SZEWC Piotr

ur. 1961

Pseud.: Antoni Wrzosek; Celina Dembowska; Tomasz Romanowicz.

Poeta, prozaik, eseista, krytyk literacki.

Urodzony 27 sierpnia 1961 w Zamościu; syn Mariana Szewca, murarza, i Wandy z Twardziszewskich. Do szkoły średniej uczęszczał w Zamościu; początkowo (1976-77) uczył się w Zasadniczej Szkole Rolniczej, a następnie w Technikum Rolniczym. Debiutował jeszcze jako uczeń artykułem polemicznym pt. Nie tak z Białoszewskim, wydrukowanym w 1978 na łamach czasopisma „Kamena” (nr. 16), a w 1979 na łamach tego samego pisma opublikował swój pierwszy wiersz pt. Wiersz na moją śmierć (nr 9). W 1981 zdał maturę i podjął studia polonistyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim; w 1986 uzyskał stopień magistra. W następnych latach pracował jako redaktor, a także autor recenzji , artykułów i felietonów, najpierw w tygodniku „Za i przeciw” (do 1989), a następnie w dziennikach „Życie Warszawy” (1991-1992) i „Słowo. Dziennik Katolicki” (1995). W 1996 objął funkcję redaktora działu literatury współczesnej w „Nowych Książkach”, gdzie publikował również recenzje (podp. m.in. pseud.: Antoni Wrzosek; Celina Dembowska; Tomasz Romanowicz). Liczne artykuły, recenzje, wiersze, felietony i wywiady drukował nadto m.in. w „ Twórczości” (od 1982), „Rzeczpospolitej” (od 1996; tu m.in. liczne wywiady w dodatku „Plus-Minus”), „Kwartalniku Artystycznym” (od 2004; tu m.in. w 2005-2007 cykl felietonów pt. Z powodu i bez powodu). Współpracował okazjonalnie z Programem 2 Polskiego Radia. W 1989 został członkiem SPP. Mieszka w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ 

1. Świadectwo. [Wiersze]. [Wwa:] Przedświt*; WNOPiM* [1983], 12 s.
2. Zagłada. [Powieść]. Wwa: Czyt. 1987, 140 s. Wyd. nast.: wyd. 2 [zmien.]. ze wstępem J. Stryjkowskiego Kr.: WL 1993, wyd. 3 tamże 2003.

Nagroda im. S. Piętaka w 1987, Nagroda Młodych im. S. Wyspiańskiego w 1990.

Adapt. teatr .: Adapt. i reż. : K.-R. Mai. Przekł. na jęz. niem.: I Makowiecka. Praprem.: Szczec. , T. Współcz.; Berlin: Hebbel Theater 1995 [spektakl powst. w kooprodukcji ].

Przekł.: ang.: Annihilation. A novel. [Przeł.] E. Hryniewicz-Yarbrough. Normal 1993, wyd. 2 tamże 1999, – chorw.: Uništenje. [Przeł.] D. Blažina. Zagreb 2002, – franc.: L’évanescence des choses. [Przeł.] E. Morin-Aguilar. Montricher 1990, – niem.: Vernichtung. Roman. [Przeł.] E. Kinsky. Berlin 1993, – norw.: Byens oye. [Przeł.] O.M. Selberg. Oslo 1994, – węgier.: Pasztulás. [Przeł.] N. Kartész. Budapest [1994], – włos.: La distruzione. [Przeł.] R. Polce. Torino 1991.

1. Ocalony na Wschodzie. Z Julianem Stryjkowskim rozmawia Piotr Szewc. Montricher: Ēditions Noir sur Blanc 1991, 276 s.
2. Zmierzchy i poranki. [Powieść]. Kr.: WL 2000, 143 s.

Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2000.

Przekł.: węgier.: Alkonyok és reggelek. [Przeł.] G. Körner. Budapest 2002.

1. Syn kapłana. [Esej biograficzny dot. J. Stryjkowskiego]. Wwa: Sic! 2001, 86 s.
2. Wolność i współczucie. Rozmowy z pisarzami. Kr.: WL 2002, 214 s.

Zawiera wywiady ze S. Barańczakiem, M. Głowińskim, J. Hartwig, P. Hertzem, U. Kozioł, Z. Kubiakiem, J. Łukasiewiczem, R. Matuszewskim, W. Myśliwskim, M. Nowakowskim, K. Orłosiem, J.M. Rymkiewiczem i A. Szymańską.

1. Bociany nad powiatem. [Powieść]. Kr.: WL 2005, 110 s.
2. Całkiem prywatnie. [Wiersze]. Kr.: WL 2006, 54 s.
3. Moje zdanie. [Wiersze]. Kr.: WL 2009, 70 s.

Przekłady utworów P.Sz. w antologiach zagranicznych, m.in.: niem.: Neue Geschichten aus der Pollakey [Oprac.:] B. Helbig-Mischewski, K.M. Załuski. Jestetten 2000, – węg.: Halott világok – lehetséges világok [Oprac.:] A.St. Kowalczyk, P.Lajos. Budapest 1994.

Praca redakcyjna

1. J. Czechowicz: Przez kresy. Wybór wierszy i przekładów. Wybrał … Przedm. opatrzył Cz. Miłosz. Kr.: WL 1994, 261 s.

OPRACOWANIA (wybór)

Ank. 2008, 2009. – Wywiady: Fotografujemy skwapliwie zjawiska. Rozm. K. Lisowski. „Dekada Lit.” 1993 nr 11; Metafizyka, mitografia i rękaw koszuli. Rozm. R. Ostaszewski. „Dekada Lit.” 2000 nr 4/5; Sługa swojego powiatu. Rozm. K. Lisowski. „Życie” 2000 nr 197; Na ostatni guzik. Rozm.: J. Sobolewska. „Gaz. Wybor.” 2001 nr 225; Dzień jak kropla. Rozm.: Ł. Grodziński, M. Larek. „Arkusz” 2002 nr 8. 

Ogólne : W. JEKIEL: Huelle i Sz. w przekładach włoskich. „Lit. na Świecie” 1992 nr 10/12. – M. ORSKI: P. Sz.: „w kolorze wiecznym” . W tegoż: A mury runęły. Wr. 1995. – B. KANIEWSKA: Wieczność, która przemija. O prozie P. Sz. W: Ulotność i trwanie. Pozn. 2003. – M. ZALESKI: Formy pamięci. Gdańsk 2004, passim. – M. GĘBORYS: Status pamięci w prozie P. Sz. „Fraza” 2005 nr 1/2. – J. BOROWSKI: Smak prowincjonalnej magdalenki. Zamość, którego nie ma w prozie. P.S.; W. PYCZEK: „Jadę do Zamościa”. Geografia poetycka P.S. W: Literackie twarze Zamojszczyzny. Zamość 2009. 

Świadectwo (poz. 1): [W. Bolecki] J. Malewski: Cóż po poecie w czasie marnym. (Przegląd tomików poetyckich czasu wojennego). W tegoż: Widziałem wolność w Warszawie. Wwa* 1984, wyd. nast. zmien. Londyn 1991 [m.in. dot. P. Sz.].

Zagłada (poz. 2): P. BRATKOWSKI: Nie ma zagłady. „Tyg. Kult.” 1987 nr 32. – T. OLSZEWSKI: Zatrzymane w kadrze. „Pis. Lit.-Artyst.” 1987 nr 11/12. . – W. PAWŁOWSKI: Na jałowym biegu. „Literatura” 1987 nr 7. – M.P. PRUS: Atlantyda. „Tyg. Powsz.” 1987 nr 29. – A. SOBOLEWSKA: Wahadłowe drzwi pamięci. „Twórczość” 1987 nr 12. – M. SOŁTYSIK: Księga dnia. „Życie Lit.” 1987 nr 24. – J. TERMER: Na marginesie „Zagłady”. „Nowe Książ.” 1987 nr 9. – R. BEDNARCZYK: Czas zgładzony. „Tak i Nie” 1988 nr 5. – S. DRAJEWSKI: Czas kresów. „Nurt” 1988 nr 3. – [J. MAJCHEREK] A. KOŃCZA: Mało zbadany czas zaprzeszły. „Brulion”* 1988 nr 7/8. – B. KANIEWSKI: „Listopadowa jest tu gdzie była…”. O Zagładzie P. Sz. „Polonistyka” 1999 nr 1. – M. KISIEL: Styl symboliczny. „Śląsk” 1999 nr 10 [dot. też: Zmierzchy i poranki]. – T. MIZERKIEWICZ: Umitycznianie przedstawienia – „Zagłada” P.Sz. W tegoż: Stylizacje mityczne w prozie polskiej po 1968 r. Pozn. 2001. – K. JAKOWSKA: Powieść wnuka. „Zagłada” P.Sz. na tle powieściowych zapisów Holokaustu. W: Przez dwa stulecia. Tor. 2006. – A. MORAWIEC: Zaklinanie zagłady. (O debiucie powieściowym P.Sz.). „Acta Univ. Lodz. Folia Litteraria Polonica” 2006 z. 8. – A. ZIONTEK: Pośród zagłady trwa nadzieja. „Kresy” 2006 nr 3 [m.in. dot. P.Sz.]. – M. BERNACKI: O trylogii powieściowej Sz. Jak możliwa jest kontemplacja świata po Zagładzie. „Prz. Powsz.” 2007 nr 5. – K. BIEDRZYCKI: Księga zamarłego czasu – „Zagłada” P.Sz. W tegoż: Wariacje metafizyczne. Kr. 2007. 

Ocalony na Wschodzie. (poz. 3): Z. BIEŃKOWSKI: Talent osobowości. „Polityka” 1992 nr 21. – P. GŁOGOWSKI: Bóg jest po stronie silniejszych batalionów. „Solidarność” 1992 nr 6. – T. SOBECZKO: Punkty za pochodzenie. „Więź” 1992 nr 8. – A. ZAWADA: Ocalony na Wschodzie. „Odra” 1992 nr 6. – M. KISIEL: Interview – freuve. „Twórczość” 1993 nr 1.

Zmierzchy i poranki (poz. 4): M. KISIEL: Styl symboliczny. „Śląsk” 1999 nr 10 [dot. też: Zagłada]. – K. BIEŃKOWSKA: Wszechświat w sobie. „Nowe Książ.” 2000 nr 3. – P. CZAPLIŃSKI: Podniebny powiat. „Polityka” 2000 nr 20. – J. GONDOWICZ: Na samym progu wieczności. „Tyg. Powsz.” 2000 nr 46. – I. IWASIÓW: Dzień pamięci. „Arkusz” 2000 nr 10. – J. KLEJNOCKI: W powiecie zamojskim. „Gaz. Wybor.” 2000 nr 92. – A. LIEBHART: W rytmie zmierzchów i poranków. „Życie” 2000 nr 99. – P. MAJERSKI: „… do zmierzchu mówić.” „Śląsk” 2000 nr 6. – P. MARECKI: Zamojska Kolekcja. „Studium” 2000 nr 4. – R. MATUSZEWSKI: Zamość mityczny. „Prz. Powsz.” 2000 nr 10, przedr. w tegoż: Zapiski świadka epoki. Wwa 2004. – T. MIZERKIEWICZ: Palcem po mapie zapachów. „Arkusz” 2000 nr 8. – A. MORAWIEC: „Zwyczajne i zachwycające istnienie” według P.Sz. „Kresy” 2000 nr 2/3. – Ż. NALEWAJK: Fiat Lux – o „Zmierzchach i porankach” P.Sz. „Pracownia” 2000 nr 22. – D. NOWACKI: Nowa baśń, stara baśń. „Res Publica Nowa” 2000 nr 6. – J. OLEJNICZAK: Zapachy „małej ojczyzny”. „FA-art” 2000 nr 2. – M. ORSKI: W centrum zdarzeń. „Odra” 2000 nr 7/8. – R. OSTASZEWSKI: Jesteś świecie, jesteś. „Dekada Lit.” 2000 nr 4/5. – L. SZARUGA: Naświetlanie światła. „Pogranicza” 2000 nr 4. – A. SZYMAŃSKA: Wieczne dzieciństwo świata. „Kwart. Artyst.” 2000 nr 2. – K. UNIŁOWSKI: W pełnym świetle. „Twórczość” 2000 nr 11, przedr. w tegoż: Koloniści i koczownicy. Kr. 2002. – M. ZALESKI: Pieśń umarłego powiatu. „Gaz. Wybor.” 2000 nr 131. – A. BAGŁAJEWSKI: Światło, cień i rytm. Notatki o prozie P.Sz. „Kresy” 2001 nr 4. – A. CZYŻAK: W szklanej kuli. „Polonistyka” 2001 nr 7. – B. KANIEWSKA: Spojrzenie rentiera. O drugiej powieści P.Sz. „FA-art” 2001 nr 2. – A. D. LISKOWACKI: Rzeczy i światło. „Topos” 2001 nr 2/3. – M. DANIELKIEWICZ: „Akcent” 2002 nr 1/2. – J. MADEJSKI: „O zmierzchu cisza mówiła różnymi językami”. W tegoż: Zamieszanie. Kr. 2003. – K. UNIŁOWSKI: Do czego liberałom potrzebne „małe ojczyzny?” „FA-art” 2003 nr 3/4 [na marginesie powieści Zmierzchy i poranki.]. – M. JENTYS: P.Sz. u źródeł miłości. W tejże: Nić Ariadny. Tor. 2005.

Syn kapłana (poz. 5): J. GONDOWICZ: Strażnicy nicości. „Nowe Książ.” 2001 nr 7. – W. KALISZEWSKI: Do czytania poleca… „Więź” 2001 nr 9. – T. KORZENIOWSKI: Syn marnotrawny. „Dekada Lit.” 2001 nr 5/6. – A. SKIBSKA: Wypytać wszystko. „Arkusz” 2001 nr 11. – S. JURKOWSKI: Portret pisarza osobisty. „Twórczość” 2003 nr 2/3.

Wolność i współczucie (poz. 6): W. CHMIELEWSKI: Żyjemy w czasach totalitarnych. „Nowe Państ.” 2002 nr 8. – M. CIEPŁA: Kanon rozmowy. „Pogranicza” 2002 nr 3. – P. DUDZIAK: Wywiad i roz – mowa. Dwie książki rozmów z pisarzami „Tyg. Powsz.” 2002 nr 35 [dot. też S. Bereś: Historia literatury w rozmowach]. – M. KISIEL: Ważne rozmowy. „Śląsk” 2002 nr 8. – K. MASŁOŃ: Wywiady P.Sz. „Rzeczpospolita” 2002 nr 239. – U. ŚMIETANA: Prywatny głos literatury. „Czas Kult.” 2002 nr 3 [m.in. dot. P.Sz.]. – A. ZAWADA: Rozmowy humanistów. „Nowe Książ.” 2002 nr 7/8. – S. JURKOWSKI: Rozmowy najszczersze. „Twórczość” 2003 nr 6. – D. KULCZYCKA. „Pro Libris” 2003 nr 1. 

Bociany nad powiatem. (poz. 7): T. BURYŁA: Sprawdzona stylistyka. „Twórczość” 2005 nr 7. – M. CUBER: Epitafium dla dachówki. „Res Publica Nowa” 2005 nr 2. – J. GIZELLA: Przypowieść o wiecznym mieście. „Topos” 2005 nr 4. – J. ŁUKASIEWICZ: Duch powiatu. „Kwart. Artyst.” 2005 nr 2. – A. MORAWIEC: Przeciw nicości. „Nowe Książ.” 2005 nr 4. – D. NOWACKI: Jeden dzień z życia Zamościa. „Gaz. Wybor.” 2005 nr 50. – M. ORSKI: W wielojęzycznej mowie świata. „Odra” 2005 nr 10, przedr. pt. Dzieciństwo jako prolog Księgi. W tegoż: Opowieści dla dorosłych i opowiastki dla niedorosłych. Wr. 2010. – R. OSTASZEWSKI: Podróż do Nicości (z przesiadką na stacji Literatura). „Tyg. Powsz.” dod. „Książ. w Tyg.” 2005 nr 14. – A. SIEMIŃSKA: Spis z natury. „Czas Kult.” 2005 nr 5. – M. SZLACHETKA: Słoneczne impresje Sz. „Akcent” 2005 nr 3. – E. SZYBOWICZ: Powiat i co dalej? „FA-art” 2005 nr 4. – A. SZYMAŃSKA: Niedokończona postać świata. „Prz. Powsz.” 2005 nr 6. – A. NĘCKA: Unieważnić przemijanie. „Śląsk” 2006 nr 4.

Całkiem prywatnie (poz. 8): S. BURYŁA: Nieco inaczej. „Opcje” 2006 nr 2. – J. GIZELLA: Poetycki kosmos. „Topos” 2006 nr 4. – G. KALINOWSKI: Słowa i obrazy. „Kwart. Artyst.” 2006 nr 2. – A. KAŁUŻA: Sam na sam z grafikami. „Odra” 2006 nr 9. – J. MADEJSKI: Światło. „Pogranicza” 2006 nr 4. – T. MIZERKIEWICZ: Wyprawa do wnętrza (i zewnętrza ) liryki. „Nowe Książ.” 2006 nr 6. – A. SZYMAŃSKA: Dziennik liryczny – prozaika? „Prz. Powsz.” 2006 nr 9. – S. CHYCZYŃSKI: Słowa i obrazy. „Twórczość” 2007 nr 2. – J. ORSKA: Sztuka prostoty. „Kresy” 2007 nr 1/2. – W. LIGĘZA: Na granicy snu. „Lit. i Sztuka” 2007 nr 3.

Moje zdanie (poz. 9): M.M. BESZTERDA: Gdy sęki leniwie uchylają powieki – formy (nie)pamięci P.Sz. „Wyspa” 2009 nr 4. – S. CHYCZYŃSKI: Moje zdanie o Sz. „Akant” 2009 nr 13. – B. DARSKA: Zatrzymać chwilę. „Pogranicza” 2009 nr 6. – W. LIGĘZA: Przelotne, trwałe. „Kwart. Artyst.” 2009 nr 3. – P. MACKIEWICZ: Prawo do korekty. „Nowe Książ” 2009 nr 10. – R. RŻANY: W półzbliżeniu. „Nowa Okolica poetów” 2009 nr 32. – A. SZYMAŃSKA: Przestrzeń wewnętrzna. „Prz. Powsz.” 2009 nr 12. – J. PETROWICZ: Niecodzienna powszedniość. „Twórczość” 2010 nr 9. – M. RABIZO-BIREK: Łuski zdań, szyszki wierszy. „Dekada Lit.” 2010 nr 1/2. 

Barbara Marzęcka