KOEHLER Krzysztof
ur. 1963
Pseud. i krypt.: krk; Krystian Ehle.
Poeta, historyk literatury, krytyk literacki.
Urodzony 25 lipca 1963 w Częstochowie; syn Alfreda Koehlera i Łucji z Czarneckich. Dzieciństwo spędził w Kłobucku. Uczęszczał do Liceum im. W. Lenina w Zabrzu. Po zdaniu w 1982 matury studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. Debiutował w 1987 wierszami pt. Niemcy i Bawaria, zamieszczonymi w paryskim kwartalniku „Zeszyty Literackie” (nr 2) oraz Elegia, Klasztor cystersów; Mogiła; Kraków; Pani Stefanii P.; Pochwała scholastyki (nr 2/3), ogłoszonymi na łamach bezdebitowego pisma „brulion” (później „bruLion”), które współzałożył, a następnie był z nim związany do 1998 jako poeta, krytyk i członek zespołu redakcyjnego (utwory podp. m.in. pseud.: krk; Krystian Ehle). Magisterium na UJ uzyskał w 1988. Po odbyciu służby wojskowej w Szkole Podchorążych w Lesznie był pracownikiem naukowym Instytutu Filologii Polskiej UJ w Krakowie. W pracy badawczej zajął się przede wszystkim literaturą okresu baroku. Równocześnie rozwijał twórczość literacką. Wiersze, recenzje i szkice literackie publikował m.in. w „Arce” (1993-94), „Czasie Kultury” (1994-2000), następnie głównie we „Frondzie” (1994-2000) i „Arcanach” (od 1995), poza tym w „Toposie” (1997-2000), „Znaku” (1998-99), „Zeszytach Karmelitańskich” (2005-09). Redagował także „Dodatek” „Czasu Krakowskiego”. Był stypendystą Funduszu Pomocy Niezależnej Nauce i Kulturze Polskiej (1991), Fundacji Kopernikańskiej oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Współpracował z Telewizją Polską (TVP), m.in. jako autor scenariuszy filmów dokumentalnych i widowisk telewizyjnych, współredaktor programów TVP 1: Goniec Kulturalny (1994-99) i Po Godzinach (2005), współprowadził także z Wojciechem Wirowskim program Tacy sami (2001), poświęcony osobom niepełnosprawnym. Został laureatem nagrody poetyckiej Saksońskiego Związku Pisarzy. W 1994 doktoryzował się na UJ na podstawie rozprawy Domek szlachecki w literaturze polskiej epoki klasycznej (XVI-XIX w.) (promotor prof. Andrzej Borowski). W 2000 podjął pracę w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (UKSW) w Warszawie. W tymże roku wykładał kulturę środkowoeuropejską w Stanach Zjednoczonych na Rice University w Houston. W 2001 otrzymał stypendia Fundacji Huberta Burdy oraz Fundacji Kościuszkowskiej i wykładał do 2002 literaturę i kulturę polską na University of Illinois w Chicago, a następnie w 2003 na Univeristy of Indiana w Bloomington. Habilitował się na UJ w 2004 na podstawie rozprawy Stanisław Orzechowski i dylematy humanizmu renesansowego. W 2005 otrzymał na UKSW stanowisko profesora nadzwyczajnego i objął kierownictwo Katedry Literatury Staropolskiej, Retoryki i Badań nad Biblią. Przewodniczył Komisji ds. Oceny Pracowników, a później Komisji ds. Kadr Naukowych i Odznaczeń Wydziału Nauk Humanistycznych UKSW. W 2006-11 pracował w Instytucie Kulturoznawstwa Wyższej Szkoły Filozoficzno-Pedagogicznej „Ignatianum” w Krakowie; wszedł też do zespołu redakcyjnego periodyku wydawanego przez Instytut, „Perspektywy Kultury”. W tym samym okresie pełnił funkcję dyrektora kanału telewizyjnego TVP Kultura. W 2007 należał do Rady Naukowej Instytutu Książki. Został członkiem Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (2009), Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz Rady Naukowej Muzeum Literatury w Warszawie. Publikował w tych latach artykuły i recenzje także w czasopismach: „Uważam Rze” (2011), „Rzeczpospolita” (2013-15), „wSieci” (od 2013). W 2012 zaczął prowadzić w Internecie autorski projekt hipertekstu poświęconego kulturze sarmackiej Palus Sarmatica (http://www.palus-sarmatica.pl), a powstającego we współpracy z Muzeum Historii Polski w Warszawie. W 2016 został zastępcą dyrektora Instytutu Książki. W tymże roku był współprowadzącym program Pegaz, nadawany przez TVP Kultura.
TWÓRCZOŚĆ
- Wiersze. Kr.: OL 1990, 42 s.
- Nieudana pielgrzymka. [Wiersze]. Kr., Wwa: Fundacja „bruLionu” 1993, 83 s. Bibl. „bruLionu”.
- Partyzant prawdy. [Wiersze]. Kr.: „Acana”; Wwa: Fundacja „bruLionu” 1996, 47 s. Bibl. „bruLionu”.
- Na krańcu długiego pola i inne wiersze z lat 1988-1998. Wwa: „Fronda” 1998, 186 s. Bibl. „Frondy”. Wyd. nast. łącznie z przekł. niem.: Am Rand des langen Feldes. Gedichte = Na krańcu długiego pola. [Przekł. i posł.:] A. Woldan. Passau: Stutz 2006, 172 s.
Zawiera wiersze z tomów poz. 1-2 oraz cykl: Na krańcu długiego pola. – Wyd. dwujęzyczne zawiera też przekł. wierszy z poz. 5.# Trzecia część. [Wiersze]. Kr.: WL 2003, 79 s. Wyd. nast. łącznie z przekł. niem.: Am Rand des langen Feldes. Gedichte = Na krańcu długiego pola. [Przekł. i posł.:] A. Woldan. Passau: Stutz 2006, 172 s.
Wyd. dwujęzyczne zawiera też przekł. wierszy z tomu poz. 4.# Stanisław Orzechowski i dylematy humanizmu renesansowego. Kr.: „Acana”; Wwa: UKSW 2004, 564 s.
Rozprawa habilitacyjna.# Domek szlachecki w literaturze polskiej epoki klasycznej. Kr.: Collegium Columbinum 2005, 496, XV s. Bibl. Tradycji. Ser. 2, nr 32.
Rozprawa doktorska.# Porwanie Europy. [Wiersze]. Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2008, 47 s. Bibl. „Toposu”, 41.
Zawiera m.in. poematy: Porwanie Europy; Trzy ody. Odes tres; Ojczyzna. Poemat w kilku odsłonach.# Od morza do morza. [Wiersze]. Pozn.: Wydawn. Woj. Bibl. Publicznej i Centrum Animacji Kultury 2011, 61 s. Bibl. Poezji Współcz., t. 44.
Zawiera m.in. niektóre wiersze z cyklu „Niepodległość”.
Adapt. teatr. łącznie z „Faustem” J.W. Goethego pt. Faust_XXI: Koncept, adapt. i reż.: J. Juszkiewicz. Sydney, Warszawa, T. Kropka Theatre 2013.# Boży podżegacz. Opowieść o Piotrze Skardze. Wwa: Sic!; Nar. Centrum Kultury 2012, 343 s.
- Krzysztof Koehler. Antologia. [Wybór wierszy]. Warszawa: Hachette 2013. Kolekcja Hachette. Poezja Pol.
- Wnuczka Raguela. [Powieść]. Kr.: Wydawn. M 2014, 246 s.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kr.: Wydawn. M 2014, pliki w formacie EPUB, MOBI.# Palus sarmatica. Wwa: Muzeum Historii Polski; Wydawn. Sic! 2016, 455 s.
Drukowana wersja bloga o tym samym tytule, rodzaj słownika pojęć związanych z kulturą sarmacką.# Rzeczpospolita, obywatelskość, wolność. Szkice o polskim pisarstwie politycznym XVI wieku. Wwa: Nar. Centrum Kultury 2016, 358 s.
Zawartość: Słowo wstępne. – Od Autora. – Przemawiać do władcy. Próba analizy perswazyjnej „Traktatu o naturze praw i dóbr królewskich” Stanisława Zaborowskiego; Andrzej Frycz Modrzewski i jego metoda; Święty Augustyn o wolnej woli; Model swazoryjny wobec wyznawczego; Stanisława Orzechowskiego polityczność w świetle wydarzeń sejmu 1558/1559. Rozpoznanie; Jakie poglądy religijne mógł mieć Jan Kochanowski? Kilka uwag na marginesie lektury „Zgody”, „Satyra” i „Wróżek”; Wawrzyńca Goślickiego „De optimo senatore (O senatorze doskonałym)”; O „De libertate politica sive civili” [A. Wolana]; Tekst obywatelski. Kilka uwag na temat pierwszego interregnum; Jan Kochanowski i polityka; „Krótkie zebranie rzeczy potrzebnych z strony wolności”. Analiza intencji; Ikonografia i przekonania polityczne. O traktacie „Philiopolites” to jest „Miłośnik Ojczyzny”; Łukasz Górnicki a wolność; „Piotra Skargi uwagi o wolności z „Kazań sejmowych” wzięte; O traktacie „De optimo statu libertatis” Krzysztofa Warszewickiego. – Zakończenie.# Kraj Gerazeńczyków. [Wiersze]. Kraków: Arcana 2017, 79 s.
- A.A. Chafuen: Chrześcijanie za wolnością. Ekonomia późnoscholastyczna. Tłum.: K. i K. Koehlerowie. Wstęp: M. Novak. Kr.: „Arcana” 2002, 233 s. Mała Ser.
- R.A. Knox: Ukryty strumień. Przekł. [i wstęp] K. i K. Koehlerowie. Wwa: Fronda; Ząbki: Apostolicum 2005, 317 s.
- Słuchaj mię, Sauromatha. Antologia poezji sarmackiej. Oprac.: K. Koehler. Kr.: „Arcana“ 2002, 243 s.
- Stanisława Orzechowskiego i Augustyna Rotundusa debata o Rzeczypospolitej. Wstęp i oprac.: K. Koehler. Tłum. z jęz. łac. E. Buszewicz. Kr.: Wyższa Szkoła Filoz.-Pedag. „Ignatianum”; Wydawn. WAM 2009, 284 s. Humanitas Studia Kulturoznawcze. Źródła.
- Krzysztofa Warszewickiego i Anonima uwagi o wolności szlacheckiej. Red. nauk.: K. Koehler. Kr.: Wyższa Szkoła Filoz.-Pedag. „Ignatianum”; Wydawn. WAM 2010, 448 s. Humanitas Studia Kulturoznawcze. Źródła.
- De Europa. Myśli o Starym Kontynencie. Wybór i oprac.: K. Koehler. Wwa : Min. Spraw Zagranicznych 2012, 176 s. Bibl. Jedności Europejskiej.
- Stanisława Orzechowskiego i Franciszka Stankara pisma o państwie i religii – „Chimera” i „Reguły reformacji”. Wstęp i oprac.: K. Koehler. Tłum. „Canones Reformationis” Stankara i listów: D. Budzanowska. Tłum. i oprac. „Chimery” St. Orzechowskiego: K. Nowak. Kr.: Wyższa Szkoła Filoz.-Pedag. „Ignatianum”; Wydawn. WAM 2012, 443 s. Humanitas Studia Kulturoznawcze. Źródła.
- Stanisława Orzechowskiego i Andrzeja Frycza Modrzewskiego spór o wiarę. „Frycz” St. Orzechowskiego oraz „Prosta opowieść” i „Orzechowski” A.F. Modrzewskiego. Wstęp i oprac.: K. Koehler. [Przeł.:] K. Stompór-Lesiecka]. Kr.: Akad. Ignatianum; Wydawn. WAM 2013, 372 s. Humanitas Studia Kulturoznawcze. Źródła.
- Retoryka Towarzystwa Jezusowego i jej konteksty. Red.: Ł. Cybulski, K. Koehler. Wwa: Wydawn. UKSW 2014, 174 s. Bielańska Bibl. Staropolska.
- Rok 1573: dokonania przodków sprzed 440 lat. Red.: J. Dzięgielewski, K. Koehler, D. Muszytowska. Wwa: Wydawn. UKSW 2014, 192 s.
- Literatura, kultura religijna, polskość. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr. hab. Krzysztofowi Dybciakowi w 65. rocznicę urodzin. Pod red. K. Koehlera, W. Kudyby i J. Sikory. Wwa: Wydawn. UKSW 2015, 832 s.
- Kronika za Zygmunta Augusta w Knyszynie zmarłego roku 1572 i inne dokumenty polityczne z czasów pierwszego bezkrólewia. Vol. 1. Od lipca 1572 do marca 1573. Wstęp i oprac.: K. Koehler. Kr.: Akad. Ignatianum; Wydawn.WAM 2016, 407 s. Humanitas Studia Kulturoznawcze. Źródła.
- Q. Skinder: Wizje polityki. T. 1. Rozważania o metodzie. Przekł. K. Kohler. Red.: K. Kohler. Wwa: Wydawn. UKSW 2016, .
Ank. 2013. – Autor o sobie: Kuszenie rymem. Rozm. K. Czanganik. „Gaz. Krak.” 1993 nr 289; Odpowiedź na ankietę „Świadectwa”. „Teksty Drugie” 1996 nr 5; Pełnia i tkliwość. „Pro Arte” 1997 nr 7; Odpowiedź na ankietę „Religia i literatura”. „Fronda” 1998 nr 11/12. – Wywiady: Poeta – słowo wyjałowione. Rozm. A. Michajłów. „Dekada Lit.” 1991 nr 15; M. Baran, K. Koehler, M. Świetlicki: Nowe „Dziady”. Rozm. P. Rodak. „Res Publica Nowa” 1993 nr 6 [wywiad z poetami związanymi z pismem „bruLion”]; Poezja jest poznawaniem świata. Rozm. R. Rżany. „Nowy Nurt” 1994 nr 18; W cieniu doświadczenia. Rozm.: J. Borowczyk, W. Ratajczak. „Czas Kult.” 1994 nr 3; Zwierzenia poety. Rozm. [B. Mamoń] (m). „Tyg. Powsz.” 1994 nr 41; Jestem silny. Rozm.: R. Chojnacki, M. Czyżowski. „Studium” 1996 nr 4; Jestem pozytywnie nastawiony do rzeczywistości. Rozm.: P. Mazur, M. Grabowski. „Nasz Dz.” 1999 nr 129; Klasyk i barbarzyńcy. Rozm.: P. Czapliński, P. Śliwiński. W tychże: Kontrapunkt. Pozn. 1999; Sarmata w Ameryce. Rozm. W. Wencel. „Nowe Państ.” 2001 nr 51/52; Doświadczyłem Istnienia. Rozm. M. Larek. „Kresy” 2004 nr 1/2; Kanał szybkiego reagowania. Rozm. J. Cieślak. „Rzeczpospolita” 2006 nr 195; Opóźniamy triumf rozrywki. Rozm. D. Subbotko. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 197; Bóg stworzył wielkie ryby. Rozm. J. Kopciński. „Teatr” 2014 nr 11; Jesteśmy ludem Gerazeńczyków. Rozm. A. Czartoryska-Sziler i D. Kawa. „Acana” 2016 nr 3; Sztuka ideologiczna. Rozm. B. Łoziński. „Gość Niedzielny” 2016 nr 50.
Wiersze (poz. 1): Z. BIEŃKOWSKI: Antygona zapracowana i śliczna; G. FILIP: Poezja leksykonu. „Tyg. Lit.” 1991 nr 21. – J. FRANCZAK: Brodskizm, albo natręctwo muchy. „Za pozwoleniem” 1991 nr 7. – M. URBANOWSKI: Młodzi idą! „Dekada Lit.” 1991 nr 24. – A. FRANASZEK: „Droga w kamienne serce blasku...”. „NaGłos” 1992 nr 7.
Nieudana pielgrzymka (poz. 2): A. FRANASZEK: „Pół-dezerter, pół-lewita”. „Tyg. Powsz.” 1994 nr 23. – A. OSIECKA: Pięć białych gam. „Życie Warsz.” 1994 dod. „Ex Libris” nr 46. – S. SADOWSKI: 7 x „brulion”. „Nowe Książ.” 1994 nr 12. – P. ŚLIWIŃSKI: Mniej, więcej, coś. „Res Publica Nowa” 1994 nr 9. – J. WITAN: „Pokorny sługa rzeczywistości”. „Pracownia” 1995 nr 13. – B. WOŁOWICZ: Uśmiech pewności Krzysztofa Koehlera. „Gaz. Malarzy i Poetów” 1997 nr 3. [dot. też: Partyzant prawdy]. – Zob. też Ogólne.
Partyzant prawdy (poz. 3): M. CYRANOWICZ: Krzysztof Koehler u wrót doliny i ani słowa o klasycyzmie. „Studium” 1997 nr 9. – A. EKIERHARDT: Ciężar światła. „FA-art” 1997 nr 2/3. – A. GRABOWSKI: Psalmista z ciemnogrodu. „Znak” 1997 nr 10. – A. MORAWIEC: Do źródła. „Twórczość” 1997 nr 10. – M. URBANOWSKI. „Arcana” 1997 nr 4, przedr. w tegoż: Oczyszczenie. Kr. 2002. – P. WILCZEK: Otacza nas Duch. „Nowe Książ.” 1997 nr 6. – B. WOŁOWICZ: Uśmiech pewności Krzysztofa Koehlera. „Gaz. Malarzy i Poetów” 1997 nr 3 [dot. też: Nieudana pielgrzymka]. – W. WENCEL: Coraz ściślej związany z losem. „Brulion” 1998 z. 1. – P. CZAPLIŃSKI, P. ŚLIWIŃSKI: Dlaczego klasycy? O tomach poetyckich Wojciecha Wencla „Oda na dzień św. Cecylii” i Krzysztofa Koehlera „Partyzant prawdy”. W tychże: Kontrapunkt. Pozn. 1999. – R. JAWORSKI: „Poseł Prawdy”, jej „partyzant” i... Unia Europejska. „Akant” 2010 nr 3. – W. CZAPLEWSKI: Niosę w sobie kawałek Koehlera. „Akant” 2015 nr 11 [interpretacja wiersza „List do Pi”].
Na krańcu długiego pola i inne wiersze z lat 1988-1998 (poz. 4): P. MAZUR: Poezja dobra. „Nasz Dz.” 1999 nr 45. – A. PIWKOWSKA: Tułaczka i poszukiwanie. „Nowe Książ.” 1999 nr 4. – A. KALISZEWSKI: Klasycyzujący O’haryści czy O’haryczni klasycy. „Akcent” 2000 nr 1/2. – J. GESHE: „Wenn es nur ist”. „Zbliżenia Interkulturowe” 2008 [z.] 3 [dot.: Am Rand des langen Feldes].
Trzecia część (poz. 5): J. KOPCIŃSKI: W silniejszej sferze bycia. „Rzeczpospolita” 2003 nr 196. – M. URBANOWSKI. „Arcana” 2003 nr 6. – A. KAŁUŻA: Bez sentymentu. „Twórczość” 2004 nr 5. – J. SIKORA: Nie szokować, nie mamić. „Akcent” 2004 nr 1/2. – P. ŚLIWIŃSKI: Tygiel. „Nowe Książ.” 2004 nr 1. - Z. ZARĘBIANKA: Trzecia część - ślad całości? „Topos” 2004 nr 5. – M. WOŹNIAK-ŁABIENIEC: Nowy katastrofizm. O poemacie „Trzecia część” Krzysztofa Koehlera. „Białost. Studia Literaturoznawcze” 2015 [t.] 4.
Stanisław Orzechowski i dylematy humanizmu renesansowego (poz. 6): P. KRZYWOSZYŃSKI. „Czasop. Prawno-Hist.” 2006 z. 2. – S. SALMONOWICZ: Stanisław Orzechowski: retoryka w służbie polityki. „Odrodz. i Refor. w Pol.” 2006.
Porwanie Europy (poz. 8): W. KUDYBA: Europa, czyli historia. „Topos” 2009 nr 4. – K. LISOWSKI: Zgwałcona Europa. „Nowe Książ.” 2009 nr 3. – M. URBANOWSKI: Wygasłe żagwie historii. „Zesz. Karmelitańskie” 2009 nr 3. – J. BARTYZEL: O „Porwaniu Europy” Krzysztofa Koehlera. „Arcana” 2010 nr 1.
Słuchaj mię, Sauromatha (Prace redakcyjne poz. 1): A. GRABOWSKI: Ameryka dla Polaków. „Res Publica Nowa” 2003 nr 6. – P. WILCZEK: Głos w sporze o Sarmację. „Nowe Książ.” 2003 nr 5.
Alicja Szałagan