Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
(TWÓRCZOŚĆ)
 
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
<div id="shortDescription">
 
<div id="shortDescription">
<p>1936-1980</p>
+
<p>ur. 1942</p>
<p>Pseud.: KLON; Stanisław Szary; W.; W.F.</p>
+
<p>Imiona metrykalne: Maria Teresa.</p>
<p>Poeta, autor książek i sztuk teatralnych dla dzieci.</p>
+
<p>Utwory podpisywała też nazwiskami: Maria Jentys (do 1963 i w 1978-2010), Maria Jentys-Wronkowska, Maria Wronkowska (1963-1978); Maria Jentys-Borelowska (od 2010).</p>
 +
<p>Pseud.: Anna Zdaniewska; Ewa Mańkowska; M.J.</p>
 +
<p>Krytyk literacki, poetka.</p>
 
</div id='shortDescription'>
 
</div id='shortDescription'>
  
Linia 8: Linia 10:
 
<div class='biogram'>
 
<div class='biogram'>
 
==BIOGRAM==
 
==BIOGRAM==
<p>Urodzony 7 czerwca 1936 w Bielsku (od 1951 Bielsko-Biała); syn Stanisława Fabera, przedsiębiorcy, i Jadwigi Matuszewskiej, nauczycielki. Uczył się w Liceum Ogólnokształcącym im. S. Żeromskiego w Bielsku-Białej. W tym czasie podjął pierwsze próby poetyckie. Należał do ZHP. Po zdaniu matury w 1953 studiował slawistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. Należał w tym czasie do ZSP. W 1957 był współzałożycielem Międzywydziałowego Klubu Literackiego z siedzibą w kawiarni Żaczek, mieszczącej się przy Domu Studenckim. W 1958 uzyskał magisterium na UJ i pracował najpierw jako instruktor kulturalno-oświatowy w Krakowskim Domu Kultury, następnie w Technikum Gospodarczym w Krakowie, potem do września 1967 jako bibliotekarz szkolny oraz przez rok w Kuratorium Okręgu Szkolnego. Jako poeta debiutował wierszem pt. ''Z jadłospisu drużyny'' ogłoszonym w 1958 na łamach harcerskiego tygodnika „Na Przełaj” (nr 26); za właściwy debiut poetycki uważał wiersz pt. ''Wolny przekład na leśne'' zamieszczony w 1959 w „Życiu Literackim” (nr 49), w piśmie tym publikował następnie do 1980. Jako autor wierszy i tekstów piosenek (ok. 300, m.in. ''Jaki śmieszny jesteś pod oknem'', ''Wędrówka'')współpracował z kabaretami i teatrami studenckimi. Wchodził w skład wielu grup literackich i stowarzyszeń. W 1959-62 wraz z Mieczysławem Czumą, Leszkiem Aleksandrem Moczulskim i Beatą Szymańską należał do Grupy Poetyckiej Młodzieżowego Klubu Literackiego „Żaczek” działającej przy Domu Studenckim „Żaczek” w Krakowie (członkowie grupy należeli jednocześnie do Koła Młodych przy Oddziale Krakowskim ZLP). W 1961 został kierownikiem literackim mieszczącego się w tym akademiku Teatrzyku Piosenki „Sowizdrzał”. W 1960-61 należał do poetyckiej Grupy Literackiej „Wielopole”, skupionej wokół miesięcznika ZMW „Głos Młodzieży Wiejskiej”, na którego łamach publikował w tym czasie wiersze. Zdobył wiele nagród w konkursach poetyckich, m.in. nagrodę „Czerwonej Róży” Klubu Studenckiego „Żak” w 1960. Od 1960 współpracował z tygodnikiem społeczno-politycznym „Wieści” (podp. też: Stanisław Szary, W.F.; tu m.in. w 1976 cykl felietonów pt. „Moim zdaniem”, a w 1979 niepodpisana kolumna fraszek poświęconych współpracownikom), w którym od 1967 był także zatrudniony jako korektor, od 1978 jako redaktor, a po przejściu w 1979 z powodu choroby na rentę – jako prowadzący dział poezji. Nadto wiersze, felietony i artykuły publikował w „Dzienniku Polskim” (1960-77, z przerwami), „Gazecie Krakowskiej” (od 1961; tu w 1966 felieton podp. KLON), „Współczesności” (1961-62, 1966-67), „Tygodniku Kulturalnym” (1962-67, 1971-77, z przerwami), „Kurierze Akademickim” (1963-65). Od 1961 uprawiał także twórczość dla dzieci, ogłaszając utwory m.in. w „Płomyczku” (1962-79, z przerwami) i w „Świerszczyku” (1962-80; podp. też. W.F.). W lutym 1962 wszedł do Zespołu Literackiego powstałego przy Komitecie Wojewódzkim ZMS w Krakowie. Od 1964 do ok. 1970 należał do krakowskiej Grupy Literackiej „Sowizdrzał”, zorganizowanej przy studenckim klubie „Nowy Żaczek”, działającej w ramach Grupy Twórczej UJ „Sowizdrzał”; w 1964 był w zespole redagującym jednodniówkę „Kurier Akademicki” , zamieszczał w niej także wiersze. Po 1968 należał do Grupy Literackiej „GRONIE” im. E. Zegadłowicza powstałej przy Towarzystwie Miłośników Ziemi Żywieckiej w Żywcu. Wiersze publikował także w „Głosie Młodzieży Wiejskiej” (1966-69; tu m.in. noty podp. W.), „Płomyku” (1967-68, 1972-73), „Materiałach Repertuarowych” (1968-73), „Poezji” (1971-77, z przerwami), „Jutrzence” (1975-80). Był autorem scenariuszy do filmów animowanych emitowanych w Telewizji Polskiej (1967-69). W 1968 został członkiem ZLP. W 1979 za całokształt twórczości literackiej dla dzieci otrzymał nagrodę specjalną przyznaną przez Beskidzkie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne.</p>
+
<p>Urodzona 1 stycznia 1942 roku w Łukowie na Lubelszczyźnie w rodzinie lekarzy; córka Jerzego Jentysa i Kamili ze Zdaniewskich. Do szkoły podstawowej uczęszczała w Zielonej Górze (1948), Strzelnie pod Mogilnem (1948-53) i w Wyrzysku pod Nakłem (1953-55). Od 1955 uczyła się w Liceum Ogólnokształcącym im. T. Kościuszki w Łobżenicy (powiat pilski). Po zdaniu matury w 1959 studiowała filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim (UW). W roku akademickim 1961/1962 dodatkowo studiowała filologię klasyczną na UW (zaliczony pierwszy rok). Podczas studiów współpracowała z tygodnikiem studenckim „Politechnik”; na jego łamach debiutowała artykułem pt. ''Od „Wyroku” do wyroku'' (1963 nr 24; podp.: Maria Jentys); w piśmie tym do 1966 publikowała recenzje, felietony, reportaże i artykuły. W 1964 uzyskała magisterium z zakresu filologii polskiej na podstawie pracy pt. „''Matka Joanna od Aniołów” Jarosława Iwaszkiewicza w kręgu utworów o złu'', za którą otrzymała nagrodę rektorską. W 1965-68 pracowała w redakcji „Rocznika Biblioteki Narodowej”, początkowo jako redaktorka i korektorka prac naukowych, a w końcowym okresie jako zastępca sekretarza redakcji. W 1970-79 była redaktorką w Redakcji Literatury Pięknej Współczesnej w Ludowej Spółdzielni Wydawniczej. Równocześnie rozwijała działalność krytycznoliteracką i literacką. Jako krytyk debiutowała w 1972 recenzją pt. ''Sny i widma'', opublikowaną w „Tygodniku Kulturalnym” (nr 4; podp. Maria Wronkowska), dotyczącą książki Stanisława Czernika ''Sny i widma''. W 1977 debiutowała jako poetka wierszami: ''Cisza,Dialog ze sobą,Nie widzisz ludzi…'', ''Przed podróżą'', ''Uwięziony cień'', ogłoszonymiw kwartalniku „Regiony” (1977 nr 1, podp.: Maria Jentys), z którym stale współpracowała w 1975-92 oraz w 1996-2003 (w 1975-78 podp: Maria Wronkowska, a następnie – Maria Jentys) W 1979-91 była zatrudniona w Redakcji Debiutów w Państwowym Wydawnictwie „Iskry”. Recenzje, szkice, wiersze i opowiadania zamieszczała także w „Odrze” (1984-85, 1987), „Twórczości” (od 1984), „Zielonym Sztandarze” (1984-85), „Nowych Książkach” (1986-88), „Przeglądzie Tygodniowym” (tu w 1986 rubryka recenzji pt. „Czytelnia na Brackiej”), „Więzi” (1987; podp. m.in. M.J.), „Integracjach” (1988, 1991), „Kierunkach” (1988-90), „Piśmie Literacko-Artystycznym” (1989), „Poezji” (1989), „Nadodrzu” (1989), „Tygodniku Podlaskim” (1989), „Potopie” (1991), „Arkuszu” (1991, 1997), „Kresach Literackich” (1991-95), „Literaturze” (1992), „Okolicach” (1992), „Przeglądzie Literackim” (1992-93), „Kwartalniku Artystycznym Kujawy i Pomorze” (1994), „Sycynie” (1995-98; również członek redakcji; też pod pseud.: Anna Zdaniewska, M.J.), „Roczniku Nadnoteckim” (1996-97), „Akancie” (1998-2000), „Magazynie Literackim” (1999), „Śląsku” (1999-2000). Od kwietnia 1991 do 1993 pełniła funkcję sekretarza w Oficynie Literatów i Dziennikarzy „Pod Wiatr” (była też redaktorką i korektorką). Następnie pracowała od maja do sierpnia 1993 w Zakładzie Przewodnika Bibliograficznego Biblioteki Narodowej. We wrześniu 1993 przeniosła się do Wydawnictwa Naukowego PWN, gdzie pracowała do przejścia na emeryturę w 2002 (a potem jeszcze przez trzy lata jako pracownik zatrudniony na zlecenie); była tam redaktorką w Pionie Encyklopedii, najpierw w Zespole Leksykografii, a od kwietnia 1996 w Zespole 6 Encyklopedii. Brała udział redaktorski oraz autorski w pracach nad ''Literaturą polską XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny ''(T. 1-2, wyd. 2000) oraz ''Wielką Encyklopedią PWN'' (t. 1-30 + 31 suplement, wyd. do 2005). Uczestniczyła też jako autorka w pracy nad ostatecznie niewydaną pięciotomową ''Encyklopedią literatury światowej''. W 1995 została członkiem SPP; w 2005-08 wchodziła w skład Zarządu Oddziału Warszawskiego, a w 2008-10 pełniła funkcję sekretarza Zarządu Głównego Stowarzyszenia. W tym czasie była współpracownikiem kwartalnika „Migotania, Przejaśnienia” (od 2003; od 2008 stała współpraca; od 2009 członek zespołu redakcyjnego; od 2011 pisma pt. „Migotania”) i kwartalnika „Wyspa” (2007-11; w 2007-09 członek zespołu redakcyjnego). Publikowała też na łamach pism „eleWator” (2012), „Podgląd” (2016-17; tu m.in. fragm. powieści „Dziennik Aleksandry”, 2017 nr 2-3), „Twórczość” (2016-17). Była dwukrotnie stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2004, 2006) oraz w 2014 Marszałka Województwa Pomorskiego. OtrzymałaNagrodę Specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007), Nagrodę Funduszu Promocji Twórczości Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007) oraz Nagrodę im. W. Hulewicza (2011). Odznaczona m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1984) i Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1988).</p>
<p>W 1965 ożenił się z Hanną Kossowską; miał córkę Mirosławę (ur. 1966). Zmarł 27 maja 1980 w Krakowie.</p>
+
<p>W 1963 zawarła związek małżeński z Leszkiem Wronkowskim, pracownikiem naukowo-dydaktycznym Politechniki Warszawskiej (rozwód w 1976).W 2009 poślubiła Marcina Borelowskiego, emerytowanego pracownika naukowo-dydaktycznego krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej i Politechniki Krakowskiej i do lipca 2012 mieszkała w Krakowie, po czym przeniosła się wraz z mężem do Warszawy.</p>
 
</div> <!-- biogram -->
 
</div> <!-- biogram -->
  
Linia 17: Linia 19:
 
<ol>
 
<ol>
  
<li> [[#Próba porównania|Próba porównania]]. Poezja. [Autorzy:] M. Czuma, W. Faber, L. Moczulski, B. Szymańska. Kr.: WL 1962, 83 s.</li>
+
<li> [[#Córka Ikara|Córka Ikara]]. (Wiersze z lat 1970-1980). Oprac. graf.: W. Freudenreich. Wwa: [b.w.] 1990, 45 s.</li>
<p class='comment'>Zawiera 10 wierszy W. Fabera, s. 45-61.</p>
+
<p class='comment'>Cykle: Dom; Piosenki z domu obłąkanych; Dom niebieski.</p>
<li> [[#Otwieranie liści|Otwieranie liści]]. [Wiersze]. Wwa: Iskry 1964, 65 s.</li>
+
<p class='comment'>Wyd. [rozszerz.] jako dokument elektroniczny: Córka Ikara. Wiersze i opowiadania. Gdańsk: Tower Press 2001, plik w formacie txt [dostępny w Internecie na portalu wydawn. Literatura.net.pl].</p>
<p class='comment'>Zawiera cykle: Otwieranie liści; Cybernetyka; Ballady wewnętrzne; Po stronie szarości.</p>
+
<li> [[#I światłem być, i źrenicą|I światłem być, i źrenicą]]. (Szkice o literaturze). Wwa: Okolice 1990, 137 s.</li>
<li> W bibliotece. [Scenariusz filmu animowanego dla dzieci]. Reż.: A. Ledwig. TVP 1967.</li>
+
<p class='comment'>Zawartość: Duchowie czarni, aniołowie biali: Zliczyć każdy dźwięk. (O lirykach lozańskich Adama Mickiewicza); Ku jedyności. (O poezji Juliana Przybosia); W niepomyślenie, w nieodżałowanie. (O poezji Wisławy Szymborskiej); Ze słońcem twarzą w twarz. (O Edwardzie Stachurze w dziewiątą rocznicę śmierci); To ja tak patrzę nie widząc. (O twórczości Wojciecha Czerniawskiego); Ziarna duszy nagie: Moja idea i moje żarcie. (O twórczości Tadeusza Siejaka); Oficerowie prawdy. (O nowe wartości w literaturze) [dot. J. Łozińskiego, A. Łuczeńczyka, R. Szuberta, T. Siejaka, M. Słyka]; Prywatność nie znaczy prywata. (O inne wartości w literaturze); Ojczyzna myśli mojej: Myślenie musi być cienkie. (O prozie Zygmunta Haupta); Przestrzenie dziwne. (O twórczości Jerzego Pietrkiewicza); Wyjdź z obozu. (O pisarstwie Zofii Romanowiczowej); Serca mego rodzeństwo: Rycerz więzień [dot.: T. More: Pisma więzienne]; Trwoga nie jest piękna [dot.: G. Bernanos: Dialogi karmelitanek]; Manekiny [dot. powieści J. Greena]; Świat nie miał krańca [dot.: A. Lundkvist: Wola Nieba]; Zło jest złe [dot.: S. Delblanc: Speranza]; Dać próbę siebie [dot.: M. Corti: Godzina próby]; Cena wolności [dot.: P.O. Sundman: Opowieść o Såmie]; Winni bez winy [dot.: M. Delibes: Niewinni święci]; Spiskowiec [G.] Guareschi [dot.: Dziesiąty spiskowiec]; Bramy prostoty [dot.: R. Tagore: Dom i świat].</p>
<li> Latawiec. [Scenariusz filmu animowanego dla dzieci]. Reż.: J.J. Janczak. TVP 1968.</li>
+
<li> Portrety liryczne. [14 szkiców literackich]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Gdańsk: Tower Press 2001, plik w formacie txt [dostępny w Internecie na portalu wydawn. Literatura.net.pl oraz na portalu: Ebooks Warez (3813).</li>
<li> Nagrodzona wytrwałość. [Scenariusz filmu animowanego dla dzieci]. Reż.: L. Marszałek. TVP 1968.</li>
+
<li> [[#Szare godziny Weroniki|Szare godziny Weroniki]]. Wiersze i proza. Wwa: Nowy Świat 2003, 63 s.</li>
<li> [[#Rzeczowniki|Rzeczowniki]]. [Wiersze]. Kr.: WL 1968, 51 s.</li>
+
<p class='comment'>Zawiera wiersze z cyklów poz. 1: Dom; Piosenki z domu obłąkanych; Dom Niebieski, – nadto: Bezdomność. – Szare godziny Weroniki [fragm. prozy].</p>
<p class='comment'>Zawiera cykle: Równowaga; Ręce.</p>
+
<p class='comment'>Wyd. jako dokument elektroniczny: Gdańsk: Tower Press 2003, plik w formacie txt [dostępny w Internecie na portalu wydawn. Literatura.net.pl].</p>
<li> [[#Szyszki|Szyszki]]. [Wiersze dla dzieci]. Wwa: Ruch 1968, [12] k.</li>
+
<li> [[#Pomnożyć serca dostatek|Pomnożyć serca dostatek]]. O poetkach, poetach i prozaikach. Wwa: Nowy Świat 2004, 124 s.</li>
<li> Przekorna chmurka. [Scenariusz filmu animowanego dla dzieci]. Reż.: A. Piliczewski. TVP 1969.</li>
+
<p class='comment'>Zawiera wspomnienia, listy i komentarze krytycznoliterackie o Hannie Nowosielskiej, Celinie Tatarkiewicz, Janie Piepce, Ludmile Marjańskiej, Janie Drzeżdżonie, Wojciechu Czerniawskim, Andrzeju Łuczeńczyku, Tadeuszu Siejaku, Stanisławie Kopiec i Lilli Latus.</p>
<li> [[#Niemechaniczny koń|Niemechaniczny koń]]. [Sztuka lalkowa dla dzieci]. Praprem. pt. Koń niemechaniczny: Insc. i reż.: T. Walczak. Kr., T. Lalki i Maski „Groteska” 1971. Druk zob. poz. 14.</li>
+
<li> Nić Ariadny. Z notatnika recenzentki. Tor.: Wydawn. A. Marszałek 2005, 223 s.</li>
<p class='comment'>I nagroda na Telewizyjnym Festiwalu Widowisk Lalkowych w 1972.</p>
+
<p class='comment'>Zawiera recenzje w działach: 1. Ból przemijania; 2. Neuroza i melancholia, czyli smutek, ból i bezsens istnienia; 3. Demony historii; 4. Społeczne, polityczne i cywilizacyjne korzenie neurozy; 5. Koła ratunkowe: sacrum, mit, archetyp, sen; 6. Narzędzia walki: ironia, kpina, groteska, – nadto: Aneks.</p>
<li> '''Słodka przygoda. [Opowiadanie dla dzieci]. Wwa: Ruch 1972, [12] k. Wyd. nast.: wyd. 2 Wwa: KAW 1975, 24 s., wyd. 3 tamże 1979.'''</li>
+
<li> [[#Argonauci naszych czasów|Argonauci naszych czasów]]. O prozie polskiej (i niepolskiej). [Szkice]. Tor.: Wydawn. A. Marszałek 2009, 372 s.</li>
<p class='comment'>Adapt. tv: Scenariusz telewizyjnego filmu animowanego dla dzieci: E. Kulig. Reż.: J. Byrdy. TVP 1981.</p>
+
<p class='comment'>Zawartość: Zatrzymać czas. O Kazimierzu Orłosiu; Pogoda świata. O Marianie Pilocie; Duch światła. O Janie Drzeżdżonie (1937-1992); Ocalić siebie. O Piotrze Bednarskim; Fenomeny rzeczywistości. O Józefie Łozińskim; Oto człowiek. O twórczości Eustachego Rylskiego; Człowiek ze światła. O Macieju Malickim; Obszar przemiany. O powieści Leszka Szarugi [dot.: Zdjęcie]; Pustka i mrok. O Januszu Andermanie; Żarliwy świadek epoki. O Tadeuszu Siejaku (1949-1994); Opowiadacz natchniony. O Bernardzie Nowaku; Odmienne stany świadomości. O Krystynie Sakowicz; Człowiek tragikomiczny. O Marku Ławrynowiczu; Los tułaczy. O Aleksandrze Jurewiczu; Człowiek heroiczny. O Wacławie Holewińskim; Człowiek i świat. O Włodzimierzu Kowalewskim; Człowiek niepokorny. O Januszu Rudnickim; Ludzie i wiatraki. O Piotrze Siemionie; Księga podróży. O Oldze Tokarczuk; Najpiękniejszy obraz światła. O Zycie Rudzkiej; Żywioły buntu. O Mariuszu Sieniewiczu. – Aneks: Święty Nikt. O Zygmuncie Krzyżanowskim (1887-1950); Pamięć, historia i fikcja. O Ewie Stachniak, pisarce z Toronto.</p>
<li> [[#Przyjmowanie|Przyjmowanie]]. [Wiersze]. Kr.: WL 1974, 74 s.</li>
+
<li> [[#Ogrody zamyśleń, marzeń i symboli|Ogrody zamyśleń, marzeń i symboli]]. Rzecz o Janie Drzeżdżonie. Gdańsk: Woj. Bibl. Publiczna im. J. Conrada-Korzeniowskiego; Fundacja Światło Literatury 2014, 219 s.</li>
<p class='comment'>Zawiera cykle: Przyjmowanie; Liryka konkretna.</p>
+
<li>Z wyroku cara. Dziennik zesłanki. [Powieść historyczna]. Gdańsk: Fundacja Światło Literatury 2018, 313 s.</li>
<li> Skaczące lato. [Wiersze dla dzieci]. Kr.: WL 1975, 46 s. Wyd. 2 tamże 1988.</li>
+
<li> Wyścigi. [Dla dzieci]. Kr.: Komisja Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego PZMot [Pol. Związku Motorowego], Zarząd Okręgu przy współudziale Komendy MO 1975, [6] k.</li>
+
<li> [[#Dwie bajki|Dwie bajki]]. Muz.: A. Zarycki. Uwagi insc.: T. Walczak. Wwa: Centr. Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury 1977, 190 s. + nuty.</li>
+
<p class='comment'>Zawartość: Niemechaniczny koń [poz. 9]; Bajka o gwiazdach, czyli Wielka kariera.</p>
+
<li> [[#W cieniu ognia|W cieniu ognia]]. [Wiersze]. Kr.: WL 1977, 40 s.</li>
+
<p class='comment'>Nagroda im. A. Bursy, przyznana przez Zarząd Oddz. ZLP w Kr. w 1978.</p>
+
<li> Teatr na łące. (Przedstawienie w naszej klasie). [Utwór dramatyczny]. „Świerszczyk” 1978 nr 42 s. 667-668.</li>
+
<li> [[#Makówka i wiatr|Makówka i wiatr]]. [Wiersze]. Wwa: KAW 1979, 36 s.</li>
+
<li> Pies na spacerze. [Wiersz dla dzieci]. Il.: R. Knuth. Wwa: KAW 1979, [6] k.</li>
+
<li> Słoneczni żeglarze. [Wiersze dla dzieci]. Kr.: WL 1979, 44 s.</li>
+
<li> [[#Wędrówka|Wędrówka]]. [Wiersze]. Wwa: KAW 1979, [18] k.</li>
+
<p class='comment'>Adapt. teatr.: Scenariusz i reż.: J. Chudy. Wyst.: Bielsko-Biała, T. Lalek „Banialuka” 1985; pt. Wycieczka. Reż. i scenariusz: M. Dwornik. Wyst.: Wałbrzych, T. Lalki i Aktora 2004.</p>
+
<li> Uwaga! Słoń! [Wiersze dla dzieci]. Wwa: KAW 1980, [8] k.</li>
+
<li> Zaczarowana muszla. [Scenariusz widowiska dla dzieci]. TVP 1980.</li>
+
<li> [[#Kolorowy śnieg|Kolorowy śnieg]]. [Wiersze dla dzieci]. Wwa: NK 1981, 36 s.</li>
+
<li> [[#Jakiekolwiek zdarzenie|Jakiekolwiek zdarzenie]]. [Wiersze]. Kr.: WL 1982, 49 s.</li>
+
<p class='comment'>Zawartość: Jakiekolwiek zdarzenie [poemat], – nadto cykl: Wiersze ostatnie.</p>
+
<p class='comment'>Adapt. tv: Jakiekolwiek zdarzenie. Program poetycki wg poezji W. Fabera. Wybór i układ wierszy: H. Faber. Reż.: S. Zajączkowski. TVP 1983.</p>
+
<li> [[#Zawsze|Zawsze]]. Wiersze wybrane. Wybrał i wstępem opatrzył A. Włodek. Kr.,Wr.: WL 1986, 167 s. ''Seria Małych Wyborów Poetyckich.''</li>
+
<p class='comment'>Zawiera wiersze z tomów: poz. 2, 6, 7, 11, 20.</p>
+
<p class='comment'>Nadto wydania osobne tekstów piosenek z nutami: Dwa kotki. Opowiadanie muzyczne na 2 fortepiany. [Muz.:] J. Fik. Kr.: PWM 1972, 19 s. – Czego żądasz. Fokstrot. [Muz.:] T. Kozłowski; Nietypowy podrywacz. Beguine. [Muz.:] T. Margot. Kr.: PWM 1973, [6] k., ''Bibl. Orkiestr Tanecznych'', 195. – Można z tobą kury kraść. [Muz.:] A. Żalski. Współwyd. z: Gdyby nie piwo. [Muz.:] A. Żalski. Słowa: J. Laskowski. Wwa: Ag. Autorska na zlecenie ZAKR, 1974, [8] k.</p>
+
<p class='block'>Przekłady wierszy w antologiach zagranicznych: bułg.: Chimn na r’’kata. Polski poeti. Sofiâ 1980, – hiszp.: Poesia polaca. [Red.:] I.M. Suārez Recio. La Habana 1984.</p>
+
 
</ol>
 
</ol>
===Praca redakcyjna===
+
===Przekłady===
 
<ol>
 
<ol>
<li> Balią przez H2O. Piosenki z teatrzyków studenckich. Na głos z gitarą. Wybór i oprac. na gitarę: J. Powroźniak. Red., wstęp i noty: W. Faber. Kr.: PWM 1970, 107 s.</li>
+
<li> B. Cartland: Święte szafiry. [Powieść]. Wwa: Amber 1994, 151 s. ''Najpiękniejsze Miłości'', 84.</li>
 +
<li> B. Cartland: Wieczór radości. [Powieść]. Wwa: Amber 1994, 165 s. ''Najpiękniejsze Miłości'', 50.</li>
 +
</ol>
 +
===Prace redakcyjne===
 +
<ol>
 +
<li> J. Rączkowski: Wśród polityków i artystów. (Ze wspomnień redaktora). Oprac.: W. Stankiewicz i M. Wronkowska . Wwa: LSW 1969, 538 s., [13] tabl.</li>
 +
<p class='comment'>Tu M. Jentys (Wronkowskiej) komentarze do pamiętników J. Rączkowskiego, redaktora „Piasta” i sekretarza Wincentego Witosa.</p>
 +
<li> „Wilczy Szaniec” – zamach na Hitlera. Oprac.: M. Jentys. Wwa: Iskry 1993, 36 s.</li>
 +
<p class='comment'>Dot. zamachu na Adolfa Hitlera w 1944 r.</p>
 +
<li> S. Kopiec: Wielki Wóz. (Wiersze z lat 1987-1997). Wybór wierszy: M. Jentys. Rzeszów: Stow. Lit.-Artyst. „Fraza” 1997, 109 s.</li>
 +
<li> [[#T. Siejak: Kulturysta. Cz. 1|T. Siejak: Kulturysta. Cz. 1]].[Powieść]. Oprac. z rękopisu i posł.: M. Jentys. Wwa: Wydawn. Nowy Świat 2004, 247 s.</li>
 +
<p class='comment'>Część tomu drugiego niedokończonej powieści pt. „Tam, dołem płynie rzeka”.</p>
 +
<li> J. Drzeżdżon: Baśnie = Brãwadë. Red. i wybór: M. Jentys-Borelowska. [Przeł. z jęz. kaszubskiego na jęz. pol.:] R. Drzeżdżon. Gdańsk: Zrzesz. Kaszubsko-Pomor. ZG 2012, 289 s., [16] k. tabl.</li>
 +
<p class='comment'>Tekst w jęz. pol. i kaszubskim.</p>
 +
<li> J. Drzeżdżon: Łąka wiecznego istnienia. Wybór wierszy z lat 1973-1990. Red.: M. Jentys-Borelowska, P. Nowakowski. Szczec.: Wydawn. Forma; Książn. Pomor. im. S. Staszica 2012, 58 s. ''15 Piętnastka''.</li>
 +
<li> H. Sekulski: Przecież jestem. Wiersze zebrane.Zebrała, oprac. i posł. opatrzyła M. Jentys-Borelowska. Wwa: Ofic. Literatów i Dziennikarzy „Pod Wiatr” 2012, 290 s.</li>
 +
<li> S. Kopiec: Niebieski gościniec. Wiersze wybrane. Wybór, oprac. i posł.: M. Jentys-Borelowska. Słowo wstępne: J. Baran. Wwa: Ofic. Literatów i Dziennikarzy „Pod Wiatr” 2013, 286 s.</li>
 +
<li> J. Drzeżdżon: Pergamonia. [Powieść]. Red.: M. Jentys-Borelowska, A. Nowakowska, P. Nowakowski. Szczec.: Forma; Fundacja Lit. im. H. Berezy 2016, 377 s. '' Dzieła.''</li>
 
</ol>
 
</ol>
 
</div id='primary'>
 
</div id='primary'>
  
 
<div id='secondary'>
 
<div id='secondary'>
 +
 
==OPRACOWANIA (wybór)==
 
==OPRACOWANIA (wybór)==
  
===Autor o sobie===
 
 
<ul>
 
<li> Dlaczego piszę wiersze dla dzieci. „Mag. Kult.” 1973 nr 2.</li>
 
<li> Wywiad: Mali czytelnicy mają duże wymagania. Rozm. E. Pałczyńska. „Echo Krak.” 1977 nr 212; Lubię dom. Rozm. A. Warzecha. „Dz. Pol.” 1978 nr 188.</li>
 
</ul>
 
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
 
 
<ul>
 
<li>LP XX w. (red.).</li>
 
<li> „Rocznik Literacki” 1980 (A. Biernacki).</li>
 
<li> Strona internetowa: http://www.wincenty-faber.pl [dostęp 17 grudnia 2015].</li>
 
</ul>
 
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
 
===Ogólne===
 
 
<ul>
 
<li> T. SZYMA: Liryka potocznego konkretu. „Życie Lit.” 1978 nr 43.</li>
 
<li> Z. BRZUCHOWSKA: Faber: Baśń wyorana z jednej grudki. „Poezja” 1979 nr 6 [dot. poezji W. Fabera].</li>
 
<li> A. AUGUSTYN: Wincenty Faber. „Tyg. Kult.” 1980 nr 25.</li>
 
<li> S.A. WISŁOCKI: Wicek Faber w „Sowizdrzale”. „Student” 1985 nr 14 [dot. działalności W. Fabera w Studenckim Teatrzyku Piosenki „Sowizdrzał”].</li>
 
<li> R. BEDNARCZYK: Z zazdrości ptakom. (O poezji W. Fabera). „Pis. Lit.-Artyst.” 1989 nr 10.</li>
 
<li> W. KOLARZ: „Zawsze będę pisał tę książkę…” „Gaz. Krak.” 1990 nr 133.</li>
 
<li> M. FABER: Wincenty Faber. „Gaz. Wybor.” 2000 nr 163 dod. „Gaz. w Katow.”.</li>
 
<li> J. PIESZCZACHOWICZ: Prawo pierwszego olśnienia. „Dz. Pol.” 2000 nr 159.</li>
 
<li> A. ZIEMIANIN: Nie wolno o nim zapomnieć! „Gaz. Krak.” 2000 nr 123.</li>
 
</ul>
 
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
 
===Próba porównania===
 
 
<ul>
 
<li> M. WYKA: Przed debiutem. „Współczesność” 1961 nr 6.</li>
 
<li> M. GRZEŚCZAK: Początek. „Tyg. Kult.” 1962 nr 42.</li>
 
<li> A. MIĘDZYRZECKI: „Świat w człowieku”. „Nowe Książ.” 1962 nr 20 [dot. m.in. W. Fabera].</li>
 
<li> A. WŁODEK: Poetycki czworobok. „Dz. Pol.” 1962 nr 197.</li>
 
<li> B. BIERNACKA: Wokół „Miejsca zamieszkania”. „Nowa Kult.” 1963 nr 20 [dot. też: Z. Barczak: Miejsce zamieszkania].</li>
 
<li> J. KWIATKOWSKI: Zapowiedzi. „Życie Lit.” 1963 nr 2.</li>
 
</ul>
 
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
 
===Otwieranie liści===
 
 
<ul>
 
<li> J. LAU. „Życie Lit.” 1964 nr 20.</li>
 
<li> A. MIĘDZYRZECKI: Obraz i ruch. „Nowe Książ.” 1964 nr 11 [dot. m.in. W. Fabera].</li>
 
<li> J. PIESZCZACHOWICZ: Autentysta w krainie robotów. „Współczesność” 1964 nr 167.</li>
 
</ul>
 
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
 
===Rzeczowniki===
 
 
<ul>
 
<li> H. KUBICKI: Przypadki Wincentego Fabera. „Agora” 1968 nr 24.</li>
 
<li> A. WŁODEK. „Życie Lit.” 1968 nr 46.</li>
 
</ul>
 
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
 
===Szyszki===
 
 
<ul>
 
<li> M. DUBAS: Poezja dla dzieci. „Książ. dla Ciebie” 1969 nr 1.</li>
 
</ul>
 
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
 
===Niemechaniczny koń===
 
 
<ul>
 
<li> J. BOBER: Obiecujący debiut [jako autora sztuk dla dzieci]. „Gaz. Krak.” 1971 nr 37.</li>
 
<li> K. ZBIJEWSKA: Dwa razy – młody widz. „Dz. Pol.” 1971 nr 55 [dot. też: Z. Dudnik: Jasełka].</li>
 
</ul>
 
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
 
===Przyjmowanie===
 
  
 
<ul>
 
<ul>
<li> M. CHRZANOWSKI: Faber i [J.B.] Roszkowski. „Nowe Książ.” 1974 nr 17 [dot. też: J.B. Roszkowski: Rondo].</li>
+
<li>Ank. 2014, 2015.</li>
<li> T. NYCZEK: Indywidualista. „Echo Kr.” 1974 nr 134.</li>
+
<li> Wywiad: Zjawisko Drzeżdżon. [Rozm.] M. Adamkowicz. „Pomerania” 2015 nr 3 [dot.: Ogrody zamyśleń, marzeń i symboli].</li>
<li> I. SMOLKA: W świecie pytań. „Życie Lit.” 1974 nr 26.</li>
+
<li> Z. ZYGMA: Co przyjmujemy? „Poezja” 1975 nr 6.</li>
+
 
</ul>
 
</ul>
  
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
===Dwie bajki===
+
===Córka Ikara===
  
 
<ul>
 
<ul>
<li> A. AUGUSTYN: Dwie bajki. „Student” 1977 nr 18, polem.: W. FABER: Nowatorstwa Adama Augustyna. Tamże 1977 nr 19; Z. ZYGMA: Metody... „Życie Lit.” 1977 nr 41 [dot. m.in. W. Fabera].</li>
+
<li> S. JURKOWSKI: Córka nadziei. „Sł. Powsz.” 1991 nr 231.</li>
<li> Z. ZYGMA: Poezja dla dzieci i dorosłych? „Życie Lit.” 1977 nr 22.</li>
+
<li> R. MIELHORSKI: Poezjobranie. „Okolice” 1992 nr 1/3.</li>
 
</ul>
 
</ul>
  
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
===W cieniu ognia===
+
===I światłem być, i źrenicą===
  
 
<ul>
 
<ul>
<li> T. NYCZEK: Codzienny romantyk. „Echo Kr.” 1977 nr 204.</li>
+
<li> R. MIELHORSKI: Przenikanie. „Prz. Lit.” 1992 nr 1/2.</li>
<li> J. BARAN: „Szeregowi rycerze miłości”. „Wieści” 1978 nr 34.</li>
+
<li> P. GEMBAL. „Nowy Wyraz” 1978 nr 9.</li>
+
<li> K. LISOWSKI: Długo i szczęśliwie. „Mag. Kult.” 1978 nr 2.</li>
+
 
</ul>
 
</ul>
  
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
===Makówka i wiatr===
+
===Szare godziny Weroniki===
  
 
<ul>
 
<ul>
<li> Z. BESZCZYŃSKA: Jak pisać książki dla dzieci? „Nowe Książ.” 1979 nr 17 [dot. m.in. W. Fabera].</li>
+
<li> A. JĘSIAK: Obłąkani na pustyni''. ''„Migotania, przejaśnienia” 2004 nr 2.</li>
 +
<li> K. LISOWSKI: Weronika i śmierć. „Nowe Książ.” 2004 nr 2.</li>
 +
<li> A. SZYMAŃSKA: Wiersze o domu, bólu i nadziei''. ''„Prz. Powsz.” 2004 nr 3.</li>
 
</ul>
 
</ul>
  
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
===Wędrówka===
+
===Pomnożyć serca dostatek===
  
 
<ul>
 
<ul>
<li> E. BRZOZA: Propozycje dla najmłodszych. „Nowe Książ.” 1980 nr 9.</li>
+
<li> P.M. „Nowe Książ.” 2004 nr 6.</li>
<li> L. KOZIEŃ. „Teatr Lalek” 1986 nr 4.</li>
+
<li> A. NĘCKA: Ocalić od zapomnienia. „Śląsk” 2004 nr 9.</li>
 +
<li> S. STANIK: Dziesięć portretów. „Nowa Myśl Pol.” 2004 nr 18/19.</li>
 +
<li> L. ŻULIŃSKI: Wyższe miary. „Twórczość” 2004 nr 11.</li>
 +
<li> M. ŁAWRYNOWICZ: Obrona Münhausena. „Mag. Lit. Książki” 2005 nr 1.</li>
 
</ul>
 
</ul>
  
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
===Kolorowy śnieg===
+
===Nić Ariadny===
  
 
<ul>
 
<ul>
<li> E. ZALESKA: Widzieć uroki świata. „Nowe Książ.” 1981 nr 20.</li>
+
<li> S. BURYŁA: Recenzent Maria Jentys. „Nowe Książ.” 2006 nr 7.</li>
 +
<li> L. ŻULIŃSKI: Po nici do kłębka. „Twórczość” 2008 nr 1.</li>
 
</ul>
 
</ul>
  
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
===Jakiekolwiek zdarzenie===
+
===Argonauci naszych czasów===
  
 
<ul>
 
<ul>
<li> J. KAJTOCH: Ostatnie wiersze Wicka. „Gaz. Krak.” 1982 nr 185, przedr. w tegoż: Nie tylko o autorach i książkach. Bielsko-Biała 1985.</li>
+
<li> M. WOJAK: Radość czytania. „Wyspa” 2010 nr 1.</li>
<li> S. STANUCH: Pośmiertne wiersze Wincentego Fabera. „Tu i Teraz” 1982 nr 26.</li>
+
<li> A. WOŁOSEWICZ: Jentys, argonautka literatury. „Migotania, przejaśnienia” 2010 nr 2/3.</li>
<li> A. WARZECHA: Przesłanie Wincentego Fabera. „Dz. Pol.” 1982 nr 169.</li>
+
<li>W. TRZCIŃSKA: Zapraszam na prywatę. „Miesięcznik”, Koszalin 2010 nr 3/4.</li>
 +
<li> P. URBAŃSKI: Czytanie emocjami. „Nowe Książ.” 2010 nr 7.</li>
 
</ul>
 
</ul>
  
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
===Zawsze===
+
===Ogrody zamyśleń, marzeń i symboli===
  
 
<ul>
 
<ul>
<li> R. BEDNARCZYK: Wiersze kardiogramy. „Fakty” 1987 nr 11.</li>
+
<li> [M. ADAMKOWICZ] (MA): Przewodnik po świecie Jana Drzeżdżona. „Dz. Bałt.” 2015 nr z 6 II.</li>
<li> S. JURKOWSKI: Dwa małe wybory. „Literatura” 1987 nr 5 [dot. też: E. Zechenter-Spławińska: Wiersze wybrane].</li>
+
<li> J. KRZYŻANOWSKI: Dzieło niedokończone. „Elewator” 2015 nr 3.</li>
<li> J.A. BORZ</li>
+
<li> K. LISKOWACKI: Uśpiona moc Ogniszcza. „Topos” 2015 nr 6.</li>
 +
<li> A. NĘCKA: Podążanie za głosem serca. „Nowe Książ.” 2015 nr 7.</li>
 +
<li> L. ŻULIŃSKI: Zamyślenia, marzenia, symbole. „Latarnia Morska” 2015 nr z 18 VIII [on-line] [dostęp 17 grudnia 2015]. Dostępny w Internecie: [http://www.latarnia-morska.eu/index.php?option http://www.latarnia-morska.eu/index.php?option]</li>
 +
<li> Zob. też Wywiad.</li>
 
</ul>
 
</ul>
  
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
  
 +
===T. Siejak: Kulturysta. Cz. 1===
  
 
<ul>
 
<ul>
<li>ĘCKI. „Poezja” 1988 nr 3.</li>
+
<li> Kulturysta. Cz. 1: L. BUGAJSKI: Tylko raz. „Twórczość” 2004 nr 9.</li>
 
</ul>
 
</ul>
  

Aktualna wersja na dzień 17:54, 23 kwi 2019

ur. 1942

Imiona metrykalne: Maria Teresa.

Utwory podpisywała też nazwiskami: Maria Jentys (do 1963 i w 1978-2010), Maria Jentys-Wronkowska, Maria Wronkowska (1963-1978); Maria Jentys-Borelowska (od 2010).

Pseud.: Anna Zdaniewska; Ewa Mańkowska; M.J.

Krytyk literacki, poetka.

Spis treści

[edytuj] BIOGRAM

Urodzona 1 stycznia 1942 roku w Łukowie na Lubelszczyźnie w rodzinie lekarzy; córka Jerzego Jentysa i Kamili ze Zdaniewskich. Do szkoły podstawowej uczęszczała w Zielonej Górze (1948), Strzelnie pod Mogilnem (1948-53) i w Wyrzysku pod Nakłem (1953-55). Od 1955 uczyła się w Liceum Ogólnokształcącym im. T. Kościuszki w Łobżenicy (powiat pilski). Po zdaniu matury w 1959 studiowała filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim (UW). W roku akademickim 1961/1962 dodatkowo studiowała filologię klasyczną na UW (zaliczony pierwszy rok). Podczas studiów współpracowała z tygodnikiem studenckim „Politechnik”; na jego łamach debiutowała artykułem pt. Od „Wyroku” do wyroku (1963 nr 24; podp.: Maria Jentys); w piśmie tym do 1966 publikowała recenzje, felietony, reportaże i artykuły. W 1964 uzyskała magisterium z zakresu filologii polskiej na podstawie pracy pt. „Matka Joanna od Aniołów” Jarosława Iwaszkiewicza w kręgu utworów o złu, za którą otrzymała nagrodę rektorską. W 1965-68 pracowała w redakcji „Rocznika Biblioteki Narodowej”, początkowo jako redaktorka i korektorka prac naukowych, a w końcowym okresie jako zastępca sekretarza redakcji. W 1970-79 była redaktorką w Redakcji Literatury Pięknej Współczesnej w Ludowej Spółdzielni Wydawniczej. Równocześnie rozwijała działalność krytycznoliteracką i literacką. Jako krytyk debiutowała w 1972 recenzją pt. Sny i widma, opublikowaną w „Tygodniku Kulturalnym” (nr 4; podp. Maria Wronkowska), dotyczącą książki Stanisława Czernika Sny i widma. W 1977 debiutowała jako poetka wierszami: Cisza,Dialog ze sobą,Nie widzisz ludzi…, Przed podróżą, Uwięziony cień, ogłoszonymiw kwartalniku „Regiony” (1977 nr 1, podp.: Maria Jentys), z którym stale współpracowała w 1975-92 oraz w 1996-2003 (w 1975-78 podp: Maria Wronkowska, a następnie – Maria Jentys) W 1979-91 była zatrudniona w Redakcji Debiutów w Państwowym Wydawnictwie „Iskry”. Recenzje, szkice, wiersze i opowiadania zamieszczała także w „Odrze” (1984-85, 1987), „Twórczości” (od 1984), „Zielonym Sztandarze” (1984-85), „Nowych Książkach” (1986-88), „Przeglądzie Tygodniowym” (tu w 1986 rubryka recenzji pt. „Czytelnia na Brackiej”), „Więzi” (1987; podp. m.in. M.J.), „Integracjach” (1988, 1991), „Kierunkach” (1988-90), „Piśmie Literacko-Artystycznym” (1989), „Poezji” (1989), „Nadodrzu” (1989), „Tygodniku Podlaskim” (1989), „Potopie” (1991), „Arkuszu” (1991, 1997), „Kresach Literackich” (1991-95), „Literaturze” (1992), „Okolicach” (1992), „Przeglądzie Literackim” (1992-93), „Kwartalniku Artystycznym Kujawy i Pomorze” (1994), „Sycynie” (1995-98; również członek redakcji; też pod pseud.: Anna Zdaniewska, M.J.), „Roczniku Nadnoteckim” (1996-97), „Akancie” (1998-2000), „Magazynie Literackim” (1999), „Śląsku” (1999-2000). Od kwietnia 1991 do 1993 pełniła funkcję sekretarza w Oficynie Literatów i Dziennikarzy „Pod Wiatr” (była też redaktorką i korektorką). Następnie pracowała od maja do sierpnia 1993 w Zakładzie Przewodnika Bibliograficznego Biblioteki Narodowej. We wrześniu 1993 przeniosła się do Wydawnictwa Naukowego PWN, gdzie pracowała do przejścia na emeryturę w 2002 (a potem jeszcze przez trzy lata jako pracownik zatrudniony na zlecenie); była tam redaktorką w Pionie Encyklopedii, najpierw w Zespole Leksykografii, a od kwietnia 1996 w Zespole 6 Encyklopedii. Brała udział redaktorski oraz autorski w pracach nad Literaturą polską XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny (T. 1-2, wyd. 2000) oraz Wielką Encyklopedią PWN (t. 1-30 + 31 suplement, wyd. do 2005). Uczestniczyła też jako autorka w pracy nad ostatecznie niewydaną pięciotomową Encyklopedią literatury światowej. W 1995 została członkiem SPP; w 2005-08 wchodziła w skład Zarządu Oddziału Warszawskiego, a w 2008-10 pełniła funkcję sekretarza Zarządu Głównego Stowarzyszenia. W tym czasie była współpracownikiem kwartalnika „Migotania, Przejaśnienia” (od 2003; od 2008 stała współpraca; od 2009 członek zespołu redakcyjnego; od 2011 pisma pt. „Migotania”) i kwartalnika „Wyspa” (2007-11; w 2007-09 członek zespołu redakcyjnego). Publikowała też na łamach pism „eleWator” (2012), „Podgląd” (2016-17; tu m.in. fragm. powieści „Dziennik Aleksandry”, 2017 nr 2-3), „Twórczość” (2016-17). Była dwukrotnie stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2004, 2006) oraz w 2014 Marszałka Województwa Pomorskiego. OtrzymałaNagrodę Specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007), Nagrodę Funduszu Promocji Twórczości Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007) oraz Nagrodę im. W. Hulewicza (2011). Odznaczona m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1984) i Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1988).

W 1963 zawarła związek małżeński z Leszkiem Wronkowskim, pracownikiem naukowo-dydaktycznym Politechniki Warszawskiej (rozwód w 1976).W 2009 poślubiła Marcina Borelowskiego, emerytowanego pracownika naukowo-dydaktycznego krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej i Politechniki Krakowskiej i do lipca 2012 mieszkała w Krakowie, po czym przeniosła się wraz z mężem do Warszawy.

[edytuj] TWÓRCZOŚĆ

  1. Córka Ikara. (Wiersze z lat 1970-1980). Oprac. graf.: W. Freudenreich. Wwa: [b.w.] 1990, 45 s.
  2. Cykle: Dom; Piosenki z domu obłąkanych; Dom niebieski.

    Wyd. [rozszerz.] jako dokument elektroniczny: Córka Ikara. Wiersze i opowiadania. Gdańsk: Tower Press 2001, plik w formacie txt [dostępny w Internecie na portalu wydawn. Literatura.net.pl].

  3. I światłem być, i źrenicą. (Szkice o literaturze). Wwa: Okolice 1990, 137 s.
  4. Zawartość: Duchowie czarni, aniołowie biali: Zliczyć każdy dźwięk. (O lirykach lozańskich Adama Mickiewicza); Ku jedyności. (O poezji Juliana Przybosia); W niepomyślenie, w nieodżałowanie. (O poezji Wisławy Szymborskiej); Ze słońcem twarzą w twarz. (O Edwardzie Stachurze w dziewiątą rocznicę śmierci); To ja tak patrzę nie widząc. (O twórczości Wojciecha Czerniawskiego); Ziarna duszy nagie: Moja idea i moje żarcie. (O twórczości Tadeusza Siejaka); Oficerowie prawdy. (O nowe wartości w literaturze) [dot. J. Łozińskiego, A. Łuczeńczyka, R. Szuberta, T. Siejaka, M. Słyka]; Prywatność nie znaczy prywata. (O inne wartości w literaturze); Ojczyzna myśli mojej: Myślenie musi być cienkie. (O prozie Zygmunta Haupta); Przestrzenie dziwne. (O twórczości Jerzego Pietrkiewicza); Wyjdź z obozu. (O pisarstwie Zofii Romanowiczowej); Serca mego rodzeństwo: Rycerz więzień [dot.: T. More: Pisma więzienne]; Trwoga nie jest piękna [dot.: G. Bernanos: Dialogi karmelitanek]; Manekiny [dot. powieści J. Greena]; Świat nie miał krańca [dot.: A. Lundkvist: Wola Nieba]; Zło jest złe [dot.: S. Delblanc: Speranza]; Dać próbę siebie [dot.: M. Corti: Godzina próby]; Cena wolności [dot.: P.O. Sundman: Opowieść o Såmie]; Winni bez winy [dot.: M. Delibes: Niewinni święci]; Spiskowiec [G.] Guareschi [dot.: Dziesiąty spiskowiec]; Bramy prostoty [dot.: R. Tagore: Dom i świat].

  5. Portrety liryczne. [14 szkiców literackich]. Wyd. jako dokument elektroniczny: Gdańsk: Tower Press 2001, plik w formacie txt [dostępny w Internecie na portalu wydawn. Literatura.net.pl oraz na portalu: Ebooks Warez (3813).
  6. Szare godziny Weroniki. Wiersze i proza. Wwa: Nowy Świat 2003, 63 s.
  7. Zawiera wiersze z cyklów poz. 1: Dom; Piosenki z domu obłąkanych; Dom Niebieski, – nadto: Bezdomność. – Szare godziny Weroniki [fragm. prozy].

    Wyd. jako dokument elektroniczny: Gdańsk: Tower Press 2003, plik w formacie txt [dostępny w Internecie na portalu wydawn. Literatura.net.pl].

  8. Pomnożyć serca dostatek. O poetkach, poetach i prozaikach. Wwa: Nowy Świat 2004, 124 s.
  9. Zawiera wspomnienia, listy i komentarze krytycznoliterackie o Hannie Nowosielskiej, Celinie Tatarkiewicz, Janie Piepce, Ludmile Marjańskiej, Janie Drzeżdżonie, Wojciechu Czerniawskim, Andrzeju Łuczeńczyku, Tadeuszu Siejaku, Stanisławie Kopiec i Lilli Latus.

  10. Nić Ariadny. Z notatnika recenzentki. Tor.: Wydawn. A. Marszałek 2005, 223 s.
  11. Zawiera recenzje w działach: 1. Ból przemijania; 2. Neuroza i melancholia, czyli smutek, ból i bezsens istnienia; 3. Demony historii; 4. Społeczne, polityczne i cywilizacyjne korzenie neurozy; 5. Koła ratunkowe: sacrum, mit, archetyp, sen; 6. Narzędzia walki: ironia, kpina, groteska, – nadto: Aneks.

  12. Argonauci naszych czasów. O prozie polskiej (i niepolskiej). [Szkice]. Tor.: Wydawn. A. Marszałek 2009, 372 s.
  13. Zawartość: Zatrzymać czas. O Kazimierzu Orłosiu; Pogoda świata. O Marianie Pilocie; Duch światła. O Janie Drzeżdżonie (1937-1992); Ocalić siebie. O Piotrze Bednarskim; Fenomeny rzeczywistości. O Józefie Łozińskim; Oto człowiek. O twórczości Eustachego Rylskiego; Człowiek ze światła. O Macieju Malickim; Obszar przemiany. O powieści Leszka Szarugi [dot.: Zdjęcie]; Pustka i mrok. O Januszu Andermanie; Żarliwy świadek epoki. O Tadeuszu Siejaku (1949-1994); Opowiadacz natchniony. O Bernardzie Nowaku; Odmienne stany świadomości. O Krystynie Sakowicz; Człowiek tragikomiczny. O Marku Ławrynowiczu; Los tułaczy. O Aleksandrze Jurewiczu; Człowiek heroiczny. O Wacławie Holewińskim; Człowiek i świat. O Włodzimierzu Kowalewskim; Człowiek niepokorny. O Januszu Rudnickim; Ludzie i wiatraki. O Piotrze Siemionie; Księga podróży. O Oldze Tokarczuk; Najpiękniejszy obraz światła. O Zycie Rudzkiej; Żywioły buntu. O Mariuszu Sieniewiczu. – Aneks: Święty Nikt. O Zygmuncie Krzyżanowskim (1887-1950); Pamięć, historia i fikcja. O Ewie Stachniak, pisarce z Toronto.

  14. Ogrody zamyśleń, marzeń i symboli. Rzecz o Janie Drzeżdżonie. Gdańsk: Woj. Bibl. Publiczna im. J. Conrada-Korzeniowskiego; Fundacja Światło Literatury 2014, 219 s.
  15. Z wyroku cara. Dziennik zesłanki. [Powieść historyczna]. Gdańsk: Fundacja Światło Literatury 2018, 313 s.

[edytuj] Przekłady

  1. B. Cartland: Święte szafiry. [Powieść]. Wwa: Amber 1994, 151 s. Najpiękniejsze Miłości, 84.
  2. B. Cartland: Wieczór radości. [Powieść]. Wwa: Amber 1994, 165 s. Najpiękniejsze Miłości, 50.

[edytuj] Prace redakcyjne

  1. J. Rączkowski: Wśród polityków i artystów. (Ze wspomnień redaktora). Oprac.: W. Stankiewicz i M. Wronkowska . Wwa: LSW 1969, 538 s., [13] tabl.
  2. Tu M. Jentys (Wronkowskiej) komentarze do pamiętników J. Rączkowskiego, redaktora „Piasta” i sekretarza Wincentego Witosa.

  3. „Wilczy Szaniec” – zamach na Hitlera. Oprac.: M. Jentys. Wwa: Iskry 1993, 36 s.
  4. Dot. zamachu na Adolfa Hitlera w 1944 r.

  5. S. Kopiec: Wielki Wóz. (Wiersze z lat 1987-1997). Wybór wierszy: M. Jentys. Rzeszów: Stow. Lit.-Artyst. „Fraza” 1997, 109 s.
  6. T. Siejak: Kulturysta. Cz. 1.[Powieść]. Oprac. z rękopisu i posł.: M. Jentys. Wwa: Wydawn. Nowy Świat 2004, 247 s.
  7. Część tomu drugiego niedokończonej powieści pt. „Tam, dołem płynie rzeka”.

  8. J. Drzeżdżon: Baśnie = Brãwadë. Red. i wybór: M. Jentys-Borelowska. [Przeł. z jęz. kaszubskiego na jęz. pol.:] R. Drzeżdżon. Gdańsk: Zrzesz. Kaszubsko-Pomor. ZG 2012, 289 s., [16] k. tabl.
  9. Tekst w jęz. pol. i kaszubskim.

  10. J. Drzeżdżon: Łąka wiecznego istnienia. Wybór wierszy z lat 1973-1990. Red.: M. Jentys-Borelowska, P. Nowakowski. Szczec.: Wydawn. Forma; Książn. Pomor. im. S. Staszica 2012, 58 s. 15 Piętnastka.
  11. H. Sekulski: Przecież jestem. Wiersze zebrane.Zebrała, oprac. i posł. opatrzyła M. Jentys-Borelowska. Wwa: Ofic. Literatów i Dziennikarzy „Pod Wiatr” 2012, 290 s.
  12. S. Kopiec: Niebieski gościniec. Wiersze wybrane. Wybór, oprac. i posł.: M. Jentys-Borelowska. Słowo wstępne: J. Baran. Wwa: Ofic. Literatów i Dziennikarzy „Pod Wiatr” 2013, 286 s.
  13. J. Drzeżdżon: Pergamonia. [Powieść]. Red.: M. Jentys-Borelowska, A. Nowakowska, P. Nowakowski. Szczec.: Forma; Fundacja Lit. im. H. Berezy 2016, 377 s. Dzieła.

[edytuj] OPRACOWANIA (wybór)

  • Ank. 2014, 2015.
  • Wywiad: Zjawisko Drzeżdżon. [Rozm.] M. Adamkowicz. „Pomerania” 2015 nr 3 [dot.: Ogrody zamyśleń, marzeń i symboli].

Powrót na górę↑

[edytuj] Córka Ikara

  • S. JURKOWSKI: Córka nadziei. „Sł. Powsz.” 1991 nr 231.
  • R. MIELHORSKI: Poezjobranie. „Okolice” 1992 nr 1/3.

Powrót na górę↑

[edytuj] I światłem być, i źrenicą

  • R. MIELHORSKI: Przenikanie. „Prz. Lit.” 1992 nr 1/2.

Powrót na górę↑

[edytuj] Szare godziny Weroniki

  • A. JĘSIAK: Obłąkani na pustyni. „Migotania, przejaśnienia” 2004 nr 2.
  • K. LISOWSKI: Weronika i śmierć. „Nowe Książ.” 2004 nr 2.
  • A. SZYMAŃSKA: Wiersze o domu, bólu i nadziei. „Prz. Powsz.” 2004 nr 3.

Powrót na górę↑

[edytuj] Pomnożyć serca dostatek

  • P.M. „Nowe Książ.” 2004 nr 6.
  • A. NĘCKA: Ocalić od zapomnienia. „Śląsk” 2004 nr 9.
  • S. STANIK: Dziesięć portretów. „Nowa Myśl Pol.” 2004 nr 18/19.
  • L. ŻULIŃSKI: Wyższe miary. „Twórczość” 2004 nr 11.
  • M. ŁAWRYNOWICZ: Obrona Münhausena. „Mag. Lit. Książki” 2005 nr 1.

Powrót na górę↑

[edytuj] Nić Ariadny

  • S. BURYŁA: Recenzent Maria Jentys. „Nowe Książ.” 2006 nr 7.
  • L. ŻULIŃSKI: Po nici do kłębka. „Twórczość” 2008 nr 1.

Powrót na górę↑

[edytuj] Argonauci naszych czasów

  • M. WOJAK: Radość czytania. „Wyspa” 2010 nr 1.
  • A. WOŁOSEWICZ: Jentys, argonautka literatury. „Migotania, przejaśnienia” 2010 nr 2/3.
  • W. TRZCIŃSKA: Zapraszam na prywatę. „Miesięcznik”, Koszalin 2010 nr 3/4.
  • P. URBAŃSKI: Czytanie emocjami. „Nowe Książ.” 2010 nr 7.

Powrót na górę↑

[edytuj] Ogrody zamyśleń, marzeń i symboli

  • [M. ADAMKOWICZ] (MA): Przewodnik po świecie Jana Drzeżdżona. „Dz. Bałt.” 2015 nr z 6 II.
  • J. KRZYŻANOWSKI: Dzieło niedokończone. „Elewator” 2015 nr 3.
  • K. LISKOWACKI: Uśpiona moc Ogniszcza. „Topos” 2015 nr 6.
  • A. NĘCKA: Podążanie za głosem serca. „Nowe Książ.” 2015 nr 7.
  • L. ŻULIŃSKI: Zamyślenia, marzenia, symbole. „Latarnia Morska” 2015 nr z 18 VIII [on-line] [dostęp 17 grudnia 2015]. Dostępny w Internecie: http://www.latarnia-morska.eu/index.php?option
  • Zob. też Wywiad.

Powrót na górę↑

[edytuj] T. Siejak: Kulturysta. Cz. 1

  • Kulturysta. Cz. 1: L. BUGAJSKI: Tylko raz. „Twórczość” 2004 nr 9.

Powrót na górę↑

Katarzyna Batora

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Maria JENTYS
Nawigacja
Narzędzia