M.B. Kielar].</li>
+
<li> Wywiady: Najgorsze są poranki… Rozm. I. Kiec. „Czas Kult.” 1994 nr 1; Po prostu piszę… Rozm.: D. Dutko, J. Nachiło. „Kartki. Pis. Lit.-Artyst.” 2001 nr 23; Zrozumieć lodowce. Rozm. M. Wolny. „Polityka” 2001 nr 3; Wydobywanie znaczeń z ciemności. Rozm: R. Wiśniewski, Ł. Babiński. „Studium” 2002 nr 3/4; Zakreślam sobie granice. Rozm. M. Robert. „Arte” 2006 nr 3.</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
Zawartość: Wstęp. – I. Antynomiczne wyznaczniki naturalizmu z perspektywy rozwoju jego tradycji w XX wieku; II. Tradycja naturalistyczna, czyli o różnych wariantach naturalizmu; III. Od naturalizmu do populizmu. O pierwszych generacjach pisarzy pozostających pod wpływami Zoli; IV. Neonaturalizm populistów francuskich;V. Spór o naturalizm w latach trzydziestych; VI. Grupa „Przedmieście”, czyli neonaturalizm polski; VII. Między populizmem a literaturą proletariacką; VIII. Epigonizm czy nowatorstwo prozy „Przedmieścia”; IX. O miejsce naturalizmu w prozie dwudziestolecia.
  
 +
2. <nowiki>Francja. Mały przewodnik turystyczny. [</nowiki>Współaut.:] M. Rudzki. Oprac. map: W. Szczawiński. Wwa: KAW RSW; Centr. Ośrodek Inf. Turystycznej RSW 1975, 85 s. Wyd. nast.: wyd. 2 rozszerz. Wwa: KAW 1979, 132 s. ''Przewodnik Turystyczny'', wyd. 3 tamże 1991.3. Pola Gojawiczyńska. <nowiki>[</nowiki>Biografia]. Wwa: PIW 1976, 217 s. ''Portrety Współcz. Pisarzy Pol''.
  
<ul>
+
4. <nowiki>Młoda Polska. [Monografia]. Wwa: TWP ZG 1988, 59 s. </nowiki>''Wszechnica Hist.-lit. TWP ZG.''
<li>Ogólne : W. SMASZCZ: Od tamtej strony nie odgradza nas nic. .. Twórczość M. B. K. „Gaz. Wybor.” 2001 nr 16 dod. „Białystok”.</li>
+
<li> Z. CHOJNOWSKI: Liryczne okrucieństwo Północy M.B. Kielar. W: Zmartwychwstały kraj mowy. Olsztyn 2002.</li>
+
<li> P. ŚLIWIŃSKI: M.B. K. [podrozdz. większej całości pt. Poeta wobec kryzysu (1996)]. W: Przygody z wolnością. Kr. 2002.</li>
+
<li> S. GOŁASZEWSKI: MBK. „Twórczość” 2002 nr 11/12.</li>
+
<li> U.M. ŁEBKOWSKA: „Linia śniegu” i „liściowe blizny”. Poezja Marzanny Kielar. „Kresy” 2007 nr 1 /2.</li>
+
<li> A. ŚWIEŚCIAK: Dramat poszczególności. M.B. Kielar. W tejże: Melancholia w poezji polskiej po 1989 roku. Kr. 2010.</li>
+
<li> R. INGBRANT: Kvinnligt och manligt i Polen. Två studier om genus, kultur och politik. Stockholm 2010 [m.in. dot. M.B. Kielar; tu także w dodatku wybrane utwory].</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
Tyt. na okł.: Literatura Młodej Polski.
  
===Sacra conversazione===
+
5. <nowiki>Naturalizm i naturaliści w Polsce. Poszukiwania, doświadczenia, kreacje. [Autorki:] J. </nowiki>Kulczycka-Saloni, D. Knysz-Tomaszewska, E. Paczoska. Wwa: UW Inst. Literatury Pol. 1992, 251 s.
  
<ul>
+
Tu <nowiki>D. K.-T.: Recepcja naturalizmów europejskich [</nowiki>Współaut.]: J. Kulczycka -Saloni], – z poz. 5: W poszukiwaniu programu naturalizmu otwartego; Gabriela Zapolska – spotkanie z naturalizmem.
<li> Z. CHOJNOWSKI : Modlitwy do Nic. „Borussia” 1993 nr 7 [m.in. dot. M.B. Kielar].</li>
+
<li> M. CISŁO: Madonna – Gaja – Sfinks. „Res Publica Nowa” 1993 nr 10.</li>
+
<li> J. DRZEWUCKI: Tanatos i Zuzanna. „Twórczość” nr 1993 nr 3.</li>
+
<li> I. KIEC: Niepokój w masce poetyckiej harmonii. „Czas Kult.” 1993 nr 1.</li>
+
<li> M. SŁAPIK. „Z Bliska” 1993 nr 2.</li>
+
<li> W. SMASZCZ: Mgła z delikatnością japońskiej bibułki. „Gaz. Współcz.” 1993 nr 150, przedr. w tegoż: Druga strona. Kr. 1997, toż w: Marzanna Bogumiła Kielar. Laureatka Nagrody Fundacji im. Kościelskich, Genewa 1993, Nagrody Poetyckiej im. Kazimiery Iłłakowiczówny. Suwałki: Suwalskie Tow. Kultury 1993, 12 s. [tu także wiersz M.B. Kielar].</li>
+
<li> W. SMASZCZ: Debiut na Parnasie. Wszystko dla M.B. Kielar. „Gaz. Współcz.” 1993 nr 223.</li>
+
<li> D. SOŚNICKI: Mowa obrazów o (i na marginesie) „Sacra conversazione”. „Pracownia” 1993 nr 12.</li>
+
<li> M. STALA: Święta rozmowa. „Tyg. Powsz.” 1993 nr 14.</li>
+
<li> E. BIAŁY: Ślęczenia i ekstazy. O najnowszej poezji polskiej. „Czas Kult.” 1994 nr 3 [m.in. dot. M.B. Kielar].</li>
+
<li> G. BORKOWSKA: Krępująca szczerość. „Polityka” 1995 nr 3.</li>
+
<li> I. KIEC, R. GRUPIŃSKI: Czerń coraz głębiej. W tychże: Niebawem spadnie błoto. Pozn. 1997.</li>
+
<li> M. STALA: Święta rozmowa. W tegoż: Druga strona. Kr. 1997.</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
6. Europejskie powinowactwa naturalistów polskich. Studia. Wwa: UW 1992, 178 s. Inst. Literatury Pol. UW.
  
===Materia prima===
+
Rozprawa habilitacyjna.
  
<ul>
+
Zawartość: Wstęp. – I. Program naturalizmu otwartego: Między Warszawą, Monachium i Paryżem; Przez malarstwo polskie ku naturalizmowi europejskiemu; W poszukiwaniu nowoczesnej powieści naturalistycznej, czyli wśród pisarzy francuskich; Przeciw tematom historycznym, akademizmowi i rutynie w obronie indywidualności artysty; Opozycja tematu i formy; W stronę impresjonizmu i deformacji; W stronę impresjonizmu i abstrakcji. – II. Naturalistyczni sojusznicy sztuki niezależnej w Polsce i Belgii. – III. Perspektywy i szanse naturalizmu Zolowskiego. – IV. Pozytywistyczna i modernistyczna recepcja Maupassanta w krytyce polskiej. – V. W cieniu Zoli i na przekór Zoli. (Dzieje Giovanniego Verdi w Polsce). – VI. Proza buntu i prowokacji. (O spotkaniach Gabrieli Zapolskiej z naturalizmem): 1: W kręgu naturalistycznych postaw ambicji i manifestów; Literatura buntu nienawiści i prowokacji; W poszukiwaniu dokumentu. Autentyzm prywatą skażony, - 2. W kręgu tematyki i technik naturalistycznych. – VII. Fachowiec Berenta czyli „romans eksperymentalny” z tezą – VIII. Dokument rzeczywistości psychicznej. (I. Dąbrowski). – IX. Echa naturalizmu w prozie Poli Gojawiczyńskiej.  
<li> A. STASIUK: Stwarzanie świata. „Gaz. Wybor.” 1999 nr 282.</li>
+
<li> R. KOBIERSKI: Topienie Marzanny. „Studium” 2000 nr 2/3.</li>
+
<li> MISIAK: Pierwotność materii? „Kwart. Artyst.” 2000 nr 3.</li>
+
<li> M. SABINIEWICZ: Piękna poetka. „Zesz. Lit.” 2000 nr 4.</li>
+
<li> A. STANKOWSKA: Krajobraz osób. „Res Publica Nowa” 2000 nr 5.</li>
+
<li> S. STERNA-WACHOWIAK: Szyby i lustra świata. „Nowe Książ.” 2000 nr 6.</li>
+
<li> P. PIASZCZYŃSKI: Światło, cień i krew. „Borussia” 2000/2001 nr 23.</li>
+
<li> E. NOWAKOWSKA: „Rozmarzające ognie” M.B. Kielar. „Topos” 2001 nr 2/3.</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
Wyd. osob. art.: Program naturalizmu otwartego. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2010, 94 s.
  
===Umbra===
+
7. Paul Cazin. Diariste, épistolier, traducteur. Ouvrage colletif. <nowiki>[</nowiki>Autorzy:] D. Knysz-Tomaszewska, H. Suwała, J. Odrowąż-Pieniążek. <nowiki>[Red.] </nowiki>D. Knysz-Tomaszewska. Varsovie: UVFLP 1997, 189 s. Université de Varsovie. Faculté des Letters Polonaises. UW.
  
<ul>
+
Tu. D. Knysz-Tomaszewskiej: Le „Bienheureux d’Autun” ou la vie de Paul Cazin<nowiki> [wersja pol. zob. poz. </nowiki>8] ; Les archives „parisiennes” de Paul Cazin. Présentation générale<nowiki> [wersja pol. zob. poz. 8]</nowiki>. Les secrets du Journal de Paul Cazin; Paul Cazin et quelques souvenirs personnels.
<li> J. KLEJNOCKI: Ażurowa wrażliwość. „Polityka” 2002 nr 36.</li>
+
<li> W. KUCZOK: Rozmarzanie Marzanny. „Gaz. Wybor.” 2002 nr 289.</li>
+
<li> U. ŚMIETANA: Milczenie roślin i kamieni. „Czas Kult.” 2002 nr 6.</li>
+
<li> W. GIEDRYS: Powtarzalność i niepowtarzalność. „Opcje” 2003 nr 1.</li>
+
<li> J. GIZA-STĘPIEŃ: „Rzeczy gotowe do wyjęcia”… spod powiek. „Pogranicza” 2003 nr 2.</li>
+
<li> I. KANTOROWSKI: Malowanie wierszem. „Akant” 2003 nr 7.</li>
+
<li> J. ORSKA : Zimno, zimno, zimniej… „Odra” 2003 nr 1.</li>
+
<li> S. SOBIERAJ: Oswajanie cienia. „Twórczość” 2003 nr 10.</li>
+
<li> A. WIEDEMANN: Klosz. „Tyg. Powsz.” 2003 nr 22, przedr. w tegoż: Poczytalność. Przygody literackie. Wr. 2016.</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
8. <nowiki>Paul Cazin (1881-1963). Dole i niedole francuskiego polonisty. Szkice. [Autorzy:] </nowiki>D. Knysz-Tomaszewska,  H. Suwała, J.W. Borejsza, J. Odrowąż-Pieniążek. Red. D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 1999, 268 s.
  
===Monodia===
+
Tu D.K.-T: Szkice do biografii: „Błogosławiony z Autun” czyli krótkie dzieje Paula Cazina<nowiki> [wersja franc. zob. poz. 7]</nowiki>; Z Aix-en Provence przez Paryż do Warszawy. O „archiwach paryskich” Paula Cazina<nowiki> [wersja franc. Zob. poz. 7]</nowiki>; W labiryncie Dzienników Paula Cazina. Rekonesans; Paul Cazin i modernizm polski. - Mała kronika życia i twórczości Paula Cazina. - Bibliografia dzieł Paula Cazina. s. 5-88, 237-250.
  
<ul>
+
9. Spotkania i porównania. Studia porównawcze z pogranicza literatury i dokumentu osobistego. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2001, 236 s. ''Z Publikacji Zakładu Pozytywizmu i Młodej Pol.''
<li> J. GIZA-STĘPIEŃ: Lamentacje po minionym. „Pogranicza” 2006 nr 2.</li>
+
<li> A. FRANASZEK: Kropla, kamień, płomień. „Tyg. Powsz.” 2006 nr 22.</li>
+
<li> E. KOŁODZIEJCZYK: Substancje Monodii. „Kresy” 2006 nr 4.</li>
+
<li> J. ŁUKASIEWICZ: Pytanie o podwójność. „Nowe Książ.” 2006 nr 5.</li>
+
<li> M. OLSZEWSKI: Poezja z epoki lodowcowej. „Gaz. Wybor.” 2006 nr 88.</li>
+
<li> J. RIESENKAMPF: Koncert na jednej nucie. „Lampa” 2006 nr 6.</li>
+
<li> M. ROBERT: Recenzja z „Monodii”. „Arte” 2006 nr 3.</li>
+
<li> A. SINKOWSKI. „Twórczość” 2006 nr 9.</li>
+
<li> M. SŁAPIK: Szczegół metafizyczny. „Z Bliska” 2006 nr 5.</li>
+
<li> J. ORSKA: Nie ma łagodnego przejścia pomiędzy światłem a mrokiem. „Odra” 2007 nr 9.</li>
+
<li> P. ŚLIWIŃSKI: Pierwsza dama liryki. „Newsweek Polska” 2006 nr 11.</li>
+
<li> J. ZIELIŃSKI: Krajobraz po miłości. „Rzeczpospolita” 2006 nr 30.</li>
+
<li> A. SINKOWSKI: Pamięć, która podobno jest. „Odra” 2011 nr 3.</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
Zawartość: Wstęp. – Cz. 1. W kręgu naturalizmu i impresjonizmu: Impresjonizm jako kategoria badawcza w opisie literatury i sztuki Młodej Polski; Sztuk korespondencje w korespondencjach z podróży Henryka Sienkiewicza; Krajobrazy impresjonistyczne w wybranych nowelach Reymonta; Poeta i malarz w młodopolskim ogrodzie radosnym; Spotkania Reymonta i Maupassanta w opowiadaniach niesamowitych. – Cz. II. Między Burgundią, Wielkopolską i Prowansją. (O Paulu Cazinie): Małe i duże ojczyzny niestrudzonego polonisty w Burgundii; Między dziennikiem a listem. O pierwszych wyznaniach Paula Cazina; Humanista na wojnie. Z dzienników, listów z frontu i raportów wojskowych Paula Cazina. – Cz. III. Mediatorzy i badacze w dialogu kultur: Petersburg – Warszawa – Moskwa – Paryż. Peregrynacje naukowe współczesnej pozytywistki. O Janinie Kulczyckiej Saloni; Najdalsze drogi Zygmunta Markiewicza, polonisty krakowskiego w Nancy; Enrico Damiani – listy odnalezione. O przyjaźni polonisty włoskiego i francuskiego.
  
===Brzeg===
+
Przekł. franc. art.: Enrico Damiani – listy odnalezione. O przyjaźni polonisty włoskiego i francuskiego, pt.: Un dialogue interrompu – les lettres de Enrico Damiani á Paul Cazin. <nowiki>[</nowiki>Przeł.:] Ch. Potocki. W: Traduzione e dialogo tra le nazioni. Universitá degli Studi di Napoli
  
<ul>
+
„L’Orientale” – Napoli. Collegium Columbinum. Kr. 2003 s. 27-43.
<li> A. SZYMAŃSKA: Przed i po apokalipsie. „Prz. Powsz.” 2010 nr 11.</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, <nowiki>m.in</nowiki>.: Teorie zagłady cywilizacji zachodniej (1913-1939). „Kult. i Społ.” 1964 nr 4 s. 105-122. – Katastrofizm w powieściach Stanisława Ignacego Witkiewicza („Pożegnanie jesieni”, „Nienasycenie”). „Prz. Hum.” 1965 nr 2 s. 23-42. – Losy naturalizmu w XX wieku. W: Tradycja i nowatorstwo w literaturach słowiańskich. Wwa 1976 s. 91-106. – Naturalizm w literaturach języków europejskich. „Biul. Polonist.” 1980 nr 4 s. 137-148. – Le roman naturaliste de „témpérament” et sa continuation dans la prose romanesque de la Jeune Pologne (S. Żeromski). W: Le roman naturaliste en France et en Pologne. Wwa 1981 s. 86-96. ''Cahiers de Varsovie.'' – Le rôle du naturalisme dans la formation de la théorie de l’art indépendant en Belgique et en Pologne. W: Le Naturalisme en question. Paris 1986 s. 41-50 ''Presses de l’Université de Paris-Sorbonne''. – Gabriela Zapolska i jej trudna droga do stołecznej sławy. W: Warszawa pozytywistów. Wwa 1992 s. 248-263. – Poszukiwania nowych dróg literatury i sztuki poprzez doświadczenie naturalistyczne. „Prz. Hum.” 1992 nr 1 s. 13-21, przedr. w: Pozytywizm. Opracowania. Wwa 1997. – Perspektywy i szanse naturalizmu w XX wieku. W: Naturalizm. Wwa 1996 s. 56-76. – Warszawa w życiu i twórczości Zygmunta Bartkiewicza; Feliks Brodowski – kronikarz wielkomiejskiej nędzy; Ignacy Dąbrowski – dziecko Warszawy. W: Pisarze Młodej Polski i Warszawa. Wwa 1998 s. 12-18, 38-43, 60-66. – Un Bourguignon amoureux de la Pologne. W: Paul Cazin 1881-1963. Dijon 21 novembre 1997, Autun 22 novembre 1997. Dijon 1998 s. 9-28. – Ostatnia książka Profesor Janiny Kulczyckiej-Saloni. <nowiki>[</nowiki>Wstęp do:] J. Kulczycka –Saloni: Na polskich i europejskich szlakach literackich. Wwa 2000 s. 7-18<nowiki> [zob. Prace </nowiki>edytorskie i redakcyjne poz. 10]. – De Cracovie à Nancy. Histoire d’un polonisant (Zygmunt Markiewicz). W: Lorraine-Pologne hier aujourd’hui Varsovie 2001 s. 99-112. – Cracovie-Nancy-Paris: l’itinéraire de Zygmunt Markiewicz. W: Lorraine. Terre d‘accueil et de brassage des populations Longlaville-Longwy. Nancy 2001 s. 171-180. Presses Universitaires de Nancy. – Impresjonistyczne obrazowanie w prozie polskiej przełomu XIX i XX wieku. W: Polonistyczne spotkania – Tybinga. Wwa 2001 s. 55-65. – Literatura polska w Gruzji, czyli o dialogu kultur. W: Polacy w Gruzji. Wwa 2004 s. 30-38. – Pejzaże ziemi rodzinnej w twórczości Reymonta i Chełmońskiego. O korespondencji sztuk i wspólnocie doświadczenia. W: Literatura i życie artystyczne XIX i XX wieku. Kielce 2006 s. 47-63. – Dialog serdeczny dwóch pisarzy: Józefa Weyssenhoffa i Paula Cazina. W: Profesor Jolancie Żurawskiej. Kr., Wwa, Napoli 2008 s. 120-133 – Le dialogue texte-image dans Chimère. (Varsovie 1901-1907) <nowiki>[W</nowiki>spółaut.:] G.P. Bąbiak. W: L’Europe des revues (1880-1920). Paris 2008 s. 397-416. – Paul Cazin témoins intime du temps historique. W: Témoignage dans la littérature polonaise du XX e siècle. Paris 2008 s. 119-128. – O sztuce francuskiej w „Museionie”. W: Młodopolski przekładaniec literacki. Wwa 2009 s. 183-203. – Pamiętajmy o naszych mistrzach. Janina Kulczycka-Saloni: badaczka naturalizmu polskiego (1912-1998). „Litteraria Copernicana” 2009 nr 2 s. 267-273.– Świat zwierząt w małych formach narracyjnych Adolfa Dygasińskiego i w malarstwie Józefa Chełmońskiego. W: Dygasiński. Tor. 2009 s. 88-101. – Poloniści warszawscy we Francji. Z dziejów Ośrodka Kultury Polskiej na Uniwersytecie Paris IV. W: Poloniści warszawscy we Francji. Z dziejów Ośrodka Kultury Polskiej na Uniwersytecie Paris IV. Wwa 2010 s. 65-80. – Gabriela Zapolska, pisarka zbuntowana (1875-1921). Biografia niepokorna. Gabriela Zapolska, la femme de lettres insoumie (1857-1921). Biographie en révolte. W: Gabriela Zapolska. Zbuntowany talent. Gabriela Zapolska Le talent en révolte. Wwa 2011 s. 19-35. – Présentation de l’oeuvre de Zapolska. W: Morale de Madame Dulska= Moralność pani Dulskiej. Wwa 2011 s. 345-359<nowiki> [tekst w jęz. franc.]</nowiki>. – Le magie de la Bretagne. La grande aventure artistique de Gabriela Zapolska (1857-1921), femme de lettres en révolte et critique d’art. en admiration. W: „Ann.-Centres Scientifique de l’Académie Polonaise des Sciences á Paris”, Paryż 2012 s. 299-311. – Stulecie urodzin „Museionu”. W: „Museion” 1911-1913. Wwa 2013 s. 7-23. – Zapolska w podróży i podróże bohaterek Zapolskiej na podstawie wybranych powieści. „Studia Pragmalingwistyczne” 2014 s. 63-80. – La „bibliothéque polonaise” de Paul Cazin (1908-1963). W: La France et l’Europe centrale. Paris 2015. – Paul Cazin (1881-1963). Dialogi z Polską. „Pr. Polonist.” Ser. 71: 2015 s. 129-156.
</div id='secondary'>
+
  
<div class='author'>Barbara Marzęcka</div>
+
Przekłady
  
</div> <!-- all -->
+
1. J. Kessel<nowiki>: Jeźdźcy. [Powieść]. Wwa: </nowiki>KiW 1971, 602 s.
 +
 
 +
2. P. Lainé:<nowiki> Majowe mgły. [Powieść]. Wwa: </nowiki>KiW 1975, 165 s.
 +
 
 +
3. L. Terray: Niepotrzebne zwycięstwa. Od Alp do Annapurny.<nowiki> [Pamiętnik]. </nowiki>Przeł. D. Knysz-Tomaszewska. Oprac.: J. Kurczab, K. Marcinek. Wwa: SiT 1975, 357 s.
 +
 
 +
4. G. Rébuffat: Opowieści z Chamonix. Przeł.: D. Knysz-Tomaszewska, M. Rudzki. Wwa: NK 1976, 94 s.
 +
 
 +
5. F.-M. Banier: Czas przeszły.<nowiki> [Powieść].</nowiki> Wwa: KiW 1978, 115 s. ''Koliber;''45.
 +
 
 +
6. <nowiki>D. Boulanger: Biały pejzaż. [Opowiadani</nowiki>a]. Wwa: KiW 1983, 243 s.
 +
 
 +
7. E. Dabit: Hôtel du Nord. <nowiki>[Powieść]. Wwa: </nowiki>KiW 1984, 188 s. ''Koliber; ''80.
 +
 
 +
8. M.'' ''<nowiki>del Castillo: Hiszpańskie czary. [Publicystyka]. Wwa: </nowiki>KiW 1989, 421 s.
 +
 
 +
9. J.-L. Etienne: Transantarktyda<nowiki>. Przez lodowy kontynent. [Reportaż]. Wwa: Iskry 1994, 280 s.</nowiki>
 +
 
 +
Zob. też Prace edytorskie i redakcyjne
 +
 
 +
Prace edytorskie i redakcyjne
 +
 
 +
1. Naturalisme et antinaturalisme dans les littératures européennes des XIXe et XXe siè<nowiki>cles. Continuateurs et adversaires. Actes du colloque de Paris (16 -17 avril 1991). [Red.:] </nowiki>D. Knysz-Tomaszewska, J. Kulczycka-Saloni, H. Suwała. Varsovie: UVFLP 1992, 132 s. Université de Varsovie. Faculté de Lettres Polonaises.
 +
 
 +
2. Młoda Polska.<nowiki> [Opracowania i teksty]. </nowiki>Cz. 1. Wyboru dokonała I. Maciejewska; Cz. 2. Wyboru dokonała D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 1993, 285 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 rozszerz. 2000, 460 s., wyd. 3 rozszerz. 2002, 522 s. ''Materiały do Ćwiczeń. ''Ser. 2. ''Opracowania'', 67; Ser. 1.'' Teksty'', 54.
 +
 
 +
3. Naturalizm. Europejskie konteksty. Opracowania. Wyboru dokonała D. Knysz-Tomaszewska, J. Kulczycka Saloni. Wwa: Inst. Literatury Pol. Wydz. Polonistyki UW 1996, 594 s. ''Materiały do ćwiczeń. ''Ser. 3. t. 29''.''
 +
 
 +
4. Z Tatr. Polonistyczne warsztaty naukowe w Kirach. 19-25. 04. 98. Materiały. Pod kierunkiem D. Knysz-Tomaszewskiej. Wwa: Artibus 1998, 134 s., wydruk komputerowy.
 +
 
 +
5. Pozytywizm. Wyboru dokonała D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: <nowiki>[</nowiki>UW Wydz. Polonistyki]  1992, 163 s. Wyd. nast. popraw. i rozszerz. tamże 1997, 531 s. Z prac Inst. Literatury Pol. Wydz. Polonistyki. ''Mat. do Ćwiczeń. ''Ser. 2. ''Opracowania.''
 +
 
 +
6. Pozytywizm. Wyboru dokonała D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: <nowiki>[</nowiki>UW Wydz. Polonistyki] 1993, 383 s. Wyd. 2 rozszerz. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2000, 432 s. Z prac Inst. Literatury Pol. Wydz. Polonistyki.'' Mat. do Ćwiczeń ''Ser.1''. Teksty.''
 +
 
 +
7. Przekład literacki. Teoria, historia, współczesność. Pod red. A. Nowickiej-Jeżowej i D. Knysz-Tomaszewskiej. Wwa: PWN 1997, 411 s.
 +
 
 +
8. <nowiki>Pisarze Młodej Polski i Warszawa. [Szkice]. Pod red. </nowiki>D. Knysz-Tomaszewskiej, R. Taborskiego i J. Zacharskiej. Wwa: Inst. Literatury Pol. UW 1998, 382 s. ''Pisarze Pol. i Warszawa.''
 +
 
 +
9. Au carrefour des lettres et des arts du naturalisme au symbolisme. Actes du colloque organisé par le Centre de Civilisation Polonaise de l’Université Paris-Sorbonne (Paris–IV) et par le Centre parisien de l’Academie Polonaise des Sciences avec la concours de’Université<nowiki> de Varsovie, Paris, les 19 et 20 octobre 1999. [Red.:] </nowiki>D. Knysz-Tomaszewska, A. Ciesielska. Varsovie: Faculté des Letters Polonaises de l’Université de Varsovie 2000, 184 s.
 +
 
 +
10. J. Kulczycka-Saloni: Na polskich i europejskich szlakach literackich. Z pism rozproszonych 1985-1998. Wstęp, wybór, red.: D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2000, 483 s.
 +
 
 +
Tu także bibliogr. prac J. Kulczyckiej-Saloni za lata 1985-1998.
 +
 
 +
11. Spis zawartości Archiwum Paula Cazina. Depozyt Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego i Stacji PAN w Paryżu w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Oprac. zespół po kierunkiem D. Knysz-Tomaszewskiej. Wwa: UW 2000, 321 s.
 +
 
 +
12. Lorraine-Pologne hier aujourd’hui. Actes du Colloque de Varsovie (9-10 mai 2000). Comité de rédaction D. Knysz-Tomaszewska <nowiki>et I. Zatorska. Varsovie: [Wydz. </nowiki>Polonistyki UW] 2001, 178 s.
 +
 
 +
13. Wyznanie czy dialog. W kręgu literatury dokumentu osobistego. Praca zbiorowa. Pod red. D. Knysz-Tomaszewskiej i A. Zalewski<nowiki>ej. Wwa: [Wydz. Polonistyki UW]</nowiki> 2001, 237 s.
 +
 
 +
14. Polonistyczne spotkania – Tybinga. Studia o literaturze polskiej i polsko-niemieckich związkach literackich przełomu XIX i XX wieku. Pod red. D. Knysz-Tomaszewskiej i J. Zacharskiej. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2002, 151 s.
 +
 
 +
15. Na chwałę i pożytek nasz wzajemny. Złoty jubileusz Polonicum.<nowiki> [Księga pami</nowiki>ątkowa]. Rada red.: D. Knysz-Tomaszewska, J. Porayski-Pomsta, K. Wrocławski. Kom. red.: E. Rohozińska, M. Skura, A. Piasecka. Wwa: Wydawn. UW 2006, 365 s.  <nowiki>[Centrum Jęz</nowiki>. Pol. i Kultury Pol. dla Cudzoziemców Polonicum].
 +
 
 +
16. Wyraz wyłuskany z piersi. Szkice o twórczości Zbigniewa Herberta. Cz. 1. Herbert w oczach zachodnich literaturoznawców. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej Ośrodka Kultury Polskiej przy Uniwersytecie Paris-Sorbonne (jesień 2004). Pod red. B. Gautier i D. Knysz-Tomaszewskiej<nowiki>; [cz. 2]. Pamięć i tożsamość. Materiały z warsztatów herbertowskich w Oborach (wiosna 2005). Pod red. J.M. </nowiki>Ruszara i M. Zielińskiego. Lubl.: Gaudium 2006, 317 s. ''Bibl. Pana Cogito.''
 +
 
 +
17. Na ścieżkach pamięci. Album Paula Cazina. Wybór materiałów ikonograficznych i tekstów oraz oprac. D. Knysz-Tomaszewska i G.P. Bąbiak<nowiki>. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2009, X [2] 202 s.</nowiki>
 +
 
 +
Teksty franc. oprócz opatrzonych nazwiskami tłumaczy przełożyła D.K.-T.
 +
 
 +
      18. G. Zapolska: La morale de Madame Dulska=Moralność Pani Dulskiej. Édition bilingue. Trad. De P. Cazin (1933). Suivie d’une sélection de textes critiques de G. Zapolska. <nowiki>[</nowiki>Red.:] D. Knysz-Tomaszewska<nowiki>, G.P. Babiak. [Przeł.</nowiki>:] L. Virol et A. Nevill. Wwa: Faculté de Langue et de Littérature Polonaises de l’Université de Varsovie 2011, 407 s.
 +
 
 +
Tekst główny w jęz. franc. i pol.
 +
 
 +
    19. Museion 1911-1913. Publicystyka artystyczna i literacka. Red.: G.P. Bąbiak i D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2013, 498 s.
 +
 
 +
      20. G. Zapolska: Une Parisienne oublieé! <nowiki>[Szkice]. [Oprac. i przekład:] E. </nowiki>Koślacz-Virol<nowiki>.  [Współpraca:] D. </nowiki>Knysz Tomaszewska, A. Nevill. Paris: Le Scribe l’Harmattan 2016, 150 s.
 +
 
 +
Zob. też Twórczość poz. 8.
 +
 
 +
OPRACOWANIA (wybór)
 +
 
 +
Ank. 2009, 2010.
 +
 
 +
Od naturalizmu Zoli do prozy zespołu „Przedmieście” (poz. 1): B. FARON: Dziedzictwo naturalizmu w dwudziestoleciu. „Nowe Książ.” 1973 nr 21. – M. KABATA: Naturalistyczne tradycje i rodowody. „Mies. Lit.” 1973 nr 10.
 +
 
 +
Pola Gojawiczyńska (poz. 3): T. WALAS; M. ZIELIŃSKI: Gojawiczyńska. Fenomen literatury kobiecej (dwugłos). „Nowe Książ.” 1976 nr 21, przedr. rec. M. ZIELIŃSKIEGO pt. Przeciw kobiecie w tegoż: Kilka niewzruszonych przekonań. Kr. 1987. – K. KULICZKOWSKA: W kręgu powieści środowiskowej. „Mies. Lit.” 1977 nr 2.
 +
 
 +
Europejskie powinowactwa naturalistów polskich (poz. 5): H. SUWAŁA. „Prz. Hum.” 1995 nr 6.
 +
 
 +
Paul Cazin. (poz. 8): M. GMURCZYK-WROŃSKA. „Dzieje Najnow.” 1993 nr 3.
 +
 
 +
Przekład literacki (Prace edytorskie i redakcyjne poz. 7): P. SULIKOWSKI. „Zesz. Nauk. Colloquia Germanica Stetinensia Uniw. Szczec.” 1999 nr 9.
 +
 
 +
                                                    Barbara Marzęcka

Wersja z 10:39, 21 lut 2018

KNYSZ-TOMASZEWSKA Danuta

ur. 1940

Teksty podp. do 1992 nazwiskiem: Knysz-Rudzka.

Historyk literatury, edytor, tłumacz.

Urodzona 28 maja 1940 w Warszawie, córka Józefa Knysza, inżyniera, i Ireny z Popowiczów. Od 1953 uczęszczała do Liceum Ogólnokształcącego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Warszawie. Po zdaniu matury w 1957 studiowała przez jeden semestr fizykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW). W 1958 podjęła studia polonistyczne na UW; w 1963 uzyskała magisterium. Następnie uczęszczała na studia doktoranckie oraz odbywała staż jako asystent w Katedrze Historii Literatury Polskiej (później Instytut Literatury Polskiej) UW. Debiutowała w 1964 recenzją pt. W poszukiwaniu prawdy powieści dotyczącą książki R. Girarda Mensonge romantique et vérité romanesque, opublikowaną na łamach miesięcznika „Przegląd Humanistyczny” (nr 4); z czasopismem tym współpracowała także i w latach następnych (m.in. w 1965 drukowała tu przegląd francuskich czasopism naukowych). Na przełomie 1965/66 przebywała przez trzy miesiące na stypendium naukowym w Paryżu. W 1968 obroniła pracę doktorską pt. Tradycje naturalistyczne w powieści dwudziestolecia międzywojennego i typy ich funkcjonowania (promotor prof. Janina Kulczycka-Saloni). W swojej pracy badawczej zajmowała się m.in. naturalizmem polskim, francuskim, belgijskim i włoskim, tradycjami naturalistycznymi w literaturze XX wieku, związkami sztuki i literatury ze szczególnym uwzględnieniem impresjonizmu oraz relacjami obrazu i tekstu, interesowała się także dziejami intelektualistów polskich w Lotaryngii. Od 1970 współpracowała z redakcjami literackimi Polskiego Radia. Jako tłumaczka debiutowała w 1971 przełożoną wspólnie z Konradem Eberhardem powieścią J. Kessela pt. Jeźdźcy, w latach następnych tłumaczyła z języka francuskiego literaturę piękną oraz teksty naukowe z zakresu literaturoznawstwa. Artykuły, recenzje i przekłady publikowała m.in. na łamach „Miesięcznika Literackiego” (1967-73), „Nowych Książek” (1968-73, 1979), „Literatury na Świecie” (1973-79, z przerwami). W 1972 została zatrudniona na stanowisku adiunkta w Instytucie Literatury Polskiej UW. W 1972 przebywała ponownie na stypendium w Paryżu, a w 1973 i 1974 na stypendium w Peruggii. W 1974-77 była lektorką języka polskiego oraz wykładowczynią literatury i historii polskiej na Université Paris Sorbonne-Paris IV. W 1978-92 prowadziła wspólnie z prof. J. Kulczycką-Saloni badania nad naturalizmem w ramach L’Association Internationale de Littérature Comparée. W 1980-81 przebywała w Belgii, kontynuując studia i kwerendy na Université Libre de Bruxelles. W 1991 rozpoczęła pracę nad archiwum Paula Cazina (początkowo w Paryżu, a następnie w Warszawie). Kierowała grantem Komitetu Badań Naukowych Archiwa Cazina. Dzienniki Cazina. W 1992-2001 wchodziła w skład zespołu redakcyjnego wydawnictw dydaktycznych Wydziału Polonistyki UW. W 1993 habilitowała się w oparciu o rozprawę pt. Europejskie powinowactwa naturalistów polskich; po czym otrzymała stanowisko profesora UW. W 1994-99 pełniła funkcję prodziekana Wydziału Polonistyki odpowiedzialnego za współpracę z zagranicą. W 1997-2001 sprawowała opiekę naukową nad pismem studentów i doktorantów „Młoda Polonistyka” oraz studenckim kołem naukowym Artibus. W 1999 otrzymała stanowisko profesora nadzwyczajnego, a w 2002 tytuł naukowy profesora. W 1999-2001 była dyrektorem Instytutu Literatury Polskiej UW. W 1999 weszła w skład zarządu Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej. W 2001 wyjechała do Paryża, gdzie do 2005 pełniła funkcję dyrektora Centre de Civilisation Polonaise (Ośrodek Kultury Polskiej) na Wydziale Slawistyki Université Paris Sorbonne-Paris IV; prowadziła tam też wykłady i seminaria. Była twórcą i współredaktorem almanachu naukowego Ośrodka Kultury Polskiej „Les Nouveaux Cahiers Franco-Polonais”; w 2002-05 wyszło pięć numerów, zawierających m.in. referaty z konferencji i dyskusji panelowych. Wspólnie z Xavierem Galmiche i Małgorzatą Smorąg współtworzyła dwujęzyczną serię Petite bibliothéque bilingue des classiques de la littérature polonaise. W 2005 otrzymała medal Université de Paris-Sorbonne. Po powrocie do Warszawy pracowała nadal w Instytucie Literatury Polskiej UW. W 2006 podjęła współpracę z Université de Paris III i Université de Champagne-Ardenne w Reims, biorąc następnie udział w konferencjach poświęconych problematyce ilustracji w czasopismach europejskich i ikonografii okładek książkowych. W 2006-08 prowadziła wykłady w ramach programu Erasmus na Université Libre de Bruxelles, w Institut Nationale de Langues et Civilisations Orientales (INALCO) w Paryżu oraz na Université Charles-de Gaulle-Lille III. W 2008 rozpoczęła pracę w nowo powstałym Instytucie Polonistyki Stosowanej na Wydziale Polonistyki UW i pełniła tam do 2009 funkcję kierownika Zakładu Edytorstwa i Stylistyki. Odznaczona Złotym Medalem za Długoletnią Służbę (2008).

W 1961 zawarła związek małżeński z Markiem Rudzkim, geografem (rozwód w 1986). Z tego związku ma córkę Justynę (ur. 1979). W 1992 wyszła za mąż za Krzysztofa Tomaszewskiego, inżyniera elektryka. Mieszka w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ

1. Od naturalizmu Zoli do prozy zespołu „Przedmieście”. Z dziejów tradycji naturalistycznej wieku XX. [Studium]. Wr.: Ossol. 1972, 204 s. PAN Kom. Nauk o Literaturze Pol.

Zawartość: Wstęp. – I. Antynomiczne wyznaczniki naturalizmu z perspektywy rozwoju jego tradycji w XX wieku; II. Tradycja naturalistyczna, czyli o różnych wariantach naturalizmu; III. Od naturalizmu do populizmu. O pierwszych generacjach pisarzy pozostających pod wpływami Zoli; IV. Neonaturalizm populistów francuskich;V. Spór o naturalizm w latach trzydziestych; VI. Grupa „Przedmieście”, czyli neonaturalizm polski; VII. Między populizmem a literaturą proletariacką; VIII. Epigonizm czy nowatorstwo prozy „Przedmieścia”; IX. O miejsce naturalizmu w prozie dwudziestolecia.

2. Francja. Mały przewodnik turystyczny. [Współaut.:] M. Rudzki. Oprac. map: W. Szczawiński. Wwa: KAW RSW; Centr. Ośrodek Inf. Turystycznej RSW 1975, 85 s. Wyd. nast.: wyd. 2 rozszerz. Wwa: KAW 1979, 132 s. Przewodnik Turystyczny, wyd. 3 tamże 1991.3. Pola Gojawiczyńska. [Biografia]. Wwa: PIW 1976, 217 s. Portrety Współcz. Pisarzy Pol.

4. Młoda Polska. [Monografia]. Wwa: TWP ZG 1988, 59 s. Wszechnica Hist.-lit. TWP ZG.

Tyt. na okł.: Literatura Młodej Polski.

5. Naturalizm i naturaliści w Polsce. Poszukiwania, doświadczenia, kreacje. [Autorki:] J. Kulczycka-Saloni, D. Knysz-Tomaszewska, E. Paczoska. Wwa: UW Inst. Literatury Pol. 1992, 251 s.

Tu D. K.-T.: Recepcja naturalizmów europejskich [Współaut.]: J. Kulczycka -Saloni], – z poz. 5: W poszukiwaniu programu naturalizmu otwartego; Gabriela Zapolska – spotkanie z naturalizmem.

6. Europejskie powinowactwa naturalistów polskich. Studia. Wwa: UW 1992, 178 s. Inst. Literatury Pol. UW.

Rozprawa habilitacyjna.

Zawartość: Wstęp. – I. Program naturalizmu otwartego: Między Warszawą, Monachium i Paryżem; Przez malarstwo polskie ku naturalizmowi europejskiemu; W poszukiwaniu nowoczesnej powieści naturalistycznej, czyli wśród pisarzy francuskich; Przeciw tematom historycznym, akademizmowi i rutynie w obronie indywidualności artysty; Opozycja tematu i formy; W stronę impresjonizmu i deformacji; W stronę impresjonizmu i abstrakcji. – II. Naturalistyczni sojusznicy sztuki niezależnej w Polsce i Belgii. – III. Perspektywy i szanse naturalizmu Zolowskiego. – IV. Pozytywistyczna i modernistyczna recepcja Maupassanta w krytyce polskiej. – V. W cieniu Zoli i na przekór Zoli. (Dzieje Giovanniego Verdi w Polsce). – VI. Proza buntu i prowokacji. (O spotkaniach Gabrieli Zapolskiej z naturalizmem): 1: W kręgu naturalistycznych postaw ambicji i manifestów; Literatura buntu nienawiści i prowokacji; W poszukiwaniu dokumentu. Autentyzm prywatą skażony, - 2. W kręgu tematyki i technik naturalistycznych. – VII. Fachowiec Berenta czyli „romans eksperymentalny” z tezą – VIII. Dokument rzeczywistości psychicznej. (I. Dąbrowski). – IX. Echa naturalizmu w prozie Poli Gojawiczyńskiej.

Wyd. osob. art.: Program naturalizmu otwartego. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2010, 94 s.

7. Paul Cazin. Diariste, épistolier, traducteur. Ouvrage colletif. [Autorzy:] D. Knysz-Tomaszewska, H. Suwała, J. Odrowąż-Pieniążek. [Red.] D. Knysz-Tomaszewska. Varsovie: UVFLP 1997, 189 s. Université de Varsovie. Faculté des Letters Polonaises. UW.

Tu. D. Knysz-Tomaszewskiej: Le „Bienheureux d’Autun” ou la vie de Paul Cazin [wersja pol. zob. poz. 8] ; Les archives „parisiennes” de Paul Cazin. Présentation générale [wersja pol. zob. poz. 8]. Les secrets du Journal de Paul Cazin; Paul Cazin et quelques souvenirs personnels.

8. Paul Cazin (1881-1963). Dole i niedole francuskiego polonisty. Szkice. [Autorzy:] D. Knysz-Tomaszewska, H. Suwała, J.W. Borejsza, J. Odrowąż-Pieniążek. Red. D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 1999, 268 s.

Tu D.K.-T: Szkice do biografii: „Błogosławiony z Autun” czyli krótkie dzieje Paula Cazina [wersja franc. zob. poz. 7]; Z Aix-en Provence przez Paryż do Warszawy. O „archiwach paryskich” Paula Cazina [wersja franc. Zob. poz. 7]; W labiryncie Dzienników Paula Cazina. Rekonesans; Paul Cazin i modernizm polski. - Mała kronika życia i twórczości Paula Cazina. - Bibliografia dzieł Paula Cazina. s. 5-88, 237-250.

9. Spotkania i porównania. Studia porównawcze z pogranicza literatury i dokumentu osobistego. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2001, 236 s. Z Publikacji Zakładu Pozytywizmu i Młodej Pol.

Zawartość: Wstęp. – Cz. 1. W kręgu naturalizmu i impresjonizmu: Impresjonizm jako kategoria badawcza w opisie literatury i sztuki Młodej Polski; Sztuk korespondencje w korespondencjach z podróży Henryka Sienkiewicza; Krajobrazy impresjonistyczne w wybranych nowelach Reymonta; Poeta i malarz w młodopolskim ogrodzie radosnym; Spotkania Reymonta i Maupassanta w opowiadaniach niesamowitych. – Cz. II. Między Burgundią, Wielkopolską i Prowansją. (O Paulu Cazinie): Małe i duże ojczyzny niestrudzonego polonisty w Burgundii; Między dziennikiem a listem. O pierwszych wyznaniach Paula Cazina; Humanista na wojnie. Z dzienników, listów z frontu i raportów wojskowych Paula Cazina. – Cz. III. Mediatorzy i badacze w dialogu kultur: Petersburg – Warszawa – Moskwa – Paryż. Peregrynacje naukowe współczesnej pozytywistki. O Janinie Kulczyckiej Saloni; Najdalsze drogi Zygmunta Markiewicza, polonisty krakowskiego w Nancy; Enrico Damiani – listy odnalezione. O przyjaźni polonisty włoskiego i francuskiego.

Przekł. franc. art.: Enrico Damiani – listy odnalezione. O przyjaźni polonisty włoskiego i francuskiego, pt.: Un dialogue interrompu – les lettres de Enrico Damiani á Paul Cazin. [Przeł.:] Ch. Potocki. W: Traduzione e dialogo tra le nazioni. Universitá degli Studi di Napoli 

„L’Orientale” – Napoli. Collegium Columbinum. Kr. 2003 s. 27-43.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.: Teorie zagłady cywilizacji zachodniej (1913-1939). „Kult. i Społ.” 1964 nr 4 s. 105-122. – Katastrofizm w powieściach Stanisława Ignacego Witkiewicza („Pożegnanie jesieni”, „Nienasycenie”). „Prz. Hum.” 1965 nr 2 s. 23-42. – Losy naturalizmu w XX wieku. W: Tradycja i nowatorstwo w literaturach słowiańskich. Wwa 1976 s. 91-106. – Naturalizm w literaturach języków europejskich. „Biul. Polonist.” 1980 nr 4 s. 137-148. – Le roman naturaliste de „témpérament” et sa continuation dans la prose romanesque de la Jeune Pologne (S. Żeromski). W: Le roman naturaliste en France et en Pologne. Wwa 1981 s. 86-96. Cahiers de Varsovie. – Le rôle du naturalisme dans la formation de la théorie de l’art indépendant en Belgique et en Pologne. W: Le Naturalisme en question. Paris 1986 s. 41-50 Presses de l’Université de Paris-Sorbonne. – Gabriela Zapolska i jej trudna droga do stołecznej sławy. W: Warszawa pozytywistów. Wwa 1992 s. 248-263. – Poszukiwania nowych dróg literatury i sztuki poprzez doświadczenie naturalistyczne. „Prz. Hum.” 1992 nr 1 s. 13-21, przedr. w: Pozytywizm. Opracowania. Wwa 1997. – Perspektywy i szanse naturalizmu w XX wieku. W: Naturalizm. Wwa 1996 s. 56-76. – Warszawa w życiu i twórczości Zygmunta Bartkiewicza; Feliks Brodowski – kronikarz wielkomiejskiej nędzy; Ignacy Dąbrowski – dziecko Warszawy. W: Pisarze Młodej Polski i Warszawa. Wwa 1998 s. 12-18, 38-43, 60-66. – Un Bourguignon amoureux de la Pologne. W: Paul Cazin 1881-1963. Dijon 21 novembre 1997, Autun 22 novembre 1997. Dijon 1998 s. 9-28. – Ostatnia książka Profesor Janiny Kulczyckiej-Saloni. [Wstęp do:] J. Kulczycka –Saloni: Na polskich i europejskich szlakach literackich. Wwa 2000 s. 7-18 [zob. Prace edytorskie i redakcyjne poz. 10]. – De Cracovie à Nancy. Histoire d’un polonisant (Zygmunt Markiewicz). W: Lorraine-Pologne hier aujourd’hui Varsovie 2001 s. 99-112. – Cracovie-Nancy-Paris: l’itinéraire de Zygmunt Markiewicz. W: Lorraine. Terre d‘accueil et de brassage des populations Longlaville-Longwy. Nancy 2001 s. 171-180. Presses Universitaires de Nancy. – Impresjonistyczne obrazowanie w prozie polskiej przełomu XIX i XX wieku. W: Polonistyczne spotkania – Tybinga. Wwa 2001 s. 55-65. – Literatura polska w Gruzji, czyli o dialogu kultur. W: Polacy w Gruzji. Wwa 2004 s. 30-38. – Pejzaże ziemi rodzinnej w twórczości Reymonta i Chełmońskiego. O korespondencji sztuk i wspólnocie doświadczenia. W: Literatura i życie artystyczne XIX i XX wieku. Kielce 2006 s. 47-63. – Dialog serdeczny dwóch pisarzy: Józefa Weyssenhoffa i Paula Cazina. W: Profesor Jolancie Żurawskiej. Kr., Wwa, Napoli 2008 s. 120-133 – Le dialogue texte-image dans Chimère. (Varsovie 1901-1907) [Współaut.:] G.P. Bąbiak. W: L’Europe des revues (1880-1920). Paris 2008 s. 397-416. – Paul Cazin témoins intime du temps historique. W: Témoignage dans la littérature polonaise du XX e siècle. Paris 2008 s. 119-128. – O sztuce francuskiej w „Museionie”. W: Młodopolski przekładaniec literacki. Wwa 2009 s. 183-203. – Pamiętajmy o naszych mistrzach. Janina Kulczycka-Saloni: badaczka naturalizmu polskiego (1912-1998). „Litteraria Copernicana” 2009 nr 2 s. 267-273.– Świat zwierząt w małych formach narracyjnych Adolfa Dygasińskiego i w malarstwie Józefa Chełmońskiego. W: Dygasiński. Tor. 2009 s. 88-101. – Poloniści warszawscy we Francji. Z dziejów Ośrodka Kultury Polskiej na Uniwersytecie Paris IV. W: Poloniści warszawscy we Francji. Z dziejów Ośrodka Kultury Polskiej na Uniwersytecie Paris IV. Wwa 2010 s. 65-80. – Gabriela Zapolska, pisarka zbuntowana (1875-1921). Biografia niepokorna. Gabriela Zapolska, la femme de lettres insoumie (1857-1921). Biographie en révolte. W: Gabriela Zapolska. Zbuntowany talent. Gabriela Zapolska Le talent en révolte. Wwa 2011 s. 19-35. – Présentation de l’oeuvre de Zapolska. W: Morale de Madame Dulska= Moralność pani Dulskiej. Wwa 2011 s. 345-359 [tekst w jęz. franc.]. – Le magie de la Bretagne. La grande aventure artistique de Gabriela Zapolska (1857-1921), femme de lettres en révolte et critique d’art. en admiration. W: „Ann.-Centres Scientifique de l’Académie Polonaise des Sciences á Paris”, Paryż 2012 s. 299-311. – Stulecie urodzin „Museionu”. W: „Museion” 1911-1913. Wwa 2013 s. 7-23. – Zapolska w podróży i podróże bohaterek Zapolskiej na podstawie wybranych powieści. „Studia Pragmalingwistyczne” 2014 s. 63-80. – La „bibliothéque polonaise” de Paul Cazin (1908-1963). W: La France et l’Europe centrale. Paris 2015. – Paul Cazin (1881-1963). Dialogi z Polską. „Pr. Polonist.” Ser. 71: 2015 s. 129-156.

Przekłady

1. J. Kessel: Jeźdźcy. [Powieść]. Wwa: KiW 1971, 602 s.

2. P. Lainé: Majowe mgły. [Powieść]. Wwa: KiW 1975, 165 s.

3. L. Terray: Niepotrzebne zwycięstwa. Od Alp do Annapurny. [Pamiętnik]. Przeł. D. Knysz-Tomaszewska. Oprac.: J. Kurczab, K. Marcinek. Wwa: SiT 1975, 357 s.

4. G. Rébuffat: Opowieści z Chamonix. Przeł.: D. Knysz-Tomaszewska, M. Rudzki. Wwa: NK 1976, 94 s.

5. F.-M. Banier: Czas przeszły. [Powieść]. Wwa: KiW 1978, 115 s. Koliber;45.

6. D. Boulanger: Biały pejzaż. [Opowiadania]. Wwa: KiW 1983, 243 s.

7. E. Dabit: Hôtel du Nord. [Powieść]. Wwa: KiW 1984, 188 s. Koliber; 80.

8. M. del Castillo: Hiszpańskie czary. [Publicystyka]. Wwa: KiW 1989, 421 s.

9. J.-L. Etienne: Transantarktyda. Przez lodowy kontynent. [Reportaż]. Wwa: Iskry 1994, 280 s.

Zob. też Prace edytorskie i redakcyjne

Prace edytorskie i redakcyjne

1. Naturalisme et antinaturalisme dans les littératures européennes des XIXe et XXe siècles. Continuateurs et adversaires. Actes du colloque de Paris (16 -17 avril 1991). [Red.:] D. Knysz-Tomaszewska, J. Kulczycka-Saloni, H. Suwała. Varsovie: UVFLP 1992, 132 s. Université de Varsovie. Faculté de Lettres Polonaises.

2. Młoda Polska. [Opracowania i teksty]. Cz. 1. Wyboru dokonała I. Maciejewska; Cz. 2. Wyboru dokonała D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 1993, 285 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 rozszerz. 2000, 460 s., wyd. 3 rozszerz. 2002, 522 s. Materiały do Ćwiczeń. Ser. 2. Opracowania, 67; Ser. 1. Teksty, 54.

3. Naturalizm. Europejskie konteksty. Opracowania. Wyboru dokonała D. Knysz-Tomaszewska, J. Kulczycka Saloni. Wwa: Inst. Literatury Pol. Wydz. Polonistyki UW 1996, 594 s. Materiały do ćwiczeń. Ser. 3. t. 29.

4. Z Tatr. Polonistyczne warsztaty naukowe w Kirach. 19-25. 04. 98. Materiały. Pod kierunkiem D. Knysz-Tomaszewskiej. Wwa: Artibus 1998, 134 s., wydruk komputerowy.

5. Pozytywizm. Wyboru dokonała D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: [UW Wydz. Polonistyki] 1992, 163 s. Wyd. nast. popraw. i rozszerz. tamże 1997, 531 s. Z prac Inst. Literatury Pol. Wydz. Polonistyki. Mat. do Ćwiczeń. Ser. 2. Opracowania.

6. Pozytywizm. Wyboru dokonała D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: [UW Wydz. Polonistyki] 1993, 383 s. Wyd. 2 rozszerz. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2000, 432 s. Z prac Inst. Literatury Pol. Wydz. Polonistyki. Mat. do Ćwiczeń Ser.1. Teksty.

7. Przekład literacki. Teoria, historia, współczesność. Pod red. A. Nowickiej-Jeżowej i D. Knysz-Tomaszewskiej. Wwa: PWN 1997, 411 s.

8. Pisarze Młodej Polski i Warszawa. [Szkice]. Pod red. D. Knysz-Tomaszewskiej, R. Taborskiego i J. Zacharskiej. Wwa: Inst. Literatury Pol. UW 1998, 382 s. Pisarze Pol. i Warszawa.

9. Au carrefour des lettres et des arts du naturalisme au symbolisme. Actes du colloque organisé par le Centre de Civilisation Polonaise de l’Université Paris-Sorbonne (Paris–IV) et par le Centre parisien de l’Academie Polonaise des Sciences avec la concours de’Université de Varsovie, Paris, les 19 et 20 octobre 1999. [Red.:] D. Knysz-Tomaszewska, A. Ciesielska. Varsovie: Faculté des Letters Polonaises de l’Université de Varsovie 2000, 184 s.

10. J. Kulczycka-Saloni: Na polskich i europejskich szlakach literackich. Z pism rozproszonych 1985-1998. Wstęp, wybór, red.: D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2000, 483 s.

Tu także bibliogr. prac J. Kulczyckiej-Saloni za lata 1985-1998.

11. Spis zawartości Archiwum Paula Cazina. Depozyt Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego i Stacji PAN w Paryżu w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Oprac. zespół po kierunkiem D. Knysz-Tomaszewskiej. Wwa: UW 2000, 321 s.

12. Lorraine-Pologne hier aujourd’hui. Actes du Colloque de Varsovie (9-10 mai 2000). Comité de rédaction D. Knysz-Tomaszewska et I. Zatorska. Varsovie: [Wydz. Polonistyki UW] 2001, 178 s.

13. Wyznanie czy dialog. W kręgu literatury dokumentu osobistego. Praca zbiorowa. Pod red. D. Knysz-Tomaszewskiej i A. Zalewskiej. Wwa: [Wydz. Polonistyki UW] 2001, 237 s.

14. Polonistyczne spotkania – Tybinga. Studia o literaturze polskiej i polsko-niemieckich związkach literackich przełomu XIX i XX wieku. Pod red. D. Knysz-Tomaszewskiej i J. Zacharskiej. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2002, 151 s.

15. Na chwałę i pożytek nasz wzajemny. Złoty jubileusz Polonicum. [Księga pamiątkowa]. Rada red.: D. Knysz-Tomaszewska, J. Porayski-Pomsta, K. Wrocławski. Kom. red.: E. Rohozińska, M. Skura, A. Piasecka. Wwa: Wydawn. UW 2006, 365 s. [Centrum Jęz. Pol. i Kultury Pol. dla Cudzoziemców Polonicum].

16. Wyraz wyłuskany z piersi. Szkice o twórczości Zbigniewa Herberta. Cz. 1. Herbert w oczach zachodnich literaturoznawców. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej Ośrodka Kultury Polskiej przy Uniwersytecie Paris-Sorbonne (jesień 2004). Pod red. B. Gautier i D. Knysz-Tomaszewskiej; [cz. 2]. Pamięć i tożsamość. Materiały z warsztatów herbertowskich w Oborach (wiosna 2005). Pod red. J.M. Ruszara i M. Zielińskiego. Lubl.: Gaudium 2006, 317 s. Bibl. Pana Cogito.

17. Na ścieżkach pamięci. Album Paula Cazina. Wybór materiałów ikonograficznych i tekstów oraz oprac. D. Knysz-Tomaszewska i G.P. Bąbiak. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2009, X [2] 202 s.

Teksty franc. oprócz opatrzonych nazwiskami tłumaczy przełożyła D.K.-T.

     18. G. Zapolska: La morale de Madame Dulska=Moralność Pani Dulskiej. Édition bilingue. Trad. De P. Cazin (1933). Suivie d’une sélection de textes critiques de G. Zapolska. [Red.:] D. Knysz-Tomaszewska, G.P. Babiak. [Przeł.:] L. Virol et A. Nevill. Wwa: Faculté de Langue et de Littérature Polonaises de l’Université de Varsovie 2011, 407 s.

Tekst główny w jęz. franc. i pol.

    19. Museion 1911-1913. Publicystyka artystyczna i literacka. Red.: G.P. Bąbiak i D. Knysz-Tomaszewska. Wwa: Wydz. Polonistyki UW 2013, 498 s.
     20. G. Zapolska: Une Parisienne oublieé! [Szkice]. [Oprac. i przekład:] E. Koślacz-Virol.  [Współpraca:] D. Knysz Tomaszewska, A. Nevill. Paris: Le Scribe l’Harmattan 2016, 150 s.

Zob. też Twórczość poz. 8.

OPRACOWANIA (wybór)

Ank. 2009, 2010.
Od naturalizmu Zoli do prozy zespołu „Przedmieście” (poz. 1): B. FARON: Dziedzictwo naturalizmu w dwudziestoleciu. „Nowe Książ.” 1973 nr 21. – M. KABATA: Naturalistyczne tradycje i rodowody. „Mies. Lit.” 1973 nr 10.

Pola Gojawiczyńska (poz. 3): T. WALAS; M. ZIELIŃSKI: Gojawiczyńska. Fenomen literatury kobiecej (dwugłos). „Nowe Książ.” 1976 nr 21, przedr. rec. M. ZIELIŃSKIEGO pt. Przeciw kobiecie w tegoż: Kilka niewzruszonych przekonań. Kr. 1987. – K. KULICZKOWSKA: W kręgu powieści środowiskowej. „Mies. Lit.” 1977 nr 2.

Europejskie powinowactwa naturalistów polskich (poz. 5): H. SUWAŁA. „Prz. Hum.” 1995 nr 6.

Paul Cazin. (poz. 8): M. GMURCZYK-WROŃSKA. „Dzieje Najnow.” 1993 nr 3.

Przekład literacki (Prace edytorskie i redakcyjne poz. 7): P. SULIKOWSKI. „Zesz. Nauk. Colloquia Germanica Stetinensia Uniw. Szczec.” 1999 nr 9.

                                                    Barbara Marzęcka

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Danuta KNYSZ-TOMASZEWSKA
Nawigacja
Narzędzia