Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "'''NIEWRZĘDA Krzysztof''' '''ur. 1964''' Poeta, prozaik, eseista. Urodzony 22 lutego 1964 roku w Szczecinie; syn Henryka Niewrzędy, działacza sportowego, i Reginy ...")
 
Linia 1: Linia 1:
'''NIEWRZĘDA Krzysztof'''
+
<div id="shortDescription">
 +
<p>ur. 1964</p>
 +
<p>Poeta, prozaik, eseista.</p>
 +
</div id='shortDescription'>
  
'''ur. 1964'''
+
<div class='all'>
 +
<div class='biogram'>
 +
==BIOGRAM==
 +
Urodzony 22 lutego 1964 roku w Szczecinie; syn Henryka Niewrzędy, działacza sportowego, i Reginy z domu Stenzel, analityczki medycznej, aktorki Studia Pantomimy Politechniki Szczecińskiej. Uczęszczał do liceum ogólnokształcącego w Szczecinie. W tym okresie występował jako perkusista z kilkoma szczecińskimi zespołami undergroundowymi (1980–86), m.in.: Brunatne sklepienie, Casus, Aramis. Po zdaniu matury w 1983 rozpoczął studia na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej. Jako poeta debiutował w 1985, publikując na łamach tygodnika „Morze i Ziemia” wiersze ''Starość'', ''Na śliskim bruku w Londynie'' i ''U nas w Auschwitz'' (nr 12). W 1986 przerwał studia i pracował do 1988 jako asystent projektanta w biurze architektonicznym w Szczecinie. Na początku 1989 zawarł związek małżeński z Dorotą Damaszke, redaktorką, i wraz z żoną wyemigrował do Niemiec. Najpierw przebywał w obozie dla cudzoziemców w Friedlandzie, a następnie uzyskał skierowanie na osiedlenie się w Bremie (z trwającym 3 lata zakazem opuszczania miasta). W 1992 uzyskał zgodę na stały pobyt w Niemczech. W 1993–94 kontynuował edukację w Institut für Wirtschaftstraining und angewandte Weltsprachen w Bremie. Następnie pracował przez 4 lata jako asystent projektanta w biurze architektonicznym w Bremie. W 1997 został laureatem konkursu Pegaz — Europa ’97 — Europejski Konkurs na Polski Wiersz Emigracyjny pt. ''Miejsce w którym jestem''… W 1997–99 należał do grupy artystycznej NAS-TU, którą tworzyli młodzi polscy artyści mieszkający w Bremie. W tym czasie był także członkiem redakcji wydawanego w Niemczech polskiego kwartalnika literackiego „B1 — Bundesstrasse 1”, tam też ogłaszał swoje wiersze. W 1997–2001 współpracował z ukazującym się w Hamburgu polonijnym dwutygodnikiem „Kurier”. Wiersze, eseje, artykuły i recenzje zamieszczał w tym czasie także w innych czasopismach polonijnych wychodzących w Niemczech, m.in. w „Kurierze Berlińskim” (1998), „Kurierze Polonica” (2000, 2001) i „Kolanie” (2000, 2001), oraz w pismach polskich, m.in. w „Pograniczach” (1995–96, stała współpraca w 1999–2012), „Arkuszu” (1997), „Akancie” (1999–2002), „Suplemencie” (1999, 2000), „Twórczości” (1999–2001) i „Odrze” (2000). Zaangażował się w działalność szczecińskiej galerii Piastów 75; w 1999–2003 organizował i prowadził tam spotkania z polskimi pisarzami mieszkającymi za granicą. W 2000 przebywał w Berlinie na zaproszenie Literarisches Colloquium, a w następnym roku przeprowadził się tam na stałe i rozpoczął współpracę z berlińskim Klubem Polskich Nieudaczników. Prezentował swoją twórczość na licznych spotkaniach autorskich organizowanych przez ośrodki naukowe oraz instytucje literackie i kulturalne w Polsce i w Niemczech. Wielokrotnie uczestniczył w międzynarodowych festiwalach literackich, m.in. w Berlinie w Internationales Literaturfestival (2002, 2004) i Molotov Cocktail (2003), w Poesiefestival (2007, 2009) oraz w Das Osteuropa-Spektakel Kommunalka (2010, 2011). W 2003 został laureatem Międzynarodowego Konkursu Literackiego im. M. Hłaski w Wiedniu. W 2004 przebywał na Litwie na zaproszenie Tomo Mano Memorialinis Muziejus w Nidzie. W tymże roku uczestniczył w Europäisches Festival des Debütromans w Salzau. W 2004–05 występował z własnymi felietonami w audycjach polskiej redakcji berlińskiego Radia ­Multikulti. Utwory literackie i eseje zamieszczał w tym okresie m.in. w „Dekadzie Literackiej” (2002), „Kartkach” (2002), „Odrze” (2002, 2004, 2009), „Przeglądzie Politycznym” (2002), „Dialogu — Magazynie Polsko-Niemieckim” (2003), „Zarysie” (2003, 2004), „Tece” (2004), „Twórczości” (2004, 2009, 2015), „Akcencie” (2005), oraz w pismach internetowych „Helikopterze” (2008) i „Latarni Morskiej” (2008), w „Tygodniu Polskim”, dodatku „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” (Londyn, 2005); a także w tłumaczeniu na język niemiecki w „Der Dreischneuß” (2001), „Der Tagesspiegel” (2005), „Die Tageszeitung” (2005). Był stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2009. W kolejnych latach publikował utwory poetyckie i opowiadania także w „Kurierze Szczecińskim” (2011), „Tygodniku Powszechnym” (2011), „Przekroju” (2012), w gazecie festiwalowej „Poznań Poetów” (2013), „Chimerze” (2014), „Gazecie Olsztyńskiej” (2014) „Tygodniku Wrocław” (2014–15), Gazecie Wyborczej” (2015), „Odrze” (2015), gazecie festiwalowej „Opowiadania — International Short Story Festival” (2015) oraz w tłumaczeniu Bernharda Hartmanna na język niemiecki w „Ostragehege” (2014). W 2012 współtworzył wydawany w Szczecinie kwartalnik literacko-kulturalny „Elewator”, gdzie do 2014 zamieszczał swoje utwory. Uczestniczył w 2015 w Międzynarodowym Festiwalu Opowiadania we Wrocławiu. Od tegoż roku współpracował z Józefem Skrzekiem jako autor tekstów do utworów zespołu SBB. W 2017 otrzymał nagrodę kulturalną Złota Sowa Polonii, przyznawaną przez redakcję wiedeńskiego pisma polonijnego „Jupiter”, będącego organem Klubu Inteligencji Polskiej w Austrii i Federacji Kongresu Polonii w Austrii. Mieszka w Berlinie.
 +
</div> <!-- biogram -->
  
Poeta, prozaik, eseista.
+
<span id='tworczosc'></span><div id='primary'>
  
Urodzony 22 lutego 1964 roku w Szczecinie; syn Henryka Niewrzędy, działacza sportowego, i Reginy z domu Stenzel, analityczki medycznej, aktorki Studia Pantomimy Politechniki Szczecińskiej. Uczęszczał do liceum ogólnokształcącego w Szczecinie. W tym okresie występował jako perkusista z kilkoma szczecińskimi zespołami undergroundowymi (1980–86), <nowiki>m.in</nowiki>.: Brunatne sklepienie, Casus, Aramis. Po zdaniu matury w 1983 rozpoczął studia na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej. Jako poeta debiutował w 1985, publikując na łamach tygodnika „Morze i Ziemia” wiersze ''Starość'', ''Na śliskim bruku w Londynie'' i ''U nas w Auschwitz'' (nr 12). W 1986 przerwał studia i pracował do 1988 jako asystent projektanta w biurze architektonicznym w Szczecinie. Na początku 1989 zawarł związek małżeński z Dorotą Damaszke, redaktorką, i wraz z żoną wyemigrował do Niemiec. Najpierw przebywał w obozie dla cudzoziemców w Friedlandzie, a następnie uzyskał skierowanie na osiedlenie się w Bremie (z trwającym 3 lata zakazem opuszczania miasta). W 1992 uzyskał zgodę na stały pobyt w Niemczech. W 1993–94 kontynuował edukację w Institut für Wirtschaftstraining und angewandte Weltsprachen w Bremie. Następnie pracował przez 4 lata jako asystent projektanta w biurze architektonicznym w Bremie. W 1997 został laureatem konkursu Pegaz — Europa ’97 — Europejski Konkurs na Polski Wiersz Emigracyjny pt. ''Miejsce w którym jestem''… W 1997–99 należał do grupy artystycznej NAS-TU, którą tworzyli młodzi polscy artyści mieszkający w Bremie. W tym czasie był także członkiem redakcji wydawanego w Niemczech polskiego kwartalnika literackiego „B1 — Bundesstrasse 1”, tam też ogłaszał swoje wiersze. W 1997–2001 współpracował z ukazującym się w Hamburgu polonijnym dwutygodnikiem „Kurier”. Wiersze, eseje, artykuły i recenzje zamieszczał w tym czasie także w innych czasopismach polonijnych wychodzących w Niemczech, <nowiki>m.in</nowiki>. w „Kurierze Berlińskim” (1998), „Kurierze Polonica” (2000, 2001) i „Kolanie” (2000, 2001), oraz w pismach polskich, <nowiki>m.in</nowiki>. w „Pograniczach” (1995–96, stała współpraca w 1999–2012), „Arkuszu” (1997), „Akancie” (1999–2002), „Suplemencie” (1999, 2000), „Twórczości” (1999–2001) i „Odrze” (2000). Zaangażował się w działalność szczecińskiej galerii Piastów 75; w 1999–2003 organizował i prowadził tam spotkania z polskimi pisarzami mieszkającymi za granicą. W 2000 przebywał w Berlinie na zaproszenie Literarisches Colloquium, a w następnym roku przeprowadził się tam na stałe i rozpoczął współpracę z berlińskim Klubem Polskich Nieudaczników. Prezentował swoją twórczość na licznych spotkaniach autorskich organizowanych przez ośrodki naukowe oraz instytucje literackie i kulturalne w Polsce i w Niemczech. Wielokrotnie uczestniczył w międzynarodowych festiwalach literackich, <nowiki>m.in</nowiki>. w Berlinie w Internationales Literaturfestival (2002, 2004) i Molotov Cocktail (2003), w Poesiefestival (2007, 2009) oraz w Das Osteuropa-Spektakel Kommunalka (2010, 2011). W 2003 został laureatem Międzynarodowego Konkursu Literackiego im. M. Hłaski w Wiedniu. W 2004 przebywał na Litwie na zaproszenie Tomo Mano Memorialinis Muziejus w Nidzie. W tymże roku uczestniczył w Europäisches Festival des Debütromans w Salzau. W 2004–05 występował z własnymi felietonami w audycjach polskiej redakcji berlińskiego Radia ­Multikulti. Utwory literackie i eseje zamieszczał w tym okresie <nowiki>m.in</nowiki>. w „Dekadzie Literackiej” (2002), „Kartkach” (2002), „Odrze” (2002, 2004, 2009), „Przeglądzie Politycznym” (2002), „Dialogu — Magazynie Polsko-Niemieckim” (2003), „Zarysie” (2003, 2004), „Tece” (2004), „Twórczości” (2004, 2009, 2015), „Akcencie” (2005), oraz w pismach internetowych „Helikopterze” (2008) i „Latarni Morskiej” (2008), w „Tygodniu Polskim”, dodatku „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” (Londyn, 2005); a także w tłumaczeniu na język niemiecki w „Der Dreischneuß” (2001), „Der Tagesspiegel” (2005), „Die Tageszeitung” (2005). Był stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2009. W kolejnych latach publikował utwory poetyckie i opowiadania także w „Kurierze Szczecińskim” (2011), „Tygodniku Powszechnym” (2011), „Przekroju” (2012), w gazecie festiwalowej „Poznań Poetów” (2013), „Chimerze” (2014), „Gazecie Olsztyńskiej” (2014) „Tygodniku Wrocław” (2014–15), Gazecie Wyborczej” (2015), „Odrze” (2015), gazecie festiwalowej „Opowiadania — International Short Story Festival” (2015) oraz w tłumaczeniu Bernharda Hartmanna na język niemiecki w „Ostragehege” (2014). W 2012 współtworzył wydawany w Szczecinie kwartalnik literacko-kulturalny „Elewator”, gdzie do 2014 zamieszczał swoje utwory. Uczestniczył w 2015 w Międzynarodowym Festiwalu Opowiadania we Wrocławiu. Od tegoż roku współpracował z Józefem Skrzekiem jako autor tekstów do utworów zespołu SBB. W 2017 otrzymał nagrodę kulturalną Złota Sowa Polonii, przyznawaną przez redakcję wiedeńskiego pisma polonijnego „Jupiter”, będącego organem Klubu Inteligencji Polskiej w Austrii i Federacji Kongresu Polonii w Austrii. Mieszka w Berlinie.
+
==TWÓRCZOŚĆ==
 +
<ol>
  
TWÓRCZOŚĆ
+
<li> Do boju! [Monodram]. Praprem.: Reż.: K. Niewrzęda. Brema, Leichenhalle 1997.</li>
 +
<li> [[#W poprzek|W poprzek]]. [Wiersze]. Szczec.: Książn. Pomor. [1998], 71 s.</li>
 +
<li> Najpierw się jedzie na zachód. [Utwór dramatyczny]. Druk „Akant” 1999 nr 7–12.</li>
 +
<li> [[#Poplątanie|Poplątanie]]. [Wiersze]. Szczec.: Książn. Pomor. 1999, 74 s.</li>
 +
<p class='comment'>Zawiera cykle: tutaj; w umiarkowanym klimacie; heimweh; to wszystko zostawić; rozmowy z poetami; przemykam obok; nieudany przeszczep.</p>
 +
<li> [[#Poszukiwanie całości|Poszukiwanie całości]]. [Powieść]. Bydg.: Świadectwo 1999, 140 s. Wyd. 2 z posł. A. Skrendo. Szczec.: Wydawn. Forma; Stow. Officyna 2009, 149 s. ''Kwadrat''.</li>
 +
<li> [[#Popłoch|Popłoch]]. [Wiersze]. Szczec.: Książn. Pomor. 2000, 62 s.</li>
 +
<li> [[#Czas przeprowadzki|Czas przeprowadzki]]. Fikcja literacka. [Eseje, wiersze, opowiadania]. Szczec.: Forma; Księg. Autorska 2005, 156 s. ''Forma Autorska'';'' Kwadrat''.</li>
 +
<p class='comment'>Teksty publikowane w prasie w 2000–2004. – Zawartość: Moja berlińska mitologia; Brema [wiersz]; German dream; Ostatni spacer w Bremie; Pożegnanie z Bremą; Stare mieszkanie na nowy początek [wiersz]; Moja najbliższa okolica; Berlin [wiersz]; Berliński folklor; Caravaggio i inni; Szczelina [wiersz]; Miasto światła i cienia; W ramach pokuty; Koncert Wyszehradzki; Chmury znad krainy deszczowców; Szczęśliwi bezrobotni; Spotkanie z poetą [Bertem Papenfußem]; Rozmowa; [z Bertem Papenfußem]; Jak być polskim pisarzem w Niemczech [wypowiedź dla „Dekady Literackiej”]; Zacieranie granic [wiersz]; Bliskie pokrewieństwo.</p>
 +
<li> [[#Popołudnie|Popołudnie]]. [Wiersze]. Szczec.: Wydawn. 13 Muz 2005, 45 s. ''Bibl. Pograniczy''.</li>
 +
<li> [[#Wariant do sprawdzenia|Wariant do sprawdzenia]]. [Powieść]. Posł.: A. Szlosarek. Szczec.: Wydawn. Forma 2007, 143 s. ''Kwadrat''.</li>
 +
<p class='comment'>Nominacja do Lit. Nagrody Mediów Publicznych COGITO w 2008, nominacja do Europejskiej Nagrody Lit. w 2009.</p>
 +
<li> [[#Second life|Second life]]. [Powieść]. Szczec.: Wydawn. Forma; Stow. Officyna 2010, 127 s. ''Kwadrat''.</li>
 +
<p class='comment'>Nominacja do Nagrody Poetyckiej Silesius w 2011.</p>
 +
<p class='comment'>Adapt. teatr. pt.: Berlin Asche und Diamant. [Psychodrama polifoniczna na podstawie wierszy i fragm. powieści poetyckiej „Second life” K. Niewrzędy oraz fragmentów powieści „Popiół i diament” J. Andrzejewskiego i „Uczty” Platona]. Praprem.: Reż.: R. Grunewald, J. Schultz. Berlin, Ballhaus Ost 2011.</p>
 +
<li> [[#Popiół|Popiół]]. [Wiersze]. Zdjęcia: D. Damaschke. Szczec.: Wydawn. Forma 2012, 56 s. ''Tablice''.</li>
 +
<li> [[#Zamęt|Zamęt]]. [Powieść]. Szczec.: Wydawn. Forma; Fundacja Lit. im. H. Berezy 2013, 192 s. ''Kwadrat''.</li>
 +
<p class='block'>Przekłady utworów K. Niewrzędy w zagranicznych antologiach, m.in.: chorw.: Orkestru iza Leda. Antologija poljske kratke priče. [Red.:] I. Vidović Bolt, D. Nowacki. [Przeł.] Đ. Čilić. Zagreb 2001, — franc.: Festival Européen du premier Roman. [Red.:] D. Mouraire. [Przeł.] M. Boulic. Kiel 2004, — jap.: Poketto no naka no touou bungaku — renessansu kara gendai made. [Red.:] I. Ijima i M. Kohara. [Przeł.] S. Inoue. Tokio 2006, — niem.: Napisane w Niemczech Geschrieben in Deutschland. Wybór i wstęp: P. Piaszczyński, K.M. Załuski. Przeł. A. Grzybowska. Köln 2000; 2. Internationales Literaturfestival. [Red.:] U. Schreiber. [Przeł.] W. Schlott. Berlin 2002; Europäisches Festival des Debütromans. [Red.:] W. Sandfuchs. [Przeł.] A. Zenker. Kiel 2004, — ukr.: Potâg 76 — central’noevropejskij časopis — 2003–2004 vibrane. [Red. i przekł.:] Û. Andruhovič. L’viv 2005.</p>
 +
<p class='comment'>Przekład</p>
 +
<li> O. Kühl: Gęba Erosa. Tajemnice stylu Witolda Gombrowicza. Przeł.: K. Niewrzęda i M. Tarnogórska. Wstęp: W. Bolecki. Kr.: Universitas 2005, XII, 326 s. ''Polonica Leguntur'', 6.</li>
 +
</ol>
 +
===Praca redakcyjna===
 +
<ol>
 +
<li> Piastów 75. [Antologia]. Red.: J. Eysymont, P. Krupiński, K. Niewrzęda. Szczec.: 13 Muz 2005, 247 s. ''Bibl. Pograniczy''.</li>
 +
</ol>
 +
</div id='primary'>
  
<nowiki>1. Do boju! [Monodram]. </nowiki>Praprem.: Reż.: K. Niewrzęda. Brema, Leichenhalle 1997.
+
<div id='secondary'>
 +
==OPRACOWANIA (wybór)==
  
<nowiki>2. W poprzek. [Wiersze]. </nowiki>Szczec.: Książn. Pomor<nowiki>. [1998], 71 s.</nowiki>
 
  
<nowiki>3. Najpierw się jedzie na zachód. [Utwór dramatyczny]. Druk „Akant” 1999 nr 7–12.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li>Ank. 2016.</li>
 +
<li> Autor o sobie: Być Niemcem… [Wspomnienia z obozu przejściowego dla cudzoziemców w 1989]. „Pogranicza” 1996 nr 1; Mniej oświetlona strona parnasu. „Akant” 2002 nr 5; Jestem szczecinianinem. „20:16 Szczecin” 2008 nr 1; Moje lektury. „Refleksje” 2013 nr 6; W rozkroku. „Bliza” 2014 nr 1; Dlaczego nie piszę po niemiecku. „Tygiel Kult.” 2015 nr 7/12; W czasie przeprowadzki. „Autobiografia” 2015 nr 2.</li>
 +
<li> Wywiady: Poza rzędem. Rozm. J. Pless. „Samo Życie”, Dortmund 1999 nr 2; Moja poezja to język ulicy. Rozm. M. Kalczyńska „Suplement” 1999 nr 9; Nie w rzędzie czyli w poprzek. Rozm. J. Pless. „Akant” 2000 nr 4; Niestety. O sytuacji polskiej literatury w Niemczech. Rozm. M. Kalczyńska. „Śląsk” 2000 nr 10, przedr. w: Instytucje literacko-wydawnicze w kontaktach polsko-niemieckich. Opole 2000; Nikt się o nas nie upomina. O polskiej literaturze w Niemczech. Rozm. M. Kalczyńska. „Odra” 2002 nr 2; Wzbudzić zainteresowanie. Rozm. M. Kalczyńska. „Panorama Pol.”, Calgary 2002 nr 1; Berlin po polsku. Rozm. A. Dziewit i A. Drotkiewicz. „Lampa” 2005 nr 11; Wariant do sprawdzenia. Rozm. B. Twardochleb. „Kur. Szczec.” 2007 nr 113 [dot.: Wariant do sprawdzenia]; Stopień pokrewieństwa. Rozm. S. Iwasiów. „Kur. Szczec.” 2008 nr 155; Emigrant więcej zyskuje, niż traci. Rozm. A. Sasinowski. „Kur. Szczec.” 2009 nr 215; Nie w rzędzie. Rozm. I. Drozdowska-Broering. „Elewator” 2013 nr 4, rozszerz. wersja w przekł. niem. w: I. Drozdowska-Broering: Topographien der Begegnung — Untersuchungen zur jüngeren deutschen und polnischen Prosa der Grenzräume nach 1989. Frankfurt am Main 2013; Z pięciu minut wielki zamęt. Rozm. D. Hoffmann. „Wyspa” 2014 nr 2.</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>4. Poplątanie. [Wiersze]. </nowiki>Szczec.: Książn. Pomor. 1999, 74 s.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Zawiera cykle: tutaj; w umiarkowanym klimacie; heimweh; to wszystko zostawić; rozmowy z poetami; przemykam obok; nieudany przeszczep.
+
===Ogólne===
  
<nowiki>5. Poszukiwanie całości. [Powieść]. </nowiki>Bydg.: Świadectwo 1999, 140 s. Wyd. 2 z posł. A. Skrendo. Szczec.: Wydawn. Forma; Stow. Officyna 2009, 149 s. ''Kwadrat''.
+
<ul>
 +
<li> A. ZAWADA: Sprache als Widerspiegelung kultureller Identität — Krzysztof Niewrzęda. W: Identitätsproblematik in der Literatur polnischer Schriftsteller in Berlin. Gdańsk 2008.</li>
 +
<li> B. HELBIG-MISCHEWSKI: Penis w opałach. Doświadczenia kastracji i strategie odzyskiwania mocy w literaturze kilku migrantów polskich w Niemczech. „Teksty Drugie” 2009 nr 6 [dot. też m.in.: L. Oświęcimski, W. Stam, W.D. Muszer, J. Rudnicki].</li>
 +
<li> M. ZDUNIAK-WIKTOROWICZ: Krzysztof Niewrzęda — Sprawdzający wariant. Wersje tożsamościowe. Emigranckie interesy. Szczecin/Berlin. Miasto-saga i miasto notatka. W: Współczesny polski pisarz w Niemczech. Pozn. 2010.</li>
 +
<li> S. INOUE: Beyond the first-person narrative. Polish literature written in the Federal Republic of Germany in the 1980s. W: Contemporary Polish migrant culture and literature in Germany, Ireland, and the UK. Frankfurt am Main 2011 [dot. też m.in.: J. Rudnicki, K.M. Załuski].</li>
 +
<li> I. IWASIÓW: Hipoteza literatury neo-post-osiedleńczej. W: Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Kr. 2012 [dot. też: B. Helbig-Mischewski, J. Rudnicki].</li>
 +
<li> B. HELBIG-MISCHEWSKI: Emigracja jako kastracja — twórczość Leszka Oświęcimskiego, Krzysztofa Niewrzędy, Wojciecha Stamma, Dariusza Muszera i Janusza Rudnickiego. W: Poetyka migracji. Katow. 2013, wersja niem.: Emigration als Kastration. Polnische Männerliteratur in Deutschland (Oświęcimski, Niewrzęda, Stamm, Muszer, Rudnicki). W: Polnische Literatur in Bewegung. Bielefeld 2013.</li>
 +
<li> S. IWASIÓW: Krzysztof Niewrzęda: „Przeprowadziłem się z Bremy do Berlina, by częściej odwiedzać Szczecin”. W: Reprezentacje Europy w prozie polskiej XXI wieku. Zielona Góra 2013.</li>
 +
<li> S. INOUE: Katari no dansou — Doitsu renpou kyouwakoku ni okeru Poorandojin sakka no gendai bungaku (Dislocated Narratives — Contemporary Polish Literature In the Federal Republic of Germany). Tokio 2013 [dot. też m.in.: N. Goerke, B. Helbig-Mischewski, D. Muszer, J. Rudnicki, K.M. Załuski.] — S. IWASIÓW: Migrowanie po sąsiedzku. O prozie Krzysztofa Niewrzędy. W: Poetyka migracji. Katow. 2013.</li>
 +
<li> R. MAKARSKA: Między Polską a Niemcami, między językami. (Skrzyposzek, Niewrzęda, Muszer). W: Między językami, kulturami, literaturami. Stockholm 2013.</li>
 +
<li> K. KARWOWSKA: „Wypędzeni do raju”. Portret własny późnych przesiedleńców z Polski w literaturze polskiej w Niemczech. Wwa 2014 [dot. m.in. K. Niewrzędy].</li>
 +
<li> B. HELBIG-MISCHEWSKI: Ofiara, zły chłopiec, błazen, marzyciel, mnich i wybawiciel — archetypiczne postaci mężczyzn w prozie Krzysztofa Niewrzędzy, Dariusza Muszera, Leszka Oświęcimskiego i innych pisarzy emigracyjnych poskiego pochodzenia. „Autobiografia” 2015 nr 2.</li>
 +
<li> B. SOBÓTKA: Zamęt kulturowy i egzystencjalny w twórczości Krzysztofa Niewrzędy i Janusza Rudnickiego. W: Interferencje kultury współczesnej. Wwa 2015.</li>
 +
<li> A. BECKER: Krzysztof Niewrzędza — Berlińczyk ze Szczecina. „Rzeczpospolita” 2016 nr 93.</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>6. Popłoch. [Wiersze]. </nowiki>Szczec.: Książn. Pomor. 2000, 62 s.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>7. Czas przeprowadzki. Fikcja literacka. [Eseje, wiersze, opowiadania]. </nowiki>Szczec.: Forma; Księg. Autorska 2005, 156 s. ''Forma Autorska'';'' Kwadrat''.
+
===W poprzek===
  
Teksty publikowane w prasie w 2000–2004. – <nowiki>Zawartość: Moja berlińska mitologia; Brema [wiersz]; German </nowiki>dream<nowiki>; Ostatni spacer w Bremie; Pożegnanie z Bremą; Stare mieszkanie na nowy początek [wiersz]; Moja najbliższa okolica; Berlin [wiersz]; Berliński folklor; Caravaggio i inni; Szczelina [wiersz]; Miasto światła i cienia; W ramach pokuty; Koncert Wyszehradzki; Chmury znad krainy deszczowców; Szczęśliwi bezrobotni; Spotkanie z poetą [</nowiki>Bertem Papenfußem<nowiki>]; Rozmowa; [z </nowiki>Bertem Papenfußem<nowiki>]; Jak być polskim pisarzem w Niemczech [wypowiedź dla „Dekady Literackiej”]; Zacieranie granic [wiersz]; Bliskie pokrewieństwo.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> J. WRÓBLEWSKI. „Topos” 1998 nr 5/6.</li>
 +
<li> S. PASTUSZEWSKI: Nowy Lechoń? „Akant” 1999 nr 10 [dot. też: Poplątanie].</li>
 +
<li> J. DRZEWUCKI: Niewrzęda: bezceremonialność. „Twórczość” 2000 nr 1 [dot. też: Poplątanie].</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>8. Popołudnie. [Wiersze]. </nowiki>Szczec.: Wydawn. 13 Muz 2005, 45 s. ''Bibl. Pograniczy''.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>9. Wariant do sprawdzenia. [Powieść]. Posł.: A. </nowiki>Szlosarek. Szczec.: Wydawn. Forma 2007, 143 s. ''Kwadrat''.
+
===Poplątanie===
  
Nominacja do Lit. Nagrody Mediów Publicznych COGITO w 2008, nominacja do Europejskiej Nagrody Lit. w 2009.
+
<ul>
 +
<li> Z. CHOJNOWSKI: Frustracje i diagnozy, czyli Młody Polak w Niemczech. „Studium” 1999 nr 5.</li>
 +
<li> P. MICHAŁOWSKI: Impresje dwustronnego Auslaendera. „Pogranicza” 1999 nr 3.</li>
 +
<li> S. PASTUSZEWSKI: Nowy Lechoń? „Akant” 1999 nr 10 [dot. też: W poprzek].</li>
 +
<li> J. DRZEWUCKI: Niewrzęda: bezceremonialność. „Twórczość” 2000 nr 1 [dot. też: W poprzek].</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>10. Second life. [Powieść]. </nowiki>Szczec.: Wydawn. Forma; Stow. Officyna 2010, 127 s. ''Kwadrat''.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Nominacja do Nagrody Poetyckiej Silesius w 2011.   
+
===Poszukiwanie całości===
  
Adapt. teatr. pt.: Berlin Asche und Diamant. <nowiki>[Psychodrama polifoniczna na podstawie wierszy i fragm. powieści poetyckiej „Second life” K. </nowiki>Niewrzędy oraz fragmentów powieści „Popiół i diament” J. Andrzejewskiego i „Uczty” Platona]. Praprem.: Reż.: R. Grunewald, J. Schultz. Berlin, Ballhaus Ost 2011.
+
<ul>
 +
<li> M. WARECKI. „Suplement” 2000 nr 2/3.</li>
 +
<li> K. SZUMLEWICZ: Strzaskany świat. „Twórczość” 2001 nr 2.</li>
 +
<li> P. PIASZCZYŃSKI: Piękni przegrani. „Dialog — Magazyn Pol.-Niem.” 2002 nr 60 [dot. też m.in.: N. Goerke: Pożegnania Plazmy; J. Rudnicki: Można żyć; D. Muszer: Wolność pachnie wanilią].</li>
 +
<li> S. INOUE: Rhizomatik in der Migrantenliteratur. Am Beispiel des Romans „Poszukiwanie całości” von Krzysztof Niewrzęda. „Slav. Occid. Iaponica” 2007 nr 10.</li>
 +
<li> A. SASINOWSKI: Bez sentymentów i nostalgii. „Kur. Szczec.” 2009 nr 215.</li>
 +
<li> J. HNIDIUK: Całość odnaleziona? „Wyspa” 2009 nr 4.</li>
 +
<li> M. ORSKI: Trans-Odra. „Prz. Powsz.” 2009 nr 11.</li>
 +
<li> G. WOŹNIAK: Obcy. „Lampa” 2010 nr 1–2.</li>
 +
<li> I. KOSMALA: Smutek rozpadu… „Latarnia Morska” 2011 nr 1</li>
 +
</ul>
  
11. Popiół. <nowiki>[Wiersze]. Zdjęcia: D. </nowiki>Damaschke. Szczec.: Wydawn. Forma 2012, 56 s. ''Tablice''.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
<nowiki>12. Zamęt. [Powieść]. </nowiki>Szczec.: Wydawn. Forma; Fundacja Lit. im. H. Berezy 2013, 192 s. ''Kwadrat''.
+
===Popłoch===
  
Przekłady utworów K. Niewrzędy w zagranicznych antologiach, <nowiki>m.in</nowiki>.: chorw.: Orkestru iza Leda. <nowiki>Antologija poljske kratke priče. [Red.:] I. Vidović Bolt, D. Nowacki. </nowiki><nowiki>[Przeł.] Đ. Čilić. Zagreb 2001, — </nowiki>fran<nowiki>c.: Festival Européen du premier Roman. [Red.:] D. Mouraire. [Przeł.] M. Boulic. Kiel 2004, — </nowiki>ja<nowiki>p.: Poketto no naka no touou bungaku — renessansu kara gendai made. [Red.:] I. Ijima i M. Kohara. [Przeł.] S. Inoue. Tokio 2006, — </nowiki>nie<nowiki>m.: Napisane w Niemczech = Geschrieben in Deutschland. Wybór i wstęp: P. Piaszczyński, K.M. Załuski. Przeł. A. Grzybowska. Köln 2000; 2. Internationales Literaturfestival. [Red.:] U. Schreiber. [Przeł.] W. Schlott. Berlin 2002; Europäisches Festival des Debütromans. [Red.:] W. Sandfuchs. [Przeł.] A. Zenker. Kiel 2004, —</nowiki> uk<nowiki>r.: Potâg 76 — central’noevropejskij časopis — 2003–2004 vibrane. [Red. i przekł.:] Û. Andruhovič. L’viv 2005.</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> K. STREICH. „Suplement” 2000 nr 10.</li>
 +
<li> E. BORKOWSKA: Bez kierunku, bez drogowskazu. „Autograf” 2001 nr 2.</li>
 +
<li> K. SZUMLEWICZ: Miejskie obrzędy. „Twórczość” 2001 nr 9.</li>
 +
</ul>
  
Przekład
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
1. O. Kühl: Gęba Erosa. Tajemnice stylu Witolda Gombrowicza. Przeł.: K. Niewrzęda i M. Tarnogórska. Wstęp: W. Bolecki. Kr.: Universitas 2005, XII, 326 s. ''Polonica Leguntur'', 6.
+
===Czas przeprowadzki===
  
Praca redakcyjna
+
<ul>
 +
<li> D. SKRABEK. „Arte” 2005 nr 4.</li>
 +
<li> D. NOWACKI: Dyptyk berliński. „FA-art” 2005 nr 2/3 [dot. też: B. Helbig-Mischewski: Anioły i świnie w Berlinie!].</li>
 +
<li> M. MIZURO: Spóźniony emigrant. „Nowe Książ.” 2006 nr 1.</li>
 +
<li> D. MUSZER: Prywatna historia Niemiec. „Dialog — Magazyn Pol.-Niem.” 2006 nr 74–75.</li>
 +
<li> A. NOWACZEWSKI: Czas przeprowadzki. W 10 zdań o… „Topos” 2006 nr 1–2.</li>
 +
<li> M. ORSKI: W Berlinie! „Prz. Powsz.” 2006 nr 7/8 [dot. też: B. Helbig-Mischewski: Anioły i świnie w Berlinie!].</li>
 +
<li> A. SROKA: Stacja Bremszczerlin. „Pogranicza” 2006 nr 1.</li>
 +
<li> M. GIERŁAK: Polak wybiera Berlin. Obraz miasta w „Czasie przeprowadzki”Krzysztofa Niewrzędzy. W: Między językami, kulturami, literaturami. Stockholm 2013.</li>
 +
<li> S. IWASIÓW: Migrieren in der Nachbarschaft. Über die Prosa von Krzysztof Niewrzęda. W: Polnische Literatur in Bewegung. Bielefeld 2013.</li>
 +
<li> S. IWASIÓW: Pankow/Pogodno. W: Literatura w Szczecinie 1945–2015. Szczec. 2016.</li>
 +
</ul>
  
<nowiki>1. Piastów 75. [Antologia]. Red.: J. Eysymont, P. Krupiński, K. </nowiki>Niewrzęda. Szczec.: 13 Muz 2005, 247 s. ''Bibl. Pograniczy''.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
OPRACOWANIA (wybór)
+
===Popołudnie===
  
Ank. 2016. – Autor o sobi<nowiki>e: Być Niemcem… [Wspomnienia z obozu przejściowego dla cudzoziemców w 1989]. „Pogranicza” 1996 nr 1; Mniej oświetlona strona parnasu. „Akant” 2002 nr 5; Jestem szczecinianinem. „20:16 Szczecin” 2008 nr 1; Moje lektury. „Refleksje” 2013 nr 6; W rozkroku. „</nowiki>Bliza” 2014 nr 1; Dlaczego nie piszę po niemiecku. „Tygiel Kult.” 2015 nr 7/12; W czasie przeprowadzki. „Autobiografia” 2015 nr 2. – Wywiady: Poza rzędem. Rozm. J. Pless. „Samo Życie”, Dortmund 1999 nr 2; Moja poezja to język ulicy. Rozm. M. Kalczyńska „Suplement” 1999 nr 9; Nie w rzędzie czyli w poprzek. Rozm. J. Pless. „Akant” 2000 nr 4; Niestety. O sytuacji polskiej literatury w Niemczech. Rozm. M. Kalczyńska. „Śląsk” 2000 nr 10, przedr. w: Instytucje literacko-wydawnicze w kontaktach polsko-niemieckich. Opole 2000; Nikt się o nas nie upomina. O polskiej literaturze w Niemczech. Rozm. M. Kalczyńska. „Odra” 2002 nr 2; Wzbudzić zainteresowanie. Rozm. M. Kalczyńska. „Panorama Pol.”, Calgary 2002 nr 1; Berlin po polsku. Rozm. A. Dziewit i A. Drotkiewicz. „Lampa” 2005 nr 11; Wariant do sprawdzenia. Rozm. B. Twardochleb. „Kur. Szczec<nowiki>.” 2007 nr 113 [dot.: Wariant do sprawdzenia]; Stopień pokrewieństwa. </nowiki>Rozm. S. Iwasiów. „Kur. Szczec.” 2008 nr 155; Emigrant więcej zyskuje, niż traci. Rozm. A. Sasinowski. „Kur. Szczec.” 2009 nr 215; Nie w rzędzie. Rozm. I. Drozdowska-Broering. „Elewator” 2013 nr 4, rozszerz. wersja w przekł. niem. w: I. Drozdowska-Broering: Topographien der Begegnung — Untersuchungen zur jüngeren deutschen und polnischen Prosa der Grenzräume nach 1989. Frankfurt am Main 2013; Z pięciu minut wielki zamęt. Rozm. D. Hoffmann. „Wyspa” 2014 nr 2.
+
<ul>
 +
<li> S. CHYCZYŃSKI: W duchu Wojtkiewicza. „Akant” 2006 nr 3.</li>
 +
<li> I. IWASIÓW: Dramaty popołudnia. „Pogranicza” 2006 nr 5.</li>
 +
<li> K. SAŁDECKA: Tożsamość codzienności — o zbiorze poetyckim „popołudnie” Krzysztofa Niewrzędy. „Verte” 2006 nr 23.</li>
 +
</ul>
  
Ogólne: A. ZAWADA: Sprache als Widerspiegelung kultureller Identität — Krzysztof Niewrzęda. W: Identitätsproblematik in der Literatur polnischer Schriftsteller in Berlin. Gdańsk 2008. – B. HELBIG-MISCHEWSKI: Penis w opałach. <nowiki>Doświadczenia kastracji i strategie odzyskiwania mocy w literaturze kilku migrantów polskich w Niemczech. „Teksty Drugie” 2009 nr 6 [dot. też m.in.: L. Oświęcimski, W. Stam, W.D. </nowiki>Muszer, J. Rudnicki]. – M. ZDUNIAK-WIKTOROWICZ: Krzysztof Niewrzęda — Sprawdzający wariant. Wersje tożsamościowe. Emigranckie interesy. Szczecin/Berlin. Miasto-saga i miasto notatka. W: Współczesny polski pisarz w Niemczech. Pozn. 2010. – S. INOUE: Beyond the first-person narrative. Polish literature written in the Federal Republic of Germany in the 1980s. W: Contemporary Polish migrant culture and literature in Germany, Ireland, and the UK. Frankfurt am Main<nowiki> 2011 [dot. też m.in.: J. Rudnicki, K.M. Załuski]. – I. IWASIÓW: Hipoteza literatury </nowiki>neo-post-osiedleńczej. <nowiki>W: Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Kr. 2012 [dot. też: B. </nowiki>Helbig-Mischewski, J. Rudnicki]. – B. HELBIG-MISCHEWSKI: Emigracja jako kastracja — twórczość Leszka Oświęcimskiego, Krzysztofa Niewrzędy, Wojciecha Stamma, Dariusza Muszera i Janusza Rudnickiego. W: Poetyka migracji. Katow. 2013, wersja niem.: Emigration als Kastration. Polnische Männerliteratur in Deutschland (Oświęcimski, Niewrzęda, Stamm, Muszer, Rudnicki). W: Polnische Literatur in Bewegung. Bielefeld 2013. – S. IWASIÓW: Krzysztof Niewrzęda: „Przeprowadziłem się z Bremy do Berlina, by częściej odwiedzać Szczecin”. W: Reprezentacje Europy w prozie polskiej XXI wieku. Zielona Góra 2013. – S. INOUE: Katari no dansou — Doitsu renpou kyouwakoku ni okeru Poorandojin sakka no gendai bungaku (Dislocated Narratives — Contemporary Polish Literature<nowiki> In the Federal Republic of Germany). Tokio 2013 [dot. też m.in.: N. </nowiki>Goerke, B. Helbig-Mischewski, D. Muszer, J. Rudnicki, K.M. Załuski.] — S. IWASIÓW: Migrowanie po sąsiedzku. O prozie Krzysztofa Niewrzędy. W: Poetyka migracji. Katow. 2013. – R. MAKARSKA: Między Polską a Niemcami, między językami. (Skrzyposzek, Niewrzęda, Muszer). W: Między językami, kulturami, literaturami. Stockholm 2013. – <nowiki>K. KARWOWSKA: „Wypędzeni do raju”. Portret własny późnych przesiedleńców z Polski w literaturze polskiej w Niemczech. Wwa 2014 [dot. m.in. K. </nowiki>Niewrzędy]. – B. HELBIG-MISCHEWSKI: Ofiara, zły chłopiec, błazen, marzyciel, mnich i wybawiciel — archetypiczne postaci mężczyzn w prozie Krzysztofa Niewrzędzy, Dariusza Muszera, Leszka Oświęcimskiego i innych pisarzy emigracyjnych poskiego pochodzenia. „Autobiografia” 2015 nr 2. – B. SOBÓTKA: Zamęt kulturowy i egzystencjalny w twórczości Krzysztofa Niewrzędy i Janusza Rudnickiego. W: Interferencje kultury współczesnej. Wwa 2015. – A. BECKER: Krzysztof Niewrzędza — Berlińczyk ze Szczecina. „Rzeczpospolita” 2016 nr 93.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
W poprzek (poz. 2): J. WRÓBLEWSKI. „Topos” 1998 nr 5/6. – <nowiki>S. PASTUSZEWSKI: Nowy Lechoń? „Akant” 1999 nr 10 [dot. też: Poplątanie]</nowiki>. – J. DRZEWUCKI: Niewrzęda<nowiki>: bezceremonialność. „Twórczość” 2000 nr 1 [dot. też: Poplątanie].</nowiki>
+
===Wariant do sprawdzenia===
  
Poplątanie (poz. 4): Z. CHOJNOWSKI: Frustracje i diagnozy, czyli Młody Polak w Niemczech. „Studium” 1999 nr 5. P. MICHAŁOWSKI: Impresje dwustronnego Auslaendera. „Pogranicza” 1999 nr 3. <nowiki>S. PASTUSZEWSKI: Nowy Lechoń? „Akant” 1999 nr 10 [dot. też: W poprzek]</nowiki>. – J. DRZEWUCKI: Niewrzęda<nowiki>: bezceremonialność. „Twórczość” 2000 nr 1 [dot. też: W poprzek].</nowiki>
+
<ul>
 +
<li> S. IWASIÓW: Pozytywny aspekt negatywnego myślenia. „Pogranicza” 2007 nr 5.</li>
 +
<li> P. MAŁOCHLEB: Sprawdź to! „Nowe Książ.” 2007 nr 10.</li>
 +
<li> M. ORSKI: Opowieści do składania. „Odra” 2007 nr 12.</li>
 +
<li> B. TWARDOCHLEB: W poszukiwaniu nowego świata. „Kur. Szczec.” 2008 nr 19.</li>
 +
<li> Zob. też Wywiady.</li>
 +
</ul>
  
Poszukiwanie całości (poz. 5): M. WARECKI. „Suplement” 2000 nr 2/3. – K. SZUMLEWICZ: Strzaskany świat. „Twórczość” 2001 nr 2. – <nowiki>P. PIASZCZYŃSKI: Piękni przegrani. „Dialog — Magazyn Pol.-Niem.” 2002 nr 60 [dot. też m.in.: N. </nowiki>Goerke: Pożegnania Plazmy; J. Rudnicki: Można żyć; D. Muszer: Wolność pachnie wanilią]. – S. INOUE: Rhizomatik in der Migrantenliteratur. Am Beispiel des Romans „Poszukiwanie całości” von Krzysztof Niewrzęda. „Slav. Occid. Iaponica” 2007 nr 10. – A. SASINOWSKI: Bez sentymentów i nostalgii. „Kur. Szczec.” 2009 nr 215. – J. HNIDIUK: Całość odnaleziona? „Wyspa” 2009 nr 4. – M. ORSKI: Trans-Odra. „Prz. Powsz.” 2009 nr 11. – G. WOŹNIAK: Obcy. „Lampa” 2010 nr 1–2. – I. KOSMALA: Smutek rozpadu… „Latarnia Morska” 2011 nr 1
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Popłoch (poz. 6): K. STREICH. „Suplement” 2000 nr 10. – E. BORKOWSKA: Bez kierunku, bez drogowskazu. „Autograf” 2001 nr 2. – K. SZUMLEWICZ: Miejskie obrzędy. „Twórczość” 2001 nr 9.
+
===Second life===
  
Czas przeprowadzki (poz. 7): D. SKRABEK. „Arte” 2005 nr 4. – <nowiki>D. NOWACKI: Dyptyk berliński. „FA-art” 2005 nr 2/3 [dot. też: B. </nowiki>Helbig-Mischewski: Anioły i świnie w Berlinie!]. – M. MIZURO: Spóźniony emigrant. „Nowe Książ.” 2006 nr 1. – D. MUSZER: Prywatna historia Niemiec. „Dialog — Magazyn Pol.-Niem.” 2006 nr 74–75. – A. NOWACZEWSKI: Czas przeprowadzki. W 10 zdań o… „Topos” 2006 nr 1–2. – M. ORSKI: W Berlinie! „Prz. Powsz<nowiki>.” 2006 nr 7/8 [dot. też: B. </nowiki>Helbig-Mischewski: Anioły i świnie w Berlinie!]. – A. SROKA: Stacja Bremszczerlin. „Pogranicza” 2006 nr 1. – M. GIERŁAK: Polak wybiera Berlin. Obraz miasta w „Czasie przeprowadzki”Krzysztofa Niewrzędzy. W: Między językami, kulturami, literaturami. Stockholm 2013. – S. IWASIÓW: Migrieren in der Nachbarschaft. Über die Prosa von Krzysztof Niewrzęda. W: Polnische Literatur in Bewegung. Bielefeld 2013. – S. IWASIÓW: Pankow/Pogodno. W: Literatura w Szczecinie 1945–2015. Szczec. 2016.
+
<ul>
 +
<li> P. MICHAŁOWSKI: Wszechświat jako język. „Pogranicza” 2010 nr 5.</li>
 +
<li> A. NĘCKA: Pod dyktando Prządki. „Nowe Książ.” 2010 nr 8.</li>
 +
<li> M. ORSKI: „Olejne wały”. „Prz. Powsz.” 2010 nr 7/8.</li>
 +
<li> D. SYPIEŃ: Życie języka. „Lampa” 2010 nr 6.</li>
 +
<li> G. BYLICA: Słowa się łajdaczą. „FA-art” 2011 nr 1/2.</li>
 +
<li> B. HELBIG-MISCHEWSKI: Psychodrama „Second live”. „Kur. Szczec.” 2011 nr 117 [dot. adapt.].</li>
 +
<li> P. KACZMARSKI: Otwarte wyzwanie. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 19.</li>
 +
<li> A.D. LISKOWACKI: Drugie życie Niewrzędy. „Kur. Szczec.” 2011 nr 249.</li>
 +
<li> J. ŁUKASIEWICZ: Wiersze krótkie i poematy. W: Szum polskich wierszy 2010. „Odra” 2011 nr 6 [dot. też: M. Kurek: Oleander; D. Foks: Sigmund Freud Museum].</li>
 +
<li> K. UNIŁOWSKI: Lekcja wolności. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 31 dod. „Magazyn Lit. „Książ. w Tyg.”.</li>
 +
</ul>
  
Popołudnie (poz. 8): S. CHYCZYŃSKI: W duchu Wojtkiewicza. „Akant” 2006 nr 3. – I. IWASIÓW: Dramaty popołudnia. „Pogranicza” 2006 nr 5. – K. SAŁDECKA: Tożsamość codzienności — o zbiorze poetyckim „popołudnie” Krzysztofa Niewrzędy. „Verte” 2006 nr 23.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Wariant do sprawdzenia (poz. 9): S. IWASIÓW: Pozytywny aspekt negatywnego myślenia. „Pogranicza” 2007 nr 5. – P. MAŁOCHLEB: Sprawdź to! „Nowe Książ.” 2007 nr 10. – M. ORSKI: Opowieści do składania. „Odra” 2007 nr 12. – B. TWARDOCHLEB: W poszukiwaniu nowego świata. „Kur. Szczec.” 2008 nr 19. – Zob. też Wywiady.
+
===Popiół===
  
Second life (poz. 10): P. MICHAŁOWSKI: Wszechświat jako język. „Pogranicza” 2010 nr 5. – A. NĘCKA: Pod dyktando Prządki. „Nowe Książ.” 2010 nr 8. – M. ORSKI: „Olejne wały”. „Prz. Powsz.” 2010 nr 7/8. – D. SYPIEŃ: Życie języka. „Lampa” 2010 nr 6. – G. BYLICA: Słowa się łajdaczą. „FA-art” 2011 nr 1/2. – B. HELBIG-MISCHEWSKI: Psychodrama „Second live”. „Kur. Szczec<nowiki>.” 2011 nr 117 [dot. </nowiki>adapt.]. – P. KACZMARSKI: Otwarte wyzwanie. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 19. – A.D. LISKOWACKI: Drugie życie Niewrzędy. „Kur. Szczec.” 2011 nr 249. – <nowiki>J. ŁUKASIEWICZ: Wiersze krótkie i poematy. W: Szum polskich wierszy 2010. „Odra” 2011 nr 6 [dot. też: M. Kurek: Oleander; D. Foks: Sigmund Freud </nowiki>Museum]. – K. UNIŁOWSKI: Lekcja wolności. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 31 dod. „Magazyn Lit. „Książ. w Tyg.”.
+
<ul>
 +
<li> P.W. LORKOWSKI: Szczęśliwy powrót. „Elewator” 2012 nr 2.</li>
 +
<li> Z. CHOJNOWSKI: Poszukiwanie prostoty. „Twórczość” 2013 nr 3.</li>
 +
</ul>
  
Popiół (poz. 11): P.W. LORKOWSKI: Szczęśliwy powrót. „Elewator” 2012 nr 2. – Z. CHOJNOWSKI: Poszukiwanie prostoty. „Twórczość” 2013 nr 3.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Zamęt (poz. 12): M. ORLIŃSKI: Przemiana. „Elewator” 2013 nr 3. – B. HELBIG-MISCHEWSKI: Religion und Kirche, Mythen und Mystik als Motive ausgewählter Prosa-Werke neuesterpolnischer und (ost)deutscher Literatur. W: Religion im transnationalen Raum<nowiki>. Berlin 2014 [dot. też: O. Tokarczuk: Dom dzienny, dom nocny, W. Kuczok: Gnój, M. </nowiki>Brasch: Ab jetzt ist Ruhe, E. Ruge: Die Zeit des abnehmenden Lichts, B. Keff: Utwór o matce i ojczyźnie]. – P. MICHAŁOWSKI: Polifonia protestu. „Odra” 2014 nr 2. – T. MILAS: Wszelaki zamęt? „Twórczość” 2014 nr 6.
+
===Zamęt===
  
<div align="right">Marlena Sęczek</div>
+
<ul>
 +
<li> M. ORLIŃSKI: Przemiana. „Elewator” 2013 nr 3.</li>
 +
<li> B. HELBIG-MISCHEWSKI: Religion und Kirche, Mythen und Mystik als Motive ausgewählter Prosa-Werke neuesterpolnischer und (ost)deutscher Literatur. W: Religion im transnationalen Raum. Berlin 2014 [dot. też: O. Tokarczuk: Dom dzienny, dom nocny, W. Kuczok: Gnój, M. Brasch: Ab jetzt ist Ruhe, E. Ruge: Die Zeit des abnehmenden Lichts, B. Keff: Utwór o matce i ojczyźnie].</li>
 +
<li> P. MICHAŁOWSKI: Polifonia protestu. „Odra” 2014 nr 2.</li>
 +
<li> T. MILAS: Wszelaki zamęt? „Twórczość” 2014 nr 6.</li>
 +
</ul>
 +
 
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 +
</div id='secondary'>
 +
 
 +
<div class='author'>Marlena Sęczek</div>
 +
 
 +
</div> <!-- all -->

Wersja z 00:18, 19 kwi 2018

ur. 1964

Poeta, prozaik, eseista.

Spis treści

BIOGRAM

Urodzony 22 lutego 1964 roku w Szczecinie; syn Henryka Niewrzędy, działacza sportowego, i Reginy z domu Stenzel, analityczki medycznej, aktorki Studia Pantomimy Politechniki Szczecińskiej. Uczęszczał do liceum ogólnokształcącego w Szczecinie. W tym okresie występował jako perkusista z kilkoma szczecińskimi zespołami undergroundowymi (1980–86), m.in.: Brunatne sklepienie, Casus, Aramis. Po zdaniu matury w 1983 rozpoczął studia na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej. Jako poeta debiutował w 1985, publikując na łamach tygodnika „Morze i Ziemia” wiersze Starość, Na śliskim bruku w Londynie i U nas w Auschwitz (nr 12). W 1986 przerwał studia i pracował do 1988 jako asystent projektanta w biurze architektonicznym w Szczecinie. Na początku 1989 zawarł związek małżeński z Dorotą Damaszke, redaktorką, i wraz z żoną wyemigrował do Niemiec. Najpierw przebywał w obozie dla cudzoziemców w Friedlandzie, a następnie uzyskał skierowanie na osiedlenie się w Bremie (z trwającym 3 lata zakazem opuszczania miasta). W 1992 uzyskał zgodę na stały pobyt w Niemczech. W 1993–94 kontynuował edukację w Institut für Wirtschaftstraining und angewandte Weltsprachen w Bremie. Następnie pracował przez 4 lata jako asystent projektanta w biurze architektonicznym w Bremie. W 1997 został laureatem konkursu Pegaz — Europa ’97 — Europejski Konkurs na Polski Wiersz Emigracyjny pt. Miejsce w którym jestem… W 1997–99 należał do grupy artystycznej NAS-TU, którą tworzyli młodzi polscy artyści mieszkający w Bremie. W tym czasie był także członkiem redakcji wydawanego w Niemczech polskiego kwartalnika literackiego „B1 — Bundesstrasse 1”, tam też ogłaszał swoje wiersze. W 1997–2001 współpracował z ukazującym się w Hamburgu polonijnym dwutygodnikiem „Kurier”. Wiersze, eseje, artykuły i recenzje zamieszczał w tym czasie także w innych czasopismach polonijnych wychodzących w Niemczech, m.in. w „Kurierze Berlińskim” (1998), „Kurierze Polonica” (2000, 2001) i „Kolanie” (2000, 2001), oraz w pismach polskich, m.in. w „Pograniczach” (1995–96, stała współpraca w 1999–2012), „Arkuszu” (1997), „Akancie” (1999–2002), „Suplemencie” (1999, 2000), „Twórczości” (1999–2001) i „Odrze” (2000). Zaangażował się w działalność szczecińskiej galerii Piastów 75; w 1999–2003 organizował i prowadził tam spotkania z polskimi pisarzami mieszkającymi za granicą. W 2000 przebywał w Berlinie na zaproszenie Literarisches Colloquium, a w następnym roku przeprowadził się tam na stałe i rozpoczął współpracę z berlińskim Klubem Polskich Nieudaczników. Prezentował swoją twórczość na licznych spotkaniach autorskich organizowanych przez ośrodki naukowe oraz instytucje literackie i kulturalne w Polsce i w Niemczech. Wielokrotnie uczestniczył w międzynarodowych festiwalach literackich, m.in. w Berlinie w Internationales Literaturfestival (2002, 2004) i Molotov Cocktail (2003), w Poesiefestival (2007, 2009) oraz w Das Osteuropa-Spektakel Kommunalka (2010, 2011). W 2003 został laureatem Międzynarodowego Konkursu Literackiego im. M. Hłaski w Wiedniu. W 2004 przebywał na Litwie na zaproszenie Tomo Mano Memorialinis Muziejus w Nidzie. W tymże roku uczestniczył w Europäisches Festival des Debütromans w Salzau. W 2004–05 występował z własnymi felietonami w audycjach polskiej redakcji berlińskiego Radia ­Multikulti. Utwory literackie i eseje zamieszczał w tym okresie m.in. w „Dekadzie Literackiej” (2002), „Kartkach” (2002), „Odrze” (2002, 2004, 2009), „Przeglądzie Politycznym” (2002), „Dialogu — Magazynie Polsko-Niemieckim” (2003), „Zarysie” (2003, 2004), „Tece” (2004), „Twórczości” (2004, 2009, 2015), „Akcencie” (2005), oraz w pismach internetowych „Helikopterze” (2008) i „Latarni Morskiej” (2008), w „Tygodniu Polskim”, dodatku „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” (Londyn, 2005); a także w tłumaczeniu na język niemiecki w „Der Dreischneuß” (2001), „Der Tagesspiegel” (2005), „Die Tageszeitung” (2005). Był stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2009. W kolejnych latach publikował utwory poetyckie i opowiadania także w „Kurierze Szczecińskim” (2011), „Tygodniku Powszechnym” (2011), „Przekroju” (2012), w gazecie festiwalowej „Poznań Poetów” (2013), „Chimerze” (2014), „Gazecie Olsztyńskiej” (2014) „Tygodniku Wrocław” (2014–15), Gazecie Wyborczej” (2015), „Odrze” (2015), gazecie festiwalowej „Opowiadania — International Short Story Festival” (2015) oraz w tłumaczeniu Bernharda Hartmanna na język niemiecki w „Ostragehege” (2014). W 2012 współtworzył wydawany w Szczecinie kwartalnik literacko-kulturalny „Elewator”, gdzie do 2014 zamieszczał swoje utwory. Uczestniczył w 2015 w Międzynarodowym Festiwalu Opowiadania we Wrocławiu. Od tegoż roku współpracował z Józefem Skrzekiem jako autor tekstów do utworów zespołu SBB. W 2017 otrzymał nagrodę kulturalną Złota Sowa Polonii, przyznawaną przez redakcję wiedeńskiego pisma polonijnego „Jupiter”, będącego organem Klubu Inteligencji Polskiej w Austrii i Federacji Kongresu Polonii w Austrii. Mieszka w Berlinie.

TWÓRCZOŚĆ

  1. Do boju! [Monodram]. Praprem.: Reż.: K. Niewrzęda. Brema, Leichenhalle 1997.
  2. W poprzek. [Wiersze]. Szczec.: Książn. Pomor. [1998], 71 s.
  3. Najpierw się jedzie na zachód. [Utwór dramatyczny]. Druk „Akant” 1999 nr 7–12.
  4. Poplątanie. [Wiersze]. Szczec.: Książn. Pomor. 1999, 74 s.
  5. Zawiera cykle: tutaj; w umiarkowanym klimacie; heimweh; to wszystko zostawić; rozmowy z poetami; przemykam obok; nieudany przeszczep.

  6. Poszukiwanie całości. [Powieść]. Bydg.: Świadectwo 1999, 140 s. Wyd. 2 z posł. A. Skrendo. Szczec.: Wydawn. Forma; Stow. Officyna 2009, 149 s. Kwadrat.
  7. Popłoch. [Wiersze]. Szczec.: Książn. Pomor. 2000, 62 s.
  8. Czas przeprowadzki. Fikcja literacka. [Eseje, wiersze, opowiadania]. Szczec.: Forma; Księg. Autorska 2005, 156 s. Forma Autorska; Kwadrat.
  9. Teksty publikowane w prasie w 2000–2004. – Zawartość: Moja berlińska mitologia; Brema [wiersz]; German dream; Ostatni spacer w Bremie; Pożegnanie z Bremą; Stare mieszkanie na nowy początek [wiersz]; Moja najbliższa okolica; Berlin [wiersz]; Berliński folklor; Caravaggio i inni; Szczelina [wiersz]; Miasto światła i cienia; W ramach pokuty; Koncert Wyszehradzki; Chmury znad krainy deszczowców; Szczęśliwi bezrobotni; Spotkanie z poetą [Bertem Papenfußem]; Rozmowa; [z Bertem Papenfußem]; Jak być polskim pisarzem w Niemczech [wypowiedź dla „Dekady Literackiej”]; Zacieranie granic [wiersz]; Bliskie pokrewieństwo.

  10. Popołudnie. [Wiersze]. Szczec.: Wydawn. 13 Muz 2005, 45 s. Bibl. Pograniczy.
  11. Wariant do sprawdzenia. [Powieść]. Posł.: A. Szlosarek. Szczec.: Wydawn. Forma 2007, 143 s. Kwadrat.
  12. Nominacja do Lit. Nagrody Mediów Publicznych COGITO w 2008, nominacja do Europejskiej Nagrody Lit. w 2009.

  13. Second life. [Powieść]. Szczec.: Wydawn. Forma; Stow. Officyna 2010, 127 s. Kwadrat.
  14. Nominacja do Nagrody Poetyckiej Silesius w 2011.

    Adapt. teatr. pt.: Berlin Asche und Diamant. [Psychodrama polifoniczna na podstawie wierszy i fragm. powieści poetyckiej „Second life” K. Niewrzędy oraz fragmentów powieści „Popiół i diament” J. Andrzejewskiego i „Uczty” Platona]. Praprem.: Reż.: R. Grunewald, J. Schultz. Berlin, Ballhaus Ost 2011.

  15. Popiół. [Wiersze]. Zdjęcia: D. Damaschke. Szczec.: Wydawn. Forma 2012, 56 s. Tablice.
  16. Zamęt. [Powieść]. Szczec.: Wydawn. Forma; Fundacja Lit. im. H. Berezy 2013, 192 s. Kwadrat.
  17. Przekłady utworów K. Niewrzędy w zagranicznych antologiach, m.in.: chorw.: Orkestru iza Leda. Antologija poljske kratke priče. [Red.:] I. Vidović Bolt, D. Nowacki. [Przeł.] Đ. Čilić. Zagreb 2001, — franc.: Festival Européen du premier Roman. [Red.:] D. Mouraire. [Przeł.] M. Boulic. Kiel 2004, — jap.: Poketto no naka no touou bungaku — renessansu kara gendai made. [Red.:] I. Ijima i M. Kohara. [Przeł.] S. Inoue. Tokio 2006, — niem.: Napisane w Niemczech Geschrieben in Deutschland. Wybór i wstęp: P. Piaszczyński, K.M. Załuski. Przeł. A. Grzybowska. Köln 2000; 2. Internationales Literaturfestival. [Red.:] U. Schreiber. [Przeł.] W. Schlott. Berlin 2002; Europäisches Festival des Debütromans. [Red.:] W. Sandfuchs. [Przeł.] A. Zenker. Kiel 2004, — ukr.: Potâg 76 — central’noevropejskij časopis — 2003–2004 vibrane. [Red. i przekł.:] Û. Andruhovič. L’viv 2005.

    Przekład

  18. O. Kühl: Gęba Erosa. Tajemnice stylu Witolda Gombrowicza. Przeł.: K. Niewrzęda i M. Tarnogórska. Wstęp: W. Bolecki. Kr.: Universitas 2005, XII, 326 s. Polonica Leguntur, 6.

Praca redakcyjna

  1. Piastów 75. [Antologia]. Red.: J. Eysymont, P. Krupiński, K. Niewrzęda. Szczec.: 13 Muz 2005, 247 s. Bibl. Pograniczy.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2016.
  • Autor o sobie: Być Niemcem… [Wspomnienia z obozu przejściowego dla cudzoziemców w 1989]. „Pogranicza” 1996 nr 1; Mniej oświetlona strona parnasu. „Akant” 2002 nr 5; Jestem szczecinianinem. „20:16 Szczecin” 2008 nr 1; Moje lektury. „Refleksje” 2013 nr 6; W rozkroku. „Bliza” 2014 nr 1; Dlaczego nie piszę po niemiecku. „Tygiel Kult.” 2015 nr 7/12; W czasie przeprowadzki. „Autobiografia” 2015 nr 2.
  • Wywiady: Poza rzędem. Rozm. J. Pless. „Samo Życie”, Dortmund 1999 nr 2; Moja poezja to język ulicy. Rozm. M. Kalczyńska „Suplement” 1999 nr 9; Nie w rzędzie czyli w poprzek. Rozm. J. Pless. „Akant” 2000 nr 4; Niestety. O sytuacji polskiej literatury w Niemczech. Rozm. M. Kalczyńska. „Śląsk” 2000 nr 10, przedr. w: Instytucje literacko-wydawnicze w kontaktach polsko-niemieckich. Opole 2000; Nikt się o nas nie upomina. O polskiej literaturze w Niemczech. Rozm. M. Kalczyńska. „Odra” 2002 nr 2; Wzbudzić zainteresowanie. Rozm. M. Kalczyńska. „Panorama Pol.”, Calgary 2002 nr 1; Berlin po polsku. Rozm. A. Dziewit i A. Drotkiewicz. „Lampa” 2005 nr 11; Wariant do sprawdzenia. Rozm. B. Twardochleb. „Kur. Szczec.” 2007 nr 113 [dot.: Wariant do sprawdzenia]; Stopień pokrewieństwa. Rozm. S. Iwasiów. „Kur. Szczec.” 2008 nr 155; Emigrant więcej zyskuje, niż traci. Rozm. A. Sasinowski. „Kur. Szczec.” 2009 nr 215; Nie w rzędzie. Rozm. I. Drozdowska-Broering. „Elewator” 2013 nr 4, rozszerz. wersja w przekł. niem. w: I. Drozdowska-Broering: Topographien der Begegnung — Untersuchungen zur jüngeren deutschen und polnischen Prosa der Grenzräume nach 1989. Frankfurt am Main 2013; Z pięciu minut wielki zamęt. Rozm. D. Hoffmann. „Wyspa” 2014 nr 2.

Powrót na górę↑

Ogólne

  • A. ZAWADA: Sprache als Widerspiegelung kultureller Identität — Krzysztof Niewrzęda. W: Identitätsproblematik in der Literatur polnischer Schriftsteller in Berlin. Gdańsk 2008.
  • B. HELBIG-MISCHEWSKI: Penis w opałach. Doświadczenia kastracji i strategie odzyskiwania mocy w literaturze kilku migrantów polskich w Niemczech. „Teksty Drugie” 2009 nr 6 [dot. też m.in.: L. Oświęcimski, W. Stam, W.D. Muszer, J. Rudnicki].
  • M. ZDUNIAK-WIKTOROWICZ: Krzysztof Niewrzęda — Sprawdzający wariant. Wersje tożsamościowe. Emigranckie interesy. Szczecin/Berlin. Miasto-saga i miasto notatka. W: Współczesny polski pisarz w Niemczech. Pozn. 2010.
  • S. INOUE: Beyond the first-person narrative. Polish literature written in the Federal Republic of Germany in the 1980s. W: Contemporary Polish migrant culture and literature in Germany, Ireland, and the UK. Frankfurt am Main 2011 [dot. też m.in.: J. Rudnicki, K.M. Załuski].
  • I. IWASIÓW: Hipoteza literatury neo-post-osiedleńczej. W: Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Kr. 2012 [dot. też: B. Helbig-Mischewski, J. Rudnicki].
  • B. HELBIG-MISCHEWSKI: Emigracja jako kastracja — twórczość Leszka Oświęcimskiego, Krzysztofa Niewrzędy, Wojciecha Stamma, Dariusza Muszera i Janusza Rudnickiego. W: Poetyka migracji. Katow. 2013, wersja niem.: Emigration als Kastration. Polnische Männerliteratur in Deutschland (Oświęcimski, Niewrzęda, Stamm, Muszer, Rudnicki). W: Polnische Literatur in Bewegung. Bielefeld 2013.
  • S. IWASIÓW: Krzysztof Niewrzęda: „Przeprowadziłem się z Bremy do Berlina, by częściej odwiedzać Szczecin”. W: Reprezentacje Europy w prozie polskiej XXI wieku. Zielona Góra 2013.
  • S. INOUE: Katari no dansou — Doitsu renpou kyouwakoku ni okeru Poorandojin sakka no gendai bungaku (Dislocated Narratives — Contemporary Polish Literature In the Federal Republic of Germany). Tokio 2013 [dot. też m.in.: N. Goerke, B. Helbig-Mischewski, D. Muszer, J. Rudnicki, K.M. Załuski.] — S. IWASIÓW: Migrowanie po sąsiedzku. O prozie Krzysztofa Niewrzędy. W: Poetyka migracji. Katow. 2013.
  • R. MAKARSKA: Między Polską a Niemcami, między językami. (Skrzyposzek, Niewrzęda, Muszer). W: Między językami, kulturami, literaturami. Stockholm 2013.
  • K. KARWOWSKA: „Wypędzeni do raju”. Portret własny późnych przesiedleńców z Polski w literaturze polskiej w Niemczech. Wwa 2014 [dot. m.in. K. Niewrzędy].
  • B. HELBIG-MISCHEWSKI: Ofiara, zły chłopiec, błazen, marzyciel, mnich i wybawiciel — archetypiczne postaci mężczyzn w prozie Krzysztofa Niewrzędzy, Dariusza Muszera, Leszka Oświęcimskiego i innych pisarzy emigracyjnych poskiego pochodzenia. „Autobiografia” 2015 nr 2.
  • B. SOBÓTKA: Zamęt kulturowy i egzystencjalny w twórczości Krzysztofa Niewrzędy i Janusza Rudnickiego. W: Interferencje kultury współczesnej. Wwa 2015.
  • A. BECKER: Krzysztof Niewrzędza — Berlińczyk ze Szczecina. „Rzeczpospolita” 2016 nr 93.

Powrót na górę↑

W poprzek

  • J. WRÓBLEWSKI. „Topos” 1998 nr 5/6.
  • S. PASTUSZEWSKI: Nowy Lechoń? „Akant” 1999 nr 10 [dot. też: Poplątanie].
  • J. DRZEWUCKI: Niewrzęda: bezceremonialność. „Twórczość” 2000 nr 1 [dot. też: Poplątanie].

Powrót na górę↑

Poplątanie

  • Z. CHOJNOWSKI: Frustracje i diagnozy, czyli Młody Polak w Niemczech. „Studium” 1999 nr 5.
  • P. MICHAŁOWSKI: Impresje dwustronnego Auslaendera. „Pogranicza” 1999 nr 3.
  • S. PASTUSZEWSKI: Nowy Lechoń? „Akant” 1999 nr 10 [dot. też: W poprzek].
  • J. DRZEWUCKI: Niewrzęda: bezceremonialność. „Twórczość” 2000 nr 1 [dot. też: W poprzek].

Powrót na górę↑

Poszukiwanie całości

  • M. WARECKI. „Suplement” 2000 nr 2/3.
  • K. SZUMLEWICZ: Strzaskany świat. „Twórczość” 2001 nr 2.
  • P. PIASZCZYŃSKI: Piękni przegrani. „Dialog — Magazyn Pol.-Niem.” 2002 nr 60 [dot. też m.in.: N. Goerke: Pożegnania Plazmy; J. Rudnicki: Można żyć; D. Muszer: Wolność pachnie wanilią].
  • S. INOUE: Rhizomatik in der Migrantenliteratur. Am Beispiel des Romans „Poszukiwanie całości” von Krzysztof Niewrzęda. „Slav. Occid. Iaponica” 2007 nr 10.
  • A. SASINOWSKI: Bez sentymentów i nostalgii. „Kur. Szczec.” 2009 nr 215.
  • J. HNIDIUK: Całość odnaleziona? „Wyspa” 2009 nr 4.
  • M. ORSKI: Trans-Odra. „Prz. Powsz.” 2009 nr 11.
  • G. WOŹNIAK: Obcy. „Lampa” 2010 nr 1–2.
  • I. KOSMALA: Smutek rozpadu… „Latarnia Morska” 2011 nr 1

Powrót na górę↑

Popłoch

  • K. STREICH. „Suplement” 2000 nr 10.
  • E. BORKOWSKA: Bez kierunku, bez drogowskazu. „Autograf” 2001 nr 2.
  • K. SZUMLEWICZ: Miejskie obrzędy. „Twórczość” 2001 nr 9.

Powrót na górę↑

Czas przeprowadzki

  • D. SKRABEK. „Arte” 2005 nr 4.
  • D. NOWACKI: Dyptyk berliński. „FA-art” 2005 nr 2/3 [dot. też: B. Helbig-Mischewski: Anioły i świnie w Berlinie!].
  • M. MIZURO: Spóźniony emigrant. „Nowe Książ.” 2006 nr 1.
  • D. MUSZER: Prywatna historia Niemiec. „Dialog — Magazyn Pol.-Niem.” 2006 nr 74–75.
  • A. NOWACZEWSKI: Czas przeprowadzki. W 10 zdań o… „Topos” 2006 nr 1–2.
  • M. ORSKI: W Berlinie! „Prz. Powsz.” 2006 nr 7/8 [dot. też: B. Helbig-Mischewski: Anioły i świnie w Berlinie!].
  • A. SROKA: Stacja Bremszczerlin. „Pogranicza” 2006 nr 1.
  • M. GIERŁAK: Polak wybiera Berlin. Obraz miasta w „Czasie przeprowadzki”Krzysztofa Niewrzędzy. W: Między językami, kulturami, literaturami. Stockholm 2013.
  • S. IWASIÓW: Migrieren in der Nachbarschaft. Über die Prosa von Krzysztof Niewrzęda. W: Polnische Literatur in Bewegung. Bielefeld 2013.
  • S. IWASIÓW: Pankow/Pogodno. W: Literatura w Szczecinie 1945–2015. Szczec. 2016.

Powrót na górę↑

Popołudnie

  • S. CHYCZYŃSKI: W duchu Wojtkiewicza. „Akant” 2006 nr 3.
  • I. IWASIÓW: Dramaty popołudnia. „Pogranicza” 2006 nr 5.
  • K. SAŁDECKA: Tożsamość codzienności — o zbiorze poetyckim „popołudnie” Krzysztofa Niewrzędy. „Verte” 2006 nr 23.

Powrót na górę↑

Wariant do sprawdzenia

  • S. IWASIÓW: Pozytywny aspekt negatywnego myślenia. „Pogranicza” 2007 nr 5.
  • P. MAŁOCHLEB: Sprawdź to! „Nowe Książ.” 2007 nr 10.
  • M. ORSKI: Opowieści do składania. „Odra” 2007 nr 12.
  • B. TWARDOCHLEB: W poszukiwaniu nowego świata. „Kur. Szczec.” 2008 nr 19.
  • Zob. też Wywiady.

Powrót na górę↑

Second life

  • P. MICHAŁOWSKI: Wszechświat jako język. „Pogranicza” 2010 nr 5.
  • A. NĘCKA: Pod dyktando Prządki. „Nowe Książ.” 2010 nr 8.
  • M. ORSKI: „Olejne wały”. „Prz. Powsz.” 2010 nr 7/8.
  • D. SYPIEŃ: Życie języka. „Lampa” 2010 nr 6.
  • G. BYLICA: Słowa się łajdaczą. „FA-art” 2011 nr 1/2.
  • B. HELBIG-MISCHEWSKI: Psychodrama „Second live”. „Kur. Szczec.” 2011 nr 117 [dot. adapt.].
  • P. KACZMARSKI: Otwarte wyzwanie. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 19.
  • A.D. LISKOWACKI: Drugie życie Niewrzędy. „Kur. Szczec.” 2011 nr 249.
  • J. ŁUKASIEWICZ: Wiersze krótkie i poematy. W: Szum polskich wierszy 2010. „Odra” 2011 nr 6 [dot. też: M. Kurek: Oleander; D. Foks: Sigmund Freud Museum].
  • K. UNIŁOWSKI: Lekcja wolności. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 31 dod. „Magazyn Lit. „Książ. w Tyg.”.

Powrót na górę↑

Popiół

  • P.W. LORKOWSKI: Szczęśliwy powrót. „Elewator” 2012 nr 2.
  • Z. CHOJNOWSKI: Poszukiwanie prostoty. „Twórczość” 2013 nr 3.

Powrót na górę↑

Zamęt

  • M. ORLIŃSKI: Przemiana. „Elewator” 2013 nr 3.
  • B. HELBIG-MISCHEWSKI: Religion und Kirche, Mythen und Mystik als Motive ausgewählter Prosa-Werke neuesterpolnischer und (ost)deutscher Literatur. W: Religion im transnationalen Raum. Berlin 2014 [dot. też: O. Tokarczuk: Dom dzienny, dom nocny, W. Kuczok: Gnój, M. Brasch: Ab jetzt ist Ruhe, E. Ruge: Die Zeit des abnehmenden Lichts, B. Keff: Utwór o matce i ojczyźnie].
  • P. MICHAŁOWSKI: Polifonia protestu. „Odra” 2014 nr 2.
  • T. MILAS: Wszelaki zamęt? „Twórczość” 2014 nr 6.

Powrót na górę↑

Marlena Sęczek

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Krzysztof NIEWRZĘDA
Nawigacja
Narzędzia