Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

1953–2008

Do 1985 podpisywała teksty nazwiskiem: Rola.

Historyk literatury, krytyk literacki.

Spis treści

BIOGRAM

Urodzona 27 września 1953 w Radomiu; córka Tadeusza Roli, pracownika wyższego szczebla w radomskich Zakładach Metalowych im. gen. Waltera, i Stanisławy z domu Ziętek, nauczycielki. Uczęszczała do VI Liceum Ogólnokształcącego im. J. Kochanowskiego w Radomiu. Po zdaniu matury w 1972 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW). W 1977 uzyskała magisterium na UW i rozpoczęła współpracę z Instytutem Badań Literackich (IBL) PAN, uczestnicząc w pracach zespołu Pracowni Literatury Współczesnej. Równocześnie podjęła studia z historii filozofii na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, które kontynuowała do 1983. W 1979 debiutowała jako krytyk literacki recenzją noweli J. Haavikko Paavo pt. Białe kamienie, drukowaną w „Nowych Książkach” (nr 6); współpracowała z tym pismem do 1981. Recenzje książkowe ogłaszała regularnie także w „Tygodniku Kulturalnym” (1980–81) i w „Twórczości” (1981–86). Ponadto prowadziła wykłady dla nauczycieli, uczniów szkół średnich i studentów oraz doktorantów IBL. Pierwszy artykuł pt. Samoobrona czy walka o nową treść?, dotyczący pism „Puls” i „Zapis”, opublikowała w 1982 w bezdebitowym „Wezwaniu” (nr 2/3), które w późniejszym okresie współredagowała. W tymże roku została zatrudniona w IBL PAN na stanowisku asystenta. W 1984 wyszła za mąż za Tomasza Burskiego (zmarł w 2001), poetę i dziennikarza; oboje działali w opozycji demokratycznej w okresie PRL. Recenzje, szkice i artykuły ogłaszała w następnych latach m.in. w „Res Publice Nowej” (1988, 1990–94, 1996–98, 2000, 2003–05), „Tekstach Drugich” (1990–91, 1993–96, 1998–2000, 2003) i „Gazecie Wyborczej” (1991–91, 1998–2003, 2006–08). Po obronie w 1997 doktoratu pt. Ludzie i dzieje. Literackie ujęcie procesu historycznoliterackiego we współczesnych narracjach o dziejach (promotor prof. Alina Brodzka) awansowała na stanowisko starszego asystenta, a rok później na adiunkta. W 2003–05 była członkiem jury Nagrody Literackiej Nike.

Miała dwoje dzieci: Franciszka (ur. 1984) i Marynę (ur. 1987). Zmarła 8 sierpnia 2008 w swoim letnim domu w Jeleńczu na Kaszubach; pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ

  1. Kłopotliwe dziedzictwo. Szkice o literaturze i historii. Wwa: Wydawn. IBL PAN 1998, 243 s. Rozprawy Lit.
  2. Rozprawa doktorska; w wersji pierwotnej pt. „Ludzie i dzieje. Literackie ujęcia procesu historycznego we współczesnych narracjach o dziejach”.

    Zawartość: Wstęp. – Kłopotliwe dziedzictwo: 1. Scott i „wielka narracja” [wpływ powieści „Waverley” i „Rob Roy” na europejską, w tym także polską, powieść historyczną]; 2. Destruktorzy, czyli o narodzinach kłopotliwych pytań [H. Rzewuski: Listopad, B. Prus: Faraon, S. Żeromski: Popioły]. – Tematy Berenta [dot.: Żywe kamienie]. – Pocieszenie czy samowiedza?: 1. Cień Sienkiewicza [dot.: Trylogia]; 2. Paradoksy Jasienicy [dot.: Rzeczpospolita Obojga Narodów]; 3. Koniec historii, czyli nieobliczalny ciąg dalszy [dot.: H. Malewska: Panowie Leszczyńscy]; 4. Zagłoba w piekle i eposie [dot.: T. Parnicki: I u możnych dziwy, J. Łukasiewicz: Zagłoba w piekle]. – Rzecz o gestach: 1. Rewizjoniści i apologeci; 2. 1863 — wszystko inaczej. – Nie kończąca się opowieść: 1. Historia: czasu kurz? [dot.: J. Iwaszkiewicz: Bitwa na równinie Sedgemoor, Czerwone tarcze]; 2. Utopie kultury [dot.: J. Stempowski: Eseje dla Kassandry, Z. Herbert: Barbarzyńca w ogrodzie, G. Herling-Grudziński: Skrzydła ołtarza]; 3. Pochwała historii? [dot. twórczości H. Malewskiej i T. Parnickiego].

  3. Awangarda i inne złudzenia. O pokoleniu ’68 w Polsce. Red.: M. Jaworska. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2012, 379 s. Idee i Społeczeństwo.
  4. Niedokończona rozprawa habilitacyjna, przygotowana do druku po nagłej śmierci Autorki przez A. Brodzką-Wald oraz dzieci L. Burskiej: Franciszka i Marynę. Niewykorzystane notatki Autorki zamieszczono w Aneksie.

  5. Cytaty z życia i literatury. Oprac.: M. Zaleski. Kr.: Universitas 2012, 439 s. UJ. Wydz. Polonistyki. Kryt. XX Wieku, 18.
  6. Zawartość: I: Poeta czy dysydent? [dot.: A. Rudnicki: Rogaty warszawiak]; Wiek klęski [dot.: A. Rudnicki: Krakowskie Przedmieście pełne deserów]; Bunty i nostalgie Stanisława Dygata; W zakolu czasu [dot.: T. Konwicki: Zorze wieczorne]; Tyrmand; Salon Karpińskiego [dot.: W. Karpiński: Książki zbójeckie]; W poszukiwaniu treści życia (Konstanty A. Jeleński); Wiara i doświadczenie pustki [dot. H. Malewskiej]; Między kronikami historii a tropami wiary [dot. A. Kijowskiego]; Dziennik Andrzeja Kijowskiego; Nasze lustro [dot.: J. Błoński, T. Mrożek: Listy 1963–1996]. – II: Kultura polska po Jałcie [M. Fik]; Literatura polska i sprawa (też) polska [dot.: M. Zaleski: Mądremu biada?]; O dwu duszach Jana Józefa Lipskiego i naszych czasach; Ten wspaniały mężczyzna od bezkompromisowej krytyki [dot.: R. Grupiński: Dziedziniec strusich samic]; Pochwała nie tylko bibliografii [dot.: J. Kandziora, Z. Szymańska: Bez cenzury]. – III: Porachunki Tomasza Łubieńskiego [dot.: Porachunki sumienia]; Historia sprzed i po historii [dot. H. Malewskiej]; Niebezpieczny urok powiatu [dot. J.M. Rymkiewicza]; Rewizor i mitotwórca [dot. L.L. Beynara (P. Jasienicy)]; Dzieje alla polacca [dot. M. Brandysa]; Poczciwy czarodziej, przewrotny gracz [dot. H. Sienkiewicza]; Strapiony syn nowoczesności [dot. B. Prusa]. – IV: Smak detalu [dot.: P. Sommer: Smak detalu i inne ogólniki]; Hotel Europa [dot. współcz. prozy, m.in. autorów: I. Filipiak, N. Goerke, M. Gretkowska, M. Kędzierski, J. Rudnicki, K. Rutkowski]; Narodziny miasta [dot.: M. Tulli: Sny i kamienie]; Sprawy męskie i nie [dot.: A. Stasiuka]; Znowu w okopach [nt. literatury lat osiemdziesiątych]; Klasycy? [dot. twórczości K. Koehlera i W. Wencla]; Inkwizytorzy i Sarmaci [dot. czasopism „Arcana”, „Fronda”, „bruLion”]; Literatura bez historii [nt. literatury lat dziewięćdziesiątych]; Miasto i poezja [w twórczości autorów debiutujących po 1989]. – V: Pokolenie — co to jest i jak używać; Gesty i historie sekretne. O „Wariacjach pocztowych” Kazimierza Brandysa; Testament zbuntowanych [nt. Marca ’68]; Salon rozbitków [nt. Salonu Niezależnych]; Tak to, kotku, wygląda — lecz jak się to kończy? [nt. wierszy poetów debiutujących w czasopiśmie „bruLion”]; Pokazać ogień w głowie [dot. spektakli młodych polskich reżyserów w ocenach krytyków teatralnych]. – VI: Zdrowa degeneracja [dot.: J. Jedlicki: Świat zwyrodniały]; Zderzenie z losem [dot. koncepcji politologicznych S. Huntingtona i Fukuyamy].

Prace redakcyjne

  1. Sporne postaci polskiej literatury współczesnej. [T. 2–4]. Pod red. [i ze wstępem] A. Brodzkiej i L. Burskiej. Wwa: Wydawn. IBL PAN.
  2. [T. 2]. Sporne postaci polskiej literatury współczesnej — następne pokolenie. 1995, 204 s.

    Materiały z konferencji zorganizowanej przez IBL i SPP, Warszawa, 6–7 V 1993.

    [T. 3]. Sporne postaci polskiej literatury współczesnej — kontynuacje. 1996, 245 s.

    Materiały z konferencji zorganizowanej przez IBL i SPP w Warszawskim Tygodniu Literatury, 4–5 V 1995.

    [T. 4]. Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej. 1998, 485 s.

    Materiały z konferencji zorganizowanej przez IBL i SPP, Warszawa, 30–31 V 1996 .

  3. Maski współczesności. O literaturze i kulturze XX wieku. Pod red. L. Burskiej i Marka Zaleskiego. Wwa: Wydawn. IBL PAN 2001, 338 s.

OPRACOWANIA (wybór)

Kłopotliwe dziedzictwo

  • A. ZAWADA: Kontrola romantycznego bagażu. „Nowe Książ.” 1999 nr 7.

Powrót na górę↑

Awangarda i inne złudzenia

Powrót na górę↑

Marlena Sęczek

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Lidia BURSKA
Nawigacja
Narzędzia