Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "'''ŻELAZNY Jerzy''' '''ur. 1933''' Pseud.: Agata; B.Sęk; JotŻet; Kuba z Karloty; Tomasz Zabrocki; Ziutek. Prozaik. Urodzony 10 stycznia 1933 we wsi Ciche niedal...")
 
Linia 1: Linia 1:
'''ŻELAZNY Jerzy'''
+
<div id="shortDescription">
 +
<p>ur. 1933</p>
 +
<p>Pseud.: Agata; B.Sęk; JotŻet; Kuba z Karloty; Tomasz Zabrocki; Ziutek.</p>
 +
<p>Prozaik.</p>
 +
</div id='shortDescription'>
  
'''ur. 1933'''
+
<div class='all'>
 +
<div class='biogram'>
 +
==BIOGRAM==
 +
<p>Urodzony 10 stycznia 1933 we wsi Ciche niedaleko Brodnicy; syn Bronisława Żelaznego, rzemieślnika budowlanego, i Konstancji z domu Dudalskiej. W 1948 rozpoczął naukę w Liceum Pedagogicznym w Grudziądzu. W tymże roku podjął też pierwsze próby literackie, publikując fragmenty opowiadania ''Powiedz prawdę'' w toruńskim dodatku do „Głosu Pomorza” pt. „Mały Gryf”. Należał do ZMP. Po zdaniu matury w 1952 pracował przez rok jako nauczyciel języka polskiego najpierw w Grudziądzu, a potem w Słupsku. Następnie odbywał zasadniczą służbę wojskową w Wałczu, w czasie jej trwania w 1954-55 publikował opowiadania w gazecie Pomorskiego Okręgu Wojskowego „Żołnierz LWP”. W 1955 zaczął studiować polonistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu. W tym czasie działał w ZSP, pełnił funkcję przewodniczącego Rady Uczelnianej UMK. W 1956-57 był członkiem studenckiej grupy literackiej Helikon oraz członkiem zespołu redakcyjnego jednodniówki „Helikon”. Pisał też artykuły do tygodnika „Pomorze” i felietony do „Głosu Uczelni”. W 1959 przerwał studia. Do 1960 pracował na stanowisku głównego księgowego w państwowym gospodarstwie rolnym (PGR) w powiecie białogardzkim. W 1960-63 kierował Wydziałem Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Człuchowie (Koszalińskie). Następnie przeniósł się do Sławna, gdzie był kierownikiem Powiatowego Domu Kultury, a potem Powiatowej Poradni Pracy Kulturalno-Oświatowej. Napisał kilka prac popularno-naukowych dotyczących organizacji życia i zagospodarowania tzw. Ziem Odzyskanych (powiatu człuchowskiego). W 1967-70 uczestniczył w zajęciach przygotowujących do pracy z amatorskim ruchem teatralnym – Studium Teatralnego przy Centralnym Ośrodku Metodyki Kultury Ministerstwa Kultury i Sztuki w Warszawie. W 1970 zamieszkał w Polanowie (obecnie pow. koszaliński), gdzie do 1990 prowadził Miejski Dom Kultury. Przez wiele lat był reżyserem w teatrze amatorskim, opracowywał scenariusze widowisk poetyckich (kilkakrotnie nagradzanych na konkursach i przeglądach ogólnopolskich). Zdobył też wiele nagród w konkursach literackich na utwory prozatorskie. Felietony, opowiadania, fragmenty powieści zamieszczał w pismach: „Głos Pomorza” (1976-84, z przerwami, 1988-91), „Profile Kultury” (1982-84), „Morze i Ziemia” (1983), „Pobrzeże” (1989), „Akcent” (1990), „Zbliżenia” (1991-92), „Autograf” (1988, 2005). W 1986 został członkiem ZLP; działał w koszalińskim Oddziale Związku. W 1990-92 uczył języka polskiego w Szkole Podstawowej w Polanowie. W 1992-95 współpracował z dziennikiem „Głos Koszaliński” (podp. m.in.: JotŻet, Ziutek). W 1990 został członkiem Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (SdRP). W 1991 kandydował bez powodzenia w wyborach na senatora RP w województwie koszalińskim z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD). Od 1995 do przejścia na emeryturę w 2000 pracował w Urzędzie Miejskim w Polanowie najpierw jako inspektor, a potem dyrektor Zespołu Ekonomiczno-Administracyjnego Oświaty. W 1998-2007 redagował i wydawał lokalny miesięcznik „Echo Polanowskich Wzgórz” (podp. m.in.: Agata, Kuba z Karloty). W tym czasie był też członkiem zespołu czasopisma koszalińskiego „Gazeta Ziemska” oraz współpracownikiem lokalnego pisma społeczno-kulturalnego pt. „Miesięcznik”. Drukował także na łamach czasopism ogólnopolskich: „Sycyny” (1996-98) i „Wiadomości Kulturalnych” (1997). Opublikował ok. 100 opowiadań w czasopismach erotycznych, m.in. w miesięczniku „Seksrety” (podp. pseud. Tomasz Zabrocki) oraz w piśmie „Erotyka w Literaturze i w Życiu” (1993-95). W 1999-2003 pełnił funkcję prezesa Oddziału Koszalińskiego ZLP. Wyróżniony m.in. odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1975), Zasłużony dla woj. Koszalińskiego (1977), Złotym Krzyżem Zasługi (1985) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2004).</p>
 +
<p>W 1958 zawarł związek małżeński z Alicją Gołębiowską; ma dwie córki: Roksanę (ur. 1959) i Marzenę (ur. 1960). Mieszka w Polanowie.</p>
 +
</div> <!-- biogram -->
  
Pseud.: Agata; B.Sęk; JotŻet; Kuba z Karloty; Tomasz Zabrocki; Ziutek.
+
<span id='tworczosc'></span><div id='primary'>
  
Prozaik.
+
==TWÓRCZOŚĆ==
 +
<ol>
  
 +
<li> [[#Miasteczko pod wąsem|Miasteczko pod wąsem]]. [Powieść]. Powst. 1981. Pozn.: WP 1986, 158 s.</li>
 +
<p class='comment'>I nagroda w konkursie literackim WP i Wydz. Kultury i Sztuki oraz Oddz. ZLP w Koszalinie w 1981.</p>
 +
<li> [[#Taniec błaznów|Taniec błaznów]]. [Powieść]. Wwa: Iskry 1984, 261 s.</li>
 +
<p class='comment'>III nagroda w ogólnopolskim konkursie Wydawn. Iskry na debiut prozatorski w 1982.</p>
 +
<li> [[#Wygnańcy Ewy|Wygnańcy Ewy]]. Powieść. Powst. 1988. Koszalin: Woj. Bibl. Publiczna 1996, 94 s.</li>
 +
<p class='comment'>Tytuł pierwotny: Wielka Niedźwiedzica. – I nagroda w regionalnym konkursie lit. na utwór prozą, ogł. przez Wydz. Kultury i Sztuki urzędów woj. w Koszalinie i Słupsku, Oddz. ZLP w Koszalinie, WM w Gdańsku w 1988.</p>
 +
<li> [[#Zgubić cień|Zgubić cień]]. [Powieść]. Gdańsk: WM 1988, 193 s.</li>
 +
<p class='comment'>III nagroda w regionalnym konkursie lit. na utwór prozą, ogł. przez Wydz. Kultury i Sztuki urzędów woj. w Koszalinie i Słupsku w 1986.</p>
 +
<li> [[#Szkoda lata|Szkoda lata]]. [Opowiadania]. Koszalin: Woj. Bibl. Publiczna 1998, 94 s.</li>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Pierożki z kapustą i grzybkami; Niech przyjedzie wnuk; Anna Pogodna; Podpalacze; A mnie jest szkoda lata; Dziewczyna z bindugi; Mały biały domek; Runął w głąb.</p>
 +
<li> [[#Ucieczka na kogucie|Ucieczka na kogucie]]. [Opowiadania]. Koszalin, Polanów: Agaton 2004, 189 s.</li>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Ucieczka na kogucie; Słupskie tramwaje; Doczekał się; Requiescat in pace; Zburzą ten dom; Paszteciki z „Ludowej”; Drewutnia; Najpierw dał po karku; Piękna pani; Szedł skrajem drogi.</p>
 +
<li> [[#Duchy polanowskich wzgórz|Duchy polanowskich wzgórz]]. Polanów: Ofic. Wydawn. Agaton 2006, 250 s.</li>
 +
<p class='comment'>Legendy i podania niemieckie oparte na motywach podań i baśni spisanych w tomach: E. Koglin: Was eine ostpommersche Kleinstadt erzählt (Stettin1939); U. Jahn: Volkssagen aus Pommern und Rügen (Berlin 1890). – Zawiera cykle: I. W pobliżu Świętej Góry; II. Góry Dwunastu Apostołów; III. Skarb z Maćkowego Jaru; IV. Zakochani znad jeziora Kwiecko.</p>
 +
<li> [[#[Dziewiętnaście] 19 bułeczek|[Dziewiętnaście] 19 bułeczek]]. [Powieść]. Koszalin: FENIKS [2008], 174 s.</li>
 +
<li> Ptaki Świętej Góry. Legendy i opowieści o Świętej Górze Polanowskiej. Polanów: Ofic. Wydawn. Agaton 2010, 213 s.</li>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Od Autora. – I. O Słońce, złocista tarczo: Olbrzym Gamjad; W świętym gaju; Przelanie krwi; Źródło zdrowia. – II. Drzwi zawsze otwarte: Kaplica na Świętej Górze; Święta ikona; Ujrzał złote aureole; Rybak i diabeł; Rusałki znad Drężnianki; Grób Rudolfa; W drodze po odkupienie. – III. Pamięć o Maryi przetrwała: Śmierć biskupa Erazma; Kozioł i Źródło Zdrowia; Fundament niczym opoka; Dymy nad kartofliskiem; Góry Dwunastu Apostołów.</p>
 +
<li> Za wcześnie do nieba. [Opowiadania]. Polanów: Ofic. Wydawn. Agaton 2010, 154 s.</li>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Za wcześnie do nieba: Brzoza; Za wcześnie do nieba; Pierożki z kapustą i grzybkami [poz. 5]; Syny marmoladowe; Na bindudze; Spełniona przepowiednia; Szafa; „Cicha noc” na dwa głosy; Tryptyk morski: Dziewczyna w wiśniowych czółenkach; Dziewczyna z błękitną parasolką; Dziewczyna w śmiesznym kapeluszu, – nadto: W opinii krytyków [fragm. omówień twórczości J. Żelaznego].</p>
 +
<li> Fatałaszki. [Powieść]. Koszalin: FENIKS 2013, 260 s.</li>
 +
<li> [[#Tango we mgle|Tango we mgle]]. Powieść. [Polanów]: Ofic. Wydawn. Agaton 2014, 313 s.</li>
 +
</ol>
 +
===Praca redakcyjna===
 +
<ol>
 +
<li> Almanach literacki – Koszalin 2001. Red.: J. Żelazny. Koszalin: Agaton 2001, 50 s.</li>
 +
<p class='comment'>Antologia opowiadań i wierszy.</p>
 +
</ol>
 +
</div id='primary'>
  
Urodzony 10 stycznia 1933 we wsi Ciche niedaleko Brodnicy; syn Bronisława Żelaznego, rzemieślnika budowlanego, i Konstancji z domu Dudalskiej. W 1948 rozpoczął naukę w Liceum Pedagogicznym w Grudziądzu. W tymże roku podjął też pierwsze próby literackie, publikując fragmenty opowiadania ''Powiedz prawdę'' w toruńskim dodatku do „Głosu Pomorza” pt. „Mały Gryf”. Należał do ZMP. Po zdaniu matury w 1952 pracował przez rok jako nauczyciel języka polskiego najpierw w Grudziądzu, a potem w Słupsku. Następnie odbywał zasadniczą służbę wojskową w Wałczu, w czasie jej trwania w 1954-55 publikował opowiadania w gazecie Pomorskiego Okręgu Wojskowego „Żołnierz LWP”. W 1955 zaczął studiować polonistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu. W tym czasie działał w ZSP, pełnił funkcję przewodniczącego Rady Uczelnianej UMK. W 1956-57 był członkiem studenckiej grupy literackiej Helikon oraz członkiem zespołu redakcyjnego jednodniówki „Helikon”. Pisał też artykuły do tygodnika „Pomorze” i felietony do „Głosu Uczelni”. W 1959 przerwał studia. Do 1960 pracował na stanowisku głównego księgowego w państwowym gospodarstwie rolnym (PGR) w powiecie białogardzkim. W 1960-63 kierował Wydziałem Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Człuchowie (Koszalińskie). Następnie przeniósł się do Sławna, gdzie był kierownikiem Powiatowego Domu Kultury, a potem Powiatowej Poradni Pracy Kulturalno-Oświatowej. Napisał kilka prac popularno-naukowych dotyczących organizacji życia i zagospodarowania tzw. Ziem Odzyskanych (powiatu człuchowskiego). W 1967-70 uczestniczył w zajęciach przygotowujących do pracy z amatorskim ruchem teatralnym – Studium Teatralnego przy Centralnym Ośrodku Metodyki Kultury Ministerstwa Kultury i Sztuki w Warszawie. W 1970 zamieszkał w Polanowie (obecnie pow. koszaliński), gdzie do 1990 prowadził Miejski Dom Kultury. Przez wiele lat był reżyserem w teatrze amatorskim, opracowywał scenariusze widowisk poetyckich (kilkakrotnie nagradzanych na konkursach i przeglądach ogólnopolskich). Zdobył też wiele nagród w konkursach literackich na utwory prozatorskie. Felietony, opowiadania, fragmenty powieści zamieszczał w pismach: „Głos Pomorza” (1976-84, z przerwami, 1988-91), „Profile Kultury” (1982-84), „Morze i Ziemia” (1983), „Pobrzeże” (1989), „Akcent” (1990), „Zbliżenia” (1991-92), „Autograf” (1988, 2005). W 1986 został członkiem ZLP; działał w koszalińskim Oddziale Związku. W 1990-92 uczył języka polskiego w Szkole Podstawowej w Polanowie. W 1992-95 współpracował z dziennikiem „Głos Koszaliński” (podp. m.in.: JotŻet, Ziutek). W 1990 został członkiem Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (SdRP). W 1991 kandydował bez powodzenia w wyborach na senatora RP w województwie koszalińskim z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD). Od 1995 do przejścia na emeryturę w 2000 pracował w Urzędzie Miejskim w Polanowie najpierw jako inspektor, a potem dyrektor Zespołu Ekonomiczno-Administracyjnego Oświaty. W 1998-2007 redagował i wydawał lokalny miesięcznik „Echo Polanowskich Wzgórz” (podp. m.in.: Agata, Kuba z Karloty). W tym czasie był też członkiem zespołu czasopisma koszalińskiego „Gazeta Ziemska” oraz współpracownikiem lokalnego pisma społeczno-kulturalnego pt. „Miesięcznik”. Drukował także na łamach czasopism ogólnopolskich: „Sycyny” (1996-98) i „Wiadomości Kulturalnych” (1997). Opublikował ok. 100 opowiadań w czasopismach erotycznych, m.in. w miesięczniku „Seksrety” (podp. pseud. Tomasz Zabrocki) oraz w piśmie „Erotyka w Literaturze i w Życiu” (1993-95). W 1999-2003 pełnił funkcję prezesa Oddziału Koszalińskiego ZLP. Wyróżniony m.in. odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1975), Zasłużony dla woj. Koszalińskiego (1977), Złotym Krzyżem Zasługi (1985) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2004).
+
<div id='secondary'>
 +
==OPRACOWANIA (wybór)==
  
W 1958 zawarł związek małżeński z Alicją Gołębiowską; ma dwie córki: Roksanę (ur. 1959) i Marzenę (ur. 1960). Mieszka w Polanowie.
 
  
 +
<ul>
 +
<li>Ank. 2008, 2009.</li>
 +
<li> Wywiad: Zgubić cień. Rozm. A. Mrozowska. „Dz. Bałt.” 1988 nr 12 [dot. gł. Zgubić cień].</li>
 +
</ul>
  
TWÓRCZOŚĆ
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
  
<nowiki>1. Miasteczko pod wąsem. [Powieść]. Powst. 1981. Pozn.: WP 1986, 158 s. </nowiki>
+
<ul>
 +
<li>LP XX w. (M. Jentys).</li>
 +
</ul>
  
I nagroda w konkursie literackim WP i Wydz. Kultury i Sztuki oraz Oddz. ZLP w Koszalinie w 1981.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>2. Taniec błaznów. [Powieść]. Wwa: Iskry 1984, 261 s.</nowiki>
+
===Ogólne===
  
III nagroda w ogólnopolskim konkursie Wydawn. Iskry na debiut prozatorski w 1982.
+
<ul>
 +
<li> M. ULICKA: Jerzy Żelazny. Powst. 2003 [on-line] [dostęp 28 czerwca 2014]. Dostępny w Internecie: [http://www.ulicki.pomorzezachodnie.pl/ludzie_regionu/zelazny.html http://www.ulicki.pomorzezachodnie.pl/ludzie_regionu/zelazny.html].</li>
 +
</ul>
  
3. Wygnańcy Ewy. Powieść. Powst. 1988. Koszalin: Woj. Bibl. Publiczna 1996, 94 s.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Tytuł pierwotny: Wielka Niedźwiedzica. – I nagroda w regionalnym konkursie lit. na utwór prozą, ogł. przez Wydz. Kultury i Sztuki urzędów woj. w Koszalinie i Słupsku, Oddz. ZLP w Koszalinie, WM w Gdańsku w 1988.
+
===Miasteczko pod wąsem===
  
<nowiki>4. Zgubić cień. [Powieść]. Gdańsk: WM 1988, 193 s.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> L.M. JAKÓB: Nie sama zabawa. „Fakty” 1986 nr 7.</li>
 +
</ul>
  
III nagroda w regionalnym konkursie lit. na utwór prozą, ogł. przez Wydz. Kultury i Sztuki urzędów woj. w Koszalinie i Słupsku w 1986.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>5. Szkoda lata. [Opowiadania]. Koszalin: Woj. Bibl. Publiczna 1998, 94 s.</nowiki>
+
===Taniec błaznów===
  
Zawartość: Pierożki z kapustą i grzybkami; Niech przyjedzie wnuk; Anna Pogodna; Podpalacze; A mnie jest szkoda lata; Dziewczyna z bindugi; Mały biały domek; Runął w głąb.
+
<ul>
 +
<li> J. GARSTECKA: Błazny i chochoły. „Morze i Ziemia” 1985 nr 46.</li>
 +
<li> L.M. JAKÓB: Dobra powieść popularna. „Fakty” 1985 nr 9.</li>
 +
<li> CZ. KURIATA: Frazeologia codziennej fikcji. „Zbliżenia” 1985 nr 23.</li>
 +
<li> J. NARKOWICZ: Humorystyczny wizerunek otoczenia. „Głos Pomorza” 1985 nr 60.</li>
 +
<li> A.W. PAWLUCZUK: Lekcja martwego świata. „Kultura”, Paryż 1986 nr 12 [dot. m.in. J. Żelaznego].</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>6. Ucieczka na kogucie. [Opowiadania]. Koszalin, Polanów: Agaton 2004, 189 s.</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Zawartość: Ucieczka na kogucie; Słupskie tramwaje; Doczekał się; Requiescat in pace; Zburzą ten dom; Paszteciki z „Ludowej”; Drewutnia; Najpierw dał po karku; Piękna pani; Szedł skrajem drogi.
+
===Wygnańcy Ewy===
  
7. Duchy polanowskich wzgórz. Polanów: Ofic. Wydawn. Agaton 2006, 250 s.
+
<ul>
 +
<li> J. NARKOWICZ: Legenda czasu osadnictwa. „Głos Pomorza” 1988 nr z 10 IV.</li>
 +
</ul>
  
Legendy i podania niemieckie oparte na motywach podań i baśni spisanych w tomach: E. Koglin: Was eine ostpommersche Kleinstadt erzählt (Stettin1939); U. Jahn: Volkssagen aus Pommern und Rügen (Berlin 1890). – Zawiera cykle: I. W pobliżu Świętej Góry; II. Góry Dwunastu Apostołów; III. Skarb z Maćkowego Jaru; IV. Zakochani znad jeziora Kwiecko.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>8. [Dziewiętnaście] 19 bułeczek. [Powieść]. Koszalin: FENIKS [2008], 174 s.</nowiki>
+
===Zgubić cień===
  
9. Ptaki Świętej Góry. Legendy i opowieści o Świętej Górze Polanowskiej. Polanów: Ofic. Wydawn. Agaton 2010, 213 s.
+
<ul>
 +
<li> A. KIETRYS: Z nas się chyba los natrząsał. „Głos Wybrzeża” 1988 nr z 5 V. – J. NARKOWICZ: Dramatyczne losy Pomorza. „Głos Pomorza” 1988 nr 28 X. – J. KAJTOCH: Pieśń prozą z Pomorza. „Nowe Książ.” 1989 nr 1.</li>
 +
<li> E. STAROSTA: Niemały realizm. „Twórczość” 1989 nr 5.</li>
 +
<li> Zob. też Wywiad.</li>
 +
</ul>
  
Zawartość: Od Autora. – I. O Słońce, złocista tarczo: Olbrzym Gamjad; W świętym gaju; Przelanie krwi; Źródło zdrowia. – II. Drzwi zawsze otwarte: Kaplica na Świętej Górze; Święta ikona; Ujrzał złote aureole; Rybak i diabeł; Rusałki znad Drężnianki; Grób Rudolfa; W drodze po odkupienie. – III. Pamięć o Maryi przetrwała: Śmierć biskupa Erazma; Kozioł i Źródło Zdrowia; Fundament niczym opoka; Dymy nad kartofliskiem; Góry Dwunastu Apostołów.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>10. Za wcześnie do nieba. [Opowiadania]. Polanów: Ofic. Wydawn. Agaton 2010, 154 s.</nowiki>
+
===Szkoda lata===
  
<nowiki>Zawartość: Za wcześnie do nieba: Brzoza; Za wcześnie do nieba; Pierożki z kapustą i grzybkami [poz. 5]; Syny marmoladowe; Na bindudze; Spełniona przepowiednia; Szafa; „Cicha noc” na dwa głosy; Tryptyk morski: Dziewczyna w wiśniowych czółenkach; Dziewczyna z błękitną parasolką; Dziewczyna w śmiesznym kapeluszu, – nadto: W opinii krytyków [fragm. omówień twórczości J. Żelaznego].</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> J. NARKOWICZ: Głos współczesności. „Głos Koszaliński” 1998 nr z 18.04.</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>11. Fatałaszki. [Powieść]. Koszalin: FENIKS 2013, 260 s.</nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>12. Tango we mgle. Powieść. [Polanów]: Ofic. Wydawn. Agaton 2014, 313 s.</nowiki>
+
===Ucieczka na kogucie===
  
 +
<ul>
 +
<li> J. NARKOWICZ: Uniesienia i pasje. „Głos Koszaliński” 2004 nr 143.</li>
 +
<li> J. TERMER. W tegoż: Z przełomu wieków, czyli literatury dzień powszedni (1900-2008). Tor. 2009.</li>
 +
</ul>
  
Praca redakcyjna
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===Duchy polanowskich wzgórz===
  
1. Almanach literacki – Koszalin 2001. Red.: J. Żelazny. Koszalin: Agaton 2001, 50 s.
+
<ul>
 +
<li> J. NARKOWICZ. „Głos Koszaliński” 2006 nr z 25 V. – W. SKALSKA: Port literacki: Żelazny. „Latarnia Morska” 2006 nr 4.</li>
 +
</ul>
  
Antologia opowiadań i wierszy.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===[Dziewiętnaście] 19 bułeczek===
  
OPRACOWANIA (wybór)
+
<ul>
 +
<li> Z. JANISZEWSKI: Panie w wieku różańcowym. „Gaz. Ziemska” 2008 nr 5.</li>
 +
<li> J. NARKOWICZ: Miasteczko w krzywym zwierciadle. „Głos Koszaliński” 2008 nr z 6 VIII. – R. ULICKI: 19 smakowitych bułeczek. „Miesięcznik” 2008 nr 6.</li>
 +
<li> J. SZWARC. „Latarnia Morska” 2009 nr 1/2.</li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Ank. 2008, 2009. – Wywia<nowiki>d: Zgubić cień. Rozm. A. Mrozowska. „Dz. Bałt.” 1988 nr 12 [dot. gł. Zgubić cień].</nowiki>
+
===Tango we mgle===
  
LP XX w. (M. Jentys).
+
<ul>
 +
<li> J. SZWARC: Nękana przez mgłę. Powst. 2014 [on-line] [dostęp 2 grudnia 2016]. Dostępny w Internecie: [http://latarnia-morska.eu/index.php?optioncom_content&viewarticle&id1754%3Aqtango-we-mgleq-jerugo-elaznego&catid40%3Aport-literacki&Itemid6 http://latarnia-morska.eu/index.php?optioncom_content&viewarticle&id1754%3Aqtango-we-mgleq-jerugo-elaznego&catid40%3Aport-literacki&Itemid6]</li>
 +
</ul>
  
Ogóln<nowiki>e: M. ULICKA: Jerzy Żelazny. Powst. 2003 [on-line] [dostęp 28 czerwca 2014]. Dostępny w Internecie: </nowiki>[http://www.ulicki.pomorzezachodnie.pl/ludzie_regionu/zelazny.html http://www.ulicki.pomorzezachodnie.pl/ludzie_regionu/zelazny.html].
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 +
</div id='secondary'>
  
Miasteczko pod wąsem (poz. 1): L.M. JAKÓB: Nie sama zabawa. „Fakty” 1986 nr 7.
+
<div class='author'>Katarzyna Batora</div>
  
Taniec błaznów<nowiki> (poz. 2): J. GARSTECKA: Błazny i chochoły. „Morze i Ziemia” 1985 nr 46. – L.M. JAKÓB: Dobra powieść popularna. „Fakty” 1985 nr 9. – CZ. KURIATA: Frazeologia codziennej fikcji. „Zbliżenia” 1985 nr 23. – J. NARKOWICZ: Humorystyczny wizerunek otoczenia. „Głos Pomorza” 1985 nr 60. – A.W. PAWLUCZUK: Lekcja martwego świata. „Kultura”, Paryż 1986 nr 12 [dot. m.in. J. Żelaznego].</nowiki>
+
</div> <!-- all -->
 
+
Wygnańcy Ewy (poz. 3): J. NARKOWICZ: Legenda czasu osadnictwa. „Głos Pomorza” 1988 nr z 10 IV.
+
 
+
Zgubić cień (poz. 4): A. KIETRYS: Z nas się chyba los natrząsał. „Głos Wybrzeża” 1988 nr z 5 V. – J. NARKOWICZ: Dramatyczne losy Pomorza. „Głos Pomorza” 1988 nr 28 X. – J. KAJTOCH: Pieśń prozą z Pomorza. „Nowe Książ.” 1989 nr 1. – E. STAROSTA: Niemały realizm. „Twórczość” 1989 nr 5. – Zob. też Wywiad.
+
 
+
Szkoda lata (poz. 5): J. NARKOWICZ: Głos współczesności. „Głos Koszaliński” 1998 nr z 18.04.
+
 
+
Ucieczka na kogucie (poz. 6): J. NARKOWICZ: Uniesienia i pasje. „Głos Koszaliński” 2004 nr 143. – J. TERMER. W tegoż: Z przełomu wieków, czyli literatury dzień powszedni (1900-2008). Tor. 2009.
+
 
+
Duchy polanowskich wzgórz (poz. 7): J. NARKOWICZ. „Głos Koszaliński” 2006 nr z 25 V. – W. SKALSKA: Port literacki: Żelazny. „Latarnia Morska” 2006 nr 4.
+
 
+
<nowiki>[Dziewiętnaście] 19 bułeczek</nowiki> (poz. 8): Z. JANISZEWSKI: Panie w wieku różańcowym. „Gaz. Ziemska” 2008 nr 5. – J. NARKOWICZ: Miasteczko w krzywym zwierciadle. „Głos Koszaliński” 2008 nr z 6 VIII. – R. ULICKI: 19 smakowitych bułeczek. „Miesięcznik” 2008 nr 6. – J. SZWARC. „Latarnia Morska” 2009 nr 1/2.
+
 
+
Tango we mgle<nowiki> (poz. 12): J. SZWARC: Nękana przez mgłę. Powst. 2014 [on-line] [dostęp 2 grudnia 2016]. Dostępny w Internecie: </nowiki>[http://latarnia-morska.eu/index.php?option=com_content&view=article&id=1754%3Aqtango-we-mgleq-jerugo-elaznego&catid=40%3Aport-literacki&Itemid=6 http://latarnia-morska.eu/index.php?option=com_content&view=article&id=1754%3Aqtango-we-mgleq-jerugo-elaznego&catid=40%3Aport-literacki&Itemid=6]
+
 
+
<div align="right">Katarzyna Batora</div>
+

Wersja z 02:15, 11 lut 2017

ur. 1933

Pseud.: Agata; B.Sęk; JotŻet; Kuba z Karloty; Tomasz Zabrocki; Ziutek.

Prozaik.

Spis treści

BIOGRAM

Urodzony 10 stycznia 1933 we wsi Ciche niedaleko Brodnicy; syn Bronisława Żelaznego, rzemieślnika budowlanego, i Konstancji z domu Dudalskiej. W 1948 rozpoczął naukę w Liceum Pedagogicznym w Grudziądzu. W tymże roku podjął też pierwsze próby literackie, publikując fragmenty opowiadania Powiedz prawdę w toruńskim dodatku do „Głosu Pomorza” pt. „Mały Gryf”. Należał do ZMP. Po zdaniu matury w 1952 pracował przez rok jako nauczyciel języka polskiego najpierw w Grudziądzu, a potem w Słupsku. Następnie odbywał zasadniczą służbę wojskową w Wałczu, w czasie jej trwania w 1954-55 publikował opowiadania w gazecie Pomorskiego Okręgu Wojskowego „Żołnierz LWP”. W 1955 zaczął studiować polonistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu. W tym czasie działał w ZSP, pełnił funkcję przewodniczącego Rady Uczelnianej UMK. W 1956-57 był członkiem studenckiej grupy literackiej Helikon oraz członkiem zespołu redakcyjnego jednodniówki „Helikon”. Pisał też artykuły do tygodnika „Pomorze” i felietony do „Głosu Uczelni”. W 1959 przerwał studia. Do 1960 pracował na stanowisku głównego księgowego w państwowym gospodarstwie rolnym (PGR) w powiecie białogardzkim. W 1960-63 kierował Wydziałem Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Człuchowie (Koszalińskie). Następnie przeniósł się do Sławna, gdzie był kierownikiem Powiatowego Domu Kultury, a potem Powiatowej Poradni Pracy Kulturalno-Oświatowej. Napisał kilka prac popularno-naukowych dotyczących organizacji życia i zagospodarowania tzw. Ziem Odzyskanych (powiatu człuchowskiego). W 1967-70 uczestniczył w zajęciach przygotowujących do pracy z amatorskim ruchem teatralnym – Studium Teatralnego przy Centralnym Ośrodku Metodyki Kultury Ministerstwa Kultury i Sztuki w Warszawie. W 1970 zamieszkał w Polanowie (obecnie pow. koszaliński), gdzie do 1990 prowadził Miejski Dom Kultury. Przez wiele lat był reżyserem w teatrze amatorskim, opracowywał scenariusze widowisk poetyckich (kilkakrotnie nagradzanych na konkursach i przeglądach ogólnopolskich). Zdobył też wiele nagród w konkursach literackich na utwory prozatorskie. Felietony, opowiadania, fragmenty powieści zamieszczał w pismach: „Głos Pomorza” (1976-84, z przerwami, 1988-91), „Profile Kultury” (1982-84), „Morze i Ziemia” (1983), „Pobrzeże” (1989), „Akcent” (1990), „Zbliżenia” (1991-92), „Autograf” (1988, 2005). W 1986 został członkiem ZLP; działał w koszalińskim Oddziale Związku. W 1990-92 uczył języka polskiego w Szkole Podstawowej w Polanowie. W 1992-95 współpracował z dziennikiem „Głos Koszaliński” (podp. m.in.: JotŻet, Ziutek). W 1990 został członkiem Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (SdRP). W 1991 kandydował bez powodzenia w wyborach na senatora RP w województwie koszalińskim z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD). Od 1995 do przejścia na emeryturę w 2000 pracował w Urzędzie Miejskim w Polanowie najpierw jako inspektor, a potem dyrektor Zespołu Ekonomiczno-Administracyjnego Oświaty. W 1998-2007 redagował i wydawał lokalny miesięcznik „Echo Polanowskich Wzgórz” (podp. m.in.: Agata, Kuba z Karloty). W tym czasie był też członkiem zespołu czasopisma koszalińskiego „Gazeta Ziemska” oraz współpracownikiem lokalnego pisma społeczno-kulturalnego pt. „Miesięcznik”. Drukował także na łamach czasopism ogólnopolskich: „Sycyny” (1996-98) i „Wiadomości Kulturalnych” (1997). Opublikował ok. 100 opowiadań w czasopismach erotycznych, m.in. w miesięczniku „Seksrety” (podp. pseud. Tomasz Zabrocki) oraz w piśmie „Erotyka w Literaturze i w Życiu” (1993-95). W 1999-2003 pełnił funkcję prezesa Oddziału Koszalińskiego ZLP. Wyróżniony m.in. odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1975), Zasłużony dla woj. Koszalińskiego (1977), Złotym Krzyżem Zasługi (1985) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2004).

W 1958 zawarł związek małżeński z Alicją Gołębiowską; ma dwie córki: Roksanę (ur. 1959) i Marzenę (ur. 1960). Mieszka w Polanowie.

TWÓRCZOŚĆ

  1. Miasteczko pod wąsem. [Powieść]. Powst. 1981. Pozn.: WP 1986, 158 s.
  2. I nagroda w konkursie literackim WP i Wydz. Kultury i Sztuki oraz Oddz. ZLP w Koszalinie w 1981.

  3. Taniec błaznów. [Powieść]. Wwa: Iskry 1984, 261 s.
  4. III nagroda w ogólnopolskim konkursie Wydawn. Iskry na debiut prozatorski w 1982.

  5. Wygnańcy Ewy. Powieść. Powst. 1988. Koszalin: Woj. Bibl. Publiczna 1996, 94 s.
  6. Tytuł pierwotny: Wielka Niedźwiedzica. – I nagroda w regionalnym konkursie lit. na utwór prozą, ogł. przez Wydz. Kultury i Sztuki urzędów woj. w Koszalinie i Słupsku, Oddz. ZLP w Koszalinie, WM w Gdańsku w 1988.

  7. Zgubić cień. [Powieść]. Gdańsk: WM 1988, 193 s.
  8. III nagroda w regionalnym konkursie lit. na utwór prozą, ogł. przez Wydz. Kultury i Sztuki urzędów woj. w Koszalinie i Słupsku w 1986.

  9. Szkoda lata. [Opowiadania]. Koszalin: Woj. Bibl. Publiczna 1998, 94 s.
  10. Zawartość: Pierożki z kapustą i grzybkami; Niech przyjedzie wnuk; Anna Pogodna; Podpalacze; A mnie jest szkoda lata; Dziewczyna z bindugi; Mały biały domek; Runął w głąb.

  11. Ucieczka na kogucie. [Opowiadania]. Koszalin, Polanów: Agaton 2004, 189 s.
  12. Zawartość: Ucieczka na kogucie; Słupskie tramwaje; Doczekał się; Requiescat in pace; Zburzą ten dom; Paszteciki z „Ludowej”; Drewutnia; Najpierw dał po karku; Piękna pani; Szedł skrajem drogi.

  13. Duchy polanowskich wzgórz. Polanów: Ofic. Wydawn. Agaton 2006, 250 s.
  14. Legendy i podania niemieckie oparte na motywach podań i baśni spisanych w tomach: E. Koglin: Was eine ostpommersche Kleinstadt erzählt (Stettin1939); U. Jahn: Volkssagen aus Pommern und Rügen (Berlin 1890). – Zawiera cykle: I. W pobliżu Świętej Góry; II. Góry Dwunastu Apostołów; III. Skarb z Maćkowego Jaru; IV. Zakochani znad jeziora Kwiecko.

  15. [[#[Dziewiętnaście] 19 bułeczek|[Dziewiętnaście] 19 bułeczek]]. [Powieść]. Koszalin: FENIKS [2008], 174 s.
  16. Ptaki Świętej Góry. Legendy i opowieści o Świętej Górze Polanowskiej. Polanów: Ofic. Wydawn. Agaton 2010, 213 s.
  17. Zawartość: Od Autora. – I. O Słońce, złocista tarczo: Olbrzym Gamjad; W świętym gaju; Przelanie krwi; Źródło zdrowia. – II. Drzwi zawsze otwarte: Kaplica na Świętej Górze; Święta ikona; Ujrzał złote aureole; Rybak i diabeł; Rusałki znad Drężnianki; Grób Rudolfa; W drodze po odkupienie. – III. Pamięć o Maryi przetrwała: Śmierć biskupa Erazma; Kozioł i Źródło Zdrowia; Fundament niczym opoka; Dymy nad kartofliskiem; Góry Dwunastu Apostołów.

  18. Za wcześnie do nieba. [Opowiadania]. Polanów: Ofic. Wydawn. Agaton 2010, 154 s.
  19. Zawartość: Za wcześnie do nieba: Brzoza; Za wcześnie do nieba; Pierożki z kapustą i grzybkami [poz. 5]; Syny marmoladowe; Na bindudze; Spełniona przepowiednia; Szafa; „Cicha noc” na dwa głosy; Tryptyk morski: Dziewczyna w wiśniowych czółenkach; Dziewczyna z błękitną parasolką; Dziewczyna w śmiesznym kapeluszu, – nadto: W opinii krytyków [fragm. omówień twórczości J. Żelaznego].

  20. Fatałaszki. [Powieść]. Koszalin: FENIKS 2013, 260 s.
  21. Tango we mgle. Powieść. [Polanów]: Ofic. Wydawn. Agaton 2014, 313 s.

Praca redakcyjna

  1. Almanach literacki – Koszalin 2001. Red.: J. Żelazny. Koszalin: Agaton 2001, 50 s.
  2. Antologia opowiadań i wierszy.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2008, 2009.
  • Wywiad: Zgubić cień. Rozm. A. Mrozowska. „Dz. Bałt.” 1988 nr 12 [dot. gł. Zgubić cień].

Powrót na górę↑


  • LP XX w. (M. Jentys).

Powrót na górę↑

Ogólne

Powrót na górę↑

Miasteczko pod wąsem

  • L.M. JAKÓB: Nie sama zabawa. „Fakty” 1986 nr 7.

Powrót na górę↑

Taniec błaznów

  • J. GARSTECKA: Błazny i chochoły. „Morze i Ziemia” 1985 nr 46.
  • L.M. JAKÓB: Dobra powieść popularna. „Fakty” 1985 nr 9.
  • CZ. KURIATA: Frazeologia codziennej fikcji. „Zbliżenia” 1985 nr 23.
  • J. NARKOWICZ: Humorystyczny wizerunek otoczenia. „Głos Pomorza” 1985 nr 60.
  • A.W. PAWLUCZUK: Lekcja martwego świata. „Kultura”, Paryż 1986 nr 12 [dot. m.in. J. Żelaznego].

Powrót na górę↑

Wygnańcy Ewy

  • J. NARKOWICZ: Legenda czasu osadnictwa. „Głos Pomorza” 1988 nr z 10 IV.

Powrót na górę↑

Zgubić cień

  • A. KIETRYS: Z nas się chyba los natrząsał. „Głos Wybrzeża” 1988 nr z 5 V. – J. NARKOWICZ: Dramatyczne losy Pomorza. „Głos Pomorza” 1988 nr 28 X. – J. KAJTOCH: Pieśń prozą z Pomorza. „Nowe Książ.” 1989 nr 1.
  • E. STAROSTA: Niemały realizm. „Twórczość” 1989 nr 5.
  • Zob. też Wywiad.

Powrót na górę↑

Szkoda lata

  • J. NARKOWICZ: Głos współczesności. „Głos Koszaliński” 1998 nr z 18.04.

Powrót na górę↑

Ucieczka na kogucie

  • J. NARKOWICZ: Uniesienia i pasje. „Głos Koszaliński” 2004 nr 143.
  • J. TERMER. W tegoż: Z przełomu wieków, czyli literatury dzień powszedni (1900-2008). Tor. 2009.

Powrót na górę↑

Duchy polanowskich wzgórz

  • J. NARKOWICZ. „Głos Koszaliński” 2006 nr z 25 V. – W. SKALSKA: Port literacki: Żelazny. „Latarnia Morska” 2006 nr 4.

Powrót na górę↑

[Dziewiętnaście] 19 bułeczek

  • Z. JANISZEWSKI: Panie w wieku różańcowym. „Gaz. Ziemska” 2008 nr 5.
  • J. NARKOWICZ: Miasteczko w krzywym zwierciadle. „Głos Koszaliński” 2008 nr z 6 VIII. – R. ULICKI: 19 smakowitych bułeczek. „Miesięcznik” 2008 nr 6.
  • J. SZWARC. „Latarnia Morska” 2009 nr 1/2.

Powrót na górę↑

Tango we mgle

Powrót na górę↑

Katarzyna Batora

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Jerzy ŻELAZNY
Nawigacja
Narzędzia