MAN Tomasz
ur. 1968
Dramatopisarz, autor adaptacji teatralnych.
Urodzony 31 sierpnia 1968 w Rzeszowie; syn Władysława Mana, młynarza, i Alicji z domu Turewicz, rolniczki. W 1983-87 uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego im. S. Konarskiego w Rzeszowie. W tym czasie założył zespół punk rockowy Topaz. Następnie przeniósł się do Wrocławia. Po zdaniu matury w tamtejszym I Liceum Ogólnokształcącym im. J. Poniatowskiego w 1989 rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Wrocławskim W tym okresie był aktorem studenckiego teatru f.vileda, działającego przy klubie Studnia, i występował jako gitarzysta i autor tekstów w zespołach heavy metalowych, m.in.: Carton People, Mordor i „8”. Magisterium uzyskał w 1993. W tymże roku napisał swoją pierwszą sztukę pt. Niebodrzew (nieopublikowana), za którą otrzymał w 1995 III nagrodę w Konkursie Literackim Młodych Twórców „Werdykt”. W 1997 odbył podróż do Turcji, Iranu, Pakistanu i Indii. Po powrocie rozpoczął studia na reżyserii w Akademii Teatralnej w Warszawie (magisterium w 2000). W tym czasie przygotował m.in. rock-operę Misterium 1999 prezentowaną na Festiwalu „Klasyka Polska” w Opolu w 1999 oraz adaptację Boskiej Komedii Dantego. Był także asystentem reżysera u Grzegorza Jarzyny, Agnieszki Glińskiej i Mai Komorowskiej. W druku debiutował utworem dramatycznym pt. Katarantka, opublikowanym w 1998 na łamach „Dialogu” (nr 4), natomiast jako reżyser – wystawieniem w 2000 Balladyny Juliusza Słowackiego w Teatrze Dramatycznym w Białymstoku (spektakl dyplomowy). Kilka miesięcy później w tym samym teatrze zaprezentował własną adaptację Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. Następnie reżyserował spektakle m.in. w Teatrze Polskim w Warszawie (2001), Teatrze Współczesnym w Szczecinie (2001), Teatrze Polskim we Wrocławiu (2001), Teatrze Polskim w Poznaniu (2001), Teatrze Krypta w Szczecinie (2002). W 2002 jako stypendysta brał udział w warsztatach dramaturgicznych odbywających się w ramach Festiwalu „Berliner Treffen”. W tymże roku był gościem Festiwalu Ibsenowskiego w Oslo. W 2002-2003 prowadził warsztaty teatralne dla nauczycieli w Niepublicznej Szkole „Eko-tur” w Warszawie. W maju 2003 został kierownikiem literackim w Teatrze im. W. Siemaszkowej w Rzeszowie; pełnił tę funkcję przez dwa sezony. W czerwcu 2003 założył z przyjaciółmi we Wrocławiu Teatr pod Gryfami (w średniowiecznych piwnicach restauracji o tej samej nazwie), gdzie przez kilka miesięcy wystawiał współczesne sztuki, w tym własne utwory i adaptacje. W tymże roku został wiceprezesem Towarzystwa Autorów Teatralnych (rozwiązane w 2010). W 2004-2005 był konsultantem programowym w Teatrze im. A. Mickiewicza w Częstochowie. Równocześnie kontynuował twórczość dramatopisarską. Sztuki własne, a także współczesnych dramatopisarzy polskich i obcych oraz autorskie adaptacje klasyki realizował jako reżyser w wielu teatrach. Od 2007 pracował jako adiunkt w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. L Solskiego w Krakowie, na Wydziale Lalkarskim we Wrocławiu. Tam w 2009 uzyskał doktorat na podstawie analizy spektaklu Medea Eurypidesa we Wrocławskim Teatrze Lalek (promotor prof. Beata Pejcz). Odbył wiele podróży zagranicznych, m.in. na Ukrainę (1991), do Maroka (1993, 1999), Izraela i Egiptu (2000), Niemiec (2005) i Szwajcarii (2007).
W 2005 ożenił się z Anetą Piekarską, scenografką; wychowuje Zuzannę (ur. 1995), Remigiusza (ur. 2005) i Łucję (ur. 2009). Mieszka we wsi Piecowice pod Wrocławiem.
TWÓRCZOŚĆ
- Katarantka. Requiem. Nieszczęście w dwóch aktach. „Dialog” 1998 nr 4 s. 27-52. Praprem.: Reż. ... Wwa, T. Pol. 2001.
Przekł.: czes.: Katarantka. [Przeł.] L. Veselý. W: Pobavme se o životě a smrti. Praha 2002, wyst. jako sztuka czytana: Reż.: B. Mazúch. Praha, Divadlo Na Zábradli 2002, – niem.: Katharantin. [Przeł.] E. Szymani. W: Anthologie polnischer Dramen der Gegenwart. Sulejówek 2000.
- Pisi. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 2000 nr 5 s. 20-30.
- Historia pewnej miłości. [Utwór dramatyczny]. Praprem.: Reż. ... Pozn., T. Pol. 2001.
- Matka i Lampart. [Słuchowisko]. Reż. ... Radio 2004.
Nagroda za scenariusz oryginalny na V Festiwalu T. Pol. Radia i T. TVP „Dwa Teatry” w Sopocie w 2005.
- [Sto jedenaście] 111. [Utwór dramatyczny]. Praprem.: teatr.: Reż.: R. Klynstra. Wwa, T. Nar. 2004; radiowa: Reż. ... Radio 2006. Druk. w: Made in Poland. Kr. 2006 s. 335-358.
Tekst powstał dla Laboratorium Dramatu Tadeusza Słobodzianka. – Wyst. nast.: Reż. ... Tor., T. im. W. Horzycy 2007.
Przekł. niem.: 111. Przeł. E. Walerich. Wyst. Münster, dworzec kolejowy 7 VI 2005 (w ramach obchodów 1200-lecia założenia tamtejszej diecezji), – ros.: 111. [Przeł.] E. Vernikovskaâ. W: Antolgiâ sovremennoj pol’skoj dramaturgii. [Red.:] K. Starosel’skaâ. Moskva 2010.
- Deszcze. [Utwór dramatyczny]. Współaut.: K. Bizio. Praprem.: Reż.: A. Wieczur-Bluszcz. Legnica, T. im. H. Modrzejewskiej 2005.
- Cięcie. [Utwór dramatyczny]. Powst. przed 2006. Praprem.: teatr.: zob. przekł. niem.; radiowa: Reż. ... Radio 2008.
Przekł. niem.: Solutions. Last count-down. Przeł. E. Walerich. Praprem.: Reż.: T. Rotemberg. Zürich, Company Mafaldo 2006.
- Dobrze. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 2006 nr 8 s. 65-82. Praprem. tv: Scenariusz i reż. ... TVP 2007; radiowa: Reż. ... Radio 2007; teatr.: Oprac. muzyczne i reż. ... Jelenia Góra, T. im. C.K. Norwida 2010.
- [Trzy razy dwa] 3x2. [Utwór dramatyczny]. Praprem.: Reż.: P. Łazarkiewicz. Zielona Góra, Lubuski T. im. L. Kruczkowskiego 2006 oraz Wwa, T. Stara Prochoffnia 2006.
Przedstawienie przygotowane we współpracy obu teatrów.
- C(r)ash Europe. [Utwór dramatyczny]. Praprem. pol. jako sztuka czytana pt.: Koperta, szparagi i seks. Wr. T. Pol. 2007; teatr.: pt. Eu. Reż. ... Kat., T. Śląski im. S. Wyspiańskiego 2008; radiowa: Reż. ... Radio 2009.
Tekst powstał na zamówienie Städtische Bühnen w Münster.
Przekł. niem.: Przeł. E. Szymani, T. Dominiak. Praprem.: Reż.: A. Sebastian. Münster, Städtische Bühnen 2007.
- Świat jest skandalem. [Utwór dramatyczny]. Praprem.: Reż. ... Katow., T. Śląski im. S. Wyspiańskiego 2009.
- Bóg i Proch. [Utwór dramatyczny]. Powst. przed 2010.
Przekł. niem.: An den Wassern zu Babel. Przeł. E. Szymani. Praprem.: Reż.: L. Engels. Aachen, T. Aachen 2010.
Tekst napisany na zamówienie T. Aachen.
- Wszystko się uda. [Słuchowisko]. Reż. ... Radio 2010.
- Sex Machine. [Utwór dramatyczny]. Praprem.: radiowa: Reż. ... Radio 2010; teatr.: Reż. A. Nalepa. Wwa, Laboratorium Dramatu 2011.
Przekł. dramatów T.M. w antologiach zagranicznych: czes.: Pobavme se o životě a smrti. Praha 2002, – ros.: Antolgiâ sovremennoj pol’skoj dramaturgii. [Red.:] K. Starosel’skaâ. Moskva 2010.
Adaptacje
- Dante Alghieri: Boska Komedia. Wyst.: Reż. ... Wwa, Akad. Teatr. 1999.
- „Misterium 1999”. [Rock-opera]. Reż. ... Wyst.: Opole, Festiwal „Klasyka Polska” 1999.
Sztuka oparta na tekstach średniowiecznych.
- F. Dostojewski: Zbrodnia i kara. Adapt. i reż. ... Wyst.: Białystok, T. Dram. im. A. Węgierki 2000.
- B. Hrabal: Zbyt głośna samotność. Adapt. i reż. ... Wyst.: Wwa, T. Studio 2003.
- Żona mnie opierniczyła. [Utwór dramatyczny]. Praprem.: Reż. ... Wr., T. pod Gryfami 2003.
Tekst na podstawie blogu internetowego anonimowego autora.
- Molier: Skąpiec. Adapt. pt. Harpagon i reż. ... Wyst.: Zielona Góra, Lubuski T. im. L. Kruczkowskiego 2005.
Nagroda Leon 2006 dla najlepszego spektaklu sezonu w Zielonej Górze.
- Eurypides: Medea. Adapt. i reż. ... Wyst.: Wr., T. Lalek 2007.
- J. Pilch: Miasto utrapienia. Adapt. i reż. ... Wyst.: Gdynia, T. Miej. im. W. Gombrowicza 2008.
- T. Różewicz: Kartoteka. Adapt. i reż. ... Radio 2009.
OPRACOWANIA (wybór)
Ank. 2008.
Wywiady: Dramat to partytura. Rozm. D. Wyżyńska. „Gaz. Wybor.” dod. „Stołeczna” 2001 nr 20 [dot.: Katarantka]. – Jesteś stary, jesteś dead. Rozm. D. Zawrzykraj. „Dialog” 2006 nr 8 [dot.: Dobrze]. – Trudny temat, absolutna cisza na widowni. Rozm. D. Wyżyńska. „Gaz. Wybor.” dod. „Stołeczna” 2006 nr 119 [dot. wyst. w Wwie 3x2]. – Zapłacił 111 zł za śmierć rodziców. Rozm. G. Giedrys. „Gaz. Wybor.” dod. „Toruń” 2007 nr 269 [dot.: 111]. – Cyfry nie, miłość zawsze. Rozm. A. Serdiukow. „Machina” 2008 nr 27.
Ogólne: R. PAWŁOWSKI: Skazany na rocka. W: Made in Poland. Kr. 2006.
Katarantka (poz. 1): T. MOŚCICKI: Bardzo dziwne słowo. „Życie” 2001 nr 32. – R. PAWŁOWSKI: Wiek Samotności. „Gaz. Wybor.” 2001 nr 27. – A. REMBOWSKA: Drugi teatr. „Teatr” 2001 nr 3. – Zob. też Wywiady.
Historia pewnej miłości (poz. 3): E. OBRĘBOWSKA-PIASECKA: Zwykła historia pewnego spotkania. „Gaz. Wybor.” dod. „Poznań” 2001 nr 288.
111 (poz. 5): Rec. teatr. wyst. w Tor.: G. GIEDRYS: Historia przemocy made in Poland. „Gaz. Wybor.” dod. „Toruń” 2007 nr 285; A. RUBCZAK: Zabij ojca swego i matkę swoją. „Nowa Siła Krytyczna” [on-line] 22 XI 2007 [dostęp: 25 listopada 2008]. Dostępny w Internecie: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/47652.html. – Zob. też Wywiady.
Deszcze (poz. 6): K. KRUCZEK: Miasto deszczem płynące. „Konkrety” 2005 nr 11. – L. PUŁKA: Najsłabsze ogniwo trylogii. „Gaz. Wybor.” dod. „Wrocław” 2005 nr 62.
Dobrze (poz. 8): Zob. Wywiady.
3x2 (poz. 9): Rec. teatr. wyst. w Wwie: A. MICHALAK: Nagość, nieszczęście i banał. „Dziennik” 2006 nr 38; J. WAKAR: Teatr ośmiesz się sam. „Dziennik” 2006 nr 42 [dot. m.in. wyst. w Wwie: 3x2]. – Zob. też Wywiady.
C(r)ash Europe (poz. 10): A. CZAPLA-OSLISLO: Grzeszny żywot Europejczyka. „Gaz. Wybor.” dod. „Katowice” 2008 nr 95.
Świat jest skandalem (poz. 11): A. GŁOWACKA: W stronę Bellmera. „Śląsk” 2009 nr 12.