|
|
Linia 1: |
Linia 1: |
− | '''ORAMUS Marek''' | + | <div id="shortDescription"> |
| + | <p>ur. 1952</p> |
| + | <p>Pseud.: Ewaryst Gwizdek; Jan Buła; Kunktator; Predator.</p> |
| + | <p>Prozaik, krytyk literacki, publicysta.</p> |
| + | </div id='shortDescription'> |
| | | |
− | '''ur. 1952''' | + | <div class='all'> |
| + | <div class='biogram'> |
| + | ==BIOGRAM== |
| + | <p>Urodzony 23 marca 1952 w Sieprawiu pod Krakowem; syn Adama Oramusa, rzemieślnika, i Anny z domu Siatka. Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Myślenicach, gdzie w 1969 zdał maturę. Następnie studiował na Wydziale Mechaniczno-Energetycznym Politechniki Śląskiej (specjalność energetyka jądrowa); tytuł magistra inżyniera uzyskał w 1975. Debiutował w 1972 humoreską pt. ''Dziady i technokracja'', opublikowaną na łamach tygodnika studenckiego „itd” (nr 1); w piśmie tym drukował do 1986 prozę, artykuły, wywiady i recenzje. Od 1972 współpracował też z gliwickim oddziałem „Tygodnika Politechnik”; w 1975-81 był w zespole redakcyjnym pisma (w 1977-80 jako sekretarz redakcji); ogłosił tu cykl felietonów pt. ''Rezerwat''. Od 1975 należał do SDP (do 1982). W 1975-77 kontynuował naukę na Pomagisterskim Dziennym Studium Dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim (specjalność reportaż); pisał reportaże dla „Przeglądu Technicznego”. Był członkiem Ogólnopolskiego Klubu Miłośników Fantastyki i Science Fiction, działającego przy studenckim klubie „Ubab” w Warszawie. Brał udział w konwentach science fiction. Od stycznia 1981 pracował w redakcji pisma „itd” jako publicysta w dziale kultury. We wrześniu 1981 wybrano go zastępcą redaktora naczelnego „itd.”, jednak wyboru tego nie zatwierdził wydawca pisma (MAW). Był członkiem NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 w wyniku weryfikacji został zwolniony z pracy z zakazem uprawiania zawodu dziennikarza; do 1990 pozostawał bez pracy etatowej. Publikował w tym czasie powieści i opowiadania science fiction. W 1982 zamieszkał w Rybniku. W tym czasie kontynuował współpracę z „Przeglądem Technicznym” (w 1983-86 pisał recenzje książek science fiction nagrodzone przez redakcję „Fantastyki” w 1986). Otrzymał liczne nagrody, m.in. Złotą Sepulkę (za 1983/84) i nagrodę Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Fantastyki. W 1990 został członkiem SPP. Uczestniczył w powstawaniu dziennika „Czas Krakowski”, był kierownikiem działu, a następnie publicystą tego pisma (1990-91). W 1990-99 współpracował z miesięcznikiem literacko-filmowym „Fenix” (tu publikował felietony z cyklu ''Piąte piwo'' oraz liczne recenzje książkowe i filmowe). Od jesieni 1990 do wiosny 2004 pracował w miesięczniku „Nowa Fantastyka” jako kierownik działu publicystyki; kontynuował cykl ''Piąte piwo'' oraz zamieszczał artykuły i recenzje (m.in. pod pseud.: Jan Buła, Kunktator, Predator). W latach dziewięćdziesiątych zaczął prowadzić na łamach „Dziennika Polskiego” cotygodniową rubrykę recenzji książek pt. ''Galaktyka Gutenberga.'' W 2004 pracował krótko w dziale opinii dziennika „Życie”. Współpracował też jako publicysta i recenzent z pismami „Świat Techniki”, „Świat Nauki” i „Nowe Państwo”, „Wiedza i Życie”, „Rzeczpospolitą”. Wyróżniony brązowym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007).</p> |
| + | <p>Dwukrotnie żonaty: od 1981 z Jolantą Sachs, fizjoterapeutką, z tego związku ma córkę Dominikę (ur. 1981) i od 2004 z Dominiką Materską, anglistką, z tego małżeństwa urodziła się córka Berenika (ur. 2005). Mieszka w Warszawie.</p> |
| + | </div> <!-- biogram --> |
| | | |
− | Pseud.: Ewaryst Gwizdek; Jan Buła; Kunktator; Predator.
| + | <div id='primary'> |
| + | <span id='tworczosc'></span> |
| + | ==TWÓRCZOŚĆ== |
| + | <ol> |
| | | |
− | Prozaik, krytyk literacki, publicysta.
| + | <li> [[#Senni zwycięzcy|Senni zwycięzcy]]. [Powieść]. Wwa: Czyt. 1982 [właśc. 1983], 253 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Katow.: KAW 1989; wyd. 3 Olsztyn: Solaris 2001. ''Kosmiczny Rodzynek''.</li> |
| + | <p class='comment'>Przekł. litew.: Miegantys nugaletojai. Mokslinis fantastinis romanas. [Przeł.] A. Udovičius. Kaunas 2003.</p> |
| + | <li> [[#Arsenał|Arsenał]]. [Powieść]. Wwa: Iskry 1985, 214 s. ''Fantastyka. Przygoda.'' Wyd. 2 popraw. i uzup. Olsztyn: Solaris 2000. ''Kosmiczny Rodzynek.''</li> |
| + | <li> [[#Wyposażenie osobiste|Wyposażenie osobiste]]. [Felietony]. Wwa: Iskry 1987, 285 s.</li> |
| + | <p class='comment'>Nagroda w plebiscycie lit. w ramach Ogólnopolskiego Konwentu Klubów i Miłośników SF „Polcon 88”.</p> |
| + | <li> [[#Hieny cmentarne|Hieny cmentarne]]. [Opowiadania]. Posł.: M. Chrzanowski. Katow.: Śląsk 1989, 280 s.'' Science Fiction: opowiadania''.</li> |
| + | <p class='comment'>Zawartość: Drwale i dziewczyna; [[#Hieny cmentarne|Hieny cmentarne]]; Witaj w domu; Bariera immunologiczna; Kompleks Hioba; Osada „Meteor”; Eutanazja; Sposób umierania; Barany i armia lwów; Trudno nie być bogiem; Ziemia – 410; Kwadrofoniczne delirium tremens.</p> |
| + | <li> Dzień drogi do Meorii. [Powieść]. Wwa: Iskry 1990, 302 s. ''Fantastyka. Przygoda.'' Wyd. nast. Wwa: SuperNOWA 1997.</li> |
| + | <li> [[#Święto śmiechu|Święto śmiechu]]. [Powieść]. Wwa: SuperNOWA 1995, 286 s.</li> |
| + | <li> [[#Rozmyślania nad tlenem|Rozmyślania nad tlenem]]. Przygody człowieka czytającego. [Felietony]. Olsztyn: Solaris 2000, 315 s. ''Kosmiczny Rodzynek''.</li> |
| + | <li> Rewolucja z dostawą na miejsce. [Opowiadania]. Olsztyn: Solaris 2002, 298 s. ''Pol. Fantastyka''.</li> |
| + | <p class='comment'>Zawartość: Król antylop; Ukryty w gwiazdach; Miejsce na Ziemi; Nocne wyścigi w głąb Anny; Zima w trójkącie bermudzkim; Rewolucja z dostawą na miejsce; Miaur.</p> |
| + | <li> Bogowie Lema. Pozn.: Wydawn. Kurpisz; Zakrzewo: Wydawn. Replica 2007, 261 s.</li> |
| + | <p class='comment'>Zawiera felietony z cyklu ''Piąte piwo'', wywiady z S. Lemem i eseje poświęcone jego twórczości, a także opowiadanie Miejsce na Ziemi [poz. 8].</p> |
| + | <li> [[#Kankan na wulkanie|Kankan na wulkanie]]. [Powieść]. „Dz. Pol.” 2007 nr 258 - 2008 nr 1-50. Wwa: Prószyński Media 2009, 312 s.</li> |
| + | <li> Trzeci najazd Marsjan. [Powieść]. Pozn.: Media Rodzina 2010, 391 s.</li> |
| + | <p class='comment'>Przekłady utworów M.O. w antologiach zagranicznych, m.in.: czes.:</p> |
| + | <p class='comment'>Polská ruleta. Polskie sci-fi povidky. [Przeł.] P. Weigel. Plzeň 2003.</p> |
| + | </ol> |
| + | ===Praca redakcyjna=== |
| + | <ol> |
| + | <li> J. Zajdel: Wyższe racje. Wybór opowiadań. Utwory wybrał ... Pozn.: WP 1988, 384 s.'' SF.''</li> |
| + | </ol> |
| + | </div id='primary'> |
| | | |
| + | <div id='secondary'> |
| + | ==OPRACOWANIA '' ''(wybór)== |
| | | |
| | | |
− | Urodzony 23 marca 1952 w Sieprawiu pod Krakowem; syn Adama Oramusa, rzemieślnika, i Anny z domu Siatka. Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Myślenicach, gdzie w 1969 zdał maturę. Następnie studiował na Wydziale Mechaniczno-Energetycznym Politechniki Śląskiej (specjalność energetyka jądrowa); tytuł magistra inżyniera uzyskał w 1975. Debiutował w 1972 humoreską pt. ''Dziady i technokracja'', opublikowaną na łamach tygodnika studenckiego „itd” (nr 1); w piśmie tym drukował do 1986 prozę, artykuły, wywiady i recenzje. Od 1972 współpracował też z gliwickim oddziałem „Tygodnika Politechnik”; w 1975-81 był w zespole redakcyjnym pisma (w 1977-80 jako sekretarz redakcji); ogłosił tu cykl felietonów pt. ''Rezerwat''. Od 1975 należał do SDP (do 1982). W 1975-77 kontynuował naukę na Pomagisterskim Dziennym Studium Dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim (specjalność reportaż); pisał reportaże dla „Przeglądu Technicznego”. Był członkiem Ogólnopolskiego Klubu Miłośników Fantastyki i Science Fiction, działającego przy studenckim klubie „Ubab” w Warszawie. Brał udział w konwentach science fiction. Od stycznia 1981 pracował w redakcji pisma „itd” jako publicysta w dziale kultury. We wrześniu 1981 wybrano go zastępcą redaktora naczelnego „itd.”, jednak wyboru tego nie zatwierdził wydawca pisma (MAW). Był członkiem NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 w wyniku weryfikacji został zwolniony z pracy z zakazem uprawiania zawodu dziennikarza; do 1990 pozostawał bez pracy etatowej. Publikował w tym czasie powieści i opowiadania science fiction. W 1982 zamieszkał w Rybniku. W tym czasie kontynuował współpracę z „Przeglądem Technicznym” (w 1983-86 pisał recenzje książek science fiction nagrodzone przez redakcję „Fantastyki” w 1986). Otrzymał liczne nagrody, <nowiki>m.in</nowiki>. Złotą Sepulkę (za 1983/84) i nagrodę Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Fantastyki. W 1990 został członkiem SPP. Uczestniczył w powstawaniu dziennika „Czas Krakowski”, był kierownikiem działu, a następnie publicystą tego pisma (1990-91). W 1990-99 współpracował z miesięcznikiem literacko-filmowym „Fenix” (tu publikował felietony z cyklu ''Piąte piwo'' oraz liczne recenzje książkowe i filmowe). Od jesieni 1990 do wiosny 2004 pracował w miesięczniku „Nowa Fantastyka” jako kierownik działu publicystyki; kontynuował cykl ''Piąte piwo'' oraz zamieszczał artykuły i recenzje (<nowiki>m.in</nowiki>. pod pseud.: Jan Buła, Kunktator, Predator). W latach dziewięćdziesiątych zaczął prowadzić na łamach „Dziennika Polskiego” cotygodniową rubrykę recenzji książek pt. ''Galaktyka Gutenberga.'' W 2004 pracował krótko w dziale opinii dziennika „Życie”. Współpracował też jako publicysta i recenzent z pismami „Świat Techniki”, „Świat Nauki” i „Nowe Państwo”, „Wiedza i Życie”, „Rzeczpospolitą”. Wyróżniony brązowym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007).
| + | <ul> |
| + | <li> Ank. 2008, 2011. - Wywiady: Przyziemna fantastyka. Rozm. M. Łukaszewicz. „Literatura” 1996 nr 2; Kolapsoid. Rozm. J. Gondowicz. „Nowe Książ.” 2001 nr 9; Potrzebne nowe Lemy. Rozm. P. Stachnik. „Dz. Pol.” 2001 nr 228; Tylko do przodu. Rozm. P. Stachnik. „Dz. Pol.” 2008 nr 50; Rok 2019. Rozm. T.Z. Zapert. „Rzeczpospolita” 2009 nr 132. </li> |
| + | </ul> |
| | | |
− | Dwukrotnie żonaty: od 1981 z Jolantą Sachs, fizjoterapeutką, z tego związku ma córkę Dominikę (ur. 1981) i od 2004 z Dominiką Materską, anglistką, z tego małżeństwa urodziła się córka Berenika (ur. 2005). Mieszka w Warszawie.
| |
| | | |
| | | |
| + | ===Senni zwycięzcy=== |
| | | |
− | TWÓRCZOŚĆ
| + | <ul> |
| + | <li> M. BARTUS: Gra. „Odgłosy” 1983 nr 25</li> |
| + | <li> S. KORDACZUK: O. w „Czytelniku”. „Rzeczywistość” 1983 nr 27</li> |
| + | <li> M. PAROWSKI: Sen o dziesięciornicy. „Fantastyka” 1983 nr 1</li> |
| + | <li> P. TOMCZYK: Stawka większa niż... „Prz. Tech.” 1983 nr 19. </li> |
| + | </ul> |
| | | |
− |
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | | |
− | <nowiki>1. Senni zwycięzcy. [Powieść]. Wwa: Czyt. 1982 [właśc. 1983], 253 s. Wyd. nast.: wyd. 2 </nowiki>Katow.: KAW 1989; wyd. 3 Olsztyn: Solaris 2001. ''Kosmiczny Rodzynek''.
| + | ===Arsenał=== |
| | | |
− | Przekł. litew.: Miegantys nugaletojai. Mokslinis fantastinis romanas. <nowiki>[Przeł.] A. </nowiki>Udovičius. Kaunas 2003.
| + | <ul> |
| + | <li> L. JĘCZMYK. „Prz. Tech.” 1986 nr 6</li> |
| + | <li> M. PAROWSKI: Adam N. poluje na Boga. „Fantastyka” 1986 nr 3. </li> |
| + | </ul> |
| | | |
− | 2. <nowiki>Arsenał. [Powieść]. Wwa: Iskry 1985, 214 s. </nowiki>''Fantastyka. Przygoda.'' Wyd. 2 popraw. i uzup. Olsztyn: Solaris 2000. ''Kosmiczny Rodzynek.''
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | | |
− | 3. <nowiki>Wyposażenie osobiste. [Felietony]. Wwa: Iskry 1987, 285 s.</nowiki>
| + | ===Wyposażenie osobiste=== |
| | | |
− | Nagroda w plebiscycie lit. w ramach Ogólnopolskiego Konwentu Klubów i Miłośników SF „Polcon 88”.
| + | <ul> |
| + | <li> L. BUGAJSKI: Wyposażenie osobiste O. „Nowa Fantastyka” 1988 nr 3</li> |
| + | <li> T. LEWANDOWSKI: Golem LXXXVII. „Nowe Książ.” 1988 nr 5</li> |
| + | <li> M. PAROWSKI: „Mogłabym odtańczyć ten fotel – rzekła Isadora”. „Prz. Tech.” 1988 nr 8. </li> |
| + | </ul> |
| | | |
− | 4. <nowiki>Hieny cmentarne. [Opowiadania]. Posł.: M. Chrzanowski. </nowiki>Katow.: Śląsk 1989, 280 s.'' Science Fiction: opowiadania''.
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | | |
− | Zawartość: Drwale i dziewczyna; Hieny cmentarne; Witaj w domu; Bariera immunologiczna; Kompleks Hioba; Osada „Meteor”; Eutanazja; Sposób umierania; Barany i armia lwów; Trudno nie być bogiem; Ziemia – 410; Kwadrofoniczne delirium tremens.
| + | ===Hieny cmentarne=== |
| | | |
− | 5. Dzień drogi do Meorii<nowiki>. [Powieść]. Wwa: Iskry 1990, 302 s.</nowiki> ''Fantastyka. Przygoda.'' Wyd. nast. Wwa: SuperNOWA 1997.
| + | <ul> |
| + | <li> M. WOŁK: „Hieny cmentarne” M.O., czyli niepewność konwencji. W: Polska literatura fantastyczna. Tor. 2005. </li> |
| + | </ul> |
| | | |
− | 6. <nowiki>Święto śmiechu. [Powieść]. Wwa: </nowiki>SuperNOWA 1995, 286 s.
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | | |
− | 7. Rozmyślania nad tlenem. Przygody człowieka czytającego. <nowiki>[Felietony]. </nowiki>Olsztyn: Solaris 2000, 315 s. ''Kosmiczny Rodzynek''.
| + | ===Święto śmiechu=== |
| | | |
− | 8. <nowiki>Rewolucja z dostawą na miejsce. [Opowiadania]. Olsztyn: Solaris</nowiki> 2002, 298 s. ''Pol. Fantastyka''.
| + | <ul> |
| + | <li> A. SKOWRON-NALBORCZYK. „Mag. Lit.” 1996 nr 2</li> |
| + | <li> A. SMUSZKIEWICZ: W obronie zasad. „Nowa Fantastyka” 1996 nr 4. </li> |
| + | </ul> |
| | | |
− | Zawartość: Król antylop; Ukryty w gwiazdach; Miejsce na Ziemi; Nocne wyścigi w głąb Anny; Zima w trójkącie bermudzkim; Rewolucja z dostawą na miejsce; Miaur.
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | | |
− | 9. Bogowie Lema. Pozn.: Wydawn. Kurpisz; Zakrzewo: Wydawn. Replica 2007, 261 s.
| + | ===Rozmyślania nad tlenem=== |
| | | |
− | Zawiera felietony z cyklu ''Piąte piwo'', wywiady z S. Lemem i eseje poświęcone jego twórczości, a także opowiadanie Miejsce na Ziemi<nowiki> [poz. 8].</nowiki>
| + | <ul> |
| + | <li> P. STACHNIK: Bar z tlenem. „Dz. Pol.” 2001 nr 97. </li> |
| + | </ul> |
| | | |
− | 10. <nowiki>Kankan na wulkanie. [Powieść]. „Dz. Pol.” 2007 nr 258 - 2008 nr 1-50.</nowiki> Wwa: Prószyński Media 2009, 312 s.
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| | | |
− | <nowiki>11. Trzeci najazd Marsjan. [Powieść]. </nowiki>Pozn.: Media Rodzina 2010, 391 s.
| + | ===Kankan na wulkanie=== |
| | | |
| + | <ul> |
| + | <li> B. DARSKA: Nowy stary świat. „Nowe Książ.” 2009 nr 5 – W. JURASZ: Najnowsza powieść M.O. to nowa wersja „Roku 1984” Orwella. „Dz. Pol.” 2009 nr 35</li> |
| + | <li> M. WOLSKI: Dziesięć lat później. „Gaz. Pol.” 2009 nr 6. </li> |
| + | </ul> |
| | | |
| + | [[#tworczosc|Powrót na górę↑]] |
| + | </div id='secondary'> |
| | | |
− | Przekłady utworów M.O. w antologiach zagranicznych, <nowiki>m.in</nowiki>.: czes.:
| + | <div class='author'>Maria Kotowska-Kachel</div> |
| | | |
− | Polská ruleta. Polskie sci-fi povidky<nowiki>. [Przeł.] P. Weigel. </nowiki>Plzeň 2003.
| + | </div> <!-- all --> |
− | | + | |
− | | + | |
− | | + | |
− | Praca redakcyjna
| + | |
− | | + | |
− | | + | |
− | | + | |
− | 1. J. Zajdel: Wyższe racje. Wybór opowiadań. Utwory wybrał ... Pozn.: WP 1988, 384 s.'' SF.''
| + | |
− | | + | |
− | | + | |
− | | + | |
− | OPRACOWANIA '' ''(wybór)
| + | |
− | | + | |
− | | + | |
− | | + | |
− | Ank. 2008, 2011. - Wywiady: Przyziemna fantastyka. Rozm. M. Łukaszewicz. „Literatura” 1996 nr 2; Kolapsoid. Rozm. J. Gondowicz. „Nowe Książ.” 2001 nr 9; Potrzebne nowe Lemy. Rozm. P. Stachnik. „Dz. Pol.” 2001 nr 228; Tylko do przodu. Rozm. P. Stachnik. „Dz. Pol.” 2008 nr 50; Rok 2019. Rozm. T.Z. Zapert. „Rzeczpospolita” 2009 nr 132.
| + | |
− | | + | |
− | # Niewiadowski: M.O. W: A. Niewiadowski, A. Smuszkiewicz:
| + | |
− | | + | |
− | Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Pozn. 1990.
| + | |
− | | + | |
− | Senni zwycięzcy (poz. 1): M. BARTUS: Gra. „Odgłosy” 1983 nr 25. – S. KORDACZUK: O. w „Czytelniku”. „Rzeczywistość” 1983 nr 27. – M. PAROWSKI: Sen o dziesięciornicy. „Fantastyka” 1983 nr 1. – P. TOMCZYK: Stawka większa niż... „Prz. Tech.” 1983 nr 19.
| + | |
− | | + | |
− | Arsenał (poz. 2): L. JĘCZMYK. „Prz. Tech.” 1986 nr 6. – M. PAROWSKI: Adam N. poluje na Boga. „Fantastyka” 1986 nr 3.
| + | |
− | | + | |
− | Wyposażenie osobiste (poz. 3): L. BUGAJSKI: Wyposażenie osobiste O. „Nowa Fantastyka” 1988 nr 3. – T. LEWANDOWSKI: Golem LXXXVII. „Nowe Książ.” 1988 nr 5. – M. PAROWSKI: „Mogłabym odtańczyć ten fotel – rzekła Isadora”. „Prz. Tech.” 1988 nr 8.
| + | |
− | | + | |
− | Hieny cmentarne (poz. 4): M. WOŁK: „Hieny cmentarne” M.O., czyli niepewność konwencji. W: Polska literatura fantastyczna. Tor. 2005.
| + | |
− | | + | |
− | Święto śmiechu (poz. 6): A. SKOWRON-NALBORCZYK. „Mag. Lit.” 1996 nr 2. – A. SMUSZKIEWICZ: W obronie zasad. „Nowa Fantastyka” 1996 nr 4.
| + | |
− | | + | |
− | Rozmyślania nad tlenem (poz. 7): P. STACHNIK: Bar z tlenem. „Dz. Pol.” 2001 nr 97.
| + | |
− | | + | |
− | Kankan na wulkanie (poz. 10): B. DARSKA: Nowy stary świat. „Nowe Książ.” 2009 nr 5 – W. JURASZ: Najnowsza powieść M.O. to nowa wersja „Roku 1984” Orwella. „Dz. Pol.” 2009 nr 35. – M. WOLSKI: Dziesięć lat później. „Gaz. Pol.” 2009 nr 6.
| + | |
− | | + | |
− | Maria Kotowska-Kachel
| + | |