Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Linia 1: Linia 1:
'''KURYLAK Józef'''
+
<div id="shortDescription">
 +
<p>ur. 1942</p>
 +
<p>Poeta</p>
 +
</div id='shortDescription'>
  
'''ur. 1942'''
+
<div class='all'>
 +
<div class='biogram'>
 +
==BIOGRAM==
 +
<p>Urodzony 20 maja 1942 w Komarowicach pod Dobromilem (obecnie Ukraina); syn Leona Kurylaka, szewca, i Zofii z Bilaczadów. W 1945 wraz z rodziną przyjechał do Polski w ramach tzw. repatriacji i zamieszkał w Przemyślu. Uczęszczał tam do Szkoły Kupieckiej (potem przemianowanej na Technikum Ekonomiczne). W tym okresie zaczął pisać pierwsze wiersze. Debiutował w 1960 wierszem pt. ''Pianistka'', opublikowanym na łamach czasopisma „Nowiny Rzeszowskie” (nr 162). Następnie drukował m.in. w czasopiśmie „Widnokręgi” (1961-66). Po zdaniu matury w 1965 przez trzy lata studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W tym czasie poznał Mieczysława Jastruna, z którym połączyła go wieloletnia przyjaźń. Kontynuował twórczość poetycką; wiersze drukował m.in. w „Życiu Przemyskim” (1968-86) oraz w miesięczniku „Poezja” (1971-78). Podejmował różne prace zarobkowe, m.in. pracował w przemyskiej fabryce płyt pilśniowych, jako nauczyciel w wiejskiej szkole podstawowej, kierownik działu kultury w przemyskim oddziale PAX-u, a następnie w Archiwum w Przemyślu. W 1987 otrzymał nagrodę m. Przemyśla. W 1989- 2001 okresowo mieszkał w Przemyślu i Warszawie, a następnie przeprowadził się do Krakowa. W 1991 został członkiem SPP, a w 1995 członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1996 otrzymał nagrodę im. M. Sępa Szarzyńskiego, przyznaną za całokształt twórczości ze szczególnym uwzględnieniem ''Góry duchów.'' Od 1997 wspólnie z Krzysztofem Karaskiem współorganizował Przemyską Wiosnę Poetycką. Wiersze drukował w tym okresie m.in. w pismach: „Fraza” (1994-97), „Literatura” (1995-98), „Magazyn Literacki” (1995-97, 2000), „Tygodnik Powszechny” (1995-99), „Sycyna” (1996-98; także członek redakcji), „Pracownia” (1997-2003), „Kwartalnik Artystyczny” (1999, 2002, 2004-05), „Nowa Okolica Poetów” (2000-03; członek redakcji).</p>
 +
<p>W 1968 zawarł związek małżeński z Zofią Teresą Karpińską, polonistką (rozwód 1974), w 2004 ożenił się z Wiesławą Barbarą Sznajdrowską, technologiem żywności. Ma córkę Joannę (ur. 1980). Mieszka w Krakowie.</p>
 +
</div> <!-- biogram -->
  
Poeta
+
<span id='tworczosc'></span><div id='primary'>
  
Urodzony 20 maja 1942 w Komarowicach pod Dobromilem (obecnie Ukraina); syn Leona Kurylaka, szewca, i Zofii z Bilaczadów. W 1945 wraz z rodziną przyjechał do Polski w ramach tzw. repatriacji i zamieszkał w Przemyślu. Uczęszczał tam do Szkoły Kupieckiej (potem przemianowanej na Technikum Ekonomiczne). W tym okresie zaczął pisać pierwsze wiersze. Debiutował w 1960 wierszem pt. ''Pianistka'', opublikowanym na łamach czasopisma „Nowiny Rzeszowskie” (nr 162). Następnie drukował <nowiki>m.in</nowiki>. w czasopiśmie „Widnokręgi” (1961-66). Po zdaniu matury w 1965 przez trzy lata studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W tym czasie poznał Mieczysława Jastruna, z którym połączyła go wieloletnia przyjaźń. Kontynuował twórczość poetycką; wiersze drukował <nowiki>m.in</nowiki>. w „Życiu Przemyskim” (1968-86) oraz w miesięczniku „Poezja” (1971-78). Podejmował różne prace zarobkowe, <nowiki>m.in</nowiki>. pracował w przemyskiej fabryce płyt pilśniowych, jako nauczyciel w wiejskiej szkole podstawowej, kierownik działu kultury w przemyskim oddziale PAX-u, a następnie w Archiwum w Przemyślu. W 1987 otrzymał nagrodę m. Przemyśla. W 1989- 2001 okresowo mieszkał w Przemyślu i Warszawie, a następnie przeprowadził się do Krakowa. W 1991 został członkiem SPP, a w 1995 członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1996 otrzymał nagrodę im. M. Sępa Szarzyńskiego, przyznaną za całokształt twórczości ze szczególnym uwzględnieniem ''Góry duchów.'' Od 1997 wspólnie z Krzysztofem Karaskiem współorganizował Przemyską Wiosnę Poetycką. Wiersze drukował w tym okresie <nowiki>m.in</nowiki>. w pismach: „Fraza” (1994-97), „Literatura” (1995-98), „Magazyn Literacki” (1995-97, 2000), „Tygodnik Powszechny” (1995-99), „Sycyna” (1996-98; także członek redakcji), „Pracownia” (1997-2003), „Kwartalnik Artystyczny” (1999, 2002, 2004-05), „Nowa Okolica Poetów” (2000-03; członek redakcji).
+
==TWÓRCZOŚĆ==
 +
<ol>
  
W 1968 zawarł związek małżeński z Zofią Teresą Karpińską, polonistką (rozwód 1974), w 2004 ożenił się z Wiesławą Barbarą Sznajdrowską, technologiem żywności. Ma córkę Joannę (ur. 1980). Mieszka w Krakowie.
+
<li> [[#Ziemskie prochy|Ziemskie prochy]]. [Wiersze]. Rzeszów: KAW 1990, 107 s.</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda im. K. Iłakowiczówny za najlepszy debiut w roku 1990.</p>
 +
<li> [[#Jasno ciemno jasno ciemno|Jasno ciemno jasno ciemno]]. [Wiersze]. Wwa: Przedświt 1991, 72 s. Wyd. 2 zmien. tamże 1995, 82 s.</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda Pol. Tow. Wyd. Książek w 1992.</p>
 +
<li> [[#Tragedia zwierząt|Tragedia zwierząt]]. [Wiersze]. Przemyśl: Gdzie indziej. Wydawn. T. Nuckowskiego. 1992, [24] s. Wyd. 2 rozszerz. tamże 1994.</li>
 +
<p class='comment'>Wyd. bibliofilskie</p>
 +
<li> [[#Kołatanie do bramy|Kołatanie do bramy]]. [Wiersze]. Wwa: Latona 1993, 95 s.</li>
 +
<li> [[#Góra duchów|Góra duchów]]. [Wiersze]. Wwa: Latona 1995, 99 s.</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda im. M. Sępa Szarzyńskiego w 1996.</p>
 +
<li> [[#Dolina poetów nad Wiarem|Dolina poetów nad Wiarem]]. [Wiersze]. Wwa: „Mag. Lit.”; Herbut 1998, 95 s.</li>
 +
<li> [[#Zmierzch jest doktorem filozofii|Zmierzch jest doktorem filozofii]]. [Wiersze]. Wwa: Nowy Świat 2001, 111 s.</li>
 +
<li> Wojna tajemnic. [Wiersze]. Wwa: Nowy Świat 2002, 54 s.</li>
 +
<li> Inspiracje przemyskie. [Wiersze; współaut.: ]. M. Olbromski, T. Piekło. Wstęp i oprac. red.: Z. Szeliga. Przemyśl: Grafit na zlec. Starostwa powiatowego 2003, [14] s.</li>
 +
<p class='comment'>Zawiera także reprodukcje prac plastycznych A. Cieszyńskiego, E. Kmiecika i M. Mikruta.</p>
 +
<li> [[#Staw chorążego|Staw chorążego]]. [Wiersze]. Rzeszów: Podkarpacki Inst. Książki i Marketingu 2006, 54 s.</li>
 +
<li> [[#Chłop i poeta|Chłop i poeta]]. [Wiersze]. Sopot: Tow. Przyj. Sopotu 2008, 56 s. Biblioteka „Toposu”'', t. 37.</li>
 +
<li> Dziewczyna z uciętą głową. [Wiersze]. Rzeszów: Podkarpacki Inst. Książki 2010, 63 s.</li>
 +
<li> [[#Wyspa Monte Christo|Wyspa Monte Christo]]. [Wiersze]. Rzeszów: Wydawn. Lisia Góra 2012, 54 s.</li>
 +
<li> [[#Ciemna głęboka woda bez Boga|Ciemna głęboka woda bez Boga]]. [Wiersze]. Rzeszów: Lisia Góra 2013, 91 s.</li>
 +
<p class='block'>Przekłady wierszy J. Kurylaka w antologiach zagranicznych: białorus.: Napjaarèumy: ad Buga da Varty. Antalogìja pol'skaj paèzìì XX stagoddzja. [Przeł.]. A. Lojki. Minsk 2003. – franc.: Le pire est certain. Anthologie de la poésie catastrophiste polonaise du XXe siècle. [Przeł.] C-H. du Bord et Ch. Jezewski. Orthez 2009. – maced.: Sovremena polska poezja. [Przeł.] P. Nakovski. Skopje 1996. – włos.: La comunita dei vulcani. Messina. 2006 [wiersze J. Kurylaka. w przekł. T. Cincinatto].</p>
 +
</ol>
 +
===Praca redakcyjna===
 +
<ol>
 +
<li> M. Jastrun: Poezje. Wyboru dokonał i posł. opatrzył J. Kurylak. Wwa: PIW 1997, 641 s.</li>
 +
</ol>
 +
</div id='primary'>
  
TWÓRCZOŚĆ
+
<div id='secondary'>
 +
==OPRACOWANIA (wybór)==
  
1. <nowiki>Ziemskie prochy. [Wiersze]. Rzeszów: KAW 1990, 107 s.</nowiki>
 
  
Nagroda im. K. Iłakowiczówny za najlepszy debiut w roku 1990.
+
<ul>
 +
<li>Ank. 2008, 2010.</li>
 +
<li> Wywiady: Dążę do poezji czystej. Rozm. S. Dłuski. „Nowy Nurt” 1996 nr 5; „Dusza jest formą form”. Rozm.: J. Górzański, Z. Skrok. „Literatura” 1996 nr 9; Ujarzmianie snów. Rozm. J. Wos. „Nowiny” 1996 nr 9; Dobroć, czyli siła. Rozm. J. Baran. „Dz. Pol.” 2000 nr 182; Józefa Kurylaka rozmowa z żoną o poezji. Rozm. W. Sznajdrowska-Kurylak. „Nowa Okolica Poetów” 2007 nr 1.</li>
 +
</ul>
  
2. <nowiki>Jasno ciemno jasno ciemno. [Wiersze]. Wwa: Przedświt 1991, 72 s.</nowiki> Wyd. 2 zmien. tamże 1995, 82 s.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Nagroda Pol. Tow. Wyd. Książek w 1992.
 
  
3. <nowiki>Tragedia zwierząt. [Wiersze]. Przemyśl: Gdzie indziej. Wydawn. T. Nuckowskiego. 1992, [24] s. Wyd. 2 rozszerz. tamże 1994.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li>LP XX w. (M. Jentys).</li>
 +
</ul>
  
Wyd. bibliofilskie
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
4. <nowiki>Kołatanie do bramy. [Wiersze]. Wwa: Latona 1993, 95 s.</nowiki>
+
===Ogólne===
  
5. <nowiki>Góra duchów. [Wiersze]. Wwa: Latona 1995, 99 s.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> S. DŁUSKI: Samotnik z Przemyśla. „Pogranicze” 1993 nr 50.</li>
 +
<li> G. KOCIUBA: „Światła szukam w cmentarnych trenach”. (O poezji Józefa Kurylaka). „Fraza” 1994 nr 5/6.</li>
 +
<li> L. ŻULIŃSKI: Ciemna droga pesymizmu. „Wiad. Kult.” 1995 nr 33.</li>
 +
<li> Z. BIEŃKOWSKI, W. WOROSZYLSKI: Dwugłos o poezji Józefa Kurylaka. „Fraza” 1996 nr 13.</li>
 +
<li> S. DŁUSKI: Anachronizm czy powrót do starych prawd? „Prz. Artyst.-Lit.” 1996 nr 1/2 [dot. także K. Brakonieckiego].</li>
 +
<li> K. KARASEK: Czarna nić Józefa Kurylaka. „Literatura” 1996 nr 1.</li>
 +
<li> A. WITKO-DŁUSKA: Dzieciństwo jak oczy kotów. O poezji Józefa Kurylaka. „Pracownia” 2003 nr 2.</li>
 +
<li> J. GÓRZAŃSKI: Mroczny urok poezji. „Nowa Okolica Poetów” 2005 nr 3 /4.</li>
 +
<li> J. ŁUKASIEWICZ: Zmiana warty. Notatki literackie. „Odra” 2009 nr 5 [m.in. dot. J. Kurylaka].</li>
 +
<li> J. WOLSKI: Poeci obcy czy osobni? ([K] Hoffman, [J.] Kurylak, [J.] Szuber, [K.] Brakoniecki). W: Nowe dwudziestolecie. Pozn. 2011.</li>
 +
<li> D. IWANECZKO: Tajny współpracownik „X”. Studium współpracy agenturalnej Józefa Kurylaka. „Aparat represji w Polsce Ludowej1944-1989” 2012 nr 1.</li>
 +
<li> B. URBANKOWSKI: Samogwałt jako najwyższe stadium samokrytyki. Przyczynek do poezji polskich TWórców, konsultantów i innych wdów po SB. „Niezal. Gaz. Pol. Nowe Państ.” 2014 nr 8.</li>
 +
</ul>
  
Nagroda im. M. Sępa Szarzyńskiego w 1996.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
6. Dolina poetów nad Wiarem<nowiki>. [Wiersze]. </nowiki>Wwa: „Mag. Lit.”; Herbut 1998, 95 s.
+
===Ziemskie prochy===
  
7. <nowiki>Zmierzch jest doktorem filozofii. [Wiersze]. Wwa: Nowy Świat 2001, 111</nowiki> s.
+
<ul>
 +
<li> A. BICHTA: Poeta rozdarty. „Twórczość” 1991 nr 1.</li>
 +
<li> G. KOCIUBA: Oswajanie klęski. „Fraza” 1991 nr 1.</li>
 +
<li> M. PĘKALA: Rozpacz, która ocala. „Nowiny” 1991 nr 229 [dot. też: Jasno ciemno jasno ciemno].</li>
 +
<li> B. URBANKOWSKI: Poezja na przełomie dziesięcioleci. „Polonistyka” 1991 nr 7.</li>
 +
<li> L. ŻULIŃSKI: Gdziekolwiek, tylko z dala od świata. „Literatura” 1991 nr 1.</li>
 +
<li> M. STALA: Pod słońcem rozpaczy. „Tyg. Powsz.” 1992 nr 33, przedr. w tegoż: Powrót poetów. Kr. 1997 [dot. też: Jasno ciemno jasno ciemno].</li>
 +
</ul>
  
8. <nowiki>Wojna tajemnic. [Wiersze]. Wwa: Nowy Świat 2002, 54 s.</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
9. <nowiki>Inspiracje przemyskie. [Wiersze; </nowiki>współaut.: ]. M. Olbromski, T. Piekło. Wstęp i oprac. red.:<nowiki> Z. Szeliga. Przemyśl: Grafit na zlec. Starostwa powiatowego 2003, [14] s.</nowiki>
+
===Jasno ciemno jasno ciemno===
  
Zawiera także reprodukcje prac plastycznych A. Cieszyńskiego, E. Kmiecika i M. Mikruta.
+
<ul>
 +
<li> M. PĘKALA: Rozpacz, która ocala. „Nowiny” 1991 nr 229 [dot. też: Ziemskie prochy].</li>
 +
<li> M. STALA: Pod słońcem rozpaczy. „Tyg. Powsz.” 1992 nr 33, przedr. w tegoż: Powrót poetów. Kr. 1997 [dot. też: Ziemskie prochy].</li>
 +
<li> S. DŁUSKI: Poezja „sytuacji granicznych”. „Nowe Książ.” 1993 nr 1.</li>
 +
<li> J. WOLSKI: Jasne ciemności Józefa Kurylaka. „Kresy” 1993 nr 14.</li>
 +
</ul>
  
10. <nowiki>Staw chorążego. [Wiersze]. Rzeszów: Podkarpacki Inst. Książki i Marketingu 2006, 54 s.</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
11. <nowiki>Chłop i poeta. [Wiersze]. Sopot: Tow. Przyj</nowiki>. Sopotu 2008, 56 s. ''''''Biblioteka „Toposu”'', t. 37.
+
===Tragedia zwierząt===
  
12. <nowiki>Dziewczyna z uciętą głową. [Wiersze]. Rzeszów: Podkarpacki Inst. Książki 2010, 63 s.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> A. WITKO-DŁUSKA: Tak cicho w rzeźni… „Wiad. Kult.” 1994 nr 17.</li>
 +
<li> J. WOLSKI: Obrona życia poniewieranego. „Odra” 1996 nr 1.</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>13. Wyspa Monte Christo. [Wiersze]. Rzeszów: </nowiki>Wydawn. Lisia Góra 2012, 54 s.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>14. Ciemna głęboka woda bez Boga. [Wiersze]. Rzeszów: Lisia Góra 2013, 91 s.</nowiki>
+
===Kołatanie do bramy===
  
Przekłady wierszy J. Kurylaka w antologiach zagranicznych: białorus.: Napjaarèumy: ad Buga da Varty. Antalogìja pol'skaj paèzìì XX stagoddzja<nowiki>. [Przeł.]. A. </nowiki>Lojki. Minsk 2003. – franc.: Le pire est certain. Anthologie de la poésie catastrophiste polonaise du XXe<nowiki> siècle. [Przeł.] </nowiki>C-H'''.''' du Bord et Ch. Jezewski. Orthez 2009. – maced.: Sovremena polska poezja.<nowiki> [Przeł.] P. </nowiki>Nakovski. Skopje 1996. – włos.: La comunita dei vulcani. Messina. 2006<nowiki> [w</nowiki>iersze J. Kurylaka. w przekł. T. Cincinatto].
+
<ul>
 +
<li> M. PĘKALA: Księga rozpaczy, która ocala. „Nowiny” 1993 nr 135.</li>
 +
<li> J. WOLSKI: Rozpacz samotnego człowieka. „Więź” 1993 nr 8.</li>
 +
<li> S. DŁUSKI: Twórczy pesymizm. „Kwart. Artyst.” 1994 nr 4, toż „Zesz. Lit.” 1994 nr 48.</li>
 +
<li> S. JURKOWSKI: Cmentarz świata. „Wiad. Kult.” 1994 nr 5.</li>
 +
<li> A. WITKO-DŁUSKA: Kołatanie do bramy. „Pracownia” 1996 nr 17/18.</li>
 +
<li> S. DŁUSKI: Brama Józefa Kurylaka. W tegoż: Umarł Tyrteusz, niech żyje Orfeusz. Rzeszów 2014.</li>
 +
</ul>
  
Praca redakcyjna
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
1. M. Jastrun: Poezje. Wyboru dokonał i posł. opatrzył J. Kurylak. Wwa: PIW 1997, 641 s.
+
===Góra duchów===
  
 +
<ul>
 +
<li> J. WOLSKI: Zdobędziesz wszystko, jeśli wszystko stracisz. „Kresy” 1995 nr 25.</li>
 +
<li> S. DŁUSKI: Dzwoni na wietrze Fasola… „Nowy Nurt” 1996 nr 5.</li>
 +
<li> S. DŁUSKI: Lament i szczęście poety. „Arkusz” 1996 nr 10, przedr. w tegoż: Umarł Tyrteusz, niech żyje Orfeusz. Rzeszów 2014.</li>
 +
<li> K. MALISZEWSKI: Drugie światło. „Literatura” 1996 nr 5.</li>
 +
<li> Z. SKIBIŃSKI: Góra cudów wszelakich. „Tygiel Kult.” 1996 nr 10/11.</li>
 +
<li> A. SZYMAŃSKA: Wspinaczka. „Prz. Powsz.” 1996 nr 3.</li>
 +
<li> L. SZARUGA: Przemienienie. W tegoż: Powrót poetów. Kr. 1997.</li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
OPRACOWANIA (wybór)
+
===Dolina poetów nad Wiarem===
  
Ank. 2008, 2010. – Wywiady: Dążę do poezji czystej. Rozm. S. Dłuski. „Nowy Nurt” 1996 nr 5; „Dusza jest formą form”. Rozm.: J. Górzański, Z. Skrok. „Literatura” 1996 nr 9; Ujarzmianie snów. Rozm. J. Wos. „Nowiny” 1996 nr 9; Dobroć, czyli siła. Rozm. J. Baran. „Dz. Pol.” 2000 nr 182; Józefa Kurylaka rozmowa z żoną o poezji. Rozm. W. Sznajdrowska-Kurylak. „Nowa Okolica Poetów” 2007 nr 1.
+
<ul>
 +
<li> A. LAM: Wciąż ciemna jasność. „Literatura” 1998 nr 12.</li>
 +
<li> K. MALISZEWSKI: W somnambulicznej ekstazie. „Topos” 1998 nr 5/6.</li>
 +
<li> K. PIEŃKOSZ: Niech odpłyną ciemności. „Sycyna” 1998 nr 13.</li>
 +
<li> A. SZYMAŃSKA: „Sługa mocy najwyższych”. „Nowe Książ.” 1998 nr 10.</li>
 +
<li> R. RŻANY: Wizje spóźnionego piękna. „Twórczość” 1999 nr 3.</li>
 +
<li> J. WOLSKI: Hiob w płaszczu proroka. „Kwart. Artyst.” 1999 nr 2.</li>
 +
<li> [W. WOŹNIAK] ww.: Panie, nie jestem godzien. „Pracownia” 1999 nr 21.</li>
 +
</ul>
  
LP XX w. (M. Jentys).
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Ogólne: S. DŁUSKI: Samotnik z Przemyśla. „Pogranicze” 1993 nr 50. – G. KOCIUBA: „Światła szukam w cmentarnych trenach”. (O poezji Józefa Kurylaka). „Fraza” 1994 nr 5/6. – L. ŻULIŃSKI: Ciemna droga pesymizmu. „Wiad. Kult.” 1995 nr 33. – Z. BIEŃKOWSKI, W. WOROSZYLSKI: Dwugłos o poezji Józefa Kurylaka. „Fraza” 1996 nr 13. – S. DŁUSKI: Anachronizm czy powrót do starych prawd? „Prz. Artyst<nowiki>.-Lit.” 1996 nr 1/2 [dot. także K. Brakonieckiego]. – K. KARASEK: Czarna nić J</nowiki>ózefa Kurylaka. „Literatura” 1996 nr 1. – A. WITKO-DŁUSKA: Dzieciństwo jak oczy kotów. O poezji Józefa Kurylaka. „Pracownia” 2003 nr 2. – J. GÓRZAŃSKI: Mroczny urok poezji. „Nowa Okolica Poetów” 2005 nr 3 /4<nowiki>. – J. ŁUKASIEWICZ: Zmiana warty. Notatki literackie. „Odra” 2009 nr 5 [m.in. dot. J</nowiki>. Kurylaka]. – J.<nowiki> WOLSKI: Poeci obcy czy osobni? ([K] Hoffman, [J.] </nowiki>Kurylak<nowiki>, [J.] Szuber, [K.] Brakoniecki). W: Nowe dwudziestolecie. </nowiki>Pozn. 2011. – D. IWANECZKO: Tajny współpracownik „X”. Studium współpracy agenturalnej Józefa Kurylaka. „Aparat represji w Polsce Ludowej1944-1989” 2012 nr 1. – B. URBANKOWSKI: Samogwałt jako najwyższe stadium samokrytyki. Przyczynek do poezji polskich TWórców, konsultantów i innych wdów po SB. „Niezal. Gaz. Pol. Nowe Państ.” 2014 nr 8.
+
===Zmierzch jest doktorem filozofii===
  
    Ziemskie prochy (poz. 1): A. BICHTA: Poeta rozdarty. „Twórczość” 1991 nr 1. <nowiki>G. KOCIUBA: Oswajanie klęski. „Fraza” 1991 nr 1. – M. PĘKALA: Rozpacz, która ocala. „Nowiny” 1991 nr 229 [dot. też: Jasno ciemno jasno ciemno]. – B. URBANKOWSKI: Poezja na przełomie dziesięcioleci. „Polonistyka” 1991 nr 7. – L. ŻULIŃSKI: Gdziekolwiek, tylko z dala od świata. „Literatura” 1991 nr 1. – M. STALA: Pod</nowiki> słońcem rozpaczy. „Tyg. Powsz.” 1992 nr 33, przedr. w tegoż: <nowiki>Powrót poetów. Kr. 1997 [dot. też: Jasno ciemno jasno ciemno].</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> J. BARAN: To czego się boimy. „Dz. Pol.” 2001 nr 202.</li>
 +
<li> J. KLEJNOCKI: Wiersze dla Boga. „Gaz. Wybor.” 2001 nr 170.</li>
 +
<li> S. STERNA-WACHOWIAK: Poeta, albo doktor sowa. „Nowe Książ.” 2001 nr 11.</li>
 +
<li> A. KRAWCZYK: Nie piszcie doktoratów o zmierzchu. „Topos” 2002 nr 3.</li>
 +
</ul>
  
Jasno ciemno jasno ciemno<nowiki> (poz. 2): M. PĘKALA: Rozpacz, która ocala. „Nowiny” 1991 nr 229 [dot. też: Ziemskie prochy]. –</nowiki> M. STALA: Pod słońcem rozpaczy. „Tyg. Powsz.” 1992 nr 33, przedr. w tegoż: Powrót poetów. Kr. 199<nowiki>7 [dot. też: Ziemskie prochy]. –</nowiki> S. DŁUSKI: Poezja „sytuacji granicznych”. „Nowe Książ.” 1993 nr 1. – J. WOLSKI: Jasne ciemności Józefa Kurylaka. „Kresy” 1993 nr 14.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Tragedia zwierząt (poz. 3): A. WITKO-DŁUSKA: Tak cicho w rzeźni… „Wiad. Kult.” 1994 nr 17. – J. WOLSKI: Obrona życia poniewieranego. „Odra” 1996 nr 1.
+
===Staw chorążego===
  
Kołatanie do bramy (poz. 4): M. PĘKALA: Księga rozpaczy, która ocala. „Nowiny” 1993 nr 135. – J. WOLSKI: Rozpacz samotnego człowieka. „Więź” 1993 nr 8. – S. DŁUSKI: Twórczy pesymizm. „Kwart. Artyst.” 1994 nr 4, toż „Zesz. Lit.” 1994 nr 48. – S. JURKOWSKI: Cmentarz świata. „Wiad. Kult.” 1994 nr 5. – A. WITKO-DŁUSKA: Kołatanie do bramy. „Pracownia” 1996 nr 17/18. – S. DŁUSKI: Brama Józefa Kurylaka. W tegoż: Umarł Tyrteusz, niech żyje Orfeusz. Rzeszów 2014.
+
<ul>
 +
<li> J. GIZELLA: Poezja jako cierpienie. „Nowe Książ.” 2006 nr 10.</li>
 +
<li> R. RŻANY: Nagość i kostium. „Nowa Okolica Poetów” 2006 nr 2.</li>
 +
</ul>
  
Góra duchów (poz. 5): J. WOLSKI: Zdobędziesz wszystko, jeśli wszystko stracisz. „Kresy” 1995 nr 25. – S. DŁUSKI: Dzwoni na wietrze Fasola… „Nowy Nurt” 1996 nr 5. – S. DŁUSKI: Lament i szczęście poety. „Arkusz” 1996 nr 10, przedr. w tegoż: Umarł Tyrteusz, niech żyje Orfeusz. Rzeszów 2014. – K. MALISZEWSKI: Drugie światło. „Literatura” 1996 nr 5. – Z. SKIBIŃSKI: Góra cudów wszelakich. „Tygiel Kult.” 1996 nr 10/11. – A. SZYMAŃSKA: Wspinaczka. „Prz. Powsz.” 1996 nr 3. – L. SZARUGA: Przemienienie. W tegoż: Powrót poetów. Kr. 1997.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Dolina poetów nad Wiarem (poz. 6): A. LAM: Wciąż ciemna jasność. „Literatura” 1998 nr 12. – K. MALISZEWSKI: W somnambulicznej ekstazie. „Topos” 1998 nr 5/6. – K. PIEŃKOSZ: Niech odpłyną ciemności. „Sycyna” 1998 nr 13. – A. SZYMAŃSKA: „Sługa mocy najwyższych”. „Nowe Książ.” 1998 nr 10. – R. RŻANY: Wizje spóźnionego piękna. „Twórczość” 1999 nr 3. – J. WOLSKI: Hiob w płaszczu proroka. „Kwart. Artyst.” 1999 nr 2. –<nowiki> [W. WOŹNIAK] </nowiki>ww.: Panie, nie jestem godzien. „Pracownia” 1999 nr 21.
+
===Chłop i poeta===
  
Zmierzch jest doktorem filozofii (poz. 7): J. BARAN: To czego się boimy. „Dz. Pol.” 2001 nr 202. – J. KLEJNOCKI: Wiersze dla Boga. „Gaz. Wybor.” 2001 nr 170. – S. STERNA-WACHOWIAK: Poeta, albo doktor sowa. „Nowe Książ.” 2001 nr 11. – A. KRAWCZYK: Nie piszcie doktoratów o zmierzchu. „Topos” 2002 nr 3.
+
<ul>
 +
<li> P. MACKIEWICZ: Chłop z Krakowa. „Nowe Książ.” 2008 nr 10.</li>
 +
<li> E. ANTONIAK: Pseudo-chłop. „Śląsk” 2009 nr 3.</li>
 +
<li> P.W. LORKOWSKI: Kogo dziś stać na poemat? „Topos” 2009 nr 1 /2.</li>
 +
<li> G. MATUSZEK: Poeci mnie zdradzą, należą do Gry. „Dekada Lit.” 2009 nr 1/ 2.</li>
 +
</ul>
  
Staw chorążego (poz. 10): J. GIZELLA: Poezja jako cierpienie. „Nowe Książ.” 2006 nr 10. – R. RŻANY: Nagość i kostium. „Nowa Okolica Poetów” 2006 nr 2.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Chłop i poeta (poz. 11): P. MACKIEWICZ: Chłop z Krakowa. „Nowe Książ.” 2008 nr 10. – E. ANTONIAK: Pseudo-chłop. „Śląsk” 2009 nr 3. – P.W. LORKOWSKI: Kogo dziś stać na poemat? „Topos” 2009 nr 1 /2. – G. MATUSZEK: Poeci mnie zdradzą, należą do Gry. „Dekada Lit.” 2009 nr 1/ 2.
+
===Wyspa Monte Christo===
  
Wyspa Monte Christo (poz. 13): J. Hnidiuk: Zamieszkać w zaświatach. „Nowe Książ.” 2012 nr 6. S. RUSIN: Widma na huśtawkach. „Akant” 2012 nr 13.
+
<ul>
 +
<li> J. Hnidiuk: Zamieszkać w zaświatach. „Nowe Książ.” 2012 nr 6.</li>
 +
<li> S. RUSIN: Widma na huśtawkach. „Akant” 2012 nr 13.</li>
 +
</ul>
  
Ciemna głęboka woda bez Boga (poz. 14): M. OLSZEWSKI: Ciemno, ciemniej… „Nowe Książ.” 2014 nr 2. – S. RUSIN: Trumna Matki Boskiej. „Akant” 2014 nr 7.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Barbara Marzęcka
+
===Ciemna głęboka woda bez Boga===
 +
 
 +
<ul>
 +
<li> M. OLSZEWSKI: Ciemno, ciemniej… „Nowe Książ.” 2014 nr 2.</li>
 +
<li> S. RUSIN: Trumna Matki Boskiej. „Akant” 2014 nr 7.</li>
 +
</ul>
 +
 
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 +
</div id='secondary'>
 +
 
 +
<div class='author'>Barbara Marzęcka</div>
 +
 
 +
</div> <!-- all -->

Wersja z 21:54, 11 lut 2017

ur. 1942

Poeta

Spis treści

BIOGRAM

Urodzony 20 maja 1942 w Komarowicach pod Dobromilem (obecnie Ukraina); syn Leona Kurylaka, szewca, i Zofii z Bilaczadów. W 1945 wraz z rodziną przyjechał do Polski w ramach tzw. repatriacji i zamieszkał w Przemyślu. Uczęszczał tam do Szkoły Kupieckiej (potem przemianowanej na Technikum Ekonomiczne). W tym okresie zaczął pisać pierwsze wiersze. Debiutował w 1960 wierszem pt. Pianistka, opublikowanym na łamach czasopisma „Nowiny Rzeszowskie” (nr 162). Następnie drukował m.in. w czasopiśmie „Widnokręgi” (1961-66). Po zdaniu matury w 1965 przez trzy lata studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W tym czasie poznał Mieczysława Jastruna, z którym połączyła go wieloletnia przyjaźń. Kontynuował twórczość poetycką; wiersze drukował m.in. w „Życiu Przemyskim” (1968-86) oraz w miesięczniku „Poezja” (1971-78). Podejmował różne prace zarobkowe, m.in. pracował w przemyskiej fabryce płyt pilśniowych, jako nauczyciel w wiejskiej szkole podstawowej, kierownik działu kultury w przemyskim oddziale PAX-u, a następnie w Archiwum w Przemyślu. W 1987 otrzymał nagrodę m. Przemyśla. W 1989- 2001 okresowo mieszkał w Przemyślu i Warszawie, a następnie przeprowadził się do Krakowa. W 1991 został członkiem SPP, a w 1995 członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1996 otrzymał nagrodę im. M. Sępa Szarzyńskiego, przyznaną za całokształt twórczości ze szczególnym uwzględnieniem Góry duchów. Od 1997 wspólnie z Krzysztofem Karaskiem współorganizował Przemyską Wiosnę Poetycką. Wiersze drukował w tym okresie m.in. w pismach: „Fraza” (1994-97), „Literatura” (1995-98), „Magazyn Literacki” (1995-97, 2000), „Tygodnik Powszechny” (1995-99), „Sycyna” (1996-98; także członek redakcji), „Pracownia” (1997-2003), „Kwartalnik Artystyczny” (1999, 2002, 2004-05), „Nowa Okolica Poetów” (2000-03; członek redakcji).

W 1968 zawarł związek małżeński z Zofią Teresą Karpińską, polonistką (rozwód 1974), w 2004 ożenił się z Wiesławą Barbarą Sznajdrowską, technologiem żywności. Ma córkę Joannę (ur. 1980). Mieszka w Krakowie.

TWÓRCZOŚĆ

  1. Ziemskie prochy. [Wiersze]. Rzeszów: KAW 1990, 107 s.
  2. Nagroda im. K. Iłakowiczówny za najlepszy debiut w roku 1990.

  3. Jasno ciemno jasno ciemno. [Wiersze]. Wwa: Przedświt 1991, 72 s. Wyd. 2 zmien. tamże 1995, 82 s.
  4. Nagroda Pol. Tow. Wyd. Książek w 1992.

  5. Tragedia zwierząt. [Wiersze]. Przemyśl: Gdzie indziej. Wydawn. T. Nuckowskiego. 1992, [24] s. Wyd. 2 rozszerz. tamże 1994.
  6. Wyd. bibliofilskie

  7. Kołatanie do bramy. [Wiersze]. Wwa: Latona 1993, 95 s.
  8. Góra duchów. [Wiersze]. Wwa: Latona 1995, 99 s.
  9. Nagroda im. M. Sępa Szarzyńskiego w 1996.

  10. Dolina poetów nad Wiarem. [Wiersze]. Wwa: „Mag. Lit.”; Herbut 1998, 95 s.
  11. Zmierzch jest doktorem filozofii. [Wiersze]. Wwa: Nowy Świat 2001, 111 s.
  12. Wojna tajemnic. [Wiersze]. Wwa: Nowy Świat 2002, 54 s.
  13. Inspiracje przemyskie. [Wiersze; współaut.: ]. M. Olbromski, T. Piekło. Wstęp i oprac. red.: Z. Szeliga. Przemyśl: Grafit na zlec. Starostwa powiatowego 2003, [14] s.
  14. Zawiera także reprodukcje prac plastycznych A. Cieszyńskiego, E. Kmiecika i M. Mikruta.

  15. Staw chorążego. [Wiersze]. Rzeszów: Podkarpacki Inst. Książki i Marketingu 2006, 54 s.
  16. Chłop i poeta. [Wiersze]. Sopot: Tow. Przyj. Sopotu 2008, 56 s. Biblioteka „Toposu”, t. 37.
  17. Dziewczyna z uciętą głową. [Wiersze]. Rzeszów: Podkarpacki Inst. Książki 2010, 63 s.
  18. Wyspa Monte Christo. [Wiersze]. Rzeszów: Wydawn. Lisia Góra 2012, 54 s.
  19. Ciemna głęboka woda bez Boga. [Wiersze]. Rzeszów: Lisia Góra 2013, 91 s.
  20. Przekłady wierszy J. Kurylaka w antologiach zagranicznych: białorus.: Napjaarèumy: ad Buga da Varty. Antalogìja pol'skaj paèzìì XX stagoddzja. [Przeł.]. A. Lojki. Minsk 2003. – franc.: Le pire est certain. Anthologie de la poésie catastrophiste polonaise du XXe siècle. [Przeł.] C-H. du Bord et Ch. Jezewski. Orthez 2009. – maced.: Sovremena polska poezja. [Przeł.] P. Nakovski. Skopje 1996. – włos.: La comunita dei vulcani. Messina. 2006 [wiersze J. Kurylaka. w przekł. T. Cincinatto].

Praca redakcyjna

  1. M. Jastrun: Poezje. Wyboru dokonał i posł. opatrzył J. Kurylak. Wwa: PIW 1997, 641 s.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2008, 2010.
  • Wywiady: Dążę do poezji czystej. Rozm. S. Dłuski. „Nowy Nurt” 1996 nr 5; „Dusza jest formą form”. Rozm.: J. Górzański, Z. Skrok. „Literatura” 1996 nr 9; Ujarzmianie snów. Rozm. J. Wos. „Nowiny” 1996 nr 9; Dobroć, czyli siła. Rozm. J. Baran. „Dz. Pol.” 2000 nr 182; Józefa Kurylaka rozmowa z żoną o poezji. Rozm. W. Sznajdrowska-Kurylak. „Nowa Okolica Poetów” 2007 nr 1.

Powrót na górę↑


  • LP XX w. (M. Jentys).

Powrót na górę↑

Ogólne

  • S. DŁUSKI: Samotnik z Przemyśla. „Pogranicze” 1993 nr 50.
  • G. KOCIUBA: „Światła szukam w cmentarnych trenach”. (O poezji Józefa Kurylaka). „Fraza” 1994 nr 5/6.
  • L. ŻULIŃSKI: Ciemna droga pesymizmu. „Wiad. Kult.” 1995 nr 33.
  • Z. BIEŃKOWSKI, W. WOROSZYLSKI: Dwugłos o poezji Józefa Kurylaka. „Fraza” 1996 nr 13.
  • S. DŁUSKI: Anachronizm czy powrót do starych prawd? „Prz. Artyst.-Lit.” 1996 nr 1/2 [dot. także K. Brakonieckiego].
  • K. KARASEK: Czarna nić Józefa Kurylaka. „Literatura” 1996 nr 1.
  • A. WITKO-DŁUSKA: Dzieciństwo jak oczy kotów. O poezji Józefa Kurylaka. „Pracownia” 2003 nr 2.
  • J. GÓRZAŃSKI: Mroczny urok poezji. „Nowa Okolica Poetów” 2005 nr 3 /4.
  • J. ŁUKASIEWICZ: Zmiana warty. Notatki literackie. „Odra” 2009 nr 5 [m.in. dot. J. Kurylaka].
  • J. WOLSKI: Poeci obcy czy osobni? ([K] Hoffman, [J.] Kurylak, [J.] Szuber, [K.] Brakoniecki). W: Nowe dwudziestolecie. Pozn. 2011.
  • D. IWANECZKO: Tajny współpracownik „X”. Studium współpracy agenturalnej Józefa Kurylaka. „Aparat represji w Polsce Ludowej1944-1989” 2012 nr 1.
  • B. URBANKOWSKI: Samogwałt jako najwyższe stadium samokrytyki. Przyczynek do poezji polskich TWórców, konsultantów i innych wdów po SB. „Niezal. Gaz. Pol. Nowe Państ.” 2014 nr 8.

Powrót na górę↑

Ziemskie prochy

  • A. BICHTA: Poeta rozdarty. „Twórczość” 1991 nr 1.
  • G. KOCIUBA: Oswajanie klęski. „Fraza” 1991 nr 1.
  • M. PĘKALA: Rozpacz, która ocala. „Nowiny” 1991 nr 229 [dot. też: Jasno ciemno jasno ciemno].
  • B. URBANKOWSKI: Poezja na przełomie dziesięcioleci. „Polonistyka” 1991 nr 7.
  • L. ŻULIŃSKI: Gdziekolwiek, tylko z dala od świata. „Literatura” 1991 nr 1.
  • M. STALA: Pod słońcem rozpaczy. „Tyg. Powsz.” 1992 nr 33, przedr. w tegoż: Powrót poetów. Kr. 1997 [dot. też: Jasno ciemno jasno ciemno].

Powrót na górę↑

Jasno ciemno jasno ciemno

  • M. PĘKALA: Rozpacz, która ocala. „Nowiny” 1991 nr 229 [dot. też: Ziemskie prochy].
  • M. STALA: Pod słońcem rozpaczy. „Tyg. Powsz.” 1992 nr 33, przedr. w tegoż: Powrót poetów. Kr. 1997 [dot. też: Ziemskie prochy].
  • S. DŁUSKI: Poezja „sytuacji granicznych”. „Nowe Książ.” 1993 nr 1.
  • J. WOLSKI: Jasne ciemności Józefa Kurylaka. „Kresy” 1993 nr 14.

Powrót na górę↑

Tragedia zwierząt

  • A. WITKO-DŁUSKA: Tak cicho w rzeźni… „Wiad. Kult.” 1994 nr 17.
  • J. WOLSKI: Obrona życia poniewieranego. „Odra” 1996 nr 1.

Powrót na górę↑

Kołatanie do bramy

  • M. PĘKALA: Księga rozpaczy, która ocala. „Nowiny” 1993 nr 135.
  • J. WOLSKI: Rozpacz samotnego człowieka. „Więź” 1993 nr 8.
  • S. DŁUSKI: Twórczy pesymizm. „Kwart. Artyst.” 1994 nr 4, toż „Zesz. Lit.” 1994 nr 48.
  • S. JURKOWSKI: Cmentarz świata. „Wiad. Kult.” 1994 nr 5.
  • A. WITKO-DŁUSKA: Kołatanie do bramy. „Pracownia” 1996 nr 17/18.
  • S. DŁUSKI: Brama Józefa Kurylaka. W tegoż: Umarł Tyrteusz, niech żyje Orfeusz. Rzeszów 2014.

Powrót na górę↑

Góra duchów

  • J. WOLSKI: Zdobędziesz wszystko, jeśli wszystko stracisz. „Kresy” 1995 nr 25.
  • S. DŁUSKI: Dzwoni na wietrze Fasola… „Nowy Nurt” 1996 nr 5.
  • S. DŁUSKI: Lament i szczęście poety. „Arkusz” 1996 nr 10, przedr. w tegoż: Umarł Tyrteusz, niech żyje Orfeusz. Rzeszów 2014.
  • K. MALISZEWSKI: Drugie światło. „Literatura” 1996 nr 5.
  • Z. SKIBIŃSKI: Góra cudów wszelakich. „Tygiel Kult.” 1996 nr 10/11.
  • A. SZYMAŃSKA: Wspinaczka. „Prz. Powsz.” 1996 nr 3.
  • L. SZARUGA: Przemienienie. W tegoż: Powrót poetów. Kr. 1997.

Powrót na górę↑

Dolina poetów nad Wiarem

  • A. LAM: Wciąż ciemna jasność. „Literatura” 1998 nr 12.
  • K. MALISZEWSKI: W somnambulicznej ekstazie. „Topos” 1998 nr 5/6.
  • K. PIEŃKOSZ: Niech odpłyną ciemności. „Sycyna” 1998 nr 13.
  • A. SZYMAŃSKA: „Sługa mocy najwyższych”. „Nowe Książ.” 1998 nr 10.
  • R. RŻANY: Wizje spóźnionego piękna. „Twórczość” 1999 nr 3.
  • J. WOLSKI: Hiob w płaszczu proroka. „Kwart. Artyst.” 1999 nr 2.
  • [W. WOŹNIAK] ww.: Panie, nie jestem godzien. „Pracownia” 1999 nr 21.

Powrót na górę↑

Zmierzch jest doktorem filozofii

  • J. BARAN: To czego się boimy. „Dz. Pol.” 2001 nr 202.
  • J. KLEJNOCKI: Wiersze dla Boga. „Gaz. Wybor.” 2001 nr 170.
  • S. STERNA-WACHOWIAK: Poeta, albo doktor sowa. „Nowe Książ.” 2001 nr 11.
  • A. KRAWCZYK: Nie piszcie doktoratów o zmierzchu. „Topos” 2002 nr 3.

Powrót na górę↑

Staw chorążego

  • J. GIZELLA: Poezja jako cierpienie. „Nowe Książ.” 2006 nr 10.
  • R. RŻANY: Nagość i kostium. „Nowa Okolica Poetów” 2006 nr 2.

Powrót na górę↑

Chłop i poeta

  • P. MACKIEWICZ: Chłop z Krakowa. „Nowe Książ.” 2008 nr 10.
  • E. ANTONIAK: Pseudo-chłop. „Śląsk” 2009 nr 3.
  • P.W. LORKOWSKI: Kogo dziś stać na poemat? „Topos” 2009 nr 1 /2.
  • G. MATUSZEK: Poeci mnie zdradzą, należą do Gry. „Dekada Lit.” 2009 nr 1/ 2.

Powrót na górę↑

Wyspa Monte Christo

  • J. Hnidiuk: Zamieszkać w zaświatach. „Nowe Książ.” 2012 nr 6.
  • S. RUSIN: Widma na huśtawkach. „Akant” 2012 nr 13.

Powrót na górę↑

Ciemna głęboka woda bez Boga

  • M. OLSZEWSKI: Ciemno, ciemniej… „Nowe Książ.” 2014 nr 2.
  • S. RUSIN: Trumna Matki Boskiej. „Akant” 2014 nr 7.

Powrót na górę↑

Barbara Marzęcka

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Józef KURYLAK
Nawigacja
Narzędzia