Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Linia 1: Linia 1:
−
'''ŁUKOSZ Jerzy'''
+
<div id="shortDescription">
 +
<p>ur. 1958</p>
 +
<p>Pseud.: Johann David Keevus.</p>
 +
<p>Prozaik, dramaturg, krytyk literacki, tłumacz.</p>
 +
</div id='shortDescription'>
  
−
'''ur. 1958'''
+
<div class='all'>
 +
<div class='biogram'>
 +
==BIOGRAM==
 +
<p>Urodzony 17 stycznia 1958 we Wrocławiu; syn Tadeusza Łukosza, nauczyciela akademickiego, i Eleonory z domu Siomiak. Uczęszczał do liceum ogólnokształcącego we Wrocławiu. Następnie studiował germanistykę na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.). W 1980 uzyskał magisterium i do 1981 pracował jako nauczyciel języka niemieckiego w Szkole Podstawowej nr 6 w Oławie, a następnie został zatrudniony w Instytucie Filologii Germańskiej UWr. (pracował tu do 2007, z przerwą w 1988-97). W 1980 debiutował jako prozaik opowiadaniem pt ''Żylina'', opublikowanym w miesięczniku „Odra” (nr 7/8); z pismem tym współpracował następnie z przerwami do 2007, ogłaszając na jego łamach prozę, recenzje i przekłady z literatury niemieckojęzycznej. Nadto drukował w tym czasie w „Życiu Literackim” (1981-86) i „Twórczości” (1982-2007, z przerwami). Współpracował także jako redaktor z Wydawnictwem Dolnośląskim i „Notatnikiem Teatralnym”. W 1987 doktoryzował się na UWr. na podstawie rozprawy ''Terapia jako duchowa forma życia. Ja diaryczne Tomasza Manna (O „Dziennikach” z lat 1918-1921 i 1933-1946). ''W latach dziewięćdziesiątych przebywał na stypendiach zagranicznych m in. na zaproszenie Deutscher Akademischer Austausch Dienst (DAAD), Fundacji R. Boscha, austriackiego Ministerstwa Edukacji i Sztuki, Fundacji Kultury Pro Helvetia, Komisji Europejskiej, niemieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W 1995 debiutował jako dramatopisarz, ogłaszając w miesięczniku „Dialog” (nr 11) sztukę pt. ''Tomasz Mann. ''W 1996 został członkiem SPP. W 1996-97 otrzymywał stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i pracował jako dramaturg rezydent w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie. Kilkakrotnie przebywał w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych w Europäisches Übersetzer-Kollegium Nordrhein-Westfalen w Straelen. Uczestniczył w licznych polsko-niemieckich projektach literackich (m.in. projekcie Odra-Ren). Prozę, artykuły, tłumaczenia drukował w tym czasie na łamach wielu czasopism, m.in. w „Regionach” (1991-98), „Dialogu” (1995-97, 2001, 2003, 2007) „Sycynie (1995-98), „Teatrze” (1996, 1999, 2000-03) i „Gazecie Wyborczej” (2000-05) oraz w pismach niemieckojęzycznych, m.in. „Manuskripte”, „Arbitrium” i „Podium”. W 2003 został członkiem Polskiego PEN Clubu. Od 2007 poważnie choruje.</p>
 +
<p>W 1987 zawarł związek małżeński z Moniką Muskałą, tłumaczką literatury niemieckiej (rozwód w 1995). Mieszka we Wrocławiu.</p>
 +
</div> <!-- biogram -->
  
−
Pseud.: Johann David Keevus.
+
<span id='tworczosc'></span><div id='primary'>
  
−
Prozaik, dramaturg, krytyk literacki, tłumacz.
+
==TWÓRCZOŚĆ==
 +
<ol>
  
 +
<li> [[#Dziedzictwo|Dziedzictwo]]. [Opowiadania]. Wwa: Iskry 1986, 117 s.</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda im. W. Pietrzaka w 1986, Nagroda Artyst. Młodych im. S. Wyspiańskiego w 1987.</p>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Kula (Interludium); Pouczenie o triumfie; Dziedzictwo.</p>
 +
<li> [[#Języki prozy|Języki prozy]]. [Studium]. Wwa: MAW 1989, 172 s.</li>
 +
<li> Terapia jako duchowa forma życia. „Ja” diaryczne Tomasza Manna. Wr.: Wydawn. UWr. 1990, 109 s. ''Acta Univ.Wratisl., ''1159'', Germanica Wratisl., ''84</li>
 +
<p class='comment'>Rozprawa doktorska</p>
 +
<li> [[#Afgański romans|Afgański romans]]. Jedno życie, czyli wędrówka dusz. [Powieść]. Powst. 1992. Wyd. Wstęp: L. Bugajski. Wwa: PIW 1997, 241 s. ''Nowa Proza Pol.''</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda im. E. Stachury w 1992.</p>
 +
<li> [[#Czarna kolia|Czarna kolia]]. Dzieje klątwy. [Powieść]. Rękopis spolszczył … Pozn.: Kantor Wydawn. SAWW 1992, 191 s. Wyd. 2 popraw. pt. Szczurołap z Ratyzbony. Wr.: Atut 1999, 228 s.</li>
 +
<p class='comment'>Wyd. 1 podp. pseud.: Johann David Keevus. – Nagroda Dolnośląski Brylant Roku 1999.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł. litew. wyd. 1. (Inf. Autora).</p>
 +
<li> [[#Byt bytujący|Byt bytujący]]. Esej o prozie. Wr.: Wydawn. UWr. 1994, 121 s.</li>
 +
<li> [[#Tomasz Mann|Tomasz Mann]]. Sztuka w dwóch aktach. „Dialog” 1995 nr 11 s. 5-28. Praprem.: teatr.: Reż.: A. Berlin. Bydg., T. Pol., Wwa, T. Ochoty 1998 (spektakl wyprodukowany wspólnie); radiowa: Reż.: W. Modestowicz. Radio 2006. Przedr. zob. poz. 14.</li>
 +
<p class='comment'>Wyst. nast.: Reż.: K. Orzechowski. Kr., Stary T. 1999.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł. niem.: „Der Erwählte. Ein Hörspiel über Thomas Mann". Wien 1998.</p>
 +
<li> [[#Dwa ognie|Dwa ognie]] (Tadeuszowi Różewiczowi). [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1996 nr 9 s. 5-37. Przedr. zob. poz. 14.</li>
 +
<li> [[#Grabarz królów|Grabarz królów]]. Monodram. „Dialog” 1997 nr 8 s. 34-42. Praprem.: teatr.: Reż.: M. Kocur. Pozn., Stow. Teatr. Antrakt 2001 (wykonanie: J. Stolarski); radiowa: Reż. W. Modestowicz. Radio 2007. Por. poz. 16.</li>
 +
<p class='comment'>Przekł.: ang.: zob. poz. 16. – niem.: Der Königliche Totengräber. [Przeł.] K. Gruda. Wiesbaden 1998; [Przeł.] K. Gruda. W: Den Stygge Andungen, Genomgnom. Kr. 2011. Wyst.: Reż.: W. Küppers. Düsseldorf 2000; wyst. nast.: Reż.: P. Hanslik. Adapt. dwujęzyczna: C. Kresak. Wyst. Zgorzelec, Goerlitzer Szene in Salon „Zgorzelec” 2003.</p>
 +
<li> [[#Powrót|Powrót]]. [Utwór dramatyczny]. „Twórczość” 1998 nr 3 s. 10-42. Przedr. zob. poz. 14. Praprem.: Reż.: P. Miśkiewicz. Kr., T. J. Słowackiego 1999.</li>
 +
<p class='comment'>Wyst. nast.: Reż. i adapt.: M. Bogajewska. Zielona Góra, Lubuski T. im. L. Kruczkowskiego. 2001.</p>
 +
<li> [[#Oko cyklonu|Oko cyklonu]]. Dialog dzieł literackich. Austria–Niemcy–Szwajcaria. [Szkice literackie]. Wr.: Wrocławskie Wydawn. Oświat. 1999, 107 s. ''Bibl. Austriacka.''</li>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Hermann Broch; Franz Kafka; Elias Canetti; Peter Handke; Robert Walser; Günter Grass; Hermann Hesse; Tomasz Mann.</p>
 +
<li> [[#Imperia i prowincje|Imperia i prowincje]]. O literaturze niemieckojęzycznej i polskiej w dwudziestym wieku. [Szkice]. Wr.: Atut 2000, 347 s.</li>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Wstęp. – I: Le style c’est le corps (Gottfried Benn); Cień olbrzyma (Franz Kafka); Na krawędzi wyrażalnego (Hermann Broch); Przeciwko śmierci (Elias Canetti); Urosnąć na miarę ogromu (Hermann Hesse); Książe Piechoty (Ernst Jünger); Duchowe formy życia (Tomasz Mann); Przygody metodycznej intuicji (Peter Härtling); Królestwo zapachów (Patrick Süskind); Zatoka ostatniej przemiany (Peter Handke); Człowiek, czyli sługa (Robert Walser); Furie dobosza (Günter Grass). – II: Szaleństwo elementarne (Leopold Buczkowski); Drzewo wiadomości (Wiesław Myśliwski); Wielki cień (Tadeusz Różewicz); Misterium tożsamości (Piotr Bednarski); Bez asekuracji (Tadeusz Siejak); Bunt protein (Dariusz Bitner); Nasz wspólny sen (Jan Drzeżdżon); Punkt na wieży katedry (Wojciech Czerniawski); Potrawy Marka Słyka (Marek Słyk); Ziemia Olgi (Olga Tokarczuk); Zatrat (Janusz Rudnicki); Jedyny kształt śmierci (Andrzej Łuczeńczyk). – III: Dykcja miazgi; Języki prozy; Prozaiczna głębia; Sztuka czy lewatywa?; Prowincja nie dla prowincjuszy; Sen o zaścianku; Słowo o krytyce; Ciało krytyka (Andrzej Falkiewicz); Pisarstwo (Henryk Bereza); Zagłada prozy; Groza pisania; Szkoła czytania; Czyściec literatury; Demon literatury; Spod korca; Kultura nisz; Na styku kultur (Karl Dedecius); Traktat o myśli roślinnej (German Ritz); Kultura domów; Dziupla w kosmosie; Reguły horyzontalne; O pięknej niewiedzy; O brzydkich slowach; Zapach książek; Koniec lata; „Kondensuj pan dialogi”, czyli pisarz wobec teatru; Ekonomizm a mania; Kant tańczy; Świadectwa Krystiana Lupy.</p>
 +
<li> [[#Śmierć puszczyka|Śmierć puszczyka]]. [Utwór dramatyczny]. Praprem.: teatr.: Reż.: I. Dowlasz. Kr.: T. Lud. Scena pod Ratuszem 2000; radiowa: Reż.: W. Modestowicz. Radio 2008. Druk zob. poz. 14.</li>
 +
<li> [[#Śmierć puszczyka|Śmierć puszczyka]] i inne utwory. [Utwory dramatyczne]. Kr.: Księg. Akademicka 2000, 277 s. ''Dramat współczesny,'' 9.</li>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Powrót [poz. 10]; Dwa ognie [poz. 8]; Portret grupowy z Casanową; Świetlistość; Tomasz Mann. Monodram [poz. 7]; Śmierć puszczyka [poz. 13].</p>
 +
<li> [[#Hauptmann|Hauptmann]]. Scenariusz widowiska teatralnego. „Dialog” 2001 nr 9 s. 5-27. Praprem.: Reż. i adapt.: W. Krzystek. Jelenia Góra, T. im. C.K. Norwida 2001. Przedr. zob. poz. 17.</li>
 +
<p class='comment'>Przekł.: niem., ros. [wg inf. Autora].</p>
 +
<li> The king’s gravedigger. [Przeł. i oprac. jako libretto operowe:] J. Łukosz. Muz.: K. Głowicka. Wyst.: Reż.: J. Łukosz. Londyn, T. Almeida 2001.</li>
 +
<p class='comment'>Wyst. inne łączne z L. Øyno: Das hässliche Entlein pt. Nightmares: Reż.: U. Bircher. Lichtenstein, T. Karussell 2011.</p>
 +
<p class='comment'>Adapt. monodramu Grabarz królów por. poz. 9. – Nominacja do finału projektu The Genesis Prize for the Opera w londyńskiej Genesis Foundation w 2001.</p>
 +
<li> Klauzura w kuszetce. Dziennik. Wr.: Atut 2001, 230 s.</li>
 +
<p class='comment'>Zawiera także: Strzał nad Wannsee. (Próba dramatu); Hauptmann. Scenariusz widowiska</p>
 +
<p class='comment'>teatralnego [poz. 15].</p>
 +
<li> [[#Lenora|Lenora]]. [Powieści]. Wwa: Prószyński i S-ka 2004, 115 s. ''Z Żurawiem.''</li>
 +
<p class='comment'>Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2005.</p>
 +
<p class='comment'>Zawiera: Przygotowania do ślubu; Powrót Telemacha.</p>
 +
<li> [[#Pasje i kantyleny|Pasje i kantyleny]]. Szkice o literaturze niemieckojęzycznej. Pozn.: WP 2005, 253 s. ''Obszary lit. i sztuki.''</li>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Translacja świętej Jadwigi; Filozof na statku. O polskim wydaniu „Dziennika mojej podróży z roku 1769” Johanna Gottfrieda Herdera; Raje Novalisa, czyli o politycznej niepoprawności romantyzmu. Z okazji nowego polskiego wydania „Heinricha von Ofterdingen”; Wilczyce i owieczki, czyli dialektyka odrzucenia. Postać metresy w dramatach Friedricha Schillera; Postać tragedii (Heinrich Kleist); Duchowe formy życia (Tomasz Mann) [poz. 12]; Wyznania człowieka apolitycznego; Le style c’est le corps (Gottfried Benn) [poz. 12]; Furie dobosza (Günter Grass) [poz. 12]; Cleptes juengeri (Ernst Jünger); Człowiek, czyli sługa (Robert Walser) [poz. 12]; Przygody w znaku Marsa. O „polskich” powieściach Aleksandra Lerneta-Holenii; Na krawędzi wyrażalnego (Hermann Broch) [poz. 12]; Opowieści nowego Don Juana (Peter Handke).</p>
 +
<li> [[#Szeroka woda|Szeroka woda]]. [Powieść]. Wwa: Prószyński i S-ka 2005, 135 s. ''Z Żurawiem.''</li>
 +
<li> Zwarcie. [Utwór dramatyczny]. Praprem.: Reż.: J. Zembrzuski. Wwa, Klub le Madame 2006.</li>
 +
<p class='comment'>Wyst. nast.: Reż., scenogr. i oprac. muzycz.: J. Zembrzuski. Jelenia Góra, T. im. Norwida 2010.</p>
 +
<p class='block'>Przekłady utworów J. Łukosza w antologiach zagranicznych, m.in. niem.: Nach den Gewittern. Ein polnisch-deutsches Lesebuch. [Red.] K.D. Sommer. Göttingen 1995; Verbotene Worte. Eine Anthologie. [Red.] T. Sofronieva. München 2005.</p>
 +
</ol>
 +
===Przekłady===
 +
<ol>
 +
<li> D. Brennecke: Karen Blixen. [Biografia]. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 1997, 165 s.</li>
 +
<li> D. Ploetz: Gabriel Garcia Marquez [Biografia]. Przeł. z niem. J. Łukosz. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 1997, 164 s. ''Ser. Biograficzna''.</li>
 +
<li> Legenda o św. Jadwidze Legende der hl. Hedwig. Oprac. edytorskie i tłum. niem. T. Ehlert. Współpraca nauk. i posł.: W. Mrozowicz. Tłum. pol. J. Łukosz. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 2000, 630 s.</li>
 +
<p class='comment'>Książka Roku Wrocławskich Promocji Dobrych Książek w 2001. – Zawiera tekst w jęz. średniowysokoniem., niem., pol. oraz faksymile „Kodeksu hornigowskiego”.</p>
 +
<li> H. Vormweg: Günter Grass. [Biografia]. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 2000, 181 s.</li>
 +
<li> A. Lenert-Holenia: Mars w znaku Barana. Przeł. i posł. opatrzył J. Łukosz. Wr.: Atut 2002, 219 s. ''Bibl. Austriacka'', t. 16.</li>
 +
<p class='comment'>Zob. też Twórczość poz 9.</p>
 +
</ol>
 +
===Praca redakcyjna===
 +
<ol>
 +
<li> Günter Grass w krytyce polskiej. [Szkice]. Red.: N. Honsza, J. Łukosz. Wr: Wydawn. UWr. 1988, 130 s. ''Acta Univ. Wratisl. Germanica Wratisl.,'' 74.</li>
 +
</ol>
 +
</div id='primary'>
  
 +
<div id='secondary'>
 +
==OPRACOWANIA (wybór)==
  
−
Urodzony 17 stycznia 1958 we Wrocławiu; syn Tadeusza Łukosza, nauczyciela akademickiego, i Eleonory z domu Siomiak. Uczęszczał do liceum ogólnokształcącego we Wrocławiu. Następnie studiował germanistykę na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.). W 1980 uzyskał magisterium i do 1981 pracował jako nauczyciel języka niemieckiego w Szkole Podstawowej nr 6 w Oławie, a następnie został zatrudniony w Instytucie Filologii Germańskiej UWr. (pracował tu do 2007, z przerwą w 1988-97). W 1980 debiutował jako prozaik opowiadaniem pt ''Żylina'', opublikowanym w miesięczniku „Odra” (nr 7/8); z pismem tym współpracował następnie z przerwami do 2007, ogłaszając na jego łamach prozę, recenzje i przekłady z literatury niemieckojęzycznej. Nadto drukował w tym czasie w „Życiu Literackim” (1981-86) i „Twórczości” (1982-2007, z przerwami). Współpracował także jako redaktor z Wydawnictwem Dolnośląskim i „Notatnikiem Teatralnym”. W 1987 doktoryzował się na UWr. na podstawie rozprawy ''Terapia jako duchowa forma życia. Ja diaryczne Tomasza Manna (O „Dziennikach” z lat 1918-1921 i 1933-1946). ''W latach dziewięćdziesiątych przebywał na stypendiach zagranicznych m in. na zaproszenie Deutscher Akademischer Austausch Dienst (DAAD), Fundacji R. Boscha, austriackiego Ministerstwa Edukacji i Sztuki, Fundacji Kultury Pro Helvetia, Komisji Europejskiej, niemieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W 1995 debiutował jako dramatopisarz, ogłaszając w miesięczniku „Dialog” (nr 11) sztukę pt. ''Tomasz Mann. ''W 1996 został członkiem SPP. W 1996-97 otrzymywał stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i pracował jako dramaturg rezydent w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie. Kilkakrotnie przebywał w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych w Europäisches Übersetzer-Kollegium Nordrhein-Westfalen w Straelen. Uczestniczył w licznych polsko-niemieckich projektach literackich (<nowiki>m.in</nowiki>. projekcie Odra-Ren). Prozę, artykuły, tłumaczenia drukował w tym czasie na łamach wielu czasopism, <nowiki>m.in</nowiki>. w „Regionach” (1991-98), „Dialogu” (1995-97, 2001, 2003, 2007) „Sycynie (1995-98), „Teatrze” (1996, 1999, 2000-03) i „Gazecie Wyborczej” (2000-05) oraz w pismach niemieckojęzycznych, <nowiki>m.in</nowiki>. „Manuskripte”, „Arbitrium” i „Podium”. W 2003 został członkiem Polskiego PEN Clubu. Od 2007 poważnie choruje.
 
  
−
W 1987 zawarł związek małżeński z Moniką Muskałą, tłumaczką literatury niemieckiej (rozwód w 1995). Mieszka we Wrocławiu.
+
<ul>
 +
<li>Inf.: Monika Muskała, 2011.</li>
 +
<li> Wywiady: Autobiografią jest każde pisanie. Rozm. M. Nogaj. „Gaz. Wybor.” 2005 nr 182, dod. „Wrocław”; Warto było, ale wystarczy. Rozm. A. Szurek. „Not. Teatr.” 2006 nr 39/40; Człowiek, który zapomniał. Rozm. I. Klementowska. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 174 dod. „Duży Format” nr 34.</li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===Ogólne===
  
−
TWÓRCZOŚĆ
+
<ul>
 +
<li> B. PAPROCKA-PODLASIAK: Mit artysty w dramatach J. Łukosza. W: Światy przedstawione. Tor. 2006.</li>
 +
<li> J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4.</li>
 +
<li> P. KACZOROWSKI: Narracyjne śnienie J. Łukosza. W: Rozkład jazdy. Wr. 2012.</li>
 +
</ul>
  
−
# <nowiki>Dziedzictwo. [Opowiadania]. Wwa: Iskry 1986, 117 s.</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
−
Nagroda im. W. Pietrzaka w 1986, Nagroda Artyst. Młodych im. S. Wyspiańskiego w 1987.
+
===Dziedzictwo===
  
−
Zawartość: Kula (Interludium); Pouczenie o triumfie; Dziedzictwo.  
+
<ul>
 +
<li> L. BUGAJSKI: Poprzez siebie. „Pis. Lit.-Artyst.” 1986 nr 11/12 [m.in. dot. J. Łukosza].</li>
 +
<li> G. KOCH: Jedyna prawdziwość. „Życie Lit.” 1986 nr 5.</li>
 +
<li> M. ŚWIERGOCKI. „Odgłosy” 1986 nr 50.</li>
 +
<li> M. CEBO: Z kawałków rozbitego lustra. „Tyg. Kult.” 1987 nr 2.</li>
 +
<li> J. KUROWICKI. „Spr. i Ludzie” 1987 nr 39.</li>
 +
<li> A. DĄBROWSKI. „Okolice” 1988 nr 11.</li>
 +
<li> M. JENTYS: Prywatność nie znaczy prywata. (W dyskusji o młodej literaturze). „Kierunki” 1988 nr 50, przedr. ze zmien. podtyt. (O inne wartości w literaturze) w tejże: I światłem być, i źrenicą. Wwa 1990 [m.in. dot. J. Łukosza].</li>
 +
</ul>
  
−
# <nowiki>Języki prozy. [Studium].</nowiki> Wwa: MAW 1989, 172 s.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
−
# Terapia jako duchowa forma życia. „Ja” diaryczne Tomasza Manna. Wr.: Wydawn. UWr. 1990, 109 s. ''Acta Univ.Wratisl., ''1159'', Germanica Wratisl., ''84
+
  
−
Rozprawa doktorska
+
===Języki prozy===
  
−
# <nowiki>Afgański romans. Jedno życie, czyli wędrówka dusz. [Powieść]. </nowiki>Powst. 1992. Wyd. Wstęp: L. Bugajski. Wwa: PIW 1997, 241 s. ''Nowa Proza Pol.''
+
<ul>
 +
<li> H. Bereza: Potencja. Czytane w maszynopisie. „Twórczość” 1986 nr 8, przedr. w tegoż: Obroty. Wwa 1996 – J. LEJMAN: Literatura i Lebenswelt. „Akcent” 1991 nr 1.</li>
 +
<li> W. SADKOWSKI: Alchemia słowa tłumaczonego. „Lit. na Świecie” 1991 nr 6.</li>
 +
<li> J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4 [dot. też: Byt bytujący].</li>
 +
</ul>
  
−
Nagroda im. E. Stachury w 1992.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
−
# <nowiki>Czarna kolia. Dzieje klątwy. [Powieść]. Rękopis spolszczył … </nowiki>Pozn.: Kantor Wydawn. SAWW 1992, 191 s. Wyd. 2 popraw. pt. Szczurołap z Ratyzbony. Wr.: Atut 1999, 228 s.
+
===Afgański romans===
  
−
Wyd. 1 podp. pseud.: Johann David Keevus. – Nagroda Dolnośląski Brylant Roku 1999.  
+
<ul>
 +
<li> I. IWASIÓW: Marzenia we śnie i na jawie. „Nowe Książ.” 1997 nr 12, przedr. zmien. pt.: Sny-fabuły J. Łukosza – wędrówki z daleka od jawy. W: Oniryczne tematy i konwencje w literaturze polskiej XX wieku. Tor. 1999.</li>
 +
<li> R. KOZIOŁEK: Rozpruty romans. „FA-art.” 1998 nr 1/2.</li>
 +
<li> M. TARNOGÓRSKA: Epika wyobraźni. „Odra” 1998 nr 2.</li>
 +
</ul>
  
−
Przekł. litew. wyd. 1. (Inf. Autora).
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
−
# Byt bytujący. Esej o prozie. Wr.: Wydawn. UWr. 1994, 121 s.
+
===Czarna kolia===
−
# Tomasz Mann. Sztuka w dwóch aktach. „Dialog” 1995 nr 11 s. 5-28. Praprem.: teatr.: Reż.: A. Berlin. Bydg., T. Pol., Wwa, T. Ochoty 1998 (spektakl wyprodukowany wspólnie); radiowa: Reż.: W. Modestowicz. Radio 2006. Przedr. zob. poz. 14.
+
  
−
Wyst. nast.: Reż.: K. Orzechowski. Kr., Stary T. 1999.
+
<ul>
 +
<li> H. BEREZA: Niemieckość (powieści J.Ł). „Twórczość” 1991 nr 10.</li>
 +
<li> L. BUGAJSKI: Maskarada. „Twórczość” 1992 nr 11.</li>
 +
<li> J. DRZEWUCKI. Sen szczura. „Rzeczpospolita” 2000 nr 30 [dot. wyd. 2 pt. Szczurołap z Ratyzbony].</li>
 +
</ul>
  
−
Przekł. niem.: „Der Erwählte. Ein Hörspiel über Thomas Mann". Wien 1998.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
−
# <nowiki>Dwa ognie (Tadeuszowi Różewiczowi). [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1996 nr 9 s. 5-37. Przedr. zob. poz. 14.</nowiki>
+
===Byt bytujący===
−
# Grabarz królów. Monodram. „Dialog” 1997 nr 8 s. 34-42. Praprem.: teatr.: Reż.: M. Kocur. Pozn., Stow. Teatr. Antrakt 2001 (wykonanie: J. Stolarski); radiowa: Reż. W. Modestowicz. Radio 2007. Por. poz. 16.
+
  
−
Przekł.: ang.: zob. poz. 16. – niem.: <nowiki>Der Königliche Totengräber. [</nowiki>Przeł.] K. Gruda<nowiki>. Wiesbaden 1998; [</nowiki>Przeł.] K. Gruda. W: Den Stygge Andungen, Genomgnom. Kr. 2011. Wyst.: Reż.: W. Küppers. Düsseldorf 2000; wyst. nast.: Reż.: P. Hanslik. Adapt. dwujęzyczna: C. Kresak. Wyst. Zgorzelec, Goerlitzer Szene in Salon „Zgorzelec” 2003.
+
<ul>
 +
<li> J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4 [dot. też: Języki prozy].</li>
 +
</ul>
  
−
# <nowiki>Powrót. [Utwór dramatyczny]. „Twórczość” 1998 nr 3 s. 10-42. Przedr. zob. poz. 14.</nowiki> Praprem.: Reż.: P. Miśkiewicz. Kr., T. J. Słowackiego 1999.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
−
Wyst. nast.: Reż. i adapt.: M. Bogajewska. Zielona Góra, Lubuski T. im. L. Kruczkowskiego. 2001.
+
===Tomasz Mann===
  
−
# <nowiki>Oko cyklonu. Dialog dzieł literackich. Austria–Niemcy–Szwajcaria. [Szkice literackie]. </nowiki>Wr.: Wrocławskie Wydawn. Oświat. 1999, 107 s. ''Bibl. Austriacka.''
+
<ul>
 +
<li> J. KOPCIŃSKI: Intelektualiści i fryzjerzy. „Teatr” 1998 nr 4, przedr. w tegoż: Którędy do wyjścia ? Wwa 2002 – W. MAJCHEREK: Sprzedać Manna za dowcip. „Teatr” 1998 nr 4.</li>
 +
<li> A. NOWAK: Na przykład Tomasz Mann… „Wiad. Kult.” 1998 nr 9.</li>
 +
<li> M. ZINOWIEC: Tomasz Mann zaczesany. „Sycyna” 1998 nr 6.</li>
 +
<li> W. MAJCHEREK: Ja i mój fryzjer. W: Dramat polski. Interpretacje. Cz. 2. Gdańsk 2001.</li>
 +
</ul>
  
−
Zawartość: Hermann Broch; Franz Kafka; Elias Canetti; Peter Handke; Robert Walser; Günter Grass; Hermann Hesse; Tomasz Mann.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
−
# <nowiki>Imperia i prowincje. O literaturze niemieckojęzycznej i polskiej w dwudziestym wieku. [Szkice]. </nowiki>Wr.: Atut 2000, 347 s.
+
===Dwa ognie===
  
−
Zawartość: Wstęp. – I: Le style c’est le corps (Gottfried Benn); Cień olbrzyma (Franz Kafka); Na krawędzi wyrażalnego (Hermann Broch); Przeciwko śmierci (Elias Canetti); Urosnąć na miarę ogromu (Hermann Hesse); Książe Piechoty (Ernst Jünger); Duchowe formy życia (Tomasz Mann); Przygody metodycznej intuicji (Peter Härtling); Królestwo zapachów (Patrick Süskind); Zatoka ostatniej przemiany (Peter Handke); Człowiek, czyli sługa (Robert Walser); Furie dobosza (Günter Grass). – II: Szaleństwo elementarne (Leopold Buczkowski); Drzewo wiadomości (Wiesław Myśliwski); Wielki cień (Tadeusz Różewicz); Misterium tożsamości (Piotr Bednarski); Bez asekuracji (Tadeusz Siejak); Bunt protein (Dariusz Bitner); Nasz wspólny sen (Jan Drzeżdżon); Punkt na wieży katedry (Wojciech Czerniawski); Potrawy Marka Słyka (Marek Słyk); Ziemia Olgi (Olga Tokarczuk); Zatrat (Janusz Rudnicki); Jedyny kształt śmierci (Andrzej Łuczeńczyk). – III: Dykcja miazgi; Języki prozy; Prozaiczna głębia; Sztuka czy lewatywa?; Prowincja nie dla prowincjuszy; Sen o zaścianku; Słowo o krytyce; Ciało krytyka (Andrzej Falkiewicz); Pisarstwo (Henryk Bereza); Zagłada prozy; Groza pisania; Szkoła czytania; Czyściec literatury; Demon literatury; Spod korca; Kultura nisz; Na styku kultur (Karl Dedecius); Traktat o myśli roślinnej (German Ritz); Kultura domów; Dziupla w kosmosie; Reguły horyzontalne; O pięknej niewiedzy; O brzydkich slowach; Zapach książek; Koniec lata; „Kondensuj pan dialogi”, czyli pisarz wobec teatru; Ekonomizm a mania; Kant tańczy; Świadectwa Krystiana Lupy.
+
<ul>
 +
<li> J. KOPCIŃSKI: Ja to nikt: O „Dwóch ogniach” J. Łukosza. „Teatr” 1997 nr 12, przedr. w tegoż: Którędy do wyjścia? Wwa 2002.</li>
 +
</ul>
  
−
# <nowiki>Śmierć puszczyka. [Utwór dramatyczny]. </nowiki>Praprem.: teatr.: Reż.: I. Dowlasz. Kr.: T. Lud. Scena pod Ratuszem 2000; radiowa: Reż.: W. Modestowicz. Radio 2008. Druk zob. poz. 14.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
−
# <nowiki>Śmierć puszczyka i inne utwory. [Utwory dramatyczne]. Kr.: Księg. Akademicka 2000, 277 s. </nowiki>''Dramat współczesny,'' 9.
+
  
−
<nowiki>Zawartość: Powrót [poz. 10]; Dwa ognie [poz. 8]; Portret</nowiki> grupowy z Casanową<nowiki>; Świetlistość; Tomasz Mann. Monodram [poz. 7]; Śmierć puszczyka [poz. 13].</nowiki>
+
===Grabarz królów===
  
−
# Hauptmann. Scenariusz widowiska teatralnego. „Dialog” 2001 nr 9 s. 5-27. Praprem.: Reż. i adapt.: W. Krzystek. Jelenia Góra, T. im. C.K. Norwida 2001. Przedr. zob. poz. 17.
+
<ul>
 +
<li> W. MAJCHEREK: „Gitlerowskij pisatiel”. „Teatr” 2001 nr 12 [dot. też: Hauptmann].</li>
 +
</ul>
  
−
Przekł.: niem., ros.<nowiki> [wg inf. Autora].</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
−
# The king’s gravedigger. <nowiki>[Przeł. i oprac. jako libretto operowe</nowiki>:] J. Łukosz. Muz.: K. Głowicka. Wyst.: Reż.: J. Łukosz. Londyn, T. Almeida 2001.
+
===Powrót===
  
−
Wyst. inne łączne z L. Øyno: Das hässliche Entlein pt. Nightmares: Reż.: U. Bircher. Lichtenstein, T. Karussell 2011.
+
<ul>
 +
<li> Ł. DREWNIAK: Małe teatry od rzeczy wielkich. „Tyg. Powsz.” 2002 nr 8.</li>
 +
</ul>
  
−
Adapt. monodramu Grabarz królów por. poz. 9. – Nominacja do finału projektu The Genesis Prize for the Opera w londyńskiej Genesis Foundation w 2001.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
−
# Klauzura w kuszetce. Dziennik. Wr.: Atut 2001, 230 s.
+
===Oko cyklonu===
  
−
Zawiera także: Strzał nad Wannsee. (Próba dramatu); Hauptmann. Scenariusz widowiska
+
<ul>
 +
<li> K. POLECHOŃSKI: Kanon na koniec wieku – po niemiecku. „Nowe Książ.” 1999 nr 12.</li>
 +
</ul>
  
−
teatralnego <nowiki>[poz. 15].</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
−
# <nowiki>Lenora. [Powieści]. Wwa: Prószyński i S-ka 2004, 115 s. </nowiki>''Z Żurawiem.''
+
===Imperia i prowincje===
  
−
Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2005.
+
<ul>
 +
<li> K. CZEJAREK. „Języki obce w szkole” 2003 nr 2.</li>
 +
</ul>
  
−
Zawiera: Przygotowania do ślubu; Powrót Telemacha.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
−
# Pasje i kantyleny. Szkice o literaturze niemieckojęzycznej. Pozn.: WP 2005, 253 s. ''Obszary lit. i sztuki.''
+
===Śmierć puszczyka===
  
−
Zawartość: Translacja świętej Jadwigi; Filozof na statku. O polskim wydaniu „Dziennika mojej podróży z roku 1769” Johanna Gottfrieda Herdera; Raje Novalisa, czyli o politycznej niepoprawności romantyzmu. Z okazji nowego polskiego wydania „Heinricha von Ofterdingen”; Wilczyce i owieczki, czyli dialektyka odrzucenia. Postać metresy w dramatach Friedricha Schillera; Postać tragedii <nowiki>(Heinrich Kleist); Duchowe formy życia (Tomasz Mann) [poz. 12]; Wyznania człowieka apolitycznego; Le style </nowiki>c’est le corps (Gottfried Benn<nowiki>) [poz. 12]; Furie dobosza (Günter Grass) [poz. 12]; </nowiki>Cleptes juengeri (Ernst Jünger); Człowiek, czyli sługa (Robert Walser<nowiki>) [poz. 12]; Przygody w znaku Marsa. O „polskich” powieściach Aleksandra </nowiki>Lerneta-Holenii<nowiki>; Na krawędzi wyrażalnego (Hermann Broch) [poz. 12]; Opowieści nowego Don Juana (Peter Handke).</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> K. MYTKOWSKA: Motywy dramatu Jerzego Łukosza pt. „Śmierć puszczyka” „Pedag. Katol.” 2014 nr 1.</li>
 +
</ul>
  
−
# <nowiki>Szeroka woda. [Powieść]. Wwa: Prószyński i S-ka 2005, 135 s. </nowiki>''Z Żurawiem.''
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
−
# <nowiki>Zwarcie. [Utwór dramatyczny]. </nowiki>Praprem.: Reż.: J. Zembrzuski. Wwa, Klub le Madame 2006.
+
  
−
Wyst. nast.: Reż., scenogr. i oprac. muzycz.: J. Zembrzuski. Jelenia Góra, T. im. Norwida 2010.
+
===Hauptmann===
  
−
Przekłady utworów J. Łukosza w antologiach zagranicznych, <nowiki>m.in</nowiki>. niem.: Nach den Gewittern. <nowiki>Ein polnisch-deutsches Lesebuch. [Red.] K.D. Sommer. Göttingen 1995;</nowiki> Verbotene Worte. Eine Anthologie<nowiki>. [Red.] T. </nowiki>Sofronieva. München 2005.
+
<ul>
 +
<li> W. MAJCHEREK: „Gitlerowskij pisatiel”. „Teatr” 2001 nr 12 [dot. też: Grabarz królów].– P. MITZNER: Lustro i lustracja. „Dialog” 2001 nr 9.</li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===Lenora===
  
−
Przekłady
+
<ul>
 +
<li> W. BROWARNY: Przygody psyche. „Odra” 2004 nr 10.</li>
 +
<li> L. BUGAJSKI: „Wszystko się dokonało”. „Twórczość” 2004 nr 10.</li>
 +
<li> D. NOWACKI: Dużo więcej. „Nowe Książ.” 2004 nr 7.</li>
 +
<li> C. POLAK: Śmieszno i straszno. „Gaz. Wybor.” 2004 nr 93.</li>
 +
<li> Ż. NALEWAJK: Na razie wiem tylko tyle, że śmierć jest kobietą. „Czas Kult.” 2004 nr 5/6.</li>
 +
<li> D. WEPS: W poszukiwaniu utraconego „ja”. „Opcje” 2004 nr 3.</li>
 +
</ul>
  
−
# D. Brennecke: Karen Blixen. <nowiki>[Biografia]. </nowiki>Wr.: Wydawn. Dolnośl. 1997, 165 s.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
−
# <nowiki>D. Ploetz: Gabriel Garcia Marquez [Biografia]. </nowiki>Przeł. z niem. J. Łukosz. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 1997, 164 s. ''Ser. Biograficzna''.
+
−
# Legenda o św. Jadwidze = Legende der hl. Hedwig. Oprac. edytorskie i tłum. niem. T. Ehlert. Współpraca nauk. i posł.: W. Mrozowicz. Tłum. pol. J. Łukosz. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 2000, 630 s.
+
  
−
Książka Roku Wrocławskich Promocji Dobrych Książek w 2001. – Zawiera tekst w jęz. średniowysokoniem., niem., pol. oraz faksymile „Kodeksu hornigowskiego”.
+
===Pasje i kantyleny===
  
−
# H. Vormweg<nowiki>: Günter Grass. [</nowiki>Biografia]. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 2000, 181 s.
+
<ul>
−
# A. Lenert-Holenia: Mars w znaku Barana. Przeł. i posł. opatrzył J. Łukosz. Wr.: Atut 2002, 219 s. ''Bibl. Austriacka'', t. 16.
+
<li> M. GRABOWSKA. „Studia Niemcoznawcze” 2007 t. 36 s. 668-670.</li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===Szeroka woda===
  
−
Zob. też Twórczość poz 9.
+
<ul>
 +
<li> M. MIZURO: Szczęśliwe dziadostwo. „Nowe Książ.” 2005 nr 12.</li>
 +
<li> D. NOWACKI: Przemiana inżyniera. „Twórczość” 2005 nr 12.</li>
 +
<li> R. WIŚNIEWSKI: Kilka krętych kilwaterów na szerokiej wodzie. „Studium” 2005 nr 6, toż „Pomosty” 2006 t. 11.</li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 +
</div id='secondary'>
  
 +
<div class='author'>Barbara Marzęcka</div>
  
−
Praca redakcyjna
+
</div> <!-- all -->
−
 
+
−
<nowiki>1. Günter Grass w krytyce polskiej. [Szkice]. Red.: N. </nowiki>Honsza, J. Łukosz. Wr: Wydawn. UWr. 1988, 130 s. ''Acta Univ. Wratisl. Germanica Wratisl.,'' 74.
+
−
 
+
−
 
+
−
 
+
−
 
+
−
 
+
−
OPRACOWANIA (wybór)
+
−
 
+
−
Inf.: Monika Muskała, 2011. – Wywiady: Autobiografią jest każde pisanie. Rozm. M. Nogaj. „Gaz. Wybor.” 2005 nr 182, dod. „Wrocław”; Warto było, ale wystarczy. Rozm. A. Szurek. „Not. Teatr.” 2006 nr 39/40; Człowiek, który zapomniał. Rozm. I. Klementowska. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 174 dod. „Duży Format” nr 34.
+
−
 
+
−
Ogólne: B. PAPROCKA-PODLASIAK: Mit artysty w dramatach J. Łukosza. W: Światy przedstawione. Tor. 2006. – J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4. – P. KACZOROWSKI: Narracyjne śnienie J. Łukosza. W: Rozkład jazdy. Wr. 2012.
+
−
 
+
−
Dziedzictwo (poz. 1): L. BUGAJSKI: Poprzez siebie. „Pis. Lit.-Artyst<nowiki>.” 1986 nr 11/12 [m.in. dot. J. </nowiki>Łukosza]. – G. KOCH: Jedyna prawdziwość. „Życie Lit.” 1986 nr 5. – M. ŚWIERGOCKI. „Odgłosy” 1986 nr 50. – M. CEBO: Z kawałków rozbitego lustra. „Tyg. Kult.” 1987 nr 2. – J. KUROWICKI. „Spr. i Ludzie” 1987 nr 39. – A. DĄBROWSKI. „Okolice” 1988 nr 11. – M. JENTYS: Prywatność nie znaczy prywata. (W dyskusji o młodej literaturze). „Kierunki” 1988 nr 50, przedr. ze zmien. podtyt. (O inne wartości w literaturze) w tejże: <nowiki>I światłem być, i źrenicą. Wwa 1990 [m.in. dot. J.</nowiki> Łukosza].
+
−
 
+
−
Języki prozy (poz. 2): H. Bereza: Potencja. Czytane w maszynopisie. „Twórczość” 1986 nr 8, przedr. w tegoż: Obroty. Wwa 1996 – J. LEJMAN: Literatura i Lebenswelt<nowiki>. „Akcent” 1991 nr 1. – W. SADKOWSKI: Alchemia słowa tłumaczonego. „Lit. na Świecie” 1991 nr 6. – J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4 [dot. też: Byt bytujący].</nowiki>
+
−
 
+
−
Afgański romans (poz. 4): I. IWASIÓW: Marzenia we śnie i na jawie. „Nowe Książ.” 1997 nr 12, przedr. zmien. pt.: Sny-fabuły J. Łukosza – wędrówki z daleka od jawy. W: Oniryczne tematy i konwencje w literaturze polskiej XX wieku. Tor. 1999. – R. KOZIOŁEK: Rozpruty romans. „FA-art.” 1998 nr 1/2. – M. TARNOGÓRSKA: Epika wyobraźni. „Odra” 1998 nr 2.
+
−
 
+
−
Czarna kolia (poz. 5): H. BEREZA: Niemieckość (powieści J.Ł). „Twórczość” <nowiki>1991 nr 10. – L. BUGAJSKI: Maskarada. „Twórczość” 1992 nr 11. – J. DRZEWUCKI. Sen szczura. „Rzeczpospolita” 2000 nr 30 [dot. wyd. 2 pt. Szczurołap z Ratyzbony].</nowiki>
+
−
 
+
−
Byt bytujący (poz. 6): <nowiki>J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4 [dot. też: Języki prozy].</nowiki>
+
−
 
+
−
Tomasz Mann (poz. 7): J. KOPCIŃSKI: Intelektualiści i fryzjerzy. „Teatr” 1998 nr 4, przedr. w tegoż: Którędy do wyjścia ? Wwa 2002 – W. MAJCHEREK: Sprzedać Manna za dowcip. „Teatr” 1998 nr 4. – A. NOWAK: Na przykład Tomasz Mann… „Wiad. Kult.” 1998 nr 9. – M. ZINOWIEC: Tomasz Mann zaczesany. „Sycyna” 1998 nr 6. – W. MAJCHEREK: Ja i mój fryzjer. W: Dramat polski. Interpretacje. Cz. 2. Gdańsk 2001.
+
−
 
+
−
Dwa ognie (poz. 8): J. KOPCIŃSKI: Ja to nikt: O „Dwóch ogniach” J. Łukosza. „Teatr” 1997 nr 12, przedr. w tegoż: Którędy do wyjścia? Wwa 2002.
+
−
 
+
−
Grabarz królów (poz. 9): W. MAJCHEREK: „Gitlerowskij pisatiel<nowiki>”. „Teatr” 2001 nr 12 [dot. też: Hauptmann].</nowiki>
+
−
 
+
−
Powrót (poz. 10): Ł. DREWNIAK: Małe teatry od rzeczy wielkich. „Tyg. Powsz.” 2002 nr 8.
+
−
 
+
−
Oko cyklonu (poz. 11): K. POLECHOŃSKI: Kanon na koniec wieku – po niemiecku. „Nowe Książ.” 1999 nr 12.
+
−
 
+
−
Imperia i prowincje (poz. 12): K. CZEJAREK. „Języki obce w szkole” 2003 nr 2.
+
−
 
+
−
Śmierć puszczyka (poz. 13): K. MYTKOWSKA: Motywy dramatu Jerzego Łukosza pt. „Śmierć puszczyka” „Pedag. Katol.” 2014 nr 1.
+
−
 
+
−
Hauptmann (poz. 15): W. MAJCHEREK: „Gitlerowskij pisatiel<nowiki>”. „Teatr” 2001 nr 12 [dot. też: Grabarz królów].– P. MITZNER: Lustro i lustracja. „Dialog” 2001 nr 9.</nowiki>
+
−
 
+
−
Lenora (poz. 18): W. BROWARNY: Przygody psyche. „Odra” 2004 nr 10. – L. BUGAJSKI: „Wszystko się dokonało”. „Twórczość” 2004 nr 10. – D. NOWACKI: Dużo więcej. „Nowe Książ.” 2004 nr 7. – C. POLAK: Śmieszno i straszno. „Gaz. Wybor.” 2004 nr 93. – Ż. NALEWAJK: Na razie wiem tylko tyle, że śmierć jest kobietą. „Czas Kult.” 2004 nr 5/6. – D. WEPS: W poszukiwaniu utraconego „ja”. „Opcje” 2004 nr 3.
+
−
 
+
−
Pasje i kantyleny (poz. 19): M. GRABOWSKA. „Studia Niemcoznawcze” 2007 t. 36 s. 668-670.
+
−
 
+
−
Szeroka woda (poz. 20): M. MIZURO: Szczęśliwe dziadostwo. „Nowe Książ.” 2005 nr 12. – D. NOWACKI: Przemiana inżyniera. „Twórczość” 2005 nr 12. – R. WIŚNIEWSKI: Kilka krętych kilwaterów na szerokiej wodzie. „Studium” 2005 nr 6, toż „Pomosty” 2006 t. 11.
+
−
 
+
−
<div align="right">Barbara Marzęcka</div>
+

Wersja z 01:50, 3 mar 2017

ur. 1958

Pseud.: Johann David Keevus.

Prozaik, dramaturg, krytyk literacki, tłumacz.

Spis treści

BIOGRAM

Urodzony 17 stycznia 1958 we Wrocławiu; syn Tadeusza Łukosza, nauczyciela akademickiego, i Eleonory z domu Siomiak. Uczęszczał do liceum ogólnokształcącego we Wrocławiu. Następnie studiował germanistykę na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.). W 1980 uzyskał magisterium i do 1981 pracował jako nauczyciel języka niemieckiego w Szkole Podstawowej nr 6 w Oławie, a następnie został zatrudniony w Instytucie Filologii Germańskiej UWr. (pracował tu do 2007, z przerwą w 1988-97). W 1980 debiutował jako prozaik opowiadaniem pt Żylina, opublikowanym w miesięczniku „Odra” (nr 7/8); z pismem tym współpracował następnie z przerwami do 2007, ogłaszając na jego łamach prozę, recenzje i przekłady z literatury niemieckojęzycznej. Nadto drukował w tym czasie w „Życiu Literackim” (1981-86) i „Twórczości” (1982-2007, z przerwami). Współpracował także jako redaktor z Wydawnictwem Dolnośląskim i „Notatnikiem Teatralnym”. W 1987 doktoryzował się na UWr. na podstawie rozprawy Terapia jako duchowa forma życia. Ja diaryczne Tomasza Manna (O „Dziennikach” z lat 1918-1921 i 1933-1946). W latach dziewięćdziesiątych przebywał na stypendiach zagranicznych m in. na zaproszenie Deutscher Akademischer Austausch Dienst (DAAD), Fundacji R. Boscha, austriackiego Ministerstwa Edukacji i Sztuki, Fundacji Kultury Pro Helvetia, Komisji Europejskiej, niemieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W 1995 debiutował jako dramatopisarz, ogłaszając w miesięczniku „Dialog” (nr 11) sztukę pt. Tomasz Mann. W 1996 został członkiem SPP. W 1996-97 otrzymywał stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i pracował jako dramaturg rezydent w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie. Kilkakrotnie przebywał w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych w Europäisches Übersetzer-Kollegium Nordrhein-Westfalen w Straelen. Uczestniczył w licznych polsko-niemieckich projektach literackich (m.in. projekcie Odra-Ren). Prozę, artykuły, tłumaczenia drukował w tym czasie na łamach wielu czasopism, m.in. w „Regionach” (1991-98), „Dialogu” (1995-97, 2001, 2003, 2007) „Sycynie (1995-98), „Teatrze” (1996, 1999, 2000-03) i „Gazecie Wyborczej” (2000-05) oraz w pismach niemieckojęzycznych, m.in. „Manuskripte”, „Arbitrium” i „Podium”. W 2003 został członkiem Polskiego PEN Clubu. Od 2007 poważnie choruje.

W 1987 zawarł związek małżeński z Moniką Muskałą, tłumaczką literatury niemieckiej (rozwód w 1995). Mieszka we Wrocławiu.

TWÓRCZOŚĆ

  1. Dziedzictwo. [Opowiadania]. Wwa: Iskry 1986, 117 s.

    2. Nagroda im. W. Pietrzaka w 1986, Nagroda Artyst. Młodych im. S. Wyspiańskiego w 1987.

    Zawartość: Kula (Interludium); Pouczenie o triumfie; Dziedzictwo.

  2. Języki prozy. [Studium]. Wwa: MAW 1989, 172 s.
  3. Terapia jako duchowa forma życia. „Ja” diaryczne Tomasza Manna. Wr.: Wydawn. UWr. 1990, 109 s. Acta Univ.Wratisl., 1159, Germanica Wratisl., 84

    4. Rozprawa doktorska

  4. Afgański romans. Jedno życie, czyli wędrówka dusz. [Powieść]. Powst. 1992. Wyd. Wstęp: L. Bugajski. Wwa: PIW 1997, 241 s. Nowa Proza Pol.

    5. Nagroda im. E. Stachury w 1992.

  5. Czarna kolia. Dzieje klątwy. [Powieść]. Rękopis spolszczył … Pozn.: Kantor Wydawn. SAWW 1992, 191 s. Wyd. 2 popraw. pt. Szczurołap z Ratyzbony. Wr.: Atut 1999, 228 s.

    6. Wyd. 1 podp. pseud.: Johann David Keevus. – Nagroda Dolnośląski Brylant Roku 1999.

    Przekł. litew. wyd. 1. (Inf. Autora).

  6. Byt bytujący. Esej o prozie. Wr.: Wydawn. UWr. 1994, 121 s.
  7. Tomasz Mann. Sztuka w dwóch aktach. „Dialog” 1995 nr 11 s. 5-28. Praprem.: teatr.: Reż.: A. Berlin. Bydg., T. Pol., Wwa, T. Ochoty 1998 (spektakl wyprodukowany wspólnie); radiowa: Reż.: W. Modestowicz. Radio 2006. Przedr. zob. poz. 14.

    8. Wyst. nast.: Reż.: K. Orzechowski. Kr., Stary T. 1999.

    Przekł. niem.: „Der Erwählte. Ein Hörspiel über Thomas Mann". Wien 1998.

  8. Dwa ognie (Tadeuszowi Różewiczowi). [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1996 nr 9 s. 5-37. Przedr. zob. poz. 14.
  9. Grabarz królów. Monodram. „Dialog” 1997 nr 8 s. 34-42. Praprem.: teatr.: Reż.: M. Kocur. Pozn., Stow. Teatr. Antrakt 2001 (wykonanie: J. Stolarski); radiowa: Reż. W. Modestowicz. Radio 2007. Por. poz. 16.

    10. Przekł.: ang.: zob. poz. 16. – niem.: Der Königliche Totengräber. [Przeł.] K. Gruda. Wiesbaden 1998; [Przeł.] K. Gruda. W: Den Stygge Andungen, Genomgnom. Kr. 2011. Wyst.: Reż.: W. Küppers. Düsseldorf 2000; wyst. nast.: Reż.: P. Hanslik. Adapt. dwujęzyczna: C. Kresak. Wyst. Zgorzelec, Goerlitzer Szene in Salon „Zgorzelec” 2003.

  10. Powrót. [Utwór dramatyczny]. „Twórczość” 1998 nr 3 s. 10-42. Przedr. zob. poz. 14. Praprem.: Reż.: P. Miśkiewicz. Kr., T. J. Słowackiego 1999.

    11. Wyst. nast.: Reż. i adapt.: M. Bogajewska. Zielona Góra, Lubuski T. im. L. Kruczkowskiego. 2001.

  11. Oko cyklonu. Dialog dzieł literackich. Austria–Niemcy–Szwajcaria. [Szkice literackie]. Wr.: Wrocławskie Wydawn. Oświat. 1999, 107 s. Bibl. Austriacka.

    12. Zawartość: Hermann Broch; Franz Kafka; Elias Canetti; Peter Handke; Robert Walser; Günter Grass; Hermann Hesse; Tomasz Mann.

  12. Imperia i prowincje. O literaturze niemieckojęzycznej i polskiej w dwudziestym wieku. [Szkice]. Wr.: Atut 2000, 347 s.

    13. Zawartość: Wstęp. – I: Le style c’est le corps (Gottfried Benn); Cień olbrzyma (Franz Kafka); Na krawędzi wyrażalnego (Hermann Broch); Przeciwko śmierci (Elias Canetti); Urosnąć na miarę ogromu (Hermann Hesse); Książe Piechoty (Ernst Jünger); Duchowe formy życia (Tomasz Mann); Przygody metodycznej intuicji (Peter Härtling); Królestwo zapachów (Patrick Süskind); Zatoka ostatniej przemiany (Peter Handke); Człowiek, czyli sługa (Robert Walser); Furie dobosza (Günter Grass). – II: Szaleństwo elementarne (Leopold Buczkowski); Drzewo wiadomości (Wiesław Myśliwski); Wielki cień (Tadeusz Różewicz); Misterium tożsamości (Piotr Bednarski); Bez asekuracji (Tadeusz Siejak); Bunt protein (Dariusz Bitner); Nasz wspólny sen (Jan Drzeżdżon); Punkt na wieży katedry (Wojciech Czerniawski); Potrawy Marka Słyka (Marek Słyk); Ziemia Olgi (Olga Tokarczuk); Zatrat (Janusz Rudnicki); Jedyny kształt śmierci (Andrzej Łuczeńczyk). – III: Dykcja miazgi; Języki prozy; Prozaiczna głębia; Sztuka czy lewatywa?; Prowincja nie dla prowincjuszy; Sen o zaścianku; Słowo o krytyce; Ciało krytyka (Andrzej Falkiewicz); Pisarstwo (Henryk Bereza); Zagłada prozy; Groza pisania; Szkoła czytania; Czyściec literatury; Demon literatury; Spod korca; Kultura nisz; Na styku kultur (Karl Dedecius); Traktat o myśli roślinnej (German Ritz); Kultura domów; Dziupla w kosmosie; Reguły horyzontalne; O pięknej niewiedzy; O brzydkich slowach; Zapach książek; Koniec lata; „Kondensuj pan dialogi”, czyli pisarz wobec teatru; Ekonomizm a mania; Kant tańczy; Świadectwa Krystiana Lupy.

  13. Śmierć puszczyka. [Utwór dramatyczny]. Praprem.: teatr.: Reż.: I. Dowlasz. Kr.: T. Lud. Scena pod Ratuszem 2000; radiowa: Reż.: W. Modestowicz. Radio 2008. Druk zob. poz. 14.
  14. Śmierć puszczyka i inne utwory. [Utwory dramatyczne]. Kr.: Księg. Akademicka 2000, 277 s. Dramat współczesny, 9.

    15. Zawartość: Powrót [poz. 10]; Dwa ognie [poz. 8]; Portret grupowy z Casanową; Świetlistość; Tomasz Mann. Monodram [poz. 7]; Śmierć puszczyka [poz. 13].

  15. Hauptmann. Scenariusz widowiska teatralnego. „Dialog” 2001 nr 9 s. 5-27. Praprem.: Reż. i adapt.: W. Krzystek. Jelenia Góra, T. im. C.K. Norwida 2001. Przedr. zob. poz. 17.

    16. Przekł.: niem., ros. [wg inf. Autora].

  16. The king’s gravedigger. [Przeł. i oprac. jako libretto operowe:] J. Łukosz. Muz.: K. Głowicka. Wyst.: Reż.: J. Łukosz. Londyn, T. Almeida 2001.

    17. Wyst. inne łączne z L. Øyno: Das hässliche Entlein pt. Nightmares: Reż.: U. Bircher. Lichtenstein, T. Karussell 2011.

    Adapt. monodramu Grabarz królów por. poz. 9. – Nominacja do finału projektu The Genesis Prize for the Opera w londyńskiej Genesis Foundation w 2001.

  17. Klauzura w kuszetce. Dziennik. Wr.: Atut 2001, 230 s.

    18. Zawiera także: Strzał nad Wannsee. (Próba dramatu); Hauptmann. Scenariusz widowiska

    teatralnego [poz. 15].

  18. Lenora. [Powieści]. Wwa: Prószyński i S-ka 2004, 115 s. Z Żurawiem.

    19. Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2005.

    Zawiera: Przygotowania do ślubu; Powrót Telemacha.

  19. Pasje i kantyleny. Szkice o literaturze niemieckojęzycznej. Pozn.: WP 2005, 253 s. Obszary lit. i sztuki.

    20. Zawartość: Translacja świętej Jadwigi; Filozof na statku. O polskim wydaniu „Dziennika mojej podróży z roku 1769” Johanna Gottfrieda Herdera; Raje Novalisa, czyli o politycznej niepoprawności romantyzmu. Z okazji nowego polskiego wydania „Heinricha von Ofterdingen”; Wilczyce i owieczki, czyli dialektyka odrzucenia. Postać metresy w dramatach Friedricha Schillera; Postać tragedii (Heinrich Kleist); Duchowe formy życia (Tomasz Mann) [poz. 12]; Wyznania człowieka apolitycznego; Le style c’est le corps (Gottfried Benn) [poz. 12]; Furie dobosza (Günter Grass) [poz. 12]; Cleptes juengeri (Ernst Jünger); Człowiek, czyli sługa (Robert Walser) [poz. 12]; Przygody w znaku Marsa. O „polskich” powieściach Aleksandra Lerneta-Holenii; Na krawędzi wyrażalnego (Hermann Broch) [poz. 12]; Opowieści nowego Don Juana (Peter Handke).

  20. Szeroka woda. [Powieść]. Wwa: Prószyński i S-ka 2005, 135 s. Z Żurawiem.
  21. Zwarcie. [Utwór dramatyczny]. Praprem.: Reż.: J. Zembrzuski. Wwa, Klub le Madame 2006.

    22. Wyst. nast.: Reż., scenogr. i oprac. muzycz.: J. Zembrzuski. Jelenia Góra, T. im. Norwida 2010.

    Przekłady utworów J. Łukosza w antologiach zagranicznych, m.in. niem.: Nach den Gewittern. Ein polnisch-deutsches Lesebuch. [Red.] K.D. Sommer. Göttingen 1995; Verbotene Worte. Eine Anthologie. [Red.] T. Sofronieva. München 2005.

Przekłady

  1. D. Brennecke: Karen Blixen. [Biografia]. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 1997, 165 s.
  2. D. Ploetz: Gabriel Garcia Marquez [Biografia]. Przeł. z niem. J. Łukosz. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 1997, 164 s. Ser. Biograficzna.
  3. Legenda o św. Jadwidze Legende der hl. Hedwig. Oprac. edytorskie i tłum. niem. T. Ehlert. Współpraca nauk. i posł.: W. Mrozowicz. Tłum. pol. J. Łukosz. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 2000, 630 s.

    4. Książka Roku Wrocławskich Promocji Dobrych Książek w 2001. – Zawiera tekst w jęz. średniowysokoniem., niem., pol. oraz faksymile „Kodeksu hornigowskiego”.

  4. H. Vormweg: Günter Grass. [Biografia]. Wr.: Wydawn. Dolnośl. 2000, 181 s.
  5. A. Lenert-Holenia: Mars w znaku Barana. Przeł. i posł. opatrzył J. Łukosz. Wr.: Atut 2002, 219 s. Bibl. Austriacka, t. 16.

    6. Zob. też Twórczość poz 9.

Praca redakcyjna

  1. Günter Grass w krytyce polskiej. [Szkice]. Red.: N. Honsza, J. Łukosz. Wr: Wydawn. UWr. 1988, 130 s. Acta Univ. Wratisl. Germanica Wratisl., 74.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Inf.: Monika Muskała, 2011.
  • Wywiady: Autobiografią jest każde pisanie. Rozm. M. Nogaj. „Gaz. Wybor.” 2005 nr 182, dod. „Wrocław”; Warto było, ale wystarczy. Rozm. A. Szurek. „Not. Teatr.” 2006 nr 39/40; Człowiek, który zapomniał. Rozm. I. Klementowska. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 174 dod. „Duży Format” nr 34.

Powrót na górę↑

Ogólne

  • B. PAPROCKA-PODLASIAK: Mit artysty w dramatach J. Łukosza. W: Światy przedstawione. Tor. 2006.
  • J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4.
  • P. KACZOROWSKI: Narracyjne śnienie J. Łukosza. W: Rozkład jazdy. Wr. 2012.

Powrót na górę↑

Dziedzictwo

  • L. BUGAJSKI: Poprzez siebie. „Pis. Lit.-Artyst.” 1986 nr 11/12 [m.in. dot. J. Łukosza].
  • G. KOCH: Jedyna prawdziwość. „Życie Lit.” 1986 nr 5.
  • M. ŚWIERGOCKI. „Odgłosy” 1986 nr 50.
  • M. CEBO: Z kawałków rozbitego lustra. „Tyg. Kult.” 1987 nr 2.
  • J. KUROWICKI. „Spr. i Ludzie” 1987 nr 39.
  • A. DĄBROWSKI. „Okolice” 1988 nr 11.
  • M. JENTYS: Prywatność nie znaczy prywata. (W dyskusji o młodej literaturze). „Kierunki” 1988 nr 50, przedr. ze zmien. podtyt. (O inne wartości w literaturze) w tejże: I światłem być, i źrenicą. Wwa 1990 [m.in. dot. J. Łukosza].

Powrót na górę↑

Języki prozy

  • H. Bereza: Potencja. Czytane w maszynopisie. „Twórczość” 1986 nr 8, przedr. w tegoż: Obroty. Wwa 1996 – J. LEJMAN: Literatura i Lebenswelt. „Akcent” 1991 nr 1.
  • W. SADKOWSKI: Alchemia słowa tłumaczonego. „Lit. na Świecie” 1991 nr 6.
  • J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4 [dot. też: Byt bytujący].

Powrót na górę↑

Afgański romans

  • I. IWASIÓW: Marzenia we śnie i na jawie. „Nowe Książ.” 1997 nr 12, przedr. zmien. pt.: Sny-fabuły J. Łukosza – wędrówki z daleka od jawy. W: Oniryczne tematy i konwencje w literaturze polskiej XX wieku. Tor. 1999.
  • R. KOZIOŁEK: Rozpruty romans. „FA-art.” 1998 nr 1/2.
  • M. TARNOGÓRSKA: Epika wyobraźni. „Odra” 1998 nr 2.

Powrót na górę↑

Czarna kolia

  • H. BEREZA: Niemieckość (powieści J.Ł). „Twórczość” 1991 nr 10.
  • L. BUGAJSKI: Maskarada. „Twórczość” 1992 nr 11.
  • J. DRZEWUCKI. Sen szczura. „Rzeczpospolita” 2000 nr 30 [dot. wyd. 2 pt. Szczurołap z Ratyzbony].

Powrót na górę↑

Byt bytujący

  • J. FRANCZAK: Rewolucja, realizm, retoryka. „Kresy” 2008 nr 4 [dot. też: Języki prozy].

Powrót na górę↑

Tomasz Mann

  • J. KOPCIŃSKI: Intelektualiści i fryzjerzy. „Teatr” 1998 nr 4, przedr. w tegoż: Którędy do wyjścia ? Wwa 2002 – W. MAJCHEREK: Sprzedać Manna za dowcip. „Teatr” 1998 nr 4.
  • A. NOWAK: Na przykład Tomasz Mann… „Wiad. Kult.” 1998 nr 9.
  • M. ZINOWIEC: Tomasz Mann zaczesany. „Sycyna” 1998 nr 6.
  • W. MAJCHEREK: Ja i mój fryzjer. W: Dramat polski. Interpretacje. Cz. 2. Gdańsk 2001.

Powrót na górę↑

Dwa ognie

  • J. KOPCIŃSKI: Ja to nikt: O „Dwóch ogniach” J. Łukosza. „Teatr” 1997 nr 12, przedr. w tegoż: Którędy do wyjścia? Wwa 2002.

Powrót na górę↑

Grabarz królów

  • W. MAJCHEREK: „Gitlerowskij pisatiel”. „Teatr” 2001 nr 12 [dot. też: Hauptmann].

Powrót na górę↑

Powrót

  • Ł. DREWNIAK: Małe teatry od rzeczy wielkich. „Tyg. Powsz.” 2002 nr 8.

Powrót na górę↑

Oko cyklonu

  • K. POLECHOŃSKI: Kanon na koniec wieku – po niemiecku. „Nowe Książ.” 1999 nr 12.

Powrót na górę↑

Imperia i prowincje

  • K. CZEJAREK. „Języki obce w szkole” 2003 nr 2.

Powrót na górę↑

Śmierć puszczyka

  • K. MYTKOWSKA: Motywy dramatu Jerzego Łukosza pt. „Śmierć puszczyka” „Pedag. Katol.” 2014 nr 1.

Powrót na górę↑

Hauptmann

  • W. MAJCHEREK: „Gitlerowskij pisatiel”. „Teatr” 2001 nr 12 [dot. też: Grabarz królów].– P. MITZNER: Lustro i lustracja. „Dialog” 2001 nr 9.

Powrót na górę↑

Lenora

  • W. BROWARNY: Przygody psyche. „Odra” 2004 nr 10.
  • L. BUGAJSKI: „Wszystko się dokonało”. „Twórczość” 2004 nr 10.
  • D. NOWACKI: Dużo więcej. „Nowe Książ.” 2004 nr 7.
  • C. POLAK: Śmieszno i straszno. „Gaz. Wybor.” 2004 nr 93.
  • Ż. NALEWAJK: Na razie wiem tylko tyle, że śmierć jest kobietą. „Czas Kult.” 2004 nr 5/6.
  • D. WEPS: W poszukiwaniu utraconego „ja”. „Opcje” 2004 nr 3.

Powrót na górę↑

Pasje i kantyleny

  • M. GRABOWSKA. „Studia Niemcoznawcze” 2007 t. 36 s. 668-670.

Powrót na górę↑

Szeroka woda

  • M. MIZURO: Szczęśliwe dziadostwo. „Nowe Książ.” 2005 nr 12.
  • D. NOWACKI: Przemiana inżyniera. „Twórczość” 2005 nr 12.
  • R. WIŚNIEWSKI: Kilka krętych kilwaterów na szerokiej wodzie. „Studium” 2005 nr 6, toż „Pomosty” 2006 t. 11.

Powrót na górę↑

Barbara Marzęcka
Źródło „https://ppibl.ibl.waw.pl/mediawiki/index.php?title=Jerzy_%C5%81UKOSZ&oldid=2910”

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Jerzy ŁUKOSZ
Nawigacja
Narzędzia