Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Linia 1: Linia 1:
'''BIEŃCZYK Marek'''
+
<div id="shortDescription">
 +
<p>ur. 1956</p>
 +
<p>Historyk literatury, prozaik, eseista, tłumacz.</p>
 +
</div id='shortDescription'>
  
'''ur. 1956'''
+
<div class='all'>
 +
<div class='biogram'>
 +
==BIOGRAM==
 +
Urodzony 6 lipca 1956 w Milanówku; syn Jerzego Bieńczyka i Karoliny z Rogalskich, ekonomistów. Uczęszczał do XLVII Liceum Ogólnokształcącego im. S. Wyspiańskiego w Warszawie, gdzie w 1975 zdał egzamin maturalny. Od 1976 studiował romanistykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW); magisterium uzyskał w 1980. Następnie podjął studia hinduistyczne na UW, które przerwał w 1981. W czasie studiów należał do NZS (pełnił w 1980-82 funkcję szefa koła w Instytucie Orientalistyki, a w 1981 był członkiem zarządu Komitetu Strajkowego UW). Debiutował w 1980, ogłaszając na łamach „Polityki” (nr 22) polemikę z Zygmuntem Kałużyńskim na temat Jeana Paula Sartre’a zatytułowaną ''Święty Sartre, aktor i męczennik''. Pracował jako lektor języka francuskiego na UW (1983-84) i w Instytucie Francuskim (1983-96). Równocześnie od 1983 był uczestnikiem Studium Doktoranckiego w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN, gdzie w 1987 został zatrudniony na stanowisku asystenta w Pracowni Literatury Romantyzmu. W 1988 debiutował jako tłumacz z języka francuskiego (przekład fragmentu prozy Milana Kundery ''Słownik (VI). ''„Res Publica” nr 6), a w 1990 jako tłumacz z języka francuskiego (przekład eseju Václava Belohadsky’ego ''Cesarstwo austriackie jako metafora''. „Res Publica” nr 5). W następnych latach ogłaszał przekłady głównie prozy Milana Kundery, a także m.in. Émile’a Ciorana i Rolanda Barthesa. Doktoryzował się w 1989 w IBL PAN na podstawie rozprawy ''Wyobrażenia cierpienia i śmierci w twórczości Zygmunta Krasińskiego'' (promotor prof. Maria Janion), po czym w 1990 otrzymał w IBL stanowisko adiunkta. W 1991-92 był członkiem kolegium redakcyjnego pisma IBL „Literary Studies in Poland”. Od 1993 wchodził w skład redakcji francuskiego kwartalnika „L’Atelier du Roman”, w którym ogłosił kilkadziesiąt artykułów i studiów. Pracę naukową i translatorską łączył od 1994 z własną twórczością literacką. Od 1998 prowadził warsztaty prozatorskie na Studium Literacko-Artystycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1999 otrzymał nagrodę Paszport „Polityki” w dziedzinie literatury, a w 2001 Grand Prix de la Francophonie, nagrodę przyznawaną przez Académie Française. W 2003 habilitował się w IBL PAN na podstawie rozprawy ''Oczy Dürera. O melancholii romantycznej ''i został zatrudniony w 2005 na stanowisku docenta. W 2004 został członkiem Polskiego PEN Clubu (od 2005 – członek zarządu). W 2007 wszedł w skład Kapituły Nagrody Literackiej Gdynia. W 2010 otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego IBL PAN. Artykuły i recenzje literackie oraz przekłady z literatury francuskiej ogłaszał m.in. w ''Res Publice'' (1988, 1990) i ''Res Publice Nowej'' (1993-2006, z przerwami), ''Ogrodzie'' (1990, 1992, 1994), ''Zeszytach Literackich'' (1990, 1993, 1995), ''Tekstach Drugich'' (1990, 1993, 1996, 2008), ''Gazecie Wyborczej'' (1994, 1998-99, 2001, 2009, 2012-17), ''Rzeczpospolitej ''(1997-98, 2009), ''Literaturze na Świecie'' (1999, 2003-04, 2007, 2010, 2014, 2016), ''Polityce ''(1999-2000, 2008, 2012), ''Tygodniku Powszechnym'' (od 2001) oraz ''Newsweek Polska ''(2006, 2008) i magazynie „Książki” (od 2014). Zajął się ponadto enologią; publikował cykle felietonów na temat wina m.in. w dodatku „Gazety Wyborczej” – „Magazyn”, w „Przekroju”, „Forbes”, „Magazynie Wino”, „Kuchni” oraz na portalu o winie inicjatywa.pl; z Wojciechem Bońkowskim ogłaszał też poradniki z tego zakresu. W 1999 został członkiem International Federation of Wine and Spirit Journalists and Writers. W 2009-11 kierował projektem badawczym ''Atlas polskiego romantyzmu. Świat – Europa – Polska'', (dostępnym na portalu Nowa Panorama Literatury Polskiej w ramach Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN). W 2012 za tom esejów ''Książka twarzy'' otrzymał Nagrodę Literacką Nike. Mieszka w Warszawie.
 +
</div> <!-- biogram -->
  
Historyk literatury, prozaik, eseista, tłumacz.
+
<span id='tworczosc'></span><div id='primary'>
  
 +
==TWÓRCZOŚĆ==
 +
<ol>
  
 +
<li> [[#Czarny człowiek|Czarny człowiek]]. Krasiński wobec śmierci. [Studium]. Wwa: IBL PAN [1990], 190 s.</li>
 +
<p class='comment'>Wyd. nast.: Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2001.</p>
 +
<p class='comment'>Nagroda Fundacji im. K. i M. Górskich w 1992.</p>
 +
<li> [[#Terminal|Terminal]]. [Powieść]. Wwa: PIW 1994, 181 s.</li>
 +
<p class='comment'>Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2012, plik w formacie EPUB, MOBI.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł.: franc.: Terminal. [Przeł.:] J.-Y. Erhel, T. Janasz. [Paris] 1997, – niem.: Terminal. [Przeł.] K. Wolff. Herne 2000.</p>
 +
<li> Antoni Malczewski. [Scenariusz biograficznego filmu dokumentalnego; współaut.:]</li>
 +
<p class='comment'>D. Siwicka. Reż.: K. Bukowski. TVP 1997.</p>
 +
<li> [[#Melancholia|Melancholia]]. O tych, co nigdy nie odnajdą straty. [Szkice literackie]. Wwa: Sic! 1998,</li>
 +
<p class='comment'>141 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 2000; Wwa: Świat Książki – Weltbild Polska 2012.</p>
 +
<p class='comment'>Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Świat Książki 2014, plik w formacie MOBI, EPUB.</p>
 +
<p class='comment'>Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 1999, wyróżnienie Fundacji Kultury w 1997.</p>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Na placu Carrousel; ''Flâneur'' i inni jeszcze; Czarna żółć czyli nic, które boli; Freud i twarz melancholijna; Pseudoteksty, pseudonimy; Magiczne wyliczanie; Spis powszechny i utopia; O wyższości dolin nad górami; Labirynt wiecznego tułacza; Freud, odblask i regres; Ironia i śmiech; Przyszłość jak na dłoni; Błękitne spojrzenie i anamorfoza; Alegoria na drodze melancholika; Melancholia czerwona i czarna; Acedia; Freud, pożądanie i nierealność; Zwierciadło i możliwość; Terapie, terapie; Nie i tak metamorfozy; Pomerol 1989; W studni melancholii.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł.: bułg.: Melanholiâ. Za tez, koito nikogo izgubenoto nâma da namerât. [Przeł.:] D. Nedâlkova, M. Ajkova-Gurecka. Sofiâ 2002, – hiszp.: Melancolía. De los que la dicha perdieron y no la hallarán más. [Przeł.] M. Lema. Barcelona 2014.</p>
 +
<li> [[#Tworki|Tworki]]. [Powieść]. Wwa: Sic! 1999, 194 s. Wyd. 2 tamże 2007.</li>
 +
<p class='comment'>Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2012, plik w formacie MOBI, EPUB.</p>
 +
<p class='comment'>Nagroda Lit. im. W. Reymonta za książkę roku w 1999, przyznana przez Związek Rzemiosła Polskiego, nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2000, francuska nagroda Prix Ecureuil de la Littérature Etrangère, przyznana na festiwalu Lettres du monde (Bordeaux) w 2007.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł.: ang.: Tworki. [Przeł.] B. Paloff. Evanston, Ill. 2007, – franc.: Tworki. [Przeł.] N. Véron. Paris 2006, – hiszp.: Tworki. [Przeł.] M. Lema Quintana. Barcelona 2010.</p>
 +
<li> [[#Kroniki wina|Kroniki wina]]. [Felietony literacko-enologiczne]. Wwa: Sic! 2001, 296 s.</li>
 +
<li> [[#Oczy Dürera|Oczy Dürera]]. O melancholii romantycznej. Wwa: Sic! 2002, 384 s. ''Stanowiska, ''</li>
 +
<p class='comment'>''interpretacje'', t. 20.</p>
 +
<p class='comment'>Rozprawa habilitacyjna. – Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2003.</p>
 +
<p class='comment'>Zawartość: „Dzień przed”. (Uwagi wstępne). – Część pierwsza: „Wszystko w świecie tracić”. (O „Marii”Antoniego Malczewskiego); Kapitan dziecko Saturna. (O „Trzy po trzy” Fredry); Szklany dzwon. (O teatrze Alfreda de Musseta); Czy romantyzm jest odpowiedzialny za brak psychoanalizy w kulturze polskiej?; Oczu Dürera. (O Zygmuncie Krasińskim i jego listach); „Świat jaki jest”. (O „Rosji w 1839 roku” markiza de Custine); Wileński debiut Juliana Klaczki; Tajemnica zwierząt. (O motywie kości u Mickiewicza); Francuz na wyspie Lesbos. (O wierszach seraficznych Baudelaire'a). – Część druga: Melancholia i niesmiertelność. (Baudelaire, Kafka, Starobinski, Baudrillard); Homo pyknolepticus. (O pracach Paula Virilia); Herezja i melancholia. (O Emilu Cioranie); Małe metamorfozy. (O esejach Eliasa Canettiego); Okno i metoda. (Flaubert, Baudelaire, Hopper). – „Dzień po”. (Zakończenie).</p>
 +
<li> Wina Europy. [Poradnik; współaut.:] W. Bońkowski.</li>
 +
<p class='comment'>2003/2004. Wwa: Wiedza i Życie 2003, 511 s.</p>
 +
<p class='comment'>2005/2006. Wwa: Wiedza i Życie, Hachette Live Polska 2005, 672 s.</p>
 +
<li> Wwa: Hachette Live Polska 2008, 800 s.</li>
 +
<li> [[#Przezroczystość|Przezroczystość]]. [Szkice i eseje]. Kr.: Znak 2007, 257 s. Wyd. nast.: Wwa: Wielka Litera 2015.</li>
 +
<p class='comment'>Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2015, plik w formacie MOBI, EPUB.</p>
 +
<p class='comment'>Nagroda Bibl. Raczyńskich w Pozn. w 2007, Nagroda im. A. Siemka przyznana przez mies. „Lit. na Świecie”.</p>
 +
<p class='comment'>Zawartość: Wrzesień – marzec; Gabriel i śnieg [dot. J. Joyce: Zmarli]; Jastrzębie w zmroku [dot. E. Hoppera]; Dlaczego przezroczystość; Grzebień panny Lambercier [dot. J.J. Rousseau]; ''Diaphanes'' [dot. Arystotelesa]; Język serc [dot. J.J. Rousseau]; Jedno zdanie; Bandoneon i muleta; Pokój nad morzem [dot. E. Hoppera]; Światło i reakcja [dot. J.J. Rousseau]; To piękne słowo; Przejrzysta Polska; Firma „Woreczek”; Klosz modrego kryształu; Zatrzyj ślady [dot. W. Benjamina]; ''Glasarchitektur'' [dot. P. Scheerbarta]; Dygresja w katedrze; Nowa higiena [dot. W. Benjamina i P. Scheerbarta]; Melancholia w wielkim mieście; Crystal Palace I; Laboratoria władzy; Crystal Palace II; Trzy domy; Rowe i Slutzky; Przejrzystość rzeczy [dot. V. Nabokova]; Mroźne medytacje; W stronę milczenia [dot. F.-R. de Chateaubrianda]; Pająk małe licho; Aerofanie [dot. O. Paza i S. Mallarmé]; Histeria; Blok czysty, przezroczysty; Olga; Liczba mnoga; Ciastko w Arkadii; Jan Jakub, suita [dot. J.J. Rousseau]; Znowu czerwiec.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł. ang.: Transparency. [Przeł.] B. Paloff. Champaign, Ill. 2012.</p>
 +
<li> [[#Nowe kroniki wina|Nowe kroniki wina]]. [Felietony literacko-enologiczne]. Wwa: Świat Książki 2010, 478 s.</li>
 +
<li> [[#Książka twarzy|Książka twarzy]]. [Eseje]. Wwa: Świat Książki 2011, 448 s.</li>
 +
<p class='comment'>Nagroda Lit. Nike w 2012.</p>
 +
<p class='comment'>Zawartość: ''Vita brevis''. – ''Initiatica'': Winnetou [dot. powieści K. Maya]. ‒ ''Sportiva'': Światło bramki; Naszym przyjacielem jest [dot. trenera K. Górskiego]; Oczko Borga [dot. tenisisty B. Borga]; Czempion odchodzi [dot. tenisisty A. Agassiego]; Światło bramki. – ''Melancholica'': O trzy drinki z tyłu [dot. H. Bogarta]; Nie dla mnie sznur samochodów; Samotny jak szczur, ostatni z kloszardów [dot. C. Moricanda i H. Millera]. ‒ ''Sensualica'': Anioł w Wiedniu; ''In vino fabula. ''– ''Picturesca'': Twarz [L.] Beenhakkera; Twarze, dmuchawce [dot. fotografii E. Lempp]; Światła miasta [dot. malarstwa A. Patrzyka]; Prześwietlone medytacje [dot.: W. Nowicki: Dno oka]; W imadle świata. – ''Romantica'': Wielki Narrator [dot. J. Karskiego]; Kłamiecie, wszyscy kłamiecie!; Maniakalna potrzeba idei [dot. Ch. Baudelaire’a]; Hrabia urynkowiony [dot. F.-R. de Chateaubrianda]; Poeci odchodzą [dot. V. Hugo i A. Mickiewicza]. – ''Geografica'': ''Absurde Traveller ''[dot. podróży do Brazylii]; Droga do Ostendy [dot. J. Słowackiego]; Z niepewnej krainy [dot. kanadyjskiej prowincji Quebec]; Nicea [dot. Z. Krasińskiego]; Klątwa graniczna [dot. paszportu w XIX w.]; Ach, jak przyjemnie [dot. spływów kajakowych na Litwie i Łotwie]. – ''Translativa'': Chirurg wiecznie żywy [dot. T. Boya i A. Siemka]; Fragmenty posłowia miłosnego [dot. R. Barthes’a]. – ''Romanesca'': Braciszek [dot. R. Chandlera]; Granica szwajcarska; Ulica Szkolna [dot. R. Barthes’a]. – Nota od wydawcy.</p>
 +
<p class='comment'>Przekł.: bułg.: Kniga na liceto. [Przeł.] M. Grigorova. [Veliko T’rnovo] 2015, – ukr.: Kniga oblič. [Przeł.] O. Slivins’kij. L”vìv 2015, – franc. szkicu Poeci odchodzą: Hugo – Mickiewicz. Tanatographie comparée. „Annales – Centre Scientifique de l’Académie Polonaise des Sciences à Paris” 2005 vol. 8 s. 107-121.</p>
 +
<li> Nussi i coś więcej. [Opowieść dla dzieci]. Wr.: Format 2012, [34] s.</li>
 +
<li> [[#Książę w cukierni|Książę w cukierni]]. [Opowieść dla dzieci]. Ilustr.: J. Concejo. Wr.: Format 2013, 92 s.</li>
 +
<li> [[#Jabłko Olgi, stopy Dawida|Jabłko Olgi, stopy Dawida]]. [Szkice literackie i opowiadania]. Wwa: Wielka Litera 2015, 381 s.</li>
 +
<p class='comment'>Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2015, plik w formacie MOBI, EPUB.</p>
 +
<p class='comment'>Zawartość: I. Wstęp: Jabłko Olgi; Stopy Dawida. – II. Gesty, kroki, dźwięki: Dłonie na wietrze [dot. m.in. utworów M. Prousta, E. Canettiego, G. Agambena]; Dobre wróżki [dot. m.in. utworów F. Dostojewskiego, R. Barthesa, Z. Herberta, M. Prousta, M. Monroe]; Balkon; Werwa i drżenie. – III. Książki pierwsze: Gruba [dot. m.in. utworów A. Minkowskiego, G. Vigarello, R. Lourie, T. Gautiera, M. Kundery]; Szczęśliwa jedenastka [dot. m.in. utworów E. Bassa, A. Bahdaja, A. Rudnickiego, L. Tyrmanda, D.-R. Dufour, P. Esterházy]; Stawiać na Ciamciarę [dot. m.in. utworów M. Prousta, G. de Nercvala, L. Montgomery, B. Lesmiana, E. Niziurskiego, A. Bahdaja]; Karandasz; Oczarowani [dot. m.in. utworów G. de Nervala, P. Muraya, S. Kofman, P. Bénichou, G. Pouleta, J. Iwaszkiewicza, U. Eco]. – IV. Dyptyk lśniący: Przez okno [dot. m.in. utworów M. Prousta, F. Lipińskiego, A. Stasiuka, I. Kranzfeldera, F. Bon]; Żółta ściana [dot. m.in. utworów M. Prousta, W. Bałusa, G. Didi-Hubermana, G. Herlinga-Grudzińskiego, M. Łukasiewicz, B. Prusa]. – V. Uciekać, trzeba uciekać: Wyjście Czejenów [dot. m.in. utworów J.M. Coetzee’go, H. Melvile’a, G. Pereca, P. Virilio, A. Stasiuka, W. Szkłowskiego, W. Śliwowskiej, R. Piotrowskiego, R. Koziołka, J. Leara]; Niepocieszony i wesoły [dot. m.in. twórczości plastycznej J.-J. Sempé’go]. – VI. Zakończenie: Eseje i jesienie; Dos gardenias para ti. – Niektóre teksty ukazały się wcześniej na łamach „Tygodnika Powszechnego”, „Literatury na Świecie” i „Kontekstów”.</p>
 +
<p class='comment'>Rozprawy i szkice w książkach zbiorowych i czasopismach, m.in.: Prowokacja chwili. „Twórczość” 1987 nr 6 s. 62-71 [dot. Z Krasińskiego]. – Estetyka melancholii. W: Trzynaście arcydzieł romantycznych. Wwa 1996 s. 9-17 [dot. A. Malczewski: Maria]. – Sześć toastów dla Pani Profesor. W: Lustra historii. Wwa 1998 s. 7-18 [dot. M. Janion]. – Rue de Ecoles. „Lit. na Świecie” 2004 nr 1/2 s. 414-433 [dot. R. Barthes’a]. – Choroba paszportowa. Romantyczny rekonesans. „Res Publica Nowa” 2005 nr 3 s. 65-73 [dot. podróży zagranicznych w XIX wieku]. – Przezroczystość. W: Księga Janion. Gdańsk [2007] s. 466-479. – Kilka uwag o zauroczeniu. „Lit. na Świecie” 2010 nr 7/8 s. 194-209 [dot. G. de Nervala]. – Čist Kunderu v dobĕ Solidarity. W: Milan Kundera aneb Co zmuže literatura? Brno 2012 s. 203-212. – Pismo katastrofy w XIX wieku. Wstęp do rozważań. „Wiek XIX” 2015 s. 9-26.</p>
 +
</ol>
 +
===Przekłady===
 +
<ol>
 +
<li> P. Djian: 37,22 rano. [Powieść]. Szczec.: Glob 1991, 252 s.</li>
 +
<li> M. Kundera: Sztuka powieści. Esej. Wwa: Czyt. 1991, 129 s. Wyd. nast.: wyd. 2</li>
 +
<p class='comment'>zmien. tamże 1998; wyd. 2 [!] zmien. Wwa: PIW 2004; wyd. 3. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.</p>
 +
<li> C. Lanzmann: Shoah. [Scenariusz filmowy]. Koszalin: Novex 1993, 222 s.</li>
 +
<li> M. Kundera: Nieśmiertelność. [Powieść]. Wwa: PIW 1995, 389 s. Wyd. nast.:</li>
 +
<p class='comment'>wyd. 2 tamże 2002; wyd. 3. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn.</p>
 +
<p class='comment'>Foksal 2015.</p>
 +
<li> M. Kundera: Zdradzone testamenty. Esej. Wwa: PIW 1996, 250 s. Wyd. 3 [!]</li>
 +
<p class='comment'>zmien. i popraw. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.</p>
 +
<li> É. M. Cioran: Historia i utopia. [Eseje]. Przeł. i wstępem opatrzył M. Bieńczyk.</li>
 +
<p class='comment'>Wwa: Wydawn. IBL 1997, 116 s. ''Arch. Humanistyki XX w.'', 1. Wyd. nast.: Przeł. i posł. opatrzył … Wwa: Wydawn. Aletheia 2008.</p>
 +
<li> M. Kundera: Powolność. [Powieść]. Wwa: PIW 1997, 92 s. Wyd. 2. Wwa:</li>
 +
<p class='comment'>Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.</p>
 +
<li> M. Kundera: Tożsamość. [Powieść]. Wwa: PIW 1998, 106 s. Wyd. 2. Wwa:</li>
 +
<p class='comment'>Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.</p>
 +
<li> R. Barthes: Fragmenty dyskursu miłosnego. Przekł. i posł.: M. Bieńczyk. Wstęp:</li>
 +
<p class='comment'>M.P. Markowski. Pisma. T. 2. Wwa: KR 1999, 349 s. Wyd. nast.: Wwa: Wydawn. Aletheia 2011.</p>
 +
<li> M. Kundera: Kubuś i jego pan. Hołd w trzech aktach dla Denisa Diderota. [Utwór</li>
 +
<p class='comment'>dramatyczny]. Wwa: PIW 2000, 94 s. Wyd. nast. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015. Wyst.: Reż.: J. Stuhr. Wyst. Kr., PWST 2002. Wyst. W teatrze zawodowym: Reż.: Z. Wardejn. Gniezno, T. im. A. Fredry 2002.</p>
 +
<li> M. Proust: Pamięć i styl. [Szkice literackie]. Wybór, oprac. i wstęp: M.P.</li>
 +
<p class='comment'>Markowski. Przekł.: M. Bieńczyk, J. Margański, M.P. Markowski. Kr.: Znak 2000, 227 s. ''Esej.''</p>
 +
<li> M. Kundera: Niewiedza. [Powieść]. Wwa: PIW 2003, 111 s. Wyd. 2. Wwa:</li>
 +
<p class='comment'>Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.</p>
 +
<li> M. Kundera: Zasłona. Esej w siedmiu częściach. Wwa: PIW 2006, 155 s. Wyd. 2.</li>
 +
<p class='comment'>Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2016.</p>
 +
<li> M. Kundera: Spotkanie. [Szkice literackie]. Wwa: PIW 2009, 164 s. Wyd. 2.</li>
 +
<p class='comment'>Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2016.</p>
 +
<li> M. Kundera: Święto nie istności. [Powieść]. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa</li>
 +
<p class='comment'>Wydawn. Foksal 2015, 109 s.</p>
 +
</ol>
 +
===Prace redakcyjne===
 +
<ol>
 +
<li> Nasze pojedynki o romantyzm. Pod red. D. Siwickiej i M. Bieńczyka. Wwa:</li>
 +
<p class='comment'>Wydawn. IBL we współpracy Towarzystwa „Ogród Ksiąg” 1995, 293 s. IBL PAN.</p>
 +
<li> Romatyzm, Janion, fantazmaty. Prace ofiarowane profesor Marii Janion na jej</li>
 +
<p class='comment'>siedemdziesięciolecie. Pod red. D. Siwickiej i M. Bieńczyka. Wwa: Wydawn. IBL 1996, 222 s. IBL PAN.</p>
 +
<li> Szybko i szybciej. Eseje o pośpiechu w kulturze. Pod red. D. Siwickiej,</li>
 +
<p class='comment'>M. Bieńczyka, A. Nawareckiego. Wwa: Wydawn. IBL 1996, 226 s. IBL PAN.</p>
 +
</ol>
 +
</div id='primary'>
  
 +
<div id='secondary'>
 +
==OPRACOWANIA (wybór)==
  
  
Urodzony 6 lipca 1956 w Milanówku; syn Jerzego Bieńczyka i Karoliny z Rogalskich, ekonomistów. Uczęszczał do XLVII Liceum Ogólnokształcącego im. S. Wyspiańskiego w Warszawie, gdzie w 1975 zdał egzamin maturalny. Od 1976 studiował romanistykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW); magisterium uzyskał w 1980. Następnie podjął studia hinduistyczne na UW, które przerwał w 1981. W czasie studiów należał do NZS (pełnił w 1980-82 funkcję szefa koła w Instytucie Orientalistyki, a w 1981 był członkiem zarządu Komitetu Strajkowego UW). Debiutował w 1980, ogłaszając na łamach „Polityki” (nr 22) polemikę z Zygmuntem Kałużyńskim na temat Jeana Paula Sartre’a zatytułowaną ''Święty Sartre, aktor i męczennik''. Pracował jako lektor języka francuskiego na UW (1983-84) i w Instytucie Francuskim (1983-96). Równocześnie od 1983 był uczestnikiem Studium Doktoranckiego w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN, gdzie w 1987 został zatrudniony na stanowisku asystenta w Pracowni Literatury Romantyzmu. W 1988 debiutował jako tłumacz z języka francuskiego (przekład fragmentu prozy Milana Kundery ''Słownik (VI). ''„Res Publica” nr 6), a w 1990 jako tłumacz z języka francuskiego (przekład eseju Václava Belohadsky’ego ''Cesarstwo austriackie jako metafora''. „Res Publica” nr 5). W następnych latach ogłaszał przekłady głównie prozy Milana Kundery, a także <nowiki>m.in</nowiki>. Émile’a Ciorana i Rolanda Barthesa. Doktoryzował się w 1989 w IBL PAN na podstawie rozprawy ''Wyobrażenia cierpienia i śmierci w twórczości Zygmunta Krasińskiego'' (promotor prof. Maria Janion), po czym w 1990 otrzymał w IBL stanowisko adiunkta. W 1991-92 był członkiem kolegium redakcyjnego pisma IBL „Literary Studies in Poland”. Od 1993 wchodził w skład redakcji francuskiego kwartalnika „L’Atelier du Roman”, w którym ogłosił kilkadziesiąt artykułów i studiów. Pracę naukową i translatorską łączył od 1994 z własną twórczością literacką. Od 1998 prowadził warsztaty prozatorskie na Studium Literacko-Artystycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1999 otrzymał nagrodę Paszport „Polityki” w dziedzinie literatury, a w 2001 Grand Prix de la Francophonie, nagrodę przyznawaną przez Académie Française. W 2003 habilitował się w IBL PAN na podstawie rozprawy ''Oczy Dürera. O melancholii romantycznej ''i został zatrudniony w 2005 na stanowisku docenta. W 2004 został członkiem Polskiego PEN Clubu (od 2005 – członek zarządu). W 2007 wszedł w skład Kapituły Nagrody Literackiej Gdynia. W 2010 otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego IBL PAN. Artykuły i recenzje literackie oraz przekłady z literatury francuskiej ogłaszał <nowiki>m.in</nowiki>. w ''Res Publice'' (1988, 1990) i ''Res Publice Nowej'' (1993-2006, z przerwami), ''Ogrodzie'' (1990, 1992, 1994), ''Zeszytach Literackich'' (1990, 1993, 1995), ''Tekstach Drugich'' (1990, 1993, 1996, 2008), ''Gazecie Wyborczej'' (1994, 1998-99, 2001, 2009, 2012-17), ''Rzeczpospolitej ''(1997-98, 2009), ''Literaturze na Świecie'' (1999, 2003-04, 2007, 2010, 2014, 2016), ''Polityce ''(1999-2000, 2008, 2012), ''Tygodniku Powszechnym'' (od 2001) oraz ''Newsweek Polska ''(2006, 2008) i magazynie „Książki” (od 2014). Zajął się ponadto enologią; publikował cykle felietonów na temat wina <nowiki>m.in</nowiki>. w dodatku „Gazety Wyborczej” – „Magazyn”, w „Przekroju”, „Forbes”, „Magazynie Wino”, „Kuchni” oraz na portalu o winie <nowiki>inicjatywa.pl</nowiki>; z Wojciechem Bońkowskim ogłaszał też poradniki z tego zakresu. W 1999 został członkiem International Federation of Wine and Spirit Journalists and Writers. W 2009-11 kierował projektem badawczym ''Atlas polskiego romantyzmu. Świat – Europa – Polska'', (dostępnym na portalu Nowa Panorama Literatury Polskiej w ramach Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN). W 2012 za tom esejów ''Książka twarzy'' otrzymał Nagrodę Literacką Nike. Mieszka w Warszawie.
+
<ul>
 +
<li>Ank. 2008, 2014.</li>
 +
<li> Autor o sobie: Proszek, tancerki i książki. Notowała E. Mazgal. „Gaz. Olszt.” 2003 nr 261; O zaufaniu i nieufności. „Tyg. Powsz.” 2012 nr 52/53 dod. „Odnalezione w tłumaczeniu” [dot. własnej pracy przekładowej].</li>
 +
<li> Wywiady: Kucharz, naukowiec, jego powieść i jego przecinki. Rozm. T. Cichoń. „Nowy Nurt” 1995 nr 16; Gwarant opowieści. Rozm. W. Chmielewski. „Rzeczpospolita” 1998 nr 188; Imię Soni. Rozm. W. Chmielewski. „Rzeczpospolita” 1999 nr 159 [dot.: Tworki]; Słowo w akcji. Rozm. M. Wolny. „Polityka” 2000 nr 5; Sweterek. Rozm. B.N. Łopieńska. „Res Publica Nowa” 2002 nr 1; Wino – ekspresja ziemi. Rozm.: K. Janowska, P. Mucharski. „Tyg. Powsz.”2002 nr 47, przedr. zmien. pt. O winie i melancholii w: Rozmowy na nowy wiek. T. 2. Kr. 2002; Piękna ułuda, obietnica zbawienia. Rozm. M. Guzowski. „Dziennik” 2007 nr 150; Scena balkonowa. Rozm. W. Bojda. „Opcje” 2007 nr 3; „La recherche idyllique”. Rozm. L. Sichler. „Marianne”, Paris 2008 nr z 6 VIII; O czym tu gadać z facetami. Rozm. D. Wodecka. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 131; Ambrozje i jady. Szkoła zmysłów Marka Bieńczyka. Rozm. K. Kubisiowska. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 34 [dot.: Książka twarzy]; Mam kłopoty z Dionizosem. Rozm. D. Subbotko. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 81 dod. „Duży Format” nr 13; Wieloboista: w poszukiwaniu utraconych światów. Rozm. R. Koziołek. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 47; Ja już nigdy, nigdy, nigdy… Rozm. K. Kubisiowska. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 211 [dot.: Książka twarzy]; Mam naturę zdrajcy. Rozm. K. Sulej. „Przekrój” 2012 nr 44 [dot.: Książka twarzy]; Mozaika twarzy. Rozm. P. Owczarek. „Arterie” 2012 nr 1; Nauka rozmawiania z chlebem. Rozm. J. Nikodem. „Przegląd” 2012 nr 46 [dot.: Książka twarzy]; Tajemnica twarzy. Rozm. W. Chmielewski. „Wyspa” 2012 nr 3; Ten zwierzątek Nussi. Rozm. B. Kęczkowska. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 257 [dot.: Nussi i coś więcej]; Chciałbym być Iniestą. Rozm. R. Stec. „Gaz. Wybor.” 2013 nr 11; Przestrzeń i melancholia. Z Markiem Bieńczykiem i Filipem Springerem rozm. R. Koziołek. „Tyg. Powsz.” 2013 nr 49 dod. „Książ. w Tyg.” nr 11/12; Samouk w każdej dziedzinie. Rozm. Maria K. „Wiad. Lit.” 2013 nr 4; Melancholizacja. Rozm.: M. Hapke i A. Michalska. „Czas Kult.” 2014 nr 5; Całe moje życie zostało naznaczone przez książki. Rozm. P. Czerkawski. „Odra” 2016 nr 6; Literatura poza językiem. Rozm. M. Piwowar. „Rzeczpospolita” 2015 nr 104 [dot. M. Kundery z okazji wydania ''Święta nieistności'']; Mam obsesję gestów. Rozm. Z. Wierus. „Polska” 2015 nr 24; Mieszkam w Republice Nie Tutaj. No i piszę. Po co mi to było? Rozm. M. Kicińska. „Gaz. Wybor.” 2015 nr 67; Efemeryczne przejawy pełni. Rozm. J. Koźbiel. W tejże: Słowo i sens. Pruszków 2016.</li>
 +
</ul>
  
 +
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===Ogólne===
  
TWÓRCZOŚĆ
+
<ul>
 +
<li> J. IGNATOWICZ-SKOWROŃSKA: O pewnym typie zabiegów na frazeologizmach w prozie Marka Bieńczyka. „Studia Językozn.” 2002 t. 1.</li>
 +
<li> M. ORSKI: Laptopowe podróże Marka Bieńczyka. W tegoż: Lustratorzy wyobraźni, rewidenci fikcji. Wwa 2003.</li>
 +
<li> M. LACHMAN: Gry z „tandetą” w prozie polskiej. Kr. 2004, passim.</li>
 +
<li> M. PŁAZA: C/Z, czyli dyskurs miłosny Marka Bieńczyka. „Kresy” 2004 nr 3.</li>
 +
<li> W. BOJDA: Słowa, słowa, słowa? „Opcje” 2007 nr 3.</li>
 +
<li> M. PLAZA: Tekst doświadczenia, doświadczenie tekstu – narracje Marka Bieńczyka. W: Narracje po końcu (wielkich) narracji. Wwa 2007.</li>
 +
<li> K. SZALEWSKA: Écriture mélancolique. O eseistyce Marka Bieńczyka. „Kresy” 2008 nr 4.</li>
 +
<li> A. MAŁCZYŃSKA: Melancholijne pisanie Marka Bieńczyka. „Strony” 2009 nr 1/2.</li>
 +
<li> R. SENDYKA: Esej i ekfraza (Herbert – Bieńkowska – Bieńczyk). „Przestrzenie Teorii”. 2009 [nr] 11.</li>
 +
<li> J. MOMRO: Akt etyczny i histeria – dwie twarze melancholii. O eseistyce Marka Bieńczyka. W: Nowe dwudziestolecie. Pozn. 201.</li>
 +
<li> J. MOMRO: Nieśmiertelne ruiny. O eseistyce Marka Bieńczyka. W: Ćwiczenia z rozpaczy. Kr. 2011.</li>
 +
<li> M.P. MARKOWSKI: Siedem przypadków Marka Bieńczyka. „Tyg. Powsz.” 2012 nr 42.</li>
 +
<li> D. WODECKA: Wino, kobiety i Nike. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 240.</li>
 +
<li> M. KŁOSIŃSKI: Melancholia i styl: o twórczości Marka Bieńczyka. W: Skład osobowy. Katow. 2014.</li>
 +
<li> R. KOZIOŁEK: Smak ucieczki. O Bieńczyku. W tegoż: Dobrze się myśli literaturą. Wołowiec – Katow. 2015.</li>
 +
</ul>
  
# <nowiki>Czarny człowiek. Krasiński wobec śmierci. [Studium]. Wwa: IBL PAN [1990], 190 s. </nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Wyd. nast.: Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2001.
+
===Czarny człowiek===
  
Nagroda Fundacji im. K. i M. Górskich w 1992.
+
<ul>
 +
<li> J. ZIELIŃSKI: Wiwisekcja wieszcza. „Res Publica”1990 nr 5 [dot. rozprawy: Wyobrażenie cierpienia i śmierci w twórczości Zygmunta Krasińskiego].</li>
 +
<li> B. ZWOLIŃSKA. „Pam. Lit.” 1994 z. 4.</li>
 +
<li> M.P. MARKOWSKI. „Tyg. Powsz.” 2001 nr 22.</li>
 +
</ul>
  
# <nowiki>Terminal. [Powieść]. Wwa: PIW 1994, 181 s. </nowiki>
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2012, plik w formacie EPUB, MOBI.
+
===Terminal===
  
Przekł.: fran<nowiki>c.: Terminal. [Przeł.:] J.-Y. </nowiki>Erhel<nowiki>, T. Janasz. [Paris] 1997,</nowiki> – nie<nowiki>m.: Terminal. [Przeł.] K. Wolff. </nowiki>Herne 2000.
+
<ul>
 +
<li> K. UNIŁOWSKI: Jeśli ktoś kocha, to i opowiada. „FA-art” 1994 nr 4, przedr. w tegoż: Skądinąd. Bytom 1998.</li>
 +
<li> L. BUGAJSKI: Wyrafinowanie. „Wiad. Kult.” 1995 nr 14.</li>
 +
<li> A. CZACHOWSKA: Koniec i początek. „Prz. Artyst.-Lit.” 1995 nr 12.</li>
 +
<li> I. JANOWSKA: Czyj to język? „Nowe Książ.” 1995 nr 1.</li>
 +
<li> A. KOSS: Kolejne tango w Paryżu. „Kresy” 1995 nr 23.</li>
 +
<li> J. NOWOSAD: Z terminalu – na lotnisko. „Opcje” 1995 nr 1/2.</li>
 +
<li> M. RABIZO-BIREK: Powieść wyzuta z seksu. „Nowy Nurt” 1995 nr 16.</li>
 +
<li> J. PIESZCZACHOWICZ: Polski jogurt. „Polityka” 1997 nr 36 [dot. recepcji we Francji].</li>
 +
<li> M. DERDA-NOWAKOWSKI: Ukryta twarz romansu. Na marginesach „Terminalu” Marka Bieńczyka. „FA-art” 1999 nr 2.</li>
 +
<li> K. BUDROWSKA: „Terminal”, czyli seksualizm symboliczny i zawsze piękna heroina w postrzępionym sweterku; „Terminal”, czyli kobieta zawsze dobra i piękna; „Terminal”, czyli niema bohaterka intertekstualnej powieści. W tejże: Kobieta i stereotypy. Białystok 2000.</li>
 +
<li> J. WILENGOWSKA: Wyznaczniki nieepickości w powieści Marka Bieńczyka „Terminal”. W: Literackie strategie lat dziewięćdziesiątych. Olsztyn 2002.</li>
 +
<li> M. MRUWCZYŃSKI: Spotkanie z Innym. „Terminal” Marka Bieńczyka. „FA-art” 2003 nr 3/4.</li>
 +
<li> D. OSTASZEWSKA: Interakcje komunikacyjne w tekście artystycznym: na wybranym materiale współczesnej prozy. „Jęz. Artyst.” 2007 t. 13 [dot. też: M. Nowakowski: Układ zamknięty i W. Wirpsza: Pomarańcze na drutach].</li>
 +
<li> D. MARKIEWICZ: Przełączając przerzutkę na postmodernizm. „Esensja” 2013 nr 1.</li>
 +
<li> A. CZYŻAK: W cudzej przestrzeni: narracyjne gest (samo)poznania w prozie przełomu XX i XXI wieku. „Białost. Studia Literaturoznawcze” 2016 t. 8 [dot. też: I. Karpowicz: Sońka; P. Potoroczyn: Ludzka rzecz].</li>
 +
</ul>
  
# <nowiki>Antoni Malczewski. [Scenariusz biograficznego filmu </nowiki>dokumentalnego; współaut.:]
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
D. Siwicka. Reż.: K. Bukowski. TVP 1997.
+
===Melancholia===
  
# <nowiki>Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty. [Szkice literackie]. Wwa: Sic! 1998, </nowiki>
+
<ul>
 +
<li> A. ARASZKIEWICZ: Melancholijny słownik z utratą. „Res Publica Nowa” 1998 nr 9.</li>
 +
<li> B. FRANKOWSKA: Pisane żółcią, w południe. „Nowe Książ.” 1998 nr 7.</li>
 +
<li> J. SOBOLEWSKA: Patrzą Państwo na przeszłość. „Gaz. Wybor.” 1998 nr 187.</li>
 +
<li> M. ZAPĘDOWSKA: Anatomia „Melancholii”. „Czas Kult.” 1998 nr 4.</li>
 +
<li> D. MAJKOWSKA: Świat melancholii. „Konteksty” 1999 nr 3.</li>
 +
<li> M. NAWROCKI: Pochwała melancholii, czyli o niczym, które boli. „Dekada Lit.” 1999 nr 7/8.</li>
 +
<li> S. SZULC: Czarna żółć. „Śląsk” 1999 nr 1.</li>
 +
<li> M. JENTYS: Rubinowe strofy. „Twórczość”2000 nr 2, przedr. pt.: Marka Bieńczyka rzecz o czarnych ludziach. W tejże: Nić Ariadny. Tor. 2005.</li>
 +
</ul>
  
141 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 2000; Wwa: Świat Książki – Weltbild Polska 2012.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Świat Książki 2014, plik w formacie MOBI, EPUB.
+
===Tworki===
  
Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 1999, wyróżnienie Fundacji Kultury w 1997.  
+
<ul>
 +
<li> W. BOJDA: „Tworki”, czyli o znikaniu. „FA-art” 1999 nr 2.</li>
 +
<li> A. CZACHOWSKA: „Dlaczego, psiakrew, polski?”. „Twórczość” 1999 nr 12.</li>
 +
<li> K. NADANA: U Pana Boga za piecem. „Res Publica Nowa” 1999 nr 7/8.</li>
 +
<li> M. ORSKI: O Jurku-ogórku głodnym przeżyć. „Nowe Książ.” 1999 nr 11.</li>
 +
<li> R. OSTASZEWSKI: Wszyscyśmy z jednych Tworek. „Dekada Lit.” 1999 nr 5/6.</li>
 +
<li> K. SZCZUKA: Miłość w czasach Zagłady. „Tyg. Powsz.” 1999 nr 24.</li>
 +
<li> M. ZALESKI: Praca żałoby. „Gaz. Wybor.” 1999 nr 108.</li>
 +
<li> P. MARECKI: (Po)tworek Derridy. (M.N. – „Tworki”). „Studium” 1999/2000 nr 6/1.</li>
 +
<li> M. WITKOWSKI: Majstersztyk. „Odra” 2000 nr 3.</li>
 +
<li> M. LECIŃSKI: Likwidacja przewagi. Praca żałoby i empatia w „Tworkach” Marka Bieńczyka. „Teksty Drugie” 2001 nr 1.</li>
 +
<li> J. KLAMAN: Nie / do / czytania. „Kresy” 2003 nr 1.</li>
 +
<li> E. DOBOSIEWICZ: W języku za piecem. „Polonistyka” 2004 nr 4.</li>
 +
<li> M. ZALESKI: Jedyna instancja. O „Tworkach” Marka Bieńczyka. W: Narracja i tożsamość. Wwa 2004, przedr. w tegoż: Echa idylli w literaturze polskiej doby nowoczesności i późnej nowoczesności. Kr. 2007.</li>
 +
<li> A. ADAMCZYK: Sonia się uśmiechnęła. O tym, czy Marek Bieńczyk napisał powieść o Holocauście. „Tekstualia” 2005 nr 3.</li>
 +
<li> A. MORAWIEC: Holokaust i postmodernizm. O „Tworkach” Marka Bieńczyka. „Ruch Lit.”2005 z. 2.</li>
 +
<li> M. KUNDERA: Idylle à la maison des fous. „Le Monde des livres”, Paris 2006 nr z 6 X. − J. MUCHOWSKI: Figury czasowości w „Tworkach” Marka Bieńczyka. ''Teksty Drugie'' 2006 nr 3.</li>
 +
<li> F. RICARD: La Résistance idyllique. „L’Inconvénient”, Montréal 2007 nr 28.</li>
 +
<li> A. UBERTOWSKA: Zagłada jako katastrofa języka. (O „Tworkach” Marka Bieńczyka). W: Świadectwo – trauma – głos. Kr. 2007.</li>
 +
<li> K. BOJARSKA: Historia Zagłady i literatura (nie)piękna. „Tworki” Marka Bieńczyka w kontekście literatury posttraumatycznej. „Pam. Lit.” 2008 z. 2.</li>
 +
<li> W. BOJDA: Pisać na Berdyczów, czyli raz jeszcze o „Tworkach” Marka Bieńczyka. „FA-art” 2009 nr 3.</li>
 +
<li> B. GRYSZKIEWICZ: Kultura Holocaustu jako macierzysty kontekst literatury o zagładzie Żydów (przykład „Tworek” Marka Bieńczyka). „Annales Acad. Paedagogicae Crac. Studia Historicolitteraria”. 2009 [nr] 9.</li>
 +
<li> „Tworki, écrire après le désastre”. „l’Atelier du roman”, Paris 2009 nr 59 [numer monograficzny czasopisma].</li>
 +
<li> I. DAUNAIS: Forma przeciw przeznaczeniu; M. KUNDERA: Idylla w domu wariatów. [Przekł.] P. Wolski. „Litteraria Copernicana” 2010 nr 1.</li>
 +
<li> M. ORSKI: „Modlę się, Panie, żebym nie zasłaniał”. W tegoż: Opowieści dla dorosłych i opowiastki dla niedorosłych. Wr. 2010 [dot. też: Przezroczystość].</li>
 +
<li> P. MARECKI: „Tworki” Marka Bieńczyka jako powieść gatunkowa. „Przestrzenie Teorii” 2012.</li>
 +
<li> E. PADOŁ: Język i mesjanizm: (post)konteksty a problematyka żydowska w „Tworkach” Marka Bieńczyka. W: Polacy-Żydzi: kontakty kulturowe i literackie. Kr. 2014.</li>
 +
<li> J. SKOLICKA” Na marginesach „Skazy” Magdaleny Tulli i „Tworek” Marka Bieńczyka; chwyty performatywne, wątki teatralne. „Arterie” 2016 nr 2.</li>
 +
<li> M. TOMCZOK: Alegorie Zagłady w „Tworkach” Marka Bieńczyka i „Wieku 21” Ewy Kuryluk. „Prace Filol. Literaturoznawstwo” 2016 nr 6.</li>
 +
<li> Zob. też Wywiady.</li>
 +
</ul>
  
Zawartość: Na placu Carrousel; ''Flâneur'' i inni jeszcze; Czarna żółć czyli nic, które boli; Freud i twarz melancholijna; Pseudoteksty, pseudonimy; Magiczne wyliczanie; Spis powszechny i utopia; O wyższości dolin nad górami; Labirynt wiecznego tułacza; Freud, odblask i regres; Ironia i śmiech; Przyszłość jak na dłoni; Błękitne spojrzenie i anamorfoza; Alegoria na drodze melancholika; Melancholia czerwona i czarna; Acedia; Freud, pożądanie i nierealność; Zwierciadło i możliwość; Terapie, terapie; Nie i tak metamorfozy; Pomerol 1989; W studni melancholii.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Przekł.: bułg.: Melanholiâ. Za tez, koito nikogo izgubenoto nâma da namerât. <nowiki>[Przeł.:] D. Nedâlkova, M. Ajkova-Gurecka. </nowiki>Sofiâ 2002, – hiszp.: Melancolía. De los que la dicha perdieron y no la hallarán más. <nowiki>[Przeł.] M. Lema. Barcelona 2014.</nowiki>
+
===Kroniki wina===
  
# <nowiki>Tworki. [Powieść]. Wwa: Sic! 1999, 194 s. Wyd. 2 tamże 2007. </nowiki>
+
<ul>
 +
<li> W. BOJDA: Łabędzi śpiew. „Opcje”2002 nr 1.</li>
 +
<li> M. PIETRZAK: Słowem zakochani w winie. „Tygiel Kult.” 2002 nr 1/3.</li>
 +
<li> J. WCIÓRKA: Scedzone wino życia. „Arkusz” 2002 nr 4.</li>
 +
</ul>
  
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2012, plik w formacie MOBI, EPUB.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Nagroda Lit. im. W. Reymonta za książkę roku w 1999, przyznana przez Związek Rzemiosła Polskiego, nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2000, francuska nagroda Prix Ecureuil de la Littérature Etrangère, przyznana na festiwalu Lettres du monde (Bordeaux) w 2007.
+
===Oczy Dürera===
  
Przekł.: an<nowiki>g.: Tworki. [Przeł.] B. </nowiki>Paloff. Evanston, Ill. 2007, – franc.: Tworki<nowiki>. [</nowiki>Przeł.] N. Véron. Paris 2006, – hiszp.: <nowiki>Tworki. [Przeł.] M. Lema Quintana. Barcelona 2010. </nowiki>
+
<ul>
 +
<li> A. GRABOWSKI: Nasza strata. „Res Publica Nowa” 2003 nr 1.</li>
 +
<li> M. JANION: W oczach Dürera. O nowej książce Marka Bieńczyka. „Teksty Drugie” 2003 nr 4.</li>
 +
<li> M. RADZIWON: Twórcze smutki. „Gaz. Wybor.” 2003 nr 123.</li>
 +
<li> D. ULICKA: Widzieć nieobecne. „Nowe Książ.” 2003 nr 2.</li>
 +
<li> P. ROJEK: Oczy Bieńczyka. „Kresy” 2004 nr 1/2.</li>
 +
</ul>
  
# <nowiki>Kroniki wina. [Felietony literacko-</nowiki>enologiczne]. Wwa: Sic! 2001, 296 s.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
# Oczy Dürera. O melancholii romantycznej. Wwa: Sic! 2002, 384 s. ''Stanowiska, ''
+
  
''interpretacje'', t. 20.
+
===Przezroczystość===
  
Rozprawa habilitacyjna. – Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2003.
+
<ul>
 +
<li> W. BOJDA: Powszechna historia przezroczystości. „FA-art” 2007 nr 3.</li>
 +
<li> A. FRANASZEK: Dwa pokoje ze światłem. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 165.</li>
 +
<li> Z. KRÓL: Osiołek czy niebyt? „Zesz. Lit.” 2007 nr 3.</li>
 +
<li> Sz. KUŚ: „Fiksum dyrdum” przemienione w dramat. „Świat i Sł.” 2007 nr 2.</li>
 +
<li> M.P. MARKOWSKI: Pod światło. „Tyg. Powsz.” 2007 nr 30, przedr. w tegoż: Życie na miarę literatury. Kr. 2009.</li>
 +
<li> A. ADAMCZYK: Lube imitacje, niewczesne kalki. Na marginesie „Przezroczystości” Marka Bieńczyka. „Tekstualia” 2008 nr 4.</li>
 +
<li> M. LAREK: Histeria i literatura. „Tekstualia” 2008 nr 1.</li>
 +
<li> M. LEŚNIAKOWSKA: Dlaczego przezroczystość? „Nowe Książ.” 2008 nr 1.</li>
 +
<li> M. ORSKI: „Uchwytna poręcz” istnienia. „Prz. Powsz.” 2008 nr 7/8.</li>
 +
<li> K. SZALEWSKA: Glass-esej. „Twórczość” 2008 nr 11.</li>
 +
<li> M. WARCHALA: Melancholia – krótki kurs. „Lit. na Świecie” 2008 nr 9/10.</li>
 +
<li> E. WINIECKA: Przezroczystość w melancholii. „Czas Kult.” 2008 nr 1.</li>
 +
<li> M. ORSKI: „Modlę się, Panie, żebym nie zasłaniał”. W tegoż: Opowieści dla dorosłych i opowiastki dla niedorosłych. Wr. 2010 [dot. też: Tworki].</li>
 +
<li> J. MOMRO: Przemoc przezroczystości. W: Ćwiczenia z rozpaczy. Kr. 2011.</li>
 +
<li> T. KARSHAN: In glass houses. „Times Literary Suplement”, New York 2013 January.</li>
 +
<li> O. SZMIDT: Léche-vitrine: podmiot melancholijny w literaturze XXI wieku na przykładzie „Przezroczystości” Marka Bieńczyka. W: Literatura na progu XXI wieku. Olsztyn 2014.</li>
 +
<li> M. BŁASZCZAK: Przezroczysta lekkość bytu: od Calvina do Bieńczyka. „Przestrzenie Teorii” 2016 nr 25 [dot. też: I. Calvino: Lezioni americane].</li>
 +
</ul>
  
Zawartość: „Dzień przed”. (Uwagi wstępne). – Część pierwsza: „Wszystko w świecie tracić”. (O „Marii”'' ''Antoniego Malczewskiego); Kapitan dziecko Saturna. (O „Trzy po trzy” Fredry); Szklany dzwon. (O teatrze Alfreda de Musseta); Czy romantyzm jest odpowiedzialny za brak psychoanalizy w kulturze polskiej?; Oczu Dürera. (O Zygmuncie Krasińskim i jego listach); „Świat jaki jest”. (O „Rosji w 1839 roku” markiza de Custine); Wileński debiut Juliana Klaczki; Tajemnica zwierząt. (O motywie kości u Mickiewicza); Francuz na wyspie Lesbos. (O wierszach seraficznych Baudelaire'a). – Część druga: Melancholia i niesmiertelność. (Baudelaire, Kafka, Starobinski, Baudrillard); Homo pyknolepticus. (O pracach Paula Virilia); Herezja i melancholia. (O Emilu Cioranie); Małe metamorfozy. (O esejach Eliasa Canettiego); Okno i metoda. (Flaubert, Baudelaire, Hopper). – „Dzień po”. (Zakończenie).
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
# <nowiki>Wina Europy. [Poradnik; </nowiki>współaut.:] W. Bońkowski.
+
===Nowe kroniki wina===
  
2003/2004. Wwa: Wiedza i Życie 2003, 511 s.  
+
<ul>
 +
<li> D. NOWACKI: Dwie strony: Bieńczyk winny po raz drugi. „Tyg. Powsz.” 2010 nr 49 dod. „Mag. Lit.”.</li>
 +
</ul>
  
2005/2006. Wwa: Wiedza i Życie, Hachette Live Polska 2005, 672 s.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
2009. Wwa: Hachette Live Polska 2008, 800 s.
+
===Książka twarzy===
  
# <nowiki>Przezroczystość. [Szkice i eseje]. Kr.: Znak 2007, 257 s. </nowiki>Wyd. nast.: Wwa: Wielka Litera 2015.  
+
<ul>
 +
<li> L. BUGAJSKI: Taniec na linie. „Twórczość” 2011 nr 9, przedr. w tegoż: Margines centralny. Kr. 2015.</li>
 +
<li> P. MAŁOCHLEB: Pochwała żarliwości. „Nowe Książ.” 2011 nr 8.</li>
 +
<li> D. NOWACKI: Marka Bieńczyka zaprasza na Facebooka. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 107.</li>
 +
<li> W. NOWICKI: Twarze: światy utracone. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 37.</li>
 +
<li> P. PIEŃKOSZ: Eseistyczny Facebook. „Wyspa” 2011 nr 4.</li>
 +
<li> T. SOBOLEWSKI: Bieńczyk. Lubię to! „Gaz. Wybor.” 2012 nr 235.</li>
 +
<li> J. KAPICA-CURZYTEK: Nie tylko twarze. „Esensja” 2013 nr 2.</li>
 +
<li> A. MADALIŃSKI [on-line] „dwutygodnik.com” 2013 [dostęp 20 maja 2103]. Dostępny w Internecie: [http://www.dwutygodnik.com/ http://www.dwutygodnik.com] – M.P. WIŚNIEWSKI: Poza siecią tez można mieć swój profil. „Akant” 2014 nr 1.</li>
 +
<li> Zob. też Wywiady.</li>
 +
</ul>
  
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2015, plik w formacie MOBI, EPUB.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
Nagroda Bibl. Raczyńskich w Pozn. w 2007, Nagroda im. A. Siemka przyznana przez mies. „Lit. na Świecie”.
+
===Książę w cukierni===
  
Zawartość: Wrzesień – marzec; Gabriel i śnieg<nowiki> [dot. J. Joyce: Zmarli]</nowiki>; Jastrzębie w zmroku<nowiki> [dot. E. Hoppera]</nowiki>; Dlaczego przezroczystość; Grzebień panny Lambercier<nowiki> [dot</nowiki>. J.J. Rousseau]; ''Diaphanes''<nowiki> [dot. Arystotelesa]</nowiki>; Język serc<nowiki> [dot. J.J. Rousseau]</nowiki>; Jedno zdanie; Bandoneon i muleta; Pokój nad morzem<nowiki> [dot. E. Hoppera]</nowiki>; Światło i reakcja<nowiki> [dot. J.J. Rousseau]</nowiki>; To piękne słowo; Przejrzysta Polska; Firma „Woreczek”; Klosz modrego kryształu; Zatrzyj ślady<nowiki> [dot. W. Benjamina]</nowiki>; ''Glasarchitektur''<nowiki> [dot. P. </nowiki>Scheerbarta]; Dygresja w katedrze; Nowa higiena<nowiki> [dot. W. Benjamina i P. </nowiki>Scheerbarta]; Melancholia w wielkim mieście; Crystal Palace I; Laboratoria władzy; Crystal Palace II; Trzy domy; Rowe i Slutzky; Przejrzystość rzeczy<nowiki> [dot. V. Nabokova]</nowiki>; Mroźne medytacje; W stronę milczenia<nowiki> [dot. </nowiki>F.-R. de Chateaubrianda]; Pająk małe licho; Aerofanie<nowiki> [dot. O. Paza i S. </nowiki>Mallarmé]; Histeria; Blok czysty, przezroczysty; Olga; Liczba mnoga; Ciastko w Arkadii; Jan Jakub, suita<nowiki> [dot. J.J. Rousseau]</nowiki>; Znowu czerwiec.
+
<ul>
 +
<li> M. KĄKIEL: Dla kogo Duży Książę? „Nowe Książ.” 2014 nr 1.</li>
 +
</ul>
  
Przekł. ang.: Transparency<nowiki>. [Przeł.] B. </nowiki>Paloff. Champaign, Ill. 2012.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
10. Nowe kroniki wina. <nowiki>[Felietony literacko-</nowiki>enologiczne]. Wwa: Świat Książki 2010, 478 s.
+
===Jabłko Olgi, stopy Dawida===
  
11. Książka twarzy. <nowiki>[Eseje]. </nowiki>Wwa: Świat Książki 2011, 448 s.
+
<ul>
 +
<li> J. BIELAWA: Refugium. „Nowe Książ.” 2015 nr 7.</li>
 +
<li> R. KOZIOŁEK: Wiele przewag. „Tyg. Powsz.” 2015 nr 11.</li>
 +
<li> A. MADALIŃSKI: Jabłko czy stopy? „Znak” 2015 nr 5.</li>
 +
<li> D. NOWACKI: Czary, mary, Bieńczyk! „Gaz. Wybor.” 2015 nr 69.</li>
 +
<li> M. ORSKI: Odwijanie „mumii”. „Odra” 2015 nr 6.</li>
 +
<li> W. RUSINEK: Po stronie życia, przeciw melancholii. „Śl. Studia Polonist.” 2015 nr 2.</li>
 +
</ul>
  
Nagroda Lit. Nike w 2012.
+
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 +
</div id='secondary'>
  
Zawartość: ''Vita brevis''. – ''Initiatica'': Winnetou<nowiki> [dot. </nowiki>powieści K. Maya]. ‒ ''Sportiva'': Światło bramki; Naszym przyjacielem jest<nowiki> [dot. trenera K. Górskiego]</nowiki>; Oczko Borga<nowiki> [dot. tenisisty B. Borga]</nowiki>; Czempion odchodzi<nowiki> [dot. tenisisty A. Agassiego]</nowiki>; Światło bramki. – ''Melancholica'': O trzy drinki z tyłu<nowiki> [dot. H. Boga</nowiki>rta]; Nie dla mnie sznur samochodów; Samotny jak szczur, ostatni z kloszardów<nowiki> [dot. </nowiki>C. Moricanda i H. Millera]. ‒ ''Sensualica'': Anioł w Wiedniu; ''In vino fabula. ''– ''Picturesca'': Twarz <nowiki>[L.] </nowiki>Beenhakkera; Twarze, dmuchawce<nowiki> [dot. </nowiki>fotografii E. Lempp]; Światła miasta<nowiki> [dot. malarstwa A. Patrzyka]</nowiki>; Prześwietlone medytacje<nowiki> [dot.: W. Nowicki: Dno oka]</nowiki>; W imadle świata. – ''Romantica'': Wielki Narrator<nowiki> [dot. </nowiki>J. Karskiego]; Kłamiecie, wszyscy kłamiecie!; Maniakalna potrzeba idei<nowiki> [dot. Ch. Baudelaire’a]</nowiki>; Hrabia urynkowiony<nowiki> [dot. F.</nowiki>-R. de Chateaubrianda]; Poeci odchodzą<nowiki> [dot. V. Hugo i A. Mickiewicza]</nowiki>. – ''Geografica'': ''Absurde Traveller ''<nowiki>[dot. podróży do Brazylii]</nowiki>; Droga do Ostendy<nowiki> [dot. J. S</nowiki>łowackiego]; Z niepewnej krainy<nowiki> [dot. kanadyjskiej prowincji Quebec]</nowiki>; Nicea<nowiki> [dot. Z. Krasińskiego]</nowiki>; Klątwa graniczna<nowiki> [dot. paszportu w XIX w.]</nowiki>; Ach, jak przyjemnie<nowiki> [dot. spływów kajakowych na Litwie i Łotwie]</nowiki>. – ''Translativa'': Chirurg wiecznie żywy<nowiki> [dot. T. Boya i A. </nowiki>Siemka]; Fragmenty posłowia miłosnego<nowiki> [dot. R. </nowiki>Barthes’a]. – ''Romanesca'': Braciszek <nowiki>[</nowiki>dot. R. Chandlera]; Granica szwajcarska; Ulica Szkolna<nowiki> [dot. R. </nowiki>Barthes’a]. – Nota od wydawcy.
+
<div class='author'>Beata Dorosz</div>
  
Przekł.: bułg.: Kniga na liceto<nowiki>. [Przeł.] M. </nowiki>Grigorova<nowiki>. [</nowiki>Veliko T’rnovo] 2015, – ukr.: Kniga oblič<nowiki>. [Prz</nowiki>eł.] O. Slivins’kij. L”vìv 2015, – franc. szkicu Poeci odchodzą: Hugo – Mickiewicz. Tanatographie comparée. „Annales – Centre Scientifique de l’Académie Polonaise des Sciences à Paris” 2005 vol. 8 s. 107-121.
+
</div> <!-- all -->
 
+
12. Nussi<nowiki> i coś więcej. [Opowieść dla dzieci]. </nowiki>Wr.: Format 2012, <nowiki>[34]</nowiki> s.
+
 
+
<nowiki>13. Książę w cukierni. [Opowieść dla dzieci]. </nowiki>Ilustr.: J. Concejo. Wr.: Format 2013, 92 s.
+
 
+
<nowiki>14. Jabłko Olgi, stopy Dawida. [Szkice literackie</nowiki> i opowiadania]. Wwa: Wielka Litera 2015, 381 s.
+
 
+
Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2015, plik w formacie MOBI, EPUB.
+
 
+
Zawartość: I. Wstęp: Jabłko Olgi; Stopy Dawida. – II. Gesty, kroki, dźwięki: Dłonie na wietrze<nowiki> [dot. m.in. </nowiki>utworów M. Prousta, E. Canettiego, G. Agambena]; Dobre wróżki<nowiki> [dot. m</nowiki>.in. utworów F. Dostojewskiego, R. Barthesa, Z. Herberta, M. Prousta, M. Monroe]; Balkon; Werwa i drżenie. – III. Książki pierwsze: Gruba<nowiki> [dot. m.in. </nowiki>utworów A. Minkowskiego, G. Vigarello, R. Lourie, T. Gautiera, M. Kundery]; Szczęśliwa jedenastka<nowiki> [dot. m.in. </nowiki>utworów E. Bassa, A. Bahdaja, A. Rudnickiego, L. Tyrmanda, D.-R. Dufour, P. Esterházy]; Stawiać na Ciamciarę<nowiki> [dot. m.in. </nowiki>utworów M. Prousta, G. de Nercvala, L. Montgomery, B. Lesmiana, E. Niziurskiego, A. Bahdaja]; Karandasz; Oczarowani<nowiki> [dot. m.in. </nowiki>utworów G. de Nervala, P. Muraya, S. Kofman, P. Bénichou, G. Pouleta, J. Iwaszkiewicza, U. Eco]. – IV. Dyptyk lśniący: Przez okno<nowiki> [dot. m.in. utworów M. Prousta, F. Lipińskiego, A. Stasiuka, I. </nowiki>Kranzfeldera, F. Bon]; Żółta ściana<nowiki> [dot. m.in. utworów M. Prousta, W. </nowiki>Bałusa, G. Didi-Hubermana, G. Herlinga-Grudzińskiego, M. Łukasiewicz, B. Prusa]. – V. Uciekać, trzeba uciekać: Wyjście Czejenów<nowiki> [dot. m.in. utworów J.M. </nowiki>Coetzee’go, H. Melvile’a, G. Pereca, P. Virilio, A. Stasiuka, W. Szkłowskiego, W. Śliwowskiej, R. Piotrowskiego, R. Koziołka, J. Leara]; Niepocieszony i wesoły<nowiki> [dot. m.in. twórczości plastycznej J.-J. </nowiki>Sempé’go]. – VI. Zakończenie: Eseje i jesienie; Dos gardenias para ti. – Niektóre teksty ukazały się wcześniej na łamach „Tygodnika Powszechnego”, „Literatury na Świecie” i „Kontekstów”.
+
 
+
 
+
 
+
<nowiki>Rozprawy i szkice w książkach zbiorowych i czasopismach, m.in.: Prowokacja chwili. „Twórczość” 1987 nr 6 s. 62-71 [dot. Z Krasińskiego]. </nowiki><nowiki>– Estetyka melancholii. W: Trzynaście arcydzieł romantycznych. Wwa 1996 s. 9-17 [dot. A. Malczewski: Maria]. </nowiki>– Sześć toastów dla Pani Profesor. <nowiki>W: Lustra historii. Wwa 1998 s. 7-18 [dot. M. Janion]. – Rue de Ecoles. </nowiki><nowiki>„Lit. na Świecie” 2004 nr 1/2 s. 414-433 [dot. R. </nowiki>Barthes’a]. – Choroba paszportowa. Romantyczny rekonesans. „Res Publica Nowa” 2005 nr 3 s. 65-73<nowiki> [dot. po</nowiki>dróży zagranicznych w XIX wieku]. <nowiki>– Przezroczystość. W: Księga Janion. Gdańsk [2007] s. 466-479. </nowiki>– <nowiki>Kilka uwag o zauroczeniu. „Lit. na Świecie” 2010 nr 7/8 s. 194-209 [dot. G. de </nowiki>Nervala]. – Čist Kunderu v dobĕ Solidarity. W: Milan Kundera aneb Co zmuže literatura? Brno 2012 s. 203-212. – Pismo katastrofy w XIX wieku. Wstęp do rozważań. „Wiek XIX” 2015 s. 9-26.
+
 
+
 
+
 
+
Przekłady
+
 
+
 
+
 
+
# P. Djian<nowiki>: 37,22 rano. [Powieść]. </nowiki>Szczec.: Glob 1991, 252 s.
+
# M. Kundera: Sztuka powieści. Esej. Wwa: Czyt. 1991, 129 s. Wyd. nast.: wyd. 2
+
 
+
zmien<nowiki>. tamże 1998; wyd. 2 [!] zmien. Wwa: PIW 2004</nowiki>; wyd. 3. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.
+
 
+
# C. Lanzmann<nowiki>: Shoah. [Scenariusz filmowy]. Koszalin: </nowiki>Novex 1993, 222 s.
+
# <nowiki>M. Kundera: Nieśmiertelność. [Powieść]. Wwa: PIW 1995, 389 s. Wyd. </nowiki>nast.:
+
 
+
wyd. 2 tamże 2002; wyd. 3. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn.
+
 
+
Foksal 2015.
+
 
+
# M. Kundera: Zdradzone testamenty. Esej. Wwa: PIW 1996, 250 s. <nowiki>Wyd. 3 [!] </nowiki>
+
 
+
zmien. i popraw. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.
+
 
+
# <nowiki>É. M. Cioran: Historia i utopia. [</nowiki>Eseje]. Przeł. i wstępem opatrzył M. Bieńczyk.
+
 
+
Wwa: Wydawn. IBL 1997, 116 s. ''Arch. Humanistyki XX w.'', 1. Wyd. nast.: Przeł. i posł. opatrzył … Wwa: Wydawn. Aletheia 2008.
+
 
+
# <nowiki>M. Kundera: Powolność. [Powieść]. Wwa: PIW 1997, 92 s. </nowiki>Wyd. 2. Wwa:
+
 
+
Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.
+
 
+
# <nowiki>M. Kundera: Tożsamość. [Powieść]. Wwa: PIW 1998, 106 s. </nowiki>Wyd. 2. Wwa:
+
 
+
Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.
+
 
+
# R. Barthes: Fragmenty dyskursu miłosnego. Przekł. i posł.: M. Bieńczyk. Wstęp:
+
 
+
M.P. Markowski. Pisma. T. 2. Wwa: KR 1999, 349 s. Wyd. nast.: Wwa: Wydawn. Aletheia 2011.
+
 
+
# <nowiki>M. Kundera: Kubuś i jego pan. Hołd w trzech aktach dla Denisa Diderota. [Utwór</nowiki>
+
 
+
dramatyczny]. Wwa: PIW 2000, 94 s. Wyd. nast. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015. Wyst.: Reż.: J. Stuhr. Wyst. Kr., PWST 2002. Wyst. W teatrze zawodowym: Reż.: Z. Wardejn. Gniezno, T. im. A. Fredry 2002.
+
 
+
# <nowiki>M. Proust: Pamięć i styl. [Szkice literackie]. Wybór, oprac. i wstęp: M.P. </nowiki>
+
 
+
Markowski. Przekł.: M. Bieńczyk, J. Margański, M.P. Markowski. Kr.: Znak 2000, 227 s. ''Esej.''
+
 
+
# <nowiki>M. Kundera: Niewiedza. [Powieść]. Wwa: PIW 2003, 111 s.</nowiki> Wyd. 2. Wwa:
+
 
+
Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.
+
 
+
# M. Kundera: Zasłona. Esej w siedmiu częściach. Wwa: PIW 2006, 155 s. Wyd. 2.
+
 
+
Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2016.
+
 
+
# <nowiki>M. Kundera: Spotkanie. [</nowiki>Szkice literackie]. Wwa: PIW 2009, 164 s. Wyd. 2.
+
 
+
Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2016.
+
 
+
# <nowiki>M. Kundera: Święto nie istności. [Powieść]. Wwa: </nowiki>Wydawn. W.A.B. – Grupa
+
 
+
Wydawn. Foksal 2015, 109 s.
+
 
+
 
+
 
+
Prace redakcyjne
+
 
+
+
 
+
# Nasze pojedynki o romantyzm. Pod red. D. Siwickiej i M. Bieńczyka. Wwa:
+
 
+
Wydawn. IBL we współpracy Towarzystwa „Ogród Ksiąg” 1995, 293 s. IBL PAN.
+
 
+
2. Romatyzm, Janion, fantazmaty. Prace ofiarowane profesor Marii Janion na jej
+
 
+
siedemdziesięciolecie. Pod red. D. Siwickiej i M. Bieńczyka. Wwa: Wydawn. IBL 1996, 222 s. IBL PAN.
+
 
+
# Szybko i szybciej. Eseje o pośpiechu w kulturze. Pod red. D. Siwickiej,
+
 
+
M. Bieńczyka, A. Nawareckiego. Wwa: Wydawn. IBL 1996, 226 s. IBL PAN.
+
 
+
 
+
 
+
OPRACOWANIA (wybór)
+
 
+
 
+
 
+
Ank. 2008, 2014. − Autor o sobie: Proszek, tancerki i książki. Notowała E. Mazgal. „Gaz. Olszt.” 2003 nr 261; O zaufaniu i nieufności. „Tyg. Powsz.” 2012 nr 52/53 dod. „Odnalezione w tłumaczeniu” <nowiki>[dot. własnej pracy przekładowej]</nowiki>. − Wywiady: Kucharz, naukowiec, jego powieść i jego przecinki. Rozm. T. Cichoń. „Nowy Nurt” 1995 nr 16; Gwarant opowieści. Rozm. W. Chmielewski. „Rzeczpospolita” 1998 nr 188; Imię Soni. Rozm<nowiki>. W. Chmielewski. „Rzeczpospolita” 1999 nr 159 [dot.: Tworki]; Słowo w akcji. </nowiki>Rozm. M. Wolny. „Polityka” 2000 nr 5; Sweterek. Rozm. B.N. Łopieńska. „Res Publica Nowa” 2002 nr 1; Wino – ekspresja ziemi. Rozm.: K. Janowska, P. Mucharski. „Tyg. Powsz.”'' ''2002 nr 47, przedr. zmien. pt. O winie i melancholii w: Rozmowy na nowy wiek. T. 2. Kr. 2002; Piękna ułuda, obietnica zbawienia. Rozm. M. Guzowski. „Dziennik” 2007 nr 150; Scena balkonowa. Rozm. W. Bojda. „Opcje” 2007 nr 3; „La recherche idyllique”. Rozm. L. Sichler. „Marianne”, Paris 2008 nr z 6 VIII; O czym tu gadać z facetami. Rozm. D. Wodecka. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 131; Ambrozje i jady. Szkoła zmysłów Marka Bieńczyka. Rozm. K. Kubisiowska. „Tyg. Powsz<nowiki>.” 2011 nr 34 [dot.: Ksią</nowiki>żka twarzy]; Mam kłopoty z Dionizosem. Rozm. D. Subbotko. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 81 dod. „Duży Format” nr 13; Wieloboista: w poszukiwaniu utraconych światów. Rozm. R. Koziołek. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 47; Ja już nigdy, nigdy, nigdy… Rozm. K. Kubisiowska. „Gaz. Wybor.”<nowiki> 2012 nr 211 [dot.: Książka twarzy]; Mam naturę zdrajcy. </nowiki>Rozm<nowiki>. K. Sulej. „Przekrój” 2012 nr 44 [dot.: Książka twarzy];</nowiki> Mozaika twarzy. Rozm. P. Owczarek. „Arterie” 2012 nr 1; Nauka rozmawiania z chlebem. Rozm<nowiki>. J. Nikodem. „Przegląd” 2012 nr 46 [dot.: Książka twarzy];</nowiki> Tajemnica twarzy. Rozm. W. Chmielewski. „Wyspa” 2012 nr 3; Ten zwierzątek Nussi. Rozm. B. Kęczkowska. „Gaz. Wybor<nowiki>.” 2012 nr 257 [dot.: </nowiki>Nussi i coś więcej]; Chciałbym być Iniestą. Rozm. R. Stec. „Gaz. Wybor.” 2013 nr 11; Przestrzeń i melancholia. Z Markiem Bieńczykiem i Filipem Springerem rozm. R. Koziołek. „Tyg. Powsz.” 2013 nr 49 dod. „Książ. w Tyg.” nr 11/12; Samouk w każdej dziedzinie. Rozm. Maria K. „Wiad. Lit.” 2013 nr 4; Melancholizacja. Rozm.: M. Hapke i A. Michalska. „Czas Kult.” 2014 nr 5; Całe moje życie zostało naznaczone przez książki. Rozm. P. Czerkawski. „Odra” 2016 nr 6; Literatura poza językiem. Rozm<nowiki>. M. Piwowar. „Rzeczpospolita” 2015 nr 104 [dot. M. Kundery z okazji wydania </nowiki>''Święta nieistności'']; Mam obsesję gestów. Rozm. Z. Wierus. „Polska” 2015 nr 24; Mieszkam w Republice Nie Tutaj. No i piszę. Po co mi to było? Rozm. M. Kicińska. „Gaz. Wybor.” 2015 nr 67; Efemeryczne przejawy pełni. Rozm. J. Koźbiel. W tejże: Słowo i sens. Pruszków 2016.
+
 
+
Ogólne: J. IGNATOWICZ-SKOWROŃSKA: O pewnym typie zabiegów na frazeologizmach w prozie Marka Bieńczyka. „Studia Językozn.” 2002 t. 1. – M. ORSKI: Laptopowe podróże Marka Bieńczyka. W tegoż: Lustratorzy wyobraźni, rewidenci fikcji. Wwa 2003. − M. LACHMAN: Gry z „tandetą” w prozie polskiej. Kr. 2004, passim. − M. PŁAZA: C/Z, czyli dyskurs miłosny Marka Bieńczyka. „Kresy” 2004 nr 3. − W. BOJDA: Słowa, słowa, słowa? „Opcje” 2007 nr 3. – M. PLAZA: Tekst doświadczenia, doświadczenie tekstu – narracje Marka Bieńczyka. W: Narracje po końcu (wielkich) narracji. Wwa 2007. − K. SZALEWSKA: Écriture mélancolique. O eseistyce Marka Bieńczyka. „Kresy” 2008 nr 4. – A. MAŁCZYŃSKA: Melancholijne pisanie Marka Bieńczyka. „Strony” 2009 nr 1/2. – R. SENDYKA: Esej i ekfraza (Herbert – Bieńkowska – Bieńczyk). „Przestrzenie Teorii”. <nowiki>2009 [nr] </nowiki>11. – J. MOMRO: Akt etyczny i histeria – dwie twarze melancholii. O eseistyce Marka Bieńczyka. W: Nowe dwudziestolecie. Pozn. 201. – J. MOMRO: Nieśmiertelne ruiny. O eseistyce Marka Bieńczyka. W: Ćwiczenia z rozpaczy. Kr. 2011. – M.P. MARKOWSKI: Siedem przypadków Marka Bieńczyka. „Tyg. Powsz.” 2012 nr 42. – D. WODECKA: Wino, kobiety i Nike. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 240. – M. KŁOSIŃSKI: Melancholia i styl: o twórczości Marka Bieńczyka. W: Skład osobowy. Katow. 2014. – R. KOZIOŁEK: Smak ucieczki. O Bieńczyku. W tegoż: Dobrze się myśli literaturą. Wołowiec – Katow. 2015.
+
 
+
Czarny człowiek (poz. 1): J. ZIELIŃSKI: Wiwisekcja wieszcza. „Res Publica”'' ''<nowiki>1990 nr 5 [dot. rozprawy: Wyobrażenie cierpienia i śmierci w twórczości Zygmunta Krasińskiego]. </nowiki>– B. ZWOLIŃSKA. „Pam. Lit.” 1994 z. 4. − M.P. MARKOWSKI. „Tyg. Powsz.” 2001 nr 22.
+
 
+
Terminal (poz. 2): K. UNIŁOWSKI: Jeśli ktoś kocha, to i opowiada. „FA-art” 1994 nr 4, przedr. w tegoż: Skądinąd. Bytom 1998. − L. BUGAJSKI: Wyrafinowanie. „Wiad. Kult.” 1995 nr 14. – A. CZACHOWSKA: Koniec i początek. „Prz. Artyst.-Lit.” 1995 nr 12. − I. JANOWSKA: Czyj to język? „Nowe Książ.” 1995 nr 1. − A. KOSS: Kolejne tango w Paryżu. „Kresy” 1995 nr 23. – J. NOWOSAD: Z terminalu – na lotnisko. „Opcje” 1995 nr 1/2. − M. RABIZO-BIREK<nowiki>: Powieść wyzuta z seksu. „Nowy Nurt” 1995 nr 16. − J. PIESZCZACHOWICZ: Polski jogurt. „Polityka” 1997 nr 36 [dot. recepcji we Francji]. </nowiki>– M. DERDA-NOWAKOWSKI: Ukryta twarz romansu. Na marginesach „Terminalu” Marka Bieńczyka. „FA-art” 1999 nr 2. − K. BUDROWSKA: „Terminal”, czyli seksualizm symboliczny i zawsze piękna heroina w postrzępionym sweterku; „Terminal”, czyli kobieta zawsze dobra i piękna; „Terminal”, czyli niema bohaterka intertekstualnej powieści. W tejże: Kobieta i stereotypy. Białystok 2000. − J. WILENGOWSKA: Wyznaczniki nieepickości w powieści Marka Bieńczyka „Terminal”. W: Literackie strategie lat dziewięćdziesiątych. Olsztyn 2002. − M. MRUWCZYŃSKI: Spotkanie z Innym. „Terminal” Marka Bieńczyka. „FA-art” 2003 nr 3/4. − D. OSTASZEWSKA: Interakcje komunikacyjne w tekście artystycznym: na wybranym materiale współczesnej prozy. „Jęz. Artyst<nowiki>.” 2007 t. 13 [dot. też: </nowiki>M. Nowakowski: Układ zamknięty i W. Wirpsza: Pomarańcze na drutach]. − D. MARKIEWICZ: Przełączając przerzutkę na postmodernizm. „Esensja” 2013 nr 1. – A. CZYŻAK: W cudzej przestrzeni: narracyjne gest (samo)poznania w prozie przełomu XX i XXI wieku. „<nowiki>Białost. Studia Literaturoznawcze” 2016 t. 8 [dot. też: I. Karpowicz: </nowiki>Sońka; P. Potoroczyn: Ludzka rzecz].
+
 
+
Melancholia (poz. 4): A. ARASZKIEWICZ: Melancholijny słownik z utratą. „Res Publica Nowa” 1998 nr 9. − B. FRANKOWSKA: Pisane żółcią, w południe. „Nowe Książ.” 1998 nr 7. − J. SOBOLEWSKA: Patrzą Państwo na przeszłość. „Gaz. Wybor.” 1998 nr 187. − M. ZAPĘDOWSKA: Anatomia „Melancholii”. „Czas Kult.” 1998 nr 4. − D. MAJKOWSKA: Świat melancholii. „Konteksty” 1999 nr 3. − M. NAWROCKI: Pochwała melancholii, czyli o niczym, które boli. „Dekada Lit.” 1999 nr 7/8. − S. SZULC: Czarna żółć. „Śląsk” 1999 nr 1. − M. JENTYS: Rubinowe strofy. „Twórczość”'' ''2000 nr 2, przedr. pt.: Marka Bieńczyka rzecz o czarnych ludziach. W tejże: Nić Ariadny. Tor. 2005.
+
 
+
Tworki (poz. 5): W. BOJDA: „Tworki”, czyli o znikaniu. „FA-art” 1999 nr 2. − A. CZACHOWSKA: „Dlaczego, psiakrew, polski?”. „Twórczość” 1999 nr 12. − K. NADANA: U Pana Boga za piecem. „Res Publica Nowa” 1999 nr 7/8. − M. ORSKI: O Jurku-ogórku głodnym przeżyć. „Nowe Książ.” 1999 nr 11. − R. OSTASZEWSKI: Wszyscyśmy z jednych Tworek. „Dekada Lit.” 1999 nr 5/6. − K. SZCZUKA: Miłość w czasach Zagłady. „Tyg. Powsz.” 1999 nr 24. − M. ZALESKI: Praca żałoby. „Gaz. Wybor.” 1999 nr 108. − P. MARECKI: (Po)tworek Derridy. (M.N. – „Tworki”). „Studium” 1999/2000 nr 6/1. − M. WITKOWSKI: Majstersztyk. „Odra” 2000 nr 3. − M. LECIŃSKI: Likwidacja przewagi. Praca żałoby i empatia w „Tworkach” Marka Bieńczyka. „Teksty Drugie” 2001 nr 1. − J. KLAMAN: Nie / do / czytania. „Kresy” 2003 nr 1. − E. DOBOSIEWICZ: W języku za piecem. „Polonistyka” 2004 nr 4. − M. ZALESKI: Jedyna instancja. O „Tworkach” Marka Bieńczyka. W: Narracja i tożsamość. Wwa 2004, przedr. w tegoż: Echa idylli w literaturze polskiej doby nowoczesności i późnej nowoczesności. Kr. 2007. − A. ADAMCZYK: Sonia się uśmiechnęła. O tym, czy Marek Bieńczyk napisał powieść o Holocauście. „Tekstualia” 2005 nr 3. − A. MORAWIEC: Holokaust i postmodernizm. O „Tworkach” Marka Bieńczyka. „Ruch Lit.”'' ''2005 z. 2. − M. KUNDERA: Idylle à la maison des fous. „Le Monde des livres”, Paris 2006 nr z 6 X. − J. MUCHOWSKI: Figury czasowości w „Tworkach” Marka Bieńczyka. ''Teksty Drugie'' 2006 nr 3. − F. RICARD: La Résistance idyllique. „L’Inconvénient”, Montréal 2007 nr 28. − A. UBERTOWSKA: Zagłada jako katastrofa języka. (O „Tworkach” Marka Bieńczyka). W: Świadectwo – trauma – głos. Kr. 2007. – K. BOJARSKA: Historia Zagłady i literatura (nie)piękna. „Tworki” Marka Bieńczyka w kontekście literatury posttraumatycznej. „Pam. Lit.” 2008 z. 2. − W. BOJDA: Pisać na Berdyczów, czyli raz jeszcze o „Tworkach” Marka Bieńczyka. „FA-art” 2009 nr 3. − B. GRYSZKIEWICZ: Kultura Holocaustu jako macierzysty kontekst literatury o zagładzie Żydów (przykład „Tworek” Marka Bieńczyka). „Annales Acad. Paedagogicae Crac. Studia Historicolitteraria”. 2009<nowiki> [</nowiki>nr] 9. − „Tworki, écrire après le désastre”. „l’Atelier du roman”, Paris 2009 nr<nowiki> 59 [</nowiki>numer monograficzny czasopisma]. <nowiki>− I. DAUNAIS: Forma przeciw przeznaczeniu; M. KUNDERA: Idylla w domu wariatów. [Przekł.] P. Wolski. „</nowiki>Litteraria Copernicana” 2010 nr 1. – M. ORSKI: „Modlę się, Panie, żebym nie zasłaniał”. W tegoż: Opowieści dla dorosłych i opowiastki dla niedorosłych. Wr<nowiki>. 2010 [dot. też: Przezroczystość].</nowiki> – P. MARECKI: „Tworki” Marka Bieńczyka jako powieść gatunkowa. „Przestrzenie Teorii” 2012. – E. PADOŁ: Język i mesjanizm: (post)konteksty a problematyka żydowska w „Tworkach” Marka Bieńczyka. W: Polacy-Żydzi: kontakty kulturowe i literackie. Kr. 2014. – J. SKOLICKA” Na marginesach „Skazy” Magdaleny Tulli i „Tworek” Marka Bieńczyka; chwyty performatywne, wątki teatralne. „Arterie” 2016 nr 2. – M. TOMCZOK: Alegorie Zagłady w „Tworkach” Marka Bieńczyka i „Wieku 21” Ewy Kuryluk. „Prace Filol. Literaturoznawstwo” 2016 nr 6. – Zob. też Wywiady.
+
 
+
Kroniki wina (poz. 6): W. BOJDA: Łabędzi śpiew. „Opcje”'' ''2002 nr 1. − M. PIETRZAK: Słowem zakochani w winie. „Tygiel Kult.” 2002 nr 1/3. − J. WCIÓRKA: Scedzone wino życia. „Arkusz” 2002 nr 4.
+
 
+
Oczy Dürera (poz. 7): A. GRABOWSKI: Nasza strata. „Res Publica Nowa” 2003 nr 1. − M. JANION: W oczach Dürera. O nowej książce Marka Bieńczyka. „Teksty Drugie” 2003 nr 4. − M. RADZIWON: Twórcze smutki. „Gaz. Wybor.” 2003 nr 123. − D. ULICKA: Widzieć nieobecne. „Nowe Książ.” 2003 nr 2. − P. ROJEK: Oczy Bieńczyka. „Kresy” 2004 nr 1/2.
+
 
+
Przezroczystość (poz. 9): W. BOJDA: Powszechna historia przezroczystości. „FA-art” 2007 nr 3. − A. FRANASZEK: Dwa pokoje ze światłem. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 165. − Z. KRÓL: Osiołek czy niebyt? „Zesz. Lit.” 2007 nr 3. − Sz. KUŚ: „Fiksum dyrdum” przemienione w dramat. „Świat i Sł.” 2007 nr 2. − M.P. MARKOWSKI: Pod światło. „Tyg. Powsz.” 2007 nr 30, przedr. w tegoż: Życie na miarę literatury. Kr. 2009. – A. ADAMCZYK: Lube imitacje, niewczesne kalki. Na marginesie „Przezroczystości” Marka Bieńczyka. „Tekstualia” 2008 nr 4. − M. LAREK: Histeria i literatura. „Tekstualia” 2008 nr 1. − M. LEŚNIAKOWSKA: Dlaczego przezroczystość? „Nowe Książ.” 2008 nr 1. − M. ORSKI: „Uchwytna poręcz” istnienia. „Prz. Powsz.” 2008 nr 7/8. − K. SZALEWSKA: Glass-esej. „Twórczość” 2008 nr 11. − M. WARCHALA: Melancholia – krótki kurs. „Lit. na Świecie” 2008 nr 9/10. − E. WINIECKA: Przezroczystość w melancholii. „Czas Kult.” 2008 nr 1. – M. ORSKI: „Modlę się, Panie, żebym nie zasłaniał”. W tegoż: Opowieści dla dorosłych i opowiastki dla niedorosłych. Wr<nowiki>. 2010 [dot. też: Tworki].</nowiki> – J. MOMRO: Przemoc przezroczystości. W: Ćwiczenia z rozpaczy. Kr. 2011. – T. KARSHAN: In glass houses. „Times Literary Suplement”, New York 2013 January. – O. SZMIDT: Léche-vitrine: podmiot melancholijny w literaturze XXI wieku na przykładzie „Przezroczystości” Marka Bieńczyka. W: Literatura na progu XXI wieku. Olsztyn 2014. – M. BŁASZCZAK: Przezroczysta lekkość bytu: od Calvina do Bieńczyka<nowiki>. „Przestrzenie Teorii” 2016 nr 25 [dot. też: I. Calvino: </nowiki>Lezioni americane].
+
 
+
Nowe kroniki wina (poz. 10): D. NOWACKI: Dwie strony: Bieńczyk winny po raz drugi. „Tyg. Powsz.” 2010 nr 49 dod. „Mag. Lit.”.
+
 
+
Książka twarzy (poz. 11): L. BUGAJSKI: Taniec na linie. „Twórczość” 2011 nr 9, przedr. w tegoż: Margines centralny. Kr. 2015. – P. MAŁOCHLEB: Pochwała żarliwości. „Nowe Książ.” 2011 nr 8. – D. NOWACKI: Marka Bieńczyka zaprasza na Facebooka. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 107. – W. NOWICKI: Twarze: światy utracone. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 37. − P. PIEŃKOSZ: Eseistyczny Facebook. „Wyspa” 2011 nr 4. – T. SOBOLEWSKI: Bieńczyk. Lubię to! „Gaz. Wybor.” 2012 nr 235. − J. KAPICA-CURZYTEK: Nie tylko twarze. „Esensja” 2013 nr 2. –<nowiki> A. MADALIŃSKI [on-line] „dwutygodnik.com” 2013 [dostęp 20 maja 2103]. Dostępny w Internecie:</nowiki> [http://www.dwutygodnik.com/ http://www.dwutygodnik.com] – M.P. WIŚNIEWSKI: Poza siecią tez można mieć swój profil. „Akant” 2014 nr 1. – Zob. też Wywiady.
+
 
+
Książę w cukierni (poz. 13): M. KĄKIEL: Dla kogo Duży Książę? „Nowe Książ.” 2014 nr 1.
+
 
+
Jabłko Olgi, stopy Dawida (poz. 14): J. BIELAWA: Refugium. „Nowe Książ.” 2015 nr 7. – R. KOZIOŁEK: Wiele przewag. „Tyg. Powsz.” 2015 nr 11. – A. MADALIŃSKI: Jabłko czy stopy? „Znak” 2015 nr 5. – D. NOWACKI: Czary, mary, Bieńczyk! „Gaz. Wybor.” 2015 nr 69. – M. ORSKI: Odwijanie „mumii”. „Odra” 2015 nr 6. – W. RUSINEK: Po stronie życia, przeciw melancholii. „Śl. Studia Polonist.” 2015 nr 2.
+
 
+
Beata Dorosz
+

Wersja z 20:16, 15 lut 2018

ur. 1956

Historyk literatury, prozaik, eseista, tłumacz.

Spis treści

BIOGRAM

Urodzony 6 lipca 1956 w Milanówku; syn Jerzego Bieńczyka i Karoliny z Rogalskich, ekonomistów. Uczęszczał do XLVII Liceum Ogólnokształcącego im. S. Wyspiańskiego w Warszawie, gdzie w 1975 zdał egzamin maturalny. Od 1976 studiował romanistykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW); magisterium uzyskał w 1980. Następnie podjął studia hinduistyczne na UW, które przerwał w 1981. W czasie studiów należał do NZS (pełnił w 1980-82 funkcję szefa koła w Instytucie Orientalistyki, a w 1981 był członkiem zarządu Komitetu Strajkowego UW). Debiutował w 1980, ogłaszając na łamach „Polityki” (nr 22) polemikę z Zygmuntem Kałużyńskim na temat Jeana Paula Sartre’a zatytułowaną Święty Sartre, aktor i męczennik. Pracował jako lektor języka francuskiego na UW (1983-84) i w Instytucie Francuskim (1983-96). Równocześnie od 1983 był uczestnikiem Studium Doktoranckiego w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN, gdzie w 1987 został zatrudniony na stanowisku asystenta w Pracowni Literatury Romantyzmu. W 1988 debiutował jako tłumacz z języka francuskiego (przekład fragmentu prozy Milana Kundery Słownik (VI). „Res Publica” nr 6), a w 1990 jako tłumacz z języka francuskiego (przekład eseju Václava Belohadsky’ego Cesarstwo austriackie jako metafora. „Res Publica” nr 5). W następnych latach ogłaszał przekłady głównie prozy Milana Kundery, a także m.in. Émile’a Ciorana i Rolanda Barthesa. Doktoryzował się w 1989 w IBL PAN na podstawie rozprawy Wyobrażenia cierpienia i śmierci w twórczości Zygmunta Krasińskiego (promotor prof. Maria Janion), po czym w 1990 otrzymał w IBL stanowisko adiunkta. W 1991-92 był członkiem kolegium redakcyjnego pisma IBL „Literary Studies in Poland”. Od 1993 wchodził w skład redakcji francuskiego kwartalnika „L’Atelier du Roman”, w którym ogłosił kilkadziesiąt artykułów i studiów. Pracę naukową i translatorską łączył od 1994 z własną twórczością literacką. Od 1998 prowadził warsztaty prozatorskie na Studium Literacko-Artystycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1999 otrzymał nagrodę Paszport „Polityki” w dziedzinie literatury, a w 2001 Grand Prix de la Francophonie, nagrodę przyznawaną przez Académie Française. W 2003 habilitował się w IBL PAN na podstawie rozprawy Oczy Dürera. O melancholii romantycznej i został zatrudniony w 2005 na stanowisku docenta. W 2004 został członkiem Polskiego PEN Clubu (od 2005 – członek zarządu). W 2007 wszedł w skład Kapituły Nagrody Literackiej Gdynia. W 2010 otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego IBL PAN. Artykuły i recenzje literackie oraz przekłady z literatury francuskiej ogłaszał m.in. w Res Publice (1988, 1990) i Res Publice Nowej (1993-2006, z przerwami), Ogrodzie (1990, 1992, 1994), Zeszytach Literackich (1990, 1993, 1995), Tekstach Drugich (1990, 1993, 1996, 2008), Gazecie Wyborczej (1994, 1998-99, 2001, 2009, 2012-17), Rzeczpospolitej (1997-98, 2009), Literaturze na Świecie (1999, 2003-04, 2007, 2010, 2014, 2016), Polityce (1999-2000, 2008, 2012), Tygodniku Powszechnym (od 2001) oraz Newsweek Polska (2006, 2008) i magazynie „Książki” (od 2014). Zajął się ponadto enologią; publikował cykle felietonów na temat wina m.in. w dodatku „Gazety Wyborczej” – „Magazyn”, w „Przekroju”, „Forbes”, „Magazynie Wino”, „Kuchni” oraz na portalu o winie inicjatywa.pl; z Wojciechem Bońkowskim ogłaszał też poradniki z tego zakresu. W 1999 został członkiem International Federation of Wine and Spirit Journalists and Writers. W 2009-11 kierował projektem badawczym Atlas polskiego romantyzmu. Świat – Europa – Polska, (dostępnym na portalu Nowa Panorama Literatury Polskiej w ramach Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN). W 2012 za tom esejów Książka twarzy otrzymał Nagrodę Literacką Nike. Mieszka w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ

  1. Czarny człowiek. Krasiński wobec śmierci. [Studium]. Wwa: IBL PAN [1990], 190 s.
  2. Wyd. nast.: Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2001.

    Nagroda Fundacji im. K. i M. Górskich w 1992.

  3. Terminal. [Powieść]. Wwa: PIW 1994, 181 s.
  4. Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2012, plik w formacie EPUB, MOBI.

    Przekł.: franc.: Terminal. [Przeł.:] J.-Y. Erhel, T. Janasz. [Paris] 1997, – niem.: Terminal. [Przeł.] K. Wolff. Herne 2000.

  5. Antoni Malczewski. [Scenariusz biograficznego filmu dokumentalnego; współaut.:]
  6. D. Siwicka. Reż.: K. Bukowski. TVP 1997.

  7. Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty. [Szkice literackie]. Wwa: Sic! 1998,
  8. 141 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 2000; Wwa: Świat Książki – Weltbild Polska 2012.

    Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Świat Książki 2014, plik w formacie MOBI, EPUB.

    Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 1999, wyróżnienie Fundacji Kultury w 1997.

    Zawartość: Na placu Carrousel; Flâneur i inni jeszcze; Czarna żółć czyli nic, które boli; Freud i twarz melancholijna; Pseudoteksty, pseudonimy; Magiczne wyliczanie; Spis powszechny i utopia; O wyższości dolin nad górami; Labirynt wiecznego tułacza; Freud, odblask i regres; Ironia i śmiech; Przyszłość jak na dłoni; Błękitne spojrzenie i anamorfoza; Alegoria na drodze melancholika; Melancholia czerwona i czarna; Acedia; Freud, pożądanie i nierealność; Zwierciadło i możliwość; Terapie, terapie; Nie i tak metamorfozy; Pomerol 1989; W studni melancholii.

    Przekł.: bułg.: Melanholiâ. Za tez, koito nikogo izgubenoto nâma da namerât. [Przeł.:] D. Nedâlkova, M. Ajkova-Gurecka. Sofiâ 2002, – hiszp.: Melancolía. De los que la dicha perdieron y no la hallarán más. [Przeł.] M. Lema. Barcelona 2014.

  9. Tworki. [Powieść]. Wwa: Sic! 1999, 194 s. Wyd. 2 tamże 2007.
  10. Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2012, plik w formacie MOBI, EPUB.

    Nagroda Lit. im. W. Reymonta za książkę roku w 1999, przyznana przez Związek Rzemiosła Polskiego, nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2000, francuska nagroda Prix Ecureuil de la Littérature Etrangère, przyznana na festiwalu Lettres du monde (Bordeaux) w 2007.

    Przekł.: ang.: Tworki. [Przeł.] B. Paloff. Evanston, Ill. 2007, – franc.: Tworki. [Przeł.] N. Véron. Paris 2006, – hiszp.: Tworki. [Przeł.] M. Lema Quintana. Barcelona 2010.

  11. Kroniki wina. [Felietony literacko-enologiczne]. Wwa: Sic! 2001, 296 s.
  12. Oczy Dürera. O melancholii romantycznej. Wwa: Sic! 2002, 384 s. Stanowiska,
  13. interpretacje, t. 20.

    Rozprawa habilitacyjna. – Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2003.

    Zawartość: „Dzień przed”. (Uwagi wstępne). – Część pierwsza: „Wszystko w świecie tracić”. (O „Marii”Antoniego Malczewskiego); Kapitan dziecko Saturna. (O „Trzy po trzy” Fredry); Szklany dzwon. (O teatrze Alfreda de Musseta); Czy romantyzm jest odpowiedzialny za brak psychoanalizy w kulturze polskiej?; Oczu Dürera. (O Zygmuncie Krasińskim i jego listach); „Świat jaki jest”. (O „Rosji w 1839 roku” markiza de Custine); Wileński debiut Juliana Klaczki; Tajemnica zwierząt. (O motywie kości u Mickiewicza); Francuz na wyspie Lesbos. (O wierszach seraficznych Baudelaire'a). – Część druga: Melancholia i niesmiertelność. (Baudelaire, Kafka, Starobinski, Baudrillard); Homo pyknolepticus. (O pracach Paula Virilia); Herezja i melancholia. (O Emilu Cioranie); Małe metamorfozy. (O esejach Eliasa Canettiego); Okno i metoda. (Flaubert, Baudelaire, Hopper). – „Dzień po”. (Zakończenie).

  14. Wina Europy. [Poradnik; współaut.:] W. Bońkowski.
  15. 2003/2004. Wwa: Wiedza i Życie 2003, 511 s.

    2005/2006. Wwa: Wiedza i Życie, Hachette Live Polska 2005, 672 s.

  16. Wwa: Hachette Live Polska 2008, 800 s.
  17. Przezroczystość. [Szkice i eseje]. Kr.: Znak 2007, 257 s. Wyd. nast.: Wwa: Wielka Litera 2015.
  18. Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2015, plik w formacie MOBI, EPUB.

    Nagroda Bibl. Raczyńskich w Pozn. w 2007, Nagroda im. A. Siemka przyznana przez mies. „Lit. na Świecie”.

    Zawartość: Wrzesień – marzec; Gabriel i śnieg [dot. J. Joyce: Zmarli]; Jastrzębie w zmroku [dot. E. Hoppera]; Dlaczego przezroczystość; Grzebień panny Lambercier [dot. J.J. Rousseau]; Diaphanes [dot. Arystotelesa]; Język serc [dot. J.J. Rousseau]; Jedno zdanie; Bandoneon i muleta; Pokój nad morzem [dot. E. Hoppera]; Światło i reakcja [dot. J.J. Rousseau]; To piękne słowo; Przejrzysta Polska; Firma „Woreczek”; Klosz modrego kryształu; Zatrzyj ślady [dot. W. Benjamina]; Glasarchitektur [dot. P. Scheerbarta]; Dygresja w katedrze; Nowa higiena [dot. W. Benjamina i P. Scheerbarta]; Melancholia w wielkim mieście; Crystal Palace I; Laboratoria władzy; Crystal Palace II; Trzy domy; Rowe i Slutzky; Przejrzystość rzeczy [dot. V. Nabokova]; Mroźne medytacje; W stronę milczenia [dot. F.-R. de Chateaubrianda]; Pająk małe licho; Aerofanie [dot. O. Paza i S. Mallarmé]; Histeria; Blok czysty, przezroczysty; Olga; Liczba mnoga; Ciastko w Arkadii; Jan Jakub, suita [dot. J.J. Rousseau]; Znowu czerwiec.

    Przekł. ang.: Transparency. [Przeł.] B. Paloff. Champaign, Ill. 2012.

  19. Nowe kroniki wina. [Felietony literacko-enologiczne]. Wwa: Świat Książki 2010, 478 s.
  20. Książka twarzy. [Eseje]. Wwa: Świat Książki 2011, 448 s.
  21. Nagroda Lit. Nike w 2012.

    Zawartość: Vita brevis. – Initiatica: Winnetou [dot. powieści K. Maya]. ‒ Sportiva: Światło bramki; Naszym przyjacielem jest [dot. trenera K. Górskiego]; Oczko Borga [dot. tenisisty B. Borga]; Czempion odchodzi [dot. tenisisty A. Agassiego]; Światło bramki. – Melancholica: O trzy drinki z tyłu [dot. H. Bogarta]; Nie dla mnie sznur samochodów; Samotny jak szczur, ostatni z kloszardów [dot. C. Moricanda i H. Millera]. ‒ Sensualica: Anioł w Wiedniu; In vino fabula. Picturesca: Twarz [L.] Beenhakkera; Twarze, dmuchawce [dot. fotografii E. Lempp]; Światła miasta [dot. malarstwa A. Patrzyka]; Prześwietlone medytacje [dot.: W. Nowicki: Dno oka]; W imadle świata. – Romantica: Wielki Narrator [dot. J. Karskiego]; Kłamiecie, wszyscy kłamiecie!; Maniakalna potrzeba idei [dot. Ch. Baudelaire’a]; Hrabia urynkowiony [dot. F.-R. de Chateaubrianda]; Poeci odchodzą [dot. V. Hugo i A. Mickiewicza]. – Geografica: Absurde Traveller [dot. podróży do Brazylii]; Droga do Ostendy [dot. J. Słowackiego]; Z niepewnej krainy [dot. kanadyjskiej prowincji Quebec]; Nicea [dot. Z. Krasińskiego]; Klątwa graniczna [dot. paszportu w XIX w.]; Ach, jak przyjemnie [dot. spływów kajakowych na Litwie i Łotwie]. – Translativa: Chirurg wiecznie żywy [dot. T. Boya i A. Siemka]; Fragmenty posłowia miłosnego [dot. R. Barthes’a]. – Romanesca: Braciszek [dot. R. Chandlera]; Granica szwajcarska; Ulica Szkolna [dot. R. Barthes’a]. – Nota od wydawcy.

    Przekł.: bułg.: Kniga na liceto. [Przeł.] M. Grigorova. [Veliko T’rnovo] 2015, – ukr.: Kniga oblič. [Przeł.] O. Slivins’kij. L”vìv 2015, – franc. szkicu Poeci odchodzą: Hugo – Mickiewicz. Tanatographie comparée. „Annales – Centre Scientifique de l’Académie Polonaise des Sciences à Paris” 2005 vol. 8 s. 107-121.

  22. Nussi i coś więcej. [Opowieść dla dzieci]. Wr.: Format 2012, [34] s.
  23. Książę w cukierni. [Opowieść dla dzieci]. Ilustr.: J. Concejo. Wr.: Format 2013, 92 s.
  24. Jabłko Olgi, stopy Dawida. [Szkice literackie i opowiadania]. Wwa: Wielka Litera 2015, 381 s.
  25. Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: Wielka Litera 2015, plik w formacie MOBI, EPUB.

    Zawartość: I. Wstęp: Jabłko Olgi; Stopy Dawida. – II. Gesty, kroki, dźwięki: Dłonie na wietrze [dot. m.in. utworów M. Prousta, E. Canettiego, G. Agambena]; Dobre wróżki [dot. m.in. utworów F. Dostojewskiego, R. Barthesa, Z. Herberta, M. Prousta, M. Monroe]; Balkon; Werwa i drżenie. – III. Książki pierwsze: Gruba [dot. m.in. utworów A. Minkowskiego, G. Vigarello, R. Lourie, T. Gautiera, M. Kundery]; Szczęśliwa jedenastka [dot. m.in. utworów E. Bassa, A. Bahdaja, A. Rudnickiego, L. Tyrmanda, D.-R. Dufour, P. Esterházy]; Stawiać na Ciamciarę [dot. m.in. utworów M. Prousta, G. de Nercvala, L. Montgomery, B. Lesmiana, E. Niziurskiego, A. Bahdaja]; Karandasz; Oczarowani [dot. m.in. utworów G. de Nervala, P. Muraya, S. Kofman, P. Bénichou, G. Pouleta, J. Iwaszkiewicza, U. Eco]. – IV. Dyptyk lśniący: Przez okno [dot. m.in. utworów M. Prousta, F. Lipińskiego, A. Stasiuka, I. Kranzfeldera, F. Bon]; Żółta ściana [dot. m.in. utworów M. Prousta, W. Bałusa, G. Didi-Hubermana, G. Herlinga-Grudzińskiego, M. Łukasiewicz, B. Prusa]. – V. Uciekać, trzeba uciekać: Wyjście Czejenów [dot. m.in. utworów J.M. Coetzee’go, H. Melvile’a, G. Pereca, P. Virilio, A. Stasiuka, W. Szkłowskiego, W. Śliwowskiej, R. Piotrowskiego, R. Koziołka, J. Leara]; Niepocieszony i wesoły [dot. m.in. twórczości plastycznej J.-J. Sempé’go]. – VI. Zakończenie: Eseje i jesienie; Dos gardenias para ti. – Niektóre teksty ukazały się wcześniej na łamach „Tygodnika Powszechnego”, „Literatury na Świecie” i „Kontekstów”.

    Rozprawy i szkice w książkach zbiorowych i czasopismach, m.in.: Prowokacja chwili. „Twórczość” 1987 nr 6 s. 62-71 [dot. Z Krasińskiego]. – Estetyka melancholii. W: Trzynaście arcydzieł romantycznych. Wwa 1996 s. 9-17 [dot. A. Malczewski: Maria]. – Sześć toastów dla Pani Profesor. W: Lustra historii. Wwa 1998 s. 7-18 [dot. M. Janion]. – Rue de Ecoles. „Lit. na Świecie” 2004 nr 1/2 s. 414-433 [dot. R. Barthes’a]. – Choroba paszportowa. Romantyczny rekonesans. „Res Publica Nowa” 2005 nr 3 s. 65-73 [dot. podróży zagranicznych w XIX wieku]. – Przezroczystość. W: Księga Janion. Gdańsk [2007] s. 466-479. – Kilka uwag o zauroczeniu. „Lit. na Świecie” 2010 nr 7/8 s. 194-209 [dot. G. de Nervala]. – Čist Kunderu v dobĕ Solidarity. W: Milan Kundera aneb Co zmuže literatura? Brno 2012 s. 203-212. – Pismo katastrofy w XIX wieku. Wstęp do rozważań. „Wiek XIX” 2015 s. 9-26.

Przekłady

  1. P. Djian: 37,22 rano. [Powieść]. Szczec.: Glob 1991, 252 s.
  2. M. Kundera: Sztuka powieści. Esej. Wwa: Czyt. 1991, 129 s. Wyd. nast.: wyd. 2
  3. zmien. tamże 1998; wyd. 2 [!] zmien. Wwa: PIW 2004; wyd. 3. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.

  4. C. Lanzmann: Shoah. [Scenariusz filmowy]. Koszalin: Novex 1993, 222 s.
  5. M. Kundera: Nieśmiertelność. [Powieść]. Wwa: PIW 1995, 389 s. Wyd. nast.:
  6. wyd. 2 tamże 2002; wyd. 3. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn.

    Foksal 2015.

  7. M. Kundera: Zdradzone testamenty. Esej. Wwa: PIW 1996, 250 s. Wyd. 3 [!]
  8. zmien. i popraw. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.

  9. É. M. Cioran: Historia i utopia. [Eseje]. Przeł. i wstępem opatrzył M. Bieńczyk.
  10. Wwa: Wydawn. IBL 1997, 116 s. Arch. Humanistyki XX w., 1. Wyd. nast.: Przeł. i posł. opatrzył … Wwa: Wydawn. Aletheia 2008.

  11. M. Kundera: Powolność. [Powieść]. Wwa: PIW 1997, 92 s. Wyd. 2. Wwa:
  12. Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.

  13. M. Kundera: Tożsamość. [Powieść]. Wwa: PIW 1998, 106 s. Wyd. 2. Wwa:
  14. Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.

  15. R. Barthes: Fragmenty dyskursu miłosnego. Przekł. i posł.: M. Bieńczyk. Wstęp:
  16. M.P. Markowski. Pisma. T. 2. Wwa: KR 1999, 349 s. Wyd. nast.: Wwa: Wydawn. Aletheia 2011.

  17. M. Kundera: Kubuś i jego pan. Hołd w trzech aktach dla Denisa Diderota. [Utwór
  18. dramatyczny]. Wwa: PIW 2000, 94 s. Wyd. nast. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015. Wyst.: Reż.: J. Stuhr. Wyst. Kr., PWST 2002. Wyst. W teatrze zawodowym: Reż.: Z. Wardejn. Gniezno, T. im. A. Fredry 2002.

  19. M. Proust: Pamięć i styl. [Szkice literackie]. Wybór, oprac. i wstęp: M.P.
  20. Markowski. Przekł.: M. Bieńczyk, J. Margański, M.P. Markowski. Kr.: Znak 2000, 227 s. Esej.

  21. M. Kundera: Niewiedza. [Powieść]. Wwa: PIW 2003, 111 s. Wyd. 2. Wwa:
  22. Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015.

  23. M. Kundera: Zasłona. Esej w siedmiu częściach. Wwa: PIW 2006, 155 s. Wyd. 2.
  24. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2016.

  25. M. Kundera: Spotkanie. [Szkice literackie]. Wwa: PIW 2009, 164 s. Wyd. 2.
  26. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2016.

  27. M. Kundera: Święto nie istności. [Powieść]. Wwa: Wydawn. W.A.B. – Grupa
  28. Wydawn. Foksal 2015, 109 s.

Prace redakcyjne

  1. Nasze pojedynki o romantyzm. Pod red. D. Siwickiej i M. Bieńczyka. Wwa:
  2. Wydawn. IBL we współpracy Towarzystwa „Ogród Ksiąg” 1995, 293 s. IBL PAN.

  3. Romatyzm, Janion, fantazmaty. Prace ofiarowane profesor Marii Janion na jej
  4. siedemdziesięciolecie. Pod red. D. Siwickiej i M. Bieńczyka. Wwa: Wydawn. IBL 1996, 222 s. IBL PAN.

  5. Szybko i szybciej. Eseje o pośpiechu w kulturze. Pod red. D. Siwickiej,
  6. M. Bieńczyka, A. Nawareckiego. Wwa: Wydawn. IBL 1996, 226 s. IBL PAN.

OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2008, 2014.
  • Autor o sobie: Proszek, tancerki i książki. Notowała E. Mazgal. „Gaz. Olszt.” 2003 nr 261; O zaufaniu i nieufności. „Tyg. Powsz.” 2012 nr 52/53 dod. „Odnalezione w tłumaczeniu” [dot. własnej pracy przekładowej].
  • Wywiady: Kucharz, naukowiec, jego powieść i jego przecinki. Rozm. T. Cichoń. „Nowy Nurt” 1995 nr 16; Gwarant opowieści. Rozm. W. Chmielewski. „Rzeczpospolita” 1998 nr 188; Imię Soni. Rozm. W. Chmielewski. „Rzeczpospolita” 1999 nr 159 [dot.: Tworki]; Słowo w akcji. Rozm. M. Wolny. „Polityka” 2000 nr 5; Sweterek. Rozm. B.N. Łopieńska. „Res Publica Nowa” 2002 nr 1; Wino – ekspresja ziemi. Rozm.: K. Janowska, P. Mucharski. „Tyg. Powsz.”2002 nr 47, przedr. zmien. pt. O winie i melancholii w: Rozmowy na nowy wiek. T. 2. Kr. 2002; Piękna ułuda, obietnica zbawienia. Rozm. M. Guzowski. „Dziennik” 2007 nr 150; Scena balkonowa. Rozm. W. Bojda. „Opcje” 2007 nr 3; „La recherche idyllique”. Rozm. L. Sichler. „Marianne”, Paris 2008 nr z 6 VIII; O czym tu gadać z facetami. Rozm. D. Wodecka. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 131; Ambrozje i jady. Szkoła zmysłów Marka Bieńczyka. Rozm. K. Kubisiowska. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 34 [dot.: Książka twarzy]; Mam kłopoty z Dionizosem. Rozm. D. Subbotko. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 81 dod. „Duży Format” nr 13; Wieloboista: w poszukiwaniu utraconych światów. Rozm. R. Koziołek. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 47; Ja już nigdy, nigdy, nigdy… Rozm. K. Kubisiowska. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 211 [dot.: Książka twarzy]; Mam naturę zdrajcy. Rozm. K. Sulej. „Przekrój” 2012 nr 44 [dot.: Książka twarzy]; Mozaika twarzy. Rozm. P. Owczarek. „Arterie” 2012 nr 1; Nauka rozmawiania z chlebem. Rozm. J. Nikodem. „Przegląd” 2012 nr 46 [dot.: Książka twarzy]; Tajemnica twarzy. Rozm. W. Chmielewski. „Wyspa” 2012 nr 3; Ten zwierzątek Nussi. Rozm. B. Kęczkowska. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 257 [dot.: Nussi i coś więcej]; Chciałbym być Iniestą. Rozm. R. Stec. „Gaz. Wybor.” 2013 nr 11; Przestrzeń i melancholia. Z Markiem Bieńczykiem i Filipem Springerem rozm. R. Koziołek. „Tyg. Powsz.” 2013 nr 49 dod. „Książ. w Tyg.” nr 11/12; Samouk w każdej dziedzinie. Rozm. Maria K. „Wiad. Lit.” 2013 nr 4; Melancholizacja. Rozm.: M. Hapke i A. Michalska. „Czas Kult.” 2014 nr 5; Całe moje życie zostało naznaczone przez książki. Rozm. P. Czerkawski. „Odra” 2016 nr 6; Literatura poza językiem. Rozm. M. Piwowar. „Rzeczpospolita” 2015 nr 104 [dot. M. Kundery z okazji wydania Święta nieistności]; Mam obsesję gestów. Rozm. Z. Wierus. „Polska” 2015 nr 24; Mieszkam w Republice Nie Tutaj. No i piszę. Po co mi to było? Rozm. M. Kicińska. „Gaz. Wybor.” 2015 nr 67; Efemeryczne przejawy pełni. Rozm. J. Koźbiel. W tejże: Słowo i sens. Pruszków 2016.

Powrót na górę↑

Ogólne

  • J. IGNATOWICZ-SKOWROŃSKA: O pewnym typie zabiegów na frazeologizmach w prozie Marka Bieńczyka. „Studia Językozn.” 2002 t. 1.
  • M. ORSKI: Laptopowe podróże Marka Bieńczyka. W tegoż: Lustratorzy wyobraźni, rewidenci fikcji. Wwa 2003.
  • M. LACHMAN: Gry z „tandetą” w prozie polskiej. Kr. 2004, passim.
  • M. PŁAZA: C/Z, czyli dyskurs miłosny Marka Bieńczyka. „Kresy” 2004 nr 3.
  • W. BOJDA: Słowa, słowa, słowa? „Opcje” 2007 nr 3.
  • M. PLAZA: Tekst doświadczenia, doświadczenie tekstu – narracje Marka Bieńczyka. W: Narracje po końcu (wielkich) narracji. Wwa 2007.
  • K. SZALEWSKA: Écriture mélancolique. O eseistyce Marka Bieńczyka. „Kresy” 2008 nr 4.
  • A. MAŁCZYŃSKA: Melancholijne pisanie Marka Bieńczyka. „Strony” 2009 nr 1/2.
  • R. SENDYKA: Esej i ekfraza (Herbert – Bieńkowska – Bieńczyk). „Przestrzenie Teorii”. 2009 [nr] 11.
  • J. MOMRO: Akt etyczny i histeria – dwie twarze melancholii. O eseistyce Marka Bieńczyka. W: Nowe dwudziestolecie. Pozn. 201.
  • J. MOMRO: Nieśmiertelne ruiny. O eseistyce Marka Bieńczyka. W: Ćwiczenia z rozpaczy. Kr. 2011.
  • M.P. MARKOWSKI: Siedem przypadków Marka Bieńczyka. „Tyg. Powsz.” 2012 nr 42.
  • D. WODECKA: Wino, kobiety i Nike. „Gaz. Wybor.” 2012 nr 240.
  • M. KŁOSIŃSKI: Melancholia i styl: o twórczości Marka Bieńczyka. W: Skład osobowy. Katow. 2014.
  • R. KOZIOŁEK: Smak ucieczki. O Bieńczyku. W tegoż: Dobrze się myśli literaturą. Wołowiec – Katow. 2015.

Powrót na górę↑

Czarny człowiek

  • J. ZIELIŃSKI: Wiwisekcja wieszcza. „Res Publica”1990 nr 5 [dot. rozprawy: Wyobrażenie cierpienia i śmierci w twórczości Zygmunta Krasińskiego].
  • B. ZWOLIŃSKA. „Pam. Lit.” 1994 z. 4.
  • M.P. MARKOWSKI. „Tyg. Powsz.” 2001 nr 22.

Powrót na górę↑

Terminal

  • K. UNIŁOWSKI: Jeśli ktoś kocha, to i opowiada. „FA-art” 1994 nr 4, przedr. w tegoż: Skądinąd. Bytom 1998.
  • L. BUGAJSKI: Wyrafinowanie. „Wiad. Kult.” 1995 nr 14.
  • A. CZACHOWSKA: Koniec i początek. „Prz. Artyst.-Lit.” 1995 nr 12.
  • I. JANOWSKA: Czyj to język? „Nowe Książ.” 1995 nr 1.
  • A. KOSS: Kolejne tango w Paryżu. „Kresy” 1995 nr 23.
  • J. NOWOSAD: Z terminalu – na lotnisko. „Opcje” 1995 nr 1/2.
  • M. RABIZO-BIREK: Powieść wyzuta z seksu. „Nowy Nurt” 1995 nr 16.
  • J. PIESZCZACHOWICZ: Polski jogurt. „Polityka” 1997 nr 36 [dot. recepcji we Francji].
  • M. DERDA-NOWAKOWSKI: Ukryta twarz romansu. Na marginesach „Terminalu” Marka Bieńczyka. „FA-art” 1999 nr 2.
  • K. BUDROWSKA: „Terminal”, czyli seksualizm symboliczny i zawsze piękna heroina w postrzępionym sweterku; „Terminal”, czyli kobieta zawsze dobra i piękna; „Terminal”, czyli niema bohaterka intertekstualnej powieści. W tejże: Kobieta i stereotypy. Białystok 2000.
  • J. WILENGOWSKA: Wyznaczniki nieepickości w powieści Marka Bieńczyka „Terminal”. W: Literackie strategie lat dziewięćdziesiątych. Olsztyn 2002.
  • M. MRUWCZYŃSKI: Spotkanie z Innym. „Terminal” Marka Bieńczyka. „FA-art” 2003 nr 3/4.
  • D. OSTASZEWSKA: Interakcje komunikacyjne w tekście artystycznym: na wybranym materiale współczesnej prozy. „Jęz. Artyst.” 2007 t. 13 [dot. też: M. Nowakowski: Układ zamknięty i W. Wirpsza: Pomarańcze na drutach].
  • D. MARKIEWICZ: Przełączając przerzutkę na postmodernizm. „Esensja” 2013 nr 1.
  • A. CZYŻAK: W cudzej przestrzeni: narracyjne gest (samo)poznania w prozie przełomu XX i XXI wieku. „Białost. Studia Literaturoznawcze” 2016 t. 8 [dot. też: I. Karpowicz: Sońka; P. Potoroczyn: Ludzka rzecz].

Powrót na górę↑

Melancholia

  • A. ARASZKIEWICZ: Melancholijny słownik z utratą. „Res Publica Nowa” 1998 nr 9.
  • B. FRANKOWSKA: Pisane żółcią, w południe. „Nowe Książ.” 1998 nr 7.
  • J. SOBOLEWSKA: Patrzą Państwo na przeszłość. „Gaz. Wybor.” 1998 nr 187.
  • M. ZAPĘDOWSKA: Anatomia „Melancholii”. „Czas Kult.” 1998 nr 4.
  • D. MAJKOWSKA: Świat melancholii. „Konteksty” 1999 nr 3.
  • M. NAWROCKI: Pochwała melancholii, czyli o niczym, które boli. „Dekada Lit.” 1999 nr 7/8.
  • S. SZULC: Czarna żółć. „Śląsk” 1999 nr 1.
  • M. JENTYS: Rubinowe strofy. „Twórczość”2000 nr 2, przedr. pt.: Marka Bieńczyka rzecz o czarnych ludziach. W tejże: Nić Ariadny. Tor. 2005.

Powrót na górę↑

Tworki

  • W. BOJDA: „Tworki”, czyli o znikaniu. „FA-art” 1999 nr 2.
  • A. CZACHOWSKA: „Dlaczego, psiakrew, polski?”. „Twórczość” 1999 nr 12.
  • K. NADANA: U Pana Boga za piecem. „Res Publica Nowa” 1999 nr 7/8.
  • M. ORSKI: O Jurku-ogórku głodnym przeżyć. „Nowe Książ.” 1999 nr 11.
  • R. OSTASZEWSKI: Wszyscyśmy z jednych Tworek. „Dekada Lit.” 1999 nr 5/6.
  • K. SZCZUKA: Miłość w czasach Zagłady. „Tyg. Powsz.” 1999 nr 24.
  • M. ZALESKI: Praca żałoby. „Gaz. Wybor.” 1999 nr 108.
  • P. MARECKI: (Po)tworek Derridy. (M.N. – „Tworki”). „Studium” 1999/2000 nr 6/1.
  • M. WITKOWSKI: Majstersztyk. „Odra” 2000 nr 3.
  • M. LECIŃSKI: Likwidacja przewagi. Praca żałoby i empatia w „Tworkach” Marka Bieńczyka. „Teksty Drugie” 2001 nr 1.
  • J. KLAMAN: Nie / do / czytania. „Kresy” 2003 nr 1.
  • E. DOBOSIEWICZ: W języku za piecem. „Polonistyka” 2004 nr 4.
  • M. ZALESKI: Jedyna instancja. O „Tworkach” Marka Bieńczyka. W: Narracja i tożsamość. Wwa 2004, przedr. w tegoż: Echa idylli w literaturze polskiej doby nowoczesności i późnej nowoczesności. Kr. 2007.
  • A. ADAMCZYK: Sonia się uśmiechnęła. O tym, czy Marek Bieńczyk napisał powieść o Holocauście. „Tekstualia” 2005 nr 3.
  • A. MORAWIEC: Holokaust i postmodernizm. O „Tworkach” Marka Bieńczyka. „Ruch Lit.”2005 z. 2.
  • M. KUNDERA: Idylle à la maison des fous. „Le Monde des livres”, Paris 2006 nr z 6 X. − J. MUCHOWSKI: Figury czasowości w „Tworkach” Marka Bieńczyka. Teksty Drugie 2006 nr 3.
  • F. RICARD: La Résistance idyllique. „L’Inconvénient”, Montréal 2007 nr 28.
  • A. UBERTOWSKA: Zagłada jako katastrofa języka. (O „Tworkach” Marka Bieńczyka). W: Świadectwo – trauma – głos. Kr. 2007.
  • K. BOJARSKA: Historia Zagłady i literatura (nie)piękna. „Tworki” Marka Bieńczyka w kontekście literatury posttraumatycznej. „Pam. Lit.” 2008 z. 2.
  • W. BOJDA: Pisać na Berdyczów, czyli raz jeszcze o „Tworkach” Marka Bieńczyka. „FA-art” 2009 nr 3.
  • B. GRYSZKIEWICZ: Kultura Holocaustu jako macierzysty kontekst literatury o zagładzie Żydów (przykład „Tworek” Marka Bieńczyka). „Annales Acad. Paedagogicae Crac. Studia Historicolitteraria”. 2009 [nr] 9.
  • „Tworki, écrire après le désastre”. „l’Atelier du roman”, Paris 2009 nr 59 [numer monograficzny czasopisma].
  • I. DAUNAIS: Forma przeciw przeznaczeniu; M. KUNDERA: Idylla w domu wariatów. [Przekł.] P. Wolski. „Litteraria Copernicana” 2010 nr 1.
  • M. ORSKI: „Modlę się, Panie, żebym nie zasłaniał”. W tegoż: Opowieści dla dorosłych i opowiastki dla niedorosłych. Wr. 2010 [dot. też: Przezroczystość].
  • P. MARECKI: „Tworki” Marka Bieńczyka jako powieść gatunkowa. „Przestrzenie Teorii” 2012.
  • E. PADOŁ: Język i mesjanizm: (post)konteksty a problematyka żydowska w „Tworkach” Marka Bieńczyka. W: Polacy-Żydzi: kontakty kulturowe i literackie. Kr. 2014.
  • J. SKOLICKA” Na marginesach „Skazy” Magdaleny Tulli i „Tworek” Marka Bieńczyka; chwyty performatywne, wątki teatralne. „Arterie” 2016 nr 2.
  • M. TOMCZOK: Alegorie Zagłady w „Tworkach” Marka Bieńczyka i „Wieku 21” Ewy Kuryluk. „Prace Filol. Literaturoznawstwo” 2016 nr 6.
  • Zob. też Wywiady.

Powrót na górę↑

Kroniki wina

  • W. BOJDA: Łabędzi śpiew. „Opcje”2002 nr 1.
  • M. PIETRZAK: Słowem zakochani w winie. „Tygiel Kult.” 2002 nr 1/3.
  • J. WCIÓRKA: Scedzone wino życia. „Arkusz” 2002 nr 4.

Powrót na górę↑

Oczy Dürera

  • A. GRABOWSKI: Nasza strata. „Res Publica Nowa” 2003 nr 1.
  • M. JANION: W oczach Dürera. O nowej książce Marka Bieńczyka. „Teksty Drugie” 2003 nr 4.
  • M. RADZIWON: Twórcze smutki. „Gaz. Wybor.” 2003 nr 123.
  • D. ULICKA: Widzieć nieobecne. „Nowe Książ.” 2003 nr 2.
  • P. ROJEK: Oczy Bieńczyka. „Kresy” 2004 nr 1/2.

Powrót na górę↑

Przezroczystość

  • W. BOJDA: Powszechna historia przezroczystości. „FA-art” 2007 nr 3.
  • A. FRANASZEK: Dwa pokoje ze światłem. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 165.
  • Z. KRÓL: Osiołek czy niebyt? „Zesz. Lit.” 2007 nr 3.
  • Sz. KUŚ: „Fiksum dyrdum” przemienione w dramat. „Świat i Sł.” 2007 nr 2.
  • M.P. MARKOWSKI: Pod światło. „Tyg. Powsz.” 2007 nr 30, przedr. w tegoż: Życie na miarę literatury. Kr. 2009.
  • A. ADAMCZYK: Lube imitacje, niewczesne kalki. Na marginesie „Przezroczystości” Marka Bieńczyka. „Tekstualia” 2008 nr 4.
  • M. LAREK: Histeria i literatura. „Tekstualia” 2008 nr 1.
  • M. LEŚNIAKOWSKA: Dlaczego przezroczystość? „Nowe Książ.” 2008 nr 1.
  • M. ORSKI: „Uchwytna poręcz” istnienia. „Prz. Powsz.” 2008 nr 7/8.
  • K. SZALEWSKA: Glass-esej. „Twórczość” 2008 nr 11.
  • M. WARCHALA: Melancholia – krótki kurs. „Lit. na Świecie” 2008 nr 9/10.
  • E. WINIECKA: Przezroczystość w melancholii. „Czas Kult.” 2008 nr 1.
  • M. ORSKI: „Modlę się, Panie, żebym nie zasłaniał”. W tegoż: Opowieści dla dorosłych i opowiastki dla niedorosłych. Wr. 2010 [dot. też: Tworki].
  • J. MOMRO: Przemoc przezroczystości. W: Ćwiczenia z rozpaczy. Kr. 2011.
  • T. KARSHAN: In glass houses. „Times Literary Suplement”, New York 2013 January.
  • O. SZMIDT: Léche-vitrine: podmiot melancholijny w literaturze XXI wieku na przykładzie „Przezroczystości” Marka Bieńczyka. W: Literatura na progu XXI wieku. Olsztyn 2014.
  • M. BŁASZCZAK: Przezroczysta lekkość bytu: od Calvina do Bieńczyka. „Przestrzenie Teorii” 2016 nr 25 [dot. też: I. Calvino: Lezioni americane].

Powrót na górę↑

Nowe kroniki wina

  • D. NOWACKI: Dwie strony: Bieńczyk winny po raz drugi. „Tyg. Powsz.” 2010 nr 49 dod. „Mag. Lit.”.

Powrót na górę↑

Książka twarzy

  • L. BUGAJSKI: Taniec na linie. „Twórczość” 2011 nr 9, przedr. w tegoż: Margines centralny. Kr. 2015.
  • P. MAŁOCHLEB: Pochwała żarliwości. „Nowe Książ.” 2011 nr 8.
  • D. NOWACKI: Marka Bieńczyka zaprasza na Facebooka. „Gaz. Wybor.” 2011 nr 107.
  • W. NOWICKI: Twarze: światy utracone. „Tyg. Powsz.” 2011 nr 37.
  • P. PIEŃKOSZ: Eseistyczny Facebook. „Wyspa” 2011 nr 4.
  • T. SOBOLEWSKI: Bieńczyk. Lubię to! „Gaz. Wybor.” 2012 nr 235.
  • J. KAPICA-CURZYTEK: Nie tylko twarze. „Esensja” 2013 nr 2.
  • A. MADALIŃSKI [on-line] „dwutygodnik.com” 2013 [dostęp 20 maja 2103]. Dostępny w Internecie: http://www.dwutygodnik.com – M.P. WIŚNIEWSKI: Poza siecią tez można mieć swój profil. „Akant” 2014 nr 1.
  • Zob. też Wywiady.

Powrót na górę↑

Książę w cukierni

  • M. KĄKIEL: Dla kogo Duży Książę? „Nowe Książ.” 2014 nr 1.

Powrót na górę↑

Jabłko Olgi, stopy Dawida

  • J. BIELAWA: Refugium. „Nowe Książ.” 2015 nr 7.
  • R. KOZIOŁEK: Wiele przewag. „Tyg. Powsz.” 2015 nr 11.
  • A. MADALIŃSKI: Jabłko czy stopy? „Znak” 2015 nr 5.
  • D. NOWACKI: Czary, mary, Bieńczyk! „Gaz. Wybor.” 2015 nr 69.
  • M. ORSKI: Odwijanie „mumii”. „Odra” 2015 nr 6.
  • W. RUSINEK: Po stronie życia, przeciw melancholii. „Śl. Studia Polonist.” 2015 nr 2.

Powrót na górę↑

Beata Dorosz

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Marek BIEŃCZYK
Nawigacja
Narzędzia