Wersja z 23:52, 16 lut 2018

RODOWSKA Krystyna

ur. 1937

Poetka, tłumaczka, krytyk literacki.

Urodzona 20 kwietnia 1937 we Lwowie; córka Bronisława Rodowskiego, lekarza, i Klementyny z domu Wanke. Pierwsze lata dzieciństwa spędziła w Mostach Wielkich, miasteczku pod Żółkwią, gdzie jej ojciec pracował w Szkole Policyjnej (pozostała tam także po wybuchu II wojny światowej i zajęciu tych terenów przez Armię Czerwoną). W okresie okupacji niemieckiej, jesienią 1942, w obawie przed nacjonalistami ukraińskimi, jej rodzina przeniosła się do Lwowa. Wiosną 1944 zamieszkała na wsi pod Rzeszowem, a po pół roku w samym Rzeszowie. Tam jesienią rozpoczęła naukę w szkole podstawowej, kontynuowaną w Żeńskim Liceum Ogólnokształcącym oraz w klasie fortepianu miejscowej Szkoły Muzycznej. W 1953 zdała egzamin maturalny, a także zajęła trzecie miejsce w Ogólnopolskim Konkursie Śpiewaczym. W roku następnym wyjechała do Warszawy, gdzie uczyła się śpiewu w klasie Ady Sari oraz rozwijała umiejętności pianistyczne w Średniej Szkole Muzycznej nr 1. Z powodu choroby gardła, po trzech latach przerwała kształcenie wokalne, zaś naukę gry na fortepianie zakończyła w 1958 dyplomem. W tymże roku podjęła studia w zakresie filologii romańskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Po uzyskaniu magisterium w 1963 wyjechała na kilka miesięcy do Francji. Przez pewien czas pisała reportaże i recenzje w języku hiszpańskim dla redakcji iberoamerykańskiej Polskiego Radia. W 1964-66 była zatrudniona jako tłumaczka w Ambasadzie Meksyku w Warszawie, pogłębiając znajomość języka hiszpańskiego. W 1966 debiutowała wierszami Aby ocalić i Dedykacje, ogłoszonymi na łamach „Kultury” (nr 4); w tymże roku opublikowała w „Kierunkach” (nr 40) pierwszą pracę krytyczną – omówienie prozy Józefy Radzymińskiej. Z tygodnikami tymi współpracowała także w latach następnych (z „Kulturą” do 1980, z „Kierunkami” do 1970), drukując utwory poetyckie, recenzje, a nieco później – przekłady z literatury francuskiej i hiszpańskiej. W 1967-73 była redaktorem działu kultury tygodnika „Forum”. Przekłady z literatury hiszpańskojęzycznej i francuskiej zaczęła publikować w 1969, debiutując tłumaczeniem trzech utworów prekortezjańskich (wówczas anonimowych, obecnie przypisanych królowi-filozofowi Netzahualcoyotlowi): Hymn do Dawcy Życia, Początek i koniec, Zagadka człowieka wobec Boga na łamach pisma „Orientacja” (nr z XI). W 1971 przekładami poezji O. Paza rozpoczęła wieloletnią współpracę z miesięcznikiem „Literatura na Świecie”. Od jesieni 1973 do lata 1974 ogłaszała publicystykę społeczną na łamach poznańskiego tygodnika „Tydzień”. Następnie jako członek Koła Młodych ZLP wyjechała do Meksyku na dziesięciomiesięczne stypendium (przyznane jej przez rząd tego kraju); uczęszczała na seminaria z literatury iberoamerykańskiej. W tym okresie zaczęła pisać wiersze i eseje (także w języku hiszpańskim) oraz przekładać na język hiszpański współczesną poezję polską (wybory wierszy ukazywały się m.in. w meksykańskich pismach literackich: „Revista de Bellas Artes” i „Semanario de Bellas Artes”). W 1975-76 pracowała jako lektorka języka hiszpańskiego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 1976 była członkiem ZLP (do rozwiązania Związku w 1983). Ponownie przebywała na stypendium w Meksyku w 1977-78. Po powrocie do Warszawy weszła w 1979 w skład redakcji „Literatury na Świecie”, w którym to miesięczniku drukowała przekłady i artykuły krytyczne (także po przejściu na wcześniejszą emeryturę w 1994). W latach osiemdziesiątych kontynuowała twórczość poetycką i translatorską. Kilkakrotnie wyjeżdżała na stypendia zagraniczne: do Hiszpanii (1982), Francji (1986), Meksyku i na Kubę (1989). W latach dziewięćdziesiątych podjęła współpracę z Programem II Polskiego Radia. Od 1991 była członkiem SPP (przez cztery kadencje wchodziła w skład komisji kwalifikacyjnej, a w 2005-08 przewodniczyła Komisji Zagranicznej Zarządu Głównego). Po 1989 uczestniczyła w wielu międzynarodowych festiwalach i spotkaniach poetów oraz tłumaczy, m.in. ostatnio w Cordobie (2004), Meksyku (2004, 2005), Paryżu i Bordeaux (2004), Granadzie (Nikaragua, 2006 i 2008) i Hawanie (2007). Przekłady publikowała w tym okresie nadal w „Literaturze na Świecie” i „Twórczości”, a także m.in. w „Arkuszu”, „Kwartalniku Artystycznym”, „Nowej Okolicy Poetów”, „Pograniczach”, „Odrze” oraz „Tyglu Kultury”. W 1991 otrzymała nagrodę redakcji „Literatury na Świecie” za przekłady poezji iberoamerykańskiej, a w 2005 – ZAiKS-u za przekłady z literatury francuskiej i hiszpańskojęzycznej. W 2005-08 ogłaszała wiersze (w przekładzie na hiszpański własnym i Gerardo Beltrána) w dodatku literackim do wydawanego w Buenos Aires pisma „El Clarin”.

Ma syna Kamila Wiesiołowskiego (ur. 1968), grafika. Mieszka w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ

Druk bibliofilski w nakł. 100 egz.

Wyróżnienie Fundacji Kultury w 1996.

Tekst w jęz. słowac., franc. i pol.

8. Wiersze przesiane 1968-2011. Rzeszów: Podkarpacki Inst. Książki i Marketingu 2012, 311 s.

Tekst częściowo w jęz. franc. i hiszp.

Przekłady

Suplement do czasop. „Cuadernos Hispanoamericanos”, Madryt 1980 nr 360.

Wydawnictwo popularnonaukowe dot. niekonwencjonalnej diagnostyki.

Nagroda za przekł. przyznana przez red. „Lit. na Świecie” za 1995.

Wydawnictwo popularnonaukowe.

Tekst w jęz. pol. i hiszp.