Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

KASS Wojciech

ur. 1964

Pseud.: Łukasz; Rycerzyk.

Poeta, eseista, publicysta

Urodzony 1 września 1964 w Gdyni; syn Guntera Kassa, piekarza, i Krystyny z Lojewskich. Uczęszczał do Liceum Zawodowego „Unimoru” w Gdańsku; w 1983 zdał maturę. Następnie studiował filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim (UG). Debiutował w 1984 wierszem: Zmienność świata form… (inc.), opublikowanym na łamach „Dziennika Bałtyckiego” (nr 117). W 1985 był współzałożycielem, a następnie do 1986 członkiem grupy poetyckiej studentów polonistyki UG W Zatoce. W tym okresie został wyróżniony II Nagrodą w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim „Nike Warszawska” (1985) i Nagrodą Specjalną w V Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im. R. Milczewskiego-Bruna (1987). W 1989 uzyskał magisterium na UG i w 1990-91 pracował jako nauczyciel języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 8 w Sopocie. Równocześnie od 1990 był dziennikarzem „Tygodnika Sopot” (drukował tu artykuły, wywiady i noty m.in. pod pseud.: Łukasz, Rycerzyk) , a w 1993-97 także redaktorem naczelnym czasopisma „Sopot. Gazeta Miasta”. W 1994-97 pełnił funkcję rzecznika prasowego Prezydenta Sopotu. W 1994 był współzałożycielem, a następnie do 2000 prezesem Sopockiego Towarzystwa Kulturalnego. W 1995 został członkiem nadzwyczajnym Światowego Związku Żołnierzy AK. Wiersze, artykuły, recenzje, wywiady drukował m. in. na łamach pisma „Topos” (od 1995; od 2002 także członek redakcji; tu cykl felietonów pt. Notes), „Jaćwież” (1998-2007), „Nowa Okolica Poetów” (od 2001) i „Zeszyty Literackie” (od 2006). Współpracował także jako poeta z Polskim Radiem. W 1997 objął stanowisko kierownika, a w 2000 dyrektora Muzeum im. K.I. Gałczyńskiego w leśniczówce Pranie oraz jego oddziału, Muzeum im. M. Kajki w Ogródku. W 1999 został prezesem Stowarzyszenia Leśniczówka Pranie, realizującego jego autorski program „Leśniczówka Pranie - Ośrodek Promienny”. Dwukrotnie był stypendystą Ministerstwa Kultury (2000, 2008). W 2001 został członkiem SPP. W 2002-2003 drukował na łamach „Gazety Olsztyńskiej” cykl felietonów literackich pt. Fiołki z Prania. Był członkiem jury wielu konkursów literackich, m. in. im. J. Drzeżdżona (1994-97), im. W. Bąka (2005-09), im. Z. Herberta (2008, 2009), im. R.M. Rilkego (od 2001), W 2005 został współorganizatorem konkursu im. M. Kajki. W 2011 zainicjował przyznawanie Nagrody im. K.I. Gałczyńskiego „Orfeusz” za najlepszy tomik poetycki roku i objął funkcję sekretarza jury nagrody. Otrzymał liczne nagrody, m.in. w 2001 Statuetkę Smętka-Osobowość Ziemi Piskiej, w 2004: nagrodę „Nowej Okolicy Poetów” za walory intelektualne i artystyczne poezji oraz Statuetkę Złotej Dziesiątki „Gazety Olsztyńskiej”. W 2004 został członkiem współzałożycielem Stowarzyszenia Kultury Nieestradowej im. M. Kajki, a w 2005 Stowarzyszenia na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur „Sadyba”. Był autorem wielu haseł do leksykonu Mazury. Słownik stronniczy ilustrowany (wyd. 2007). W 2006 zaczął prowadzić warsztaty poetyckie w Studium Artystyczno-Literackim na Wydziale Polonistyki UJ. W 2009 otrzymał Nagrodę Otoczaka Jerzego Suchanka za całokształt twórczości. W tymże roku został członkiem Polskiego PEN Clubu. Wyróżniony m.in. Odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001), Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007), Brązowym Krzyżem Zasługi (2008).

W 1991 ożenił się z Elżbietą Wojtaś, prawniczką (rozwód w 1998); z tego związku ma syna Wojciecha (ur. 1992). W 1999 zawarł związek małżeński z Jagienką Perlikiewicz, dziennikarką, muzealnikiem; mają syna Bruna (ur. 1999). Mieszka w leśniczówce Pranie (Ruciane-Nida).

TWÓRCZOŚĆ

1. Zderzenia. Rzecz o Mironie Białoszewskim, Czesławie Miłoszu, Klausie Kinskim, Zbigniewie Cybulskim, Ryszardzie Milczewskim-Bruno, Andrzeju Dudzińskim, Agnieszce Osieckiej i innych. Sopot: Pionier 1995, 148 s.

Teksty, wiersze, wywiady dot. tytułowych postaci.

2. „Aj, moi dawno umarli !”. Sopot: Wydawn. Sopockiego Tow. Kult. 1996, 153 s. Bibl. 100-lecia m. Sopotu

Album, na który się składają szkice, wywiady, reportaże dot. związków Cz. Miłosza z Sopotem.

3. Do światła. [Wiersze]. Olsztyn, Pranie: Ag. Fot.-Wydawn. WIT 1999, 45 s.

Cykle: Dialogi; Pożegnania; Horyzont

Nagroda im. K. Iłłakowiczówny oraz Stow. Lit. w Suwałkach w 2000.

4. Jeleń Thorwaldsena. [Wiersze]. Wwa: „Twój Styl” 2000, 43 s.

Nagroda im. K. Iłłakowiczówny oraz Stow. Lit. w Suwałkach w 2000.

5. Leśniczówka i poeta. Pranie i okolice. Tekst W. Kass. Zdjęcia: W. Mierzejewski. [Informator]. Olsztyn: Ag. Fot.-Wydawn. WIT [2000], [12] s.

6. Prószenie i pranie. [Wiersze]. Wwa: „Iskry” 2002, 55 s.

7. Przepływ cieni. [Wiersze]. Wwa: Iskry 2003, 53 s.

8. [Zehn]10 Gedichte aus Masurenland. [Wiersze]. [Przeł.] : M. Szalonek. Berlin: Verlag 2003, 30 s.

Wiersze w jęz. pol. i niem.

9. Pęknięte struny pełni. Wokół Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. [Eseje literackie]. Olsztyn, Pranie: Ag. WIT W. Mierzejewski 2004, 93 s.

Nominacja do Wawrzynu – Lit. Nagrody Warmii i Mazur za 2004.

10. Gwiazda Głóg. [Wiersze]. Wwa: Iskry 2005, 67 s.

Nominacja do Wawrzynu – Lit. Nagrody Warmii i Mazur za 2005.

11. Pieśń miłości, pieśń doświadczenia. [Wiersze; współaut.:] K. Kuczkowski. Bydg.: Galeria Autorska J. Kaja i J. Soliński 2006, 31 s.

12. [Arkusz poetycki kwartalnika „Pobocza”] Red. P. Szydeł. Oprac. graf.: D. Krasicka. Zdj.: Sz. Szwochert, Ł. Borkowski. [Więcbork:] Krajeńskie Stow. Kult. 2008.

Wyd. w 300 egz. z okazji spotkania autorskiego w Więcborku.

13. Pocałuj w usta światło. Arkusze poetyckie dwumiesięcznika „Topos” Red. i fotografie T. Dąbrowski. „Topos” 2008 nr 1-2.

14. Wiry i sny. [Wiersze]. Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2008, 48 s. Bibl. „Toposu”, t. 40

Nominacja do Wawrzynu-Lit. Nagrody Warmii i Mazur za 2008; nominacja do Nagrody Światowego Dnia Poezji ustanowionego prze UNESCO; nominacja do Nagrody Poetyckiej im ks. Jana Twardowskiego.

15. [Czterdzieści jeden] 41. [Wiersze]. Wwa: Iskry 2010, 51 s.

16. Pranie i poeta. Tekst: J. Kass i … Zdjęcia: W. Mierzejewski. [Informator]. Olsztyn: Ag. Wit 2010, 28 s.

Montaż poetycki : Krajobraz z kością niezgody. Reż.: J. Kukuła. Radio 2006.

Przekłady wierszy W.K. w antologii hiszp.: Poesia a contragolpe. Antologia de polaca contemporánea (autores nacidos entre 1960 y 1980). [Wybór i przeł.:] A. Murcia, G. Beltrán , X. Farré. Zaragoza 2012

Prace redakcyjne

1. Krzysztofowi Karaskowi w 70. rocznicę urodzin – poeci. [Antologia]. Oprac. i wstępem opatrzył … Rzeszów: Podkarpacki Inst. Książki i Marketingu 2007, 98 s. Bibl. „Nowej Okolicy Poetów”, t. 19

2. K. Kuczkowski: Dajemy się jak dzieci prowadzić nicości. [Wiersze]. Sopot: Bernardinum; Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2007, 63 s. Bibl. „Toposu”; t. 34.

3. K. Kuczkowski: Wiersze (masowe) i inne. Zdjęcia: W. Jurkiewicz. Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu 2010, 53 s. Bibl. „Toposu”; t. 53.

OPRACOWANIA (wybór)

Ank. 2010, 2011. – Autor o sobie: Rzecz dla mnie jako poety najważniejsza? „Topos” 2002 nr 1 /2. – Wywiady: Rozbiłem banię z poezją. Rozm. O. Krzyżyńska. „Głos Wybrz.” 2000 nr 288; Mój fragment świata. Rozm. M. Stelmach. „Gaz. Współcz.” 2002 nr 58; Rozmowa z kamieniami. Rozm. M. Stelmach. „Gaz. Współcz.” 2003 nr 149 [dot.: 10 Gedichte aus Masurenland]; Zakorzenić się w krajobrazie. Rozm. K. Lenkowska. „Zesz. Lit.” 2004 nr 4; Natura wyzwoliła we mnie poetę. Rozm. M. Ferreras-Tascón. „Templum Novum” 2005 nr 2; Nie tylko o poetyckich początkach – rozmowa z W.K. Rozm. ESS „Notatnik Lit.” 2006/ 2007 nr 1; Dlaczego słowa umierają. Rozm. J. Koźbiel. „Więź” 2012 nr 10, przedr. w J. Koźbiel: Słowa i światy. Pruszków 2012; Inne spojrzenie. Rozm. J. Napiórkowski. „Nowa Okolica Poetów” 2012 nr 37; Kto czyta ten żyje podwójnie. Rozm. J. Wilengowska. W: Bookrides – kulturalne jazdy z Warmii i Mazur. Odc. 1-12. (CD-ROM) TVP Olsztyn 2013, styczeń.

Ogólne: A.D. KAWKA: O W.K. Nagroda im. K. Iłłakowiczówny. „Notes Wydawn.” 2000 nr 1. – Z. CHOJNOWSKI: Pociecha mieszka na Mazurach, czyli W.K. W tegoż: Zmartwychwstały kraj mowy. Olsztyn 2002. – K. KUCZKOWSKI: „Miłość serca jest bezbronna”. „Topos” 2004 nr 5 [dot. wiersza W.K.: Bezbronność serca]. – J. WAJS: Przyszedłem ciebie odwiedzić. Trzy wiersze o „złej śmierci”. „Topos” 2004 nr 3/4 [dot. wiersza W.K.: Krajobraz z kością niezgody]. – W. KUDYBA: „Dochodzić do ładu z ziemią i jej odwrotnością”. O liryce W.K. „Topos” 2008 nr 5. – A. GLEŃ: Lekcja (z) milczenia. Notatki na marginesie „Pieczęci ignorancji” W.K. (z dodatkiem uwag o poezji Cz. Miłosza i T. Różewicza) w: Istnienie i literatura. (notatnik hermeneutyka). Sopot 2010. – W. KUDYBA: Zatańczyć śmierć. W tegoż: Wiersze wobec Innego. Sopot 2012. – K. DYBCIAK: Inna inność nowych poetów. „Arcana” 2013 nr 109.

„Aj, moi dawno umarli !” (poz. 2): W. FUŁEK: Żywi i umarli. „Topos” 1996 nr 3.

Do światła (poz. 3): L. SZULC: Poezja w stylu galant. „Jaćwież” 1999 nr 8. – M. KALANDYK: Wybiegając poza powierzchnię rzeczywistości – do światła „Nowa Okolica Poetów” 2002 nr 1. – K. KUCZKOWSKI: Uchwycić prawdę, „Topos” 2000 nr 1.

Jeleń Thorwaldsena (poz. 4): [J. DRZEWUCKI] (J.D.) „Mag. Lit. Książ.” 2000 nr 11 (50). – L. SZULC: Warunkiem bogactwa całkiem nie jest ilość. „Jaćwież” 2000 nr 12. – Z. CHOJNOWSKI: Imiona obecności. „Nowe Książ.” 2001 nr 6. – P.W. LORKOWSKI: Pogoda i dziękczynienie. „Topos” 2001 nr 1. – M. SŁAPIK: Z pogranicza. „Borussia” 2002 nr 26.

Prószenie i pranie (poz. 6): J. JASTRZĘBSKI: Prańskie liturgie. „Jaćwież” 2001 nr 19. – Z. CHOJNOWSKI. „Pogranicza” 2002 nr 6. – M. KALANDYK. „Nowa Okolica Poetów” 2002 nr 1. – K. KUCZKOWSKI: „Jasne domaga się rozpoznania, ciemne nigdy…” (O „Prószeniu i praniu” W.K.). „Topos” 2002 nr 6. – K. PIEŃKOSZ: Sensualista i retor. „Nowe Książ.” 2002 nr 11. – B. WOJCIULEWICZ: Wobec świetlistości świata. „Pracownia” 2002 nr 29/30. – A. SZYMAŃSKA: Mała metafizyka. „Prz. Powsz.” 2003 nr 2. – G. KOCIUBA: Wielbiciel szczegółu. „Twórczość” 2004 nr 2/3, przedr. w tegoż: Maski/Twarze. Kr. 2009 – A. SZYMAŃSKA: Pokora i pycha. „Arkusz” 2003 nr 4 – W. KUDYBA: Prószenie mądrości. „Topos” 2002 nr 4/5.

Przepływ cieni (poz. 7): B. GRUSZKA-ZYCH: W.K. został uhonorowany. „Gość Niedz.” 2004 nr 29. – M. KALANDYK: Przepływ cieni. „Jaćwież” 2004 nr 27/28. – K. KARASEK: Uwaga, poeta. „Życie” 2004 nr 39. – G. KOCIUBA: Uważność. „Nowa Okolica Poetów” 2004 nr 1, przedr. w tegoż Maski/Twarze. Kr. 2009. – K. KUCZKOWSKI: Góra poety. „Śląsk” 2004 nr 8. – K. LISOWSKI: Most z kości. „Nowe Książ.” 2004 nr 7. – A. SZYMAŃSKA: Trwanie, zachwyt, wzrastanie. „Prz. Powsz.” 2004 nr 5. – J. TULIK: Zaufać szeptom. „Topos” 2004 nr 5 – [J. DRZEWUCKI] (J. D.): „Mag. Lit. Książ.” 2004 nr 2.

10 Gedichte aus Masurenland (poz. 8): W. SETLAK: Made in Forstha. „Nowa Okolica Poetów” 2004 nr 1. – Zob. też Wywiady.

Pęknięte struny pełni (poz. 9): W. FUŁEK: Świat pełen zielonych gęsi. „Topos” 2004 nr 3 /4. – O. KRZYŻYŃSKA: Poeta o poecie. „Głos Wybrz.” 2004 nr 119. – P. SZEWC: Szklana góra. „Nowe Książ.” 2004 nr 3. – A. NOWACZEWSKI: Fenomen Gałczyńskiego. „Migotania, przejaśnienia”. 2005 nr 2.

Gwiazda Głóg (poz. 10): W. KALANDYK: Gwiazda Głóg – Gwiazda Piołun albo schodzenie w dolinę. „Nowa Okolica Poetów” 2005 nr 3 /4. – J. MIKOŁAJEWSKI: List do poety z Prania. „Gaz. Wybor.” 2005 nr 298. – J. OSEWSKA: Czas bezpowrotny. „Alm. Sejneński” 2005 nr 4. – P. DAKOWICZ: Pierwsza jest miłość. „Topos” 2006 nr 1 /2 , przedr. w tegoż: Helikon i okolice. Sopot 2009. – G. KOCIUBA: Pamięć, zdziwienie, troska. „Pobocza” 2006 nr 1, przedr. w tegoż: Maski/Twarze. Kr. 2009. – J. KORNHAUSER: Droga przez ogród. „Tyg. Powsz.” dod. „Książ. w Tyg.” 2006 nr 9. – K. KUCZYŃSKA-KOSCHANY: Najbardziej poetyckie z pytań. „Topos” 2006 nr 1/2. – A. NOWACZEWSKI: Sielskość, szczenięcość, wiek męski. „Gość Niedz.” 2006 nr 41. – J. PETROWICZ: Zbierając utracone. „Nowe Książ.” 2006 nr 4. – W. SETLAK: Na Godota poczekajmy razem. „Nowa Okolica Poetów” 2006 nr 3. – L. SZARUGA: Świat poetycki (XXX). „Zesz. Lit.” 2006 nr 1. – A. SZYMAŃSKA: Czarna kropka w białej próżni. „Prz. Powsz.” 2006 nr 7 /8. – W. KUDYBA: Tendresse. „Odra” 2007 nr 1. – W. GAWŁOWSKI: Obietnica widzenia. „Twórczość” 2007 nr 2 – K. ZEGADŁO. „Jaćwież” 2006 nr 35.

Pieśń miłości, pieśń doświadczenia (poz. 11) : P. DAKOWICZ: Kominiarczyka podróż w stronę światła. „Topos” 2007 nr 1 /2, przedr. w tegoż: Helikon i okolice. Sopot 2009. – J. GRUPIŃSKI: Pieśń światła, piesń ciemności. „Latarnia Morska” 2007 nr 3. – P.W. LORKOWSKI: Chrapy dusz wyjących, śpiew dusz radosnych. „Red” 2007 nr 1. – S. RUSIN: Pieśni światłoczułe. „Akant” 2007 nr 5. – W. SETLAK: Koncert na dwa głosy. „Nowa Okolica Poetów” 2007 nr 1. – A. SZYMAŃSKA: Udręka i ekstaza poety. „Nowe Książ” 2007 nr 1. – S. STABRO: Poezja na dwa instrumenty. „Dekada Lit.” 2009 nr 3. – T. WIŚNIEWSKI: Between. Pomiędzy. (O Pieśni miłości , pieśni doświadczenia W.K. i K. Kuczkowskiego). „Topos” 2012 nr 3.

Wiry i sny (poz. 14): P. DAKOWICZ: Lunatyk światła. „Topos” 2008 nr 6, przedr. w tegoż: Helikon i okolice. Sopot 2009. – L. SZARUGA: Świat poetycki (XLI). „Zesz. Lit.” 2008 nr 4 [m.in. dot.: Wiry i sny]. – P. DAKOWICZ: Sen o świetle. „Odra” 2009 nr 10. – J. JAKUBOWSKI: Tkwić we własnym centrum. Kilka rozpoznań na temat „Wirów i snów” W.K. „Pobocza” 2009 nr 1. – G. KOCIUBA: Czujność wobec nietrwałego. W tegoż: Maski/ Twarze. Kr. 2009. – A. JARZYNA: Ze śmiercią na kolanach. „Wyspa” 2009 nr 1. – A. PIECH-KLIKOWICZ: Otwieranie światła. „Nowe Książ.” 2009 nr 2. – A. SZYMAŃSKA: Dekonstrukcja i konstrukcja. „Prz. Powsz.” 2009 nr 2. – M. WŁODARSKI: Przeciw. Wiersze W.K. [on-line] [dostęp 19 kwietnia 2011]. Dostępny w Internecie: http://www.czytaniewpiwnicy.blog.onet.pl. – [J. DRZEWUCKI] (J.D.): „Mag. Lit. Książ.” 2008 nr 11.

41 (poz. 15): S. BURYŁA: Makabra i egzystencja. „Nowe Książ.” 2010 nr 9. – P. DAKOWICZ: Pieśni, czyli stopnie. O nowych wierszach W.K. „Topos” 2010 nr 4. – A. GLEŃ: Pieśń ekstatyka. Wstęp do Pieśni W.K. „Strony” 2010 nr 3/4. – J. JAKUBOWSKI: „Liryka ciemna i czysta” [on-line] [dostęp 8 czerwca 2011]. Dostępny w Internecie: http://firma.matras.pl/iskm/10/06.pdf. – A. NOWACZEWSKI: Poetycka księga ziół. „Gość Niedz.” 2010 nr 48. – K. SAŁDECKA: Tylko najważniejsze słowa. „Neurokultura” 2010 [on line] [dostęp 13 kwietnia 2011]. Dostępny w Internecie: http://www.neurokultura.pl/recenzja/831-sadecka-karolina. – A. SZYMAŃSKA: Zadziwienie istnieniem. „Prz. Powsz.” 2010 nr 12. –M. KALANDYK: 41 pieśni i piosenek W.K. „Nowa Okolica Poetów” 2011 nr 1. – G. KOCIUBA: Zaklinanie czasu i istnienia. „Twórczość” 2011 nr 7. – W. KUDYBA: Poeta, który stał się szamanem. „Arcana” 2011 nr 6. – J. MĄCZKA: Budowanie domu. „Fraza” 2011 nr 1.– F. NETZ: Poezja pytań granicznych. „Matras” 2011 nr 84, toż pt. Nowe pieśni z leśniczówki Pranie. „Śląsk” 2011 nr 6. – K. ZEGADŁO: „Metafizyczny szpik”. Szkic o poezji W.K. „Tekstualia” 2011 nr 2. – J. DRZEWUCKI: Czterdzieści jeden. „Książ. Mag. Lit.” 2013 nr 3. – K. KOCIUBA: Poeta pejzażu, poeta ziemi. „Twórczość” 2013 nr 4.

Barbara Marzęcka

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Wojciech KASS
Nawigacja
Narzędzia