Z Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
(TWÓRCZOŚĆ)
Linia 1: Linia 1:
<div id="shortDescription">
+
'''KALINOWSKA Maria'''
<p>ur. 1957</p>
+
<p>Pseud.: Jan Rost; Jerzy Kempiński; zet; Z.K.</p>
+
<p>Prozaik.</p>
+
</div id='shortDescription'>
+
  
<div class='all'>
+
'''ur. 1954'''
<div class='biogram'>
+
==BIOGRAM==
+
<p>Urodzony 29 sierpnia 1957 w Radomiu w rodzinie lekarzy; syn Jerzego Kruszyńskiego i Haliny z Dębickich. Uczęszczał do Liceum im. T. Chałubińskiego w Radomiu; w 1976 zdał maturę. Następnie przez pięć lat studiował polonistykę i romanistykę na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.); w 1980-81 w ramach stypendium A. Mickiewicza kontynuował studia na uniwersytecie w Lozannie. W październiku 1981 wrócił do Polski i zaczął pracować jako asystent na romanistyce we Wrocławiu. Debiutował w 1980 na łamach miesięcznika „Odra” (nr 12; podp.: zet) sprawozdaniem z sesji naukowej, która odbyła się na Université de Lille, poświęconej Witoldowi Gombrowiczowi. Po wprowadzeniu stanu wojennego był związany z podziemnymi strukturami NSZZ „Solidarność” (m.in. ukrywał w swoim domu działaczy opozycji). W 1982 został skazany na trzy i pół roku więzienia i trzy lata pozbawienia praw publicznych oraz wydalony z uczelni. W 1983 uzyskał przerwę w odbywaniu kary i wkrótce potem paszport (bez prawa powrotu do Polski), po czym wyjechał z rodziną do Szwecji. Zamieszkał początkowo w Uppsali, gdzie uczył języka francuskiego, następnie przeniósł się do Lund, pracował na Uniwersytecie w Sztokholmie. Okazjonalnie miał zajęcia na polonistyce w Kopenhadze. Debiutował w 1987 jako prozaik opowiadaniem pt. ''Fragment powierzchni'', opublikowanym na łamach pisma „Zeszyty Literackie” (Paryż, nr 16). W 1988 ogłosił kilka przekładów z języka francuskiego w wydawnictwach rozprowadzanych w Polsce poza cenzurą. Prozę, przekłady, recenzje, noty publikował m.in. na łamach „Odry” (w 1984 noty podp.: Z.K., 2004, 2005), „Pamiętnika Literackiego” (1984-86), „Zeszytów Literackich” (Paryż 1986-88, Warszawa 1991, 1997, 2003, m.in. w 1988 podp.: Jerzy Kempiński). W 1997 otrzymał Radomską Nagrodę Kulturalną. W połowie lat dziewięćdziesiątych zaczął publikować powieści i tomy opowiadań. W 1999 został członkiem SPP. W 2000 powrócił do Polski. Od 2001 prowadził warsztaty translatorskie dla tłumaczy literatury szwedzkiej w Södertörns högskola w Sztokholmie. Wykładał na Studium Literacko-Artystycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 2009 zasiadał w kapitule Nagrody Literackiej Gdynia. W 2015 otrzymał Poznańską Nagrodę Literacką im. Adama Mickiewicza, przyznawaną za wybitne zasługi dla polskiej literatury i kultury.</p>
+
<p>W 1984 zawarł związek małżeński z Elżbietą Kożdoń, architektem. Ma syna Piotra (ur. 1980). Mieszka w Laskach w Kotlinie Kłodzkiej.</p>
+
</div> <!-- biogram -->
+
  
<span id='tworczosc'></span><div id='primary'>
+
Historyk literatury
  
==TWÓRCZOŚĆ==
 
<ol>
 
  
<li> [[#Schwedenkräuter|Schwedenkräuter]]. [Powieść]. Kr.: Ofic. Lit. 1995, 157 s. Wyd. 2 Wwa: W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015. ''Archipelagi.''</li>
 
<p class='comment'>Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. – Grupa Wydawn. Foksal 2015, plik w formacie EPUB, MOBI.</p>
 
<p class='comment'>Nagroda „bruLionu” i „Fundacji Kultury” w 1995.</p>
 
<li> [[#Szkice historyczne|Szkice historyczne]]. Powieść. [Gdynia:] Faust 1996, 220 s. Wyd. 2 Kr.: WL 2008.</li>
 
<p class='comment'>Nominacja do Nagrody Lit. Nike w 1997.</p>
 
<li> [[#Na lądach i morzach|Na lądach i morzach]]. Opisy i opowiadania. Wwa: W.A.B. 1999, 219 s. ''Archipelagi''.</li>
 
<p class='comment'>Nagroda w konkursie lit. organizowanym przez Pol. Tow. Wyd. Książek i Bibl. im. Raczyńskich, nominacja do Nagrody Lit. Nike w 2000.</p>
 
<p class='comment'>Zawartość: Na lądach i morzach; Errata; Ruptura cordis; Jan i Anna; Lekcje; Sektor; Emporium; Żebracy; Suweniry; In Dichters Lande.</p>
 
<p class='comment'>Przekł.: niem.: Zu Lande Und zur See. Erzählungen. [Przeł.] E. Kinsky. München 2005, – ros.: Na suše i na more. [Przeł.] Û. Čajnikov. Moskva 2003.</p>
 
<li> [[#Powrót Aleksandra|Powrót Aleksandra]]. [Opowiadania]. Kr.: WL 2006, 200 s.</li>
 
<p class='comment'>W 2007 nagroda im A. Kijowskiego i nominacja do Nagrody Lit. Nike.</p>
 
<p class='comment'>Zawartość: Czat; Nulla; Spis respondentów; Marrakech; Spotkanie z Marią; Powrót Aleksandra.</p>
 
<li> [[#Ostatni raport|Ostatni raport]]. [Powieść]. Kr.: WL 2009, 229 s.</li>
 
<p class='comment'>Nominacja do finału Nagrody Lit. Europy Środkowej Angelus w 2010''.''</p>
 
<li> [[#Kurator|Kurator]]. [Powieść]. Wwa: W.A.B.- Grupa Wydawn. Foksal 2014, 208 s. ''Archipelagi.''</li>
 
<p class='comment'>Wyd. jako dokument elektroniczny: Wwa: W.A.B. 2014, plik w formacie EPUB.</p>
 
<p class='block'>Przekłady utworów Z. Kruszyńskiego w antologiach zagranicznych: chorw.: Orkestru iza leda. Antologija poljske kratke priče. [Przeł.:] I. Vidovic Bolt, D. Nowacki. Zagreb 2001, – niem.: Landschaften und Luftinseln. Polonische Erzählungen der Gegenwart. [Oprac.:] A. Markiewicz. München 2000; Sofa. Polonische Sofafahrten Z sofą po Polsce. Wien 2014 [tekst w jęz. pol. i niem], – ros.: Inostrannaâ literatura. [Oprac.:] K. Starosel’skaâ. [Moskva] 2006, – szwedz.: Världen i Sverige. [Oprac.:] M. Grive, M. Uzun. Stockholm 1995; Polen berättar. [Red.:] I. Grönberg, S. Ingvarsson. Stockholm 2005; Ö.a.*: *översättarens anmärkning. En antologi. Red.: L. Mendoza Åsberg. Huddinge 2007.</p>
 
</ol>
 
  
===Przekład===
+
Urodzona 24 grudnia 1954 w Gdańsku; córka Henryka Kalinowskiego, inżyniera i kapitana Jachtowej Żeglugi Wielkiej, i Idalii z domu Skorwid, pracownika umysłowego. W 1969-73 uczęszczała do IX Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku. Po zdaniu matury studiowała filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim (UG); w 1977 otrzymała magisterium z wyróżnieniem. W 1979-84 uczęszczała na studia doktoranckie w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN w Warszawie. W tym okresie brała udział w konwersatoriach i seminariach doktoranckich prowadzonych przez prof. Marię Janion w IBL PAN w Warszawie i na UG. W 1985 została zatrudniona (na stanowisku asystenta, a następnie adiunkta) w Instytucie Filologii Polskiej (potem Instytut Literatury Polskiej; ILP) Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu. W tymże roku uzyskała tytuł doktora na podstawie rozprawy pt. ''Mowa i milczenie – romantyczne antynomie samotności'' (promotor prof. Maria Żmigrodzka). Debiutowała w 1986 fragmentem tej pracy, opublikowanym w książce zbiorowej ''Style zachowań romantycznych ''(Wwa 1986). W następnych latach kontynuowała badania nad literaturą i teatrem okresu romantyzmu. W 1985 została członkiem Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza (TLAM; w latach osiemdziesiątych była sekretarzem jego Oddziału Toruńskiego), a w 1986 członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu. W 1991 weszła w skład zespołu redakcyjnego nowej edycji krytycznej ''Dzieł'' A. Mickiewicza wydawanej przez TLAM pod redakcją prof. Zofii Stefanowskiej. W 1995 habilitowała się na UMK na podstawie rozprawy pt. ''Grecja romantyków. Studia nad obrazem Grecji w literaturze romantycznej.'' W 1997 otrzymała stanowisko profesora nadzwyczajnego i od tego roku do 2003 pełniła funkcję kierownika Zakładu Romantyzmu i Pozytywizmu ILP UMK. W roku 1997 podjęła współpracę z Ośrodkiem Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego (OBTA). W 1997-2000 kierowała realizacją programu ''Antyk romantyków – model europejski i wariant polski'' w OBTA oraz w ILP UMK (w ramach grantu zespołowego Komitetu Badań Naukowych). W 1998-99 przebywała na stypendium naukowym na Uniwersytecie w Patras w Grecji, studiując problematykę literatury i kultury nowogreckiej. W latach dziewięćdziesiątych oraz następnych pełniła szereg funkcji naukowych na UMK, m. in. była współorganizatorką specjalizacji teatrologicznej na kierunku filologia polska, opiekunem Koła Naukowego Edytorsko-Tekstologicznego, Koła Teatrologów na Wydziale Humanistycznym, kierownikiem Studium Zaocznego Filologii Polskiej, członkiem Komisji Dydaktycznej na Wydziale Humanistycznym, członkiem, a następnie wiceprzewodniczącą i przewodniczącą Komisji Wydawniczej na Wydziale Filologicznym, członkiem Rady Bibliotecznej UMK. W 2001-04 pełniła funkcję kierownika międzyuczelnianego zespołu realizującego w OBTA UW projekt ''Przekształcenia antycznych mitów tematów i symboli w literaturze i sztuce romantyzmu i modernizmu.'' W 2001 została redaktorem naczelnym serii OBTA i ILP UMK ''Antyk Romantyków''.'' ''W 2004 otrzymała tytuł naukowy profesora. W 2005 podjęła także pracę na UW w OBTA (od 2008 Instytut Badań Interdyscyplinarnych, od 2012 Wydział „Artes Liberales” UW) na stanowisku profesora wizytującego, gdzie zajęła się problematyką dziedzictwa greckiego w literaturze i kulturze romantyzmu. Od końca lat dziewięćdziesiątych kilkakrotnie przebywała na stypendiach i stażach badawczych, <nowiki>m.in</nowiki>. w Jesus College na Uniwersytecie w Cambridge, w Bibliotece Polskiej w Paryżu, w Grecji (<nowiki>m.in</nowiki>. na Uniwersytecie im. Arystotelesa w Salonikach i w National Hellenic Research Foundation w Atenach) i w Collegium Budapest na Węgrzech. Brała udział w kilkudziesięciu konferencjach naukowych (polskich i zagranicznych, część z nich współorganizowała na UMK i UW) oraz w międzynarodowych projektach, <nowiki>m.in</nowiki>. w ''East European Travel Writing on Europe'', organizowanym przez University College, London’s School of Slavonic and East European Studies (zakończony w 2008), w ''Multiple antiquities – multiple modernities. Ancient histories in nineteenth century European cultures'', organizowanym przez Collegium Budapest (2005), w ''International PhD project in the humanities'' na Wydziale „Artes Liberales” UW (w realizacji, z Międzynarodową Szkołą Humanistyczną Europy Wschodniej, MSH EW). W 2006-09 kierowała międzyuczelnianym zespołem realizującym projekt ''[http://www.obta.uw.edu.pl/node/60 Filhellenizm romantyków – specyfika polska i konteksty europejskie (słowiańskie i zachodnie)'']'', ''a od 2011 projektem ''Sparta w literaturze i kulturze polskiej – od okresu staropolskiego do XX wieku. Między recepcją dziedzictwa greckiego a poszukiwaniem narodowej tożsamości''.'' ''W 2007-2014 była redaktorem naczelnym kwartalnika Wydziału Filologicznego UMK „Litteraria Copernicana”; następnie weszła w skład Rady Naukowej tego pisma. Czterokrotnie otrzymała nagrody i wyróżnienia rektora UMK (1986, 1995, 2004, 2012). W 2013 otrzymała stanowisko profesora zwyczajnego na UMK. W 2014 odeszła z UMK i przeszła do pracy na Wydziale Artes Liberales UW. W 2015-2018 kierowała międzyuczelnianym zespołem realizującym projekt ''Odnaleziony raptularz Juliusza Słowackiego z podróży na Wschód jako romantyczne dzieło synkretyczne oraz źródło literackie i ikonograficzne do badań nad historią i kulturą XIX wieku. ''Odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2008) i Medalem Złotym za Długoletnią Służbę (2012). Mieszka w Toruniu.
<ol>
+
<li> L. Gustafsson: Dziwne, drobne przedmioty. Wybór wierszy. Wybór i tłum.: Z. Kruszyński. Kr.: Znak 2012, 79 s. ''Poezja.''</li>
+
<li> M. Lundquist: Pisane na kamieniach. [Wiersze].Wybór i tłum.: Z. Kruszyński. Posł. A. Zagajewski. Wwa; Fundacja Zesz. Lit. 2015, 79 s. ''Ser. Poetycka „Zesz. Lit.”; ''nr 12.</li>
+
</ol>
+
===Prace redakcyjne===
+
<ol>
+
<li> Gombrowicz. Actes du colloque de l’Université de Lille III (le 29 mai 1980) Recueil d’études dans la réd. de Z. Kruszyński et J. Łukasiewicz. Wr.: Wydawn. UWr. 1985, 95 s. ''Acta Univ. Wratisl.,''727</li>
+
<li> D. Suska: Cała w piachu. [Wiersze]. Red.: Z. Kruszyński. Wołowiec: Czarne 2004, 52 s.</li>
+
<p class='block'>Zob. też Przekład poz. 1, 2.</p>
+
</ol>
+
</div id='primary'>
+
  
<div id='secondary'>
+
  
==OPRACOWANIA (wybór)==
+
TWÓRCZOŚĆ
  
 +
# <nowiki>Mowa i milczenie – romantyczne antynomie samotności. [Studium]. Wwa: PIW 1986, 278 s. PAN IBL </nowiki>''Historia Lit. Studia,'' 46.
  
<ul>
+
Nagroda im. M. i K. Górskich przyznana przez Tor. Tow. Nauk. w 1989.
<li>Ank. 2010.</li>
+
<li> Wywiady: Sprostać rzeczywistości. Rozm. P. Cegielski. „Gaz. Wybor.” 1997 nr 243; Elegancki strach na wróble. Rozm. S. Bereś. „Odra” 2000 nr 9, przedr. w S. Bereś: Historia literatury polskiej w rozmowach XX-XXI wieku. Wwa 2002; Oswajanie obcości. Rozm. G. Łęcka. W: G. Łęcka: Salon literacki. Wwa 2000; Czekam na spokojne dni bez telefonów i dziennikarzy. Nie jestem w najlepszych stosunkach z moimi książkami – mówi autor „Powrotu Aleksandra”. Rozm. M. Dworak. „Gaz. Wybor.” 2006 nr 60; Niewykluczone, że świat istnieje także poza językiem. Rozm. Z. Bidakowski. „Rzeczpospolita” 2007 nr 157; Zemsta na języku. Rozm.: M. Larek, J. Borowczyk. „Czas Kult.” 2008 nr 6; Z każdej powieści salwuję się ucieczką. Rozm. V. Szostak. „Gaz. Wybor.” 2015 nr 118 dod. „Poznań”.</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
# Grecja romantyków. Studia nad obrazem Grecji w literaturze romantycznej. Tor.: UMK 1995, 171 s. ''Rozprawy UMK.''
  
 +
Zawartość: Wstęp. – Cz. I. Romantyczne wizerunki Grecji. Analizy i interpretacje: Byronowska wizja Grecji; Wizja Grecji w przedmowie do I tomu „Poezji” Adama Mickiewicza; Wizerunek Grecji w „Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu” Juliusza Słowackiego; O podróży greckiej w twórczości Norwida. – Cz. II. Romantyczny mit Grecji. Syntezy: Grecja romantyków europejskich (problematyka badań nad hellenizmem i filhellenizmem literatury romantycznej); Egotyzm w romantycznych wyobrażeniach Grecji.
  
<ul>
+
# Los, miłość, sacrum. Studia o dramacie romantycznym i jego dwudziestowiecznej recepcji. Tor.: Wydawn. UMK 2003, 336 s.
<li>LP XX w. (D. Nowacki).</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
Zawartość: Słowo wstępne. – Cz. I. Między Losem a Opatrznością – świat dramatów Juliusza Słowackiego: Antymisteryjność „Kordiana” (w kręgu romantycznej ironiczności); O losie w „Horsztyńskim”; Miłość i sacrum w „Mazepie”; Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego dwugłos o formach: „ariostycznej”, „homerycznej”, „eschylowskiej”; Wokół listów dedykacyjnych do „Balladyny” i „Lilii Wenedy”; O ostatniej pieśni chóru „Lilii Wenedy” – Słowackiego greckie sny o Polsce w „Grobie Agamemnona”; „Agezylausz<nowiki>” [J. Słowackiego]: między tragedią i misterium. – Cz. II. Dziady i teatr misteryjny Reduty: „Dziady” Mieczysława Limanowskiego; Trzy misteria. Dramaty romantyczne w interpretacji Mieczysława Limanowskiego; „Mickiewicz go na tej drodze prowadził...” Reduta jako laboratorium teatralne: między psychologią a metafizyką; „Hamlet” w kręgu Reduty. Hamlet, Szczęsny i polski teatr misteryjny. – Cz. III. Wobec romantycznych form i narodowych stereotypów: „</nowiki>Zwolon” Cypriana Norwida wobec stereotypów polskiego romantyzmu; Dwie interpretacje „Dziadów”: Czesława Miłosza i Jarosława Marka Rymkiewicza.
  
===Ogólne===
+
Przekł. ang. studium „Hamlet” w kręgu Reduty: „Hamlet” and the Reduta theatre. W: „Hamlet” East-West. Gdańsk 1998.
  
<ul>
+
# Juliusza Słowackiego „Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu”. Glosy. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2011, 437 s. ''Wiek XIX'', t. 5.
<li> J. JARZĘBSKI: Trzecia epoka. (O prozie lat dziewięćdziesiątych). „Teksty Drugie” 1996 nr 5 [m.in. dot. Z. Kruszyńskiego].</li>
+
<li> D. MAZUREK: Sprostać rzeczywistości. O prozie Zbigniewa Kruszyńskiego. „Kresy” 1997 nr 4.</li>
+
<li> P. CZAPLIŃSKI: Splątane języki. „Polityka” 1999 nr 36.</li>
+
<li> A. ROGALA: Tekst jako przygoda lektury, czyli proza Zbigniewa Kruszyńskiego. „FA-art” 1999 nr 1.</li>
+
<li> M. ORSKI: Studia i media Zbigniewa Kruszyńskiego. W tegoż: Lustratorzy wyobraźni, rewidenci fikcji. Wwa 2003.</li>
+
<li> K. KROWIRANDA: Dynamika znaczenia w „myślących powieściach” Zbigniewa Kruszyńskiego. („Szkice historyczne”. Powieść; „Schwedenkräuter”). W: Podmiot i tekst w literaturze XX wieku. Wwa 2006.</li>
+
<li> Z. BIDAKOWSKI: Emigracja – alienacja. „Rzeczpospolita” 2007 nr 281.</li>
+
<li> J. ZIMNA: Język do oclenia. „Czas Kult.” 2008 nr 1 /2.</li>
+
<li> J. FRANCZAK: „Podwojona obcość”. Proza Zbigniewa Kruszyńskiego. „Kresy” 2009 nr 1 /2, przedr. w: Ćwiczenia z rozpaczy. Kr. 2011.</li>
+
<li> M. KORONKIEWICZ: „Tłumacze niemoty” – o obcości i odległościach Zbigniewa Kruszyńskiego. W: Rozkład jazdy. Wr. 2012.</li>
+
<li> M. CZERMACHOWICZ: Paradoksy reprezentacji a problem czasu. Na podstawie utworów Magdaleny Tulli i Zbigniewa Kruszyńskiego. W: Sekundy i epoki. Wwa 2013.</li>
+
<li> A. NĘCKA: „Prawda składa się z morfemów” Zbigniew Kruszyński. W tejże: Emigracje intymne. Katow. 2013.</li>
+
<li> H. GOSK: My i oni, czyli o (nie)możliwości zostania „tubylcem”. Metaliterackie pomysły Janusza Rudnickiego oraz Zbigniewa Kruszyńskiego na opowieść o ostatniej fali polskiej emigracji do Europy Zachodniej. W: Poetyka migracji. Katow. 2013.</li>
+
<li> K. BARDADYN: Anna, Nikt i wykluczeni. O prozie Zygmunta Kruszyńskiego. „Postscriptum Polonist.” 2014 nr 1.</li>
+
<li> K. BARDADYN: Obiektywizm? O bohaterach prozy Zbigniewa Kruszyńskiego. W: Literatura i obiekt/yw(izm). Katow. 2014.</li>
+
<li> E. NAWÓJ: Zbigniew Kruszyński [on-line] [dostęp 2 lipca 2014]. Dostępny w Internecie: http://culture.pl/tworca/zbigniew-kruszynski.</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
Zawiera także: H. Głębocki: Zaginiony raptularz J. Słowackiego z podróży na Wschód (1836-1837) - odnaleziony po 70 latach w zbiorach ros.
  
===Schwedenkräuter===
+
Wyd. w wersji elektronicznej Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2015, plik w formacie MOBI, EPUB.
  
<ul>
+
# „Agezylausz” Juliusza Słowackiego. Glosy<nowiki>. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2015, 325 s, [32] s. tabl. </nowiki>''Wiek XIX'', t.'' ''6.
<li> A. CZACHOWSKA: Zioła czy chwasty?. „Res Publica Nowa” 1996 nr 7 /8.</li>
+
<li> P. FEJKISZ: Proza absolutnie aktualna. „Studium” 1996 nr 2 /3.</li>
+
<li> A. FRANASZEK: You’re not one of us. „Nowy Nurt” 1996 nr 5.</li>
+
<li> B. KANIEWSKA: Gorzkie zioła. „Czas Kult.” 1996 nr 3.</li>
+
<li> E. KRASKOWSKA: Opowieści dipisów. „Życie Warsz.” 1996 nr 69 [m.in. dot. Z.K.].</li>
+
<li> J. ŁUKASIEWICZ: „Wieczór, piasek, śnieg na plaży”. „Tyg. Powsz.” 1996 nr 17.</li>
+
<li> E. NAWÓJ: Skąd wracasz i dokąd? (Ostatnie książki literatury poemigracyjnej). „Kartki” 1996 nr 13, toż „Rzeczpospolita” 1996 nr 83.</li>
+
<li> D. NOWACKI: Nasz język obcy. „Twórczość” 1996 nr 9.</li>
+
<li> M. ORSKI: Między pierwszym a czwartym światem. „Odra” 1996 nr 5.</li>
+
<li> P. PIETUCHA: Szwecja zza koronkowej firanki. „Życie Warsz.” 1996 dod. „Ex Libris” nr 93.</li>
+
<li> K. UNIŁOWSKI: Ostatnia broń wydziedziczonych. „FA-art” 1996 nr 4, przedr. w tegoż: Skądinąd. Bytom 1998.</li>
+
<li> K. KROWIRANDA: Dynamika znaczenia w „myślących powieściach” Zbigniewa Kruszyńskiego („Szkice historyczne. Powieść”; „Schwedenkräuter”). „Tekstualia” 2005 nr 2.</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
Wyd. w wersji elektronicznej Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2014, 403 s., plik w formacie EPUB MOBI.
  
===Szkice historyczne===
+
Monografia historycznoliteracka i edytorsko-tekstologiczna utworu, wraz z nową edycją dramatu.
  
<ul>
+
Artykuły, rozprawy i studia w czasopismach i książkach zbiorowych, <nowiki>m.in</nowiki>.: Romantyczne antynomie samotności. W: Od Kochanowskiego do Różewicza. Wwa 1988 s. 27-41. – O przestrzeni międzyludzkiego obcowania w „Horsztyńskim” Juliusza Słowackiego. „Acta Univ. Nicolai Copernici” 1989 nr 193 s. 49-75. – „Szybkość”: oraz „tempo” i „rytm” jako kategorie teatrologiczne. (Próba sformułowania pytań). W: Szybko i szybciej. Wwa 1996 s. 204-216. – Kilka słów o posągowej piękności marmurowej w twórczości Juliusza Słowackiego. W: Lustra historii. Wwa 1998 s. 107-116. - „Zdania i uwagi” i tzw. „Trzy urywki” Mickiewiczowskie. W: Wiersze Adama Mickiewicza. Analizy, komentarze, interpretacje. Łódź 1998 s. 197-208. – „Agezylausz” Juliusza Słowackiego – obszary świata poetyckiego. (Próba sformułowania pytań); Wokół Mickiewiczowskiej hermeneutyki kultury antycznej w wykładach lozańskich. Próba sformułowania pytań. W: Antyk romantyków: model europejski i wariant polski. Rekonesans. Tor. 2003 s. 359-375, 195-204. – Warsztat edytorski Czesława Zgorzelskiego jako wydawcy wierszy Mickiewicza. „Rocz. Hum.” 2003 s. 21-37.– Mickiewiczowska wizja dramatu i teatru w prelekcjach paryskich. W: Wykłady lozańskie Adama Mickiewicza. Katow. 2006 s. 159-170. – Motyw Sądu Bożego w dramaturgii Juliusza Słowackiego. (Zarys projektu lektury). W: Słowacki teatralny. Pozn<nowiki>. 2006 s. 177-185. – „Podróż” Zbigniewa Herberta – kilka uwag do próby lektury. W: Przez dwa stulecia. Tor. 2006 s. 379-390. – Romantyczny wojaż ironiczny – gra identyfikacji i obcości. W: Światy przedstawione. Tor. 2006 s. 93-101. – Mickiewiczowskie wizje egzystencji – pamięć jako ocalenie. W: Z przeszłości i teraźniejszości języka polskiego. Tor. 2007 s. 71-80. – Powieść o artyście w teatrze Krystiana Lupy. Próba sformułowania pytań. W: Księga Janion. Gdańsk [2007] s. 277-282. – Wizja Grecji w pismach Józefa Kremera. W: Józef Kremer (1806-1875). Kr. 2007 s. 167-179. – Wprowadzenie. Filhellenizm romantyków, </nowiki>specyfika polska i konteksty europejskie. Perspektywy badawcze; Romantyczni Spartanie i Majnoci. W kręgu filhellenizmu wielkich romantyków polskich. Rekonesans. W: Filhellenizm w Polsce. Rekonesans. Wwa 2007 s. 11-24, 202-226. – European identity and romantic irony: Juliusz Słowacki’s journey to Greece. <nowiki>[</nowiki>Przeł.] A. Wróbel. W: Under eastern eyes. A comparative introduction to East European travel writing on Europe. Budapest, New York 2008, s. 223-235. – Ciche ziarna i błyszcząc imiona. (Analiza i interpretacja wiersza Adama Mickiewicza „Pytasz za co Bóg trochą sławy mnie przyozdobił…”); „Nowy w duchu człowiek” i „echa śpiewane w niebie”. (Kilka uwag o wizji poezji w wierszu Juliusza Słowackiego „Nastał, mój miły, wiek eschylesowy…”). W: Poezja świadoma siebie. Toruń 2009 s. 57-65, 67-73. – Podróż grecka jako gatunek literacki, czyli o pewnej hipotezie badawczej. W: Album gdańskie. Gdańsk 2009 s. 735-742. – Antropologia romantyczna a idee antropologiczne humanizmu. W: Humanitas. Projekty antropologii humanistycznej. Cz. 1. Paradygmaty – Tradycje – profile historyczne. Wwa 2009-2010. s. 477-496. – Kilka słów wprowadzenia. W: Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza. Wwa 2011 s. 7-16. – The myth of Sparta in Juliusz Słowacki and Cyprian Norwid’s dramas. Romantic reinterpretation of Greek heritage – the Polish variant. W: Multiple antiquities - multiple modernities. Frankfurt, New York 2011 s. 547-562. – Sparrows on Parnassus. W: Birthday beasts´ book. Wwa 2011 s. 93-99. – Byron jako uczestnik walk greckich w romantyzmie polskim. W: Filhellenizm w Polsce. Wwa 2012 s. 213-218, toż w jęz. ang.<nowiki>: Byron and the history of modern Greece from the perspective of Polish romanticism. [</nowiki>Przeł.:] A. Wróbel, J. Dutkiewicz. W: The place of Lord Byron in world history. London 2012. – Greckie liryki Cypriana Norwida („Marmur biały”, „Z listu do Włodzimierza Łubieńskiego”). W: Filhellenizm w Polsce. Wwa 2012 s. 235-248. – Grecja – miejsca zachowane i przemienione. W: Geografia Słowackiego, Wwa 2012, s. 329-338. – Grób Agamemnona na trasach greckich podróży (rekonesans). W: Stolice i prowincje kultury. Wwa 2012 s. 315-327. – Między tekstologią a sztuką interpretacji. Kilka uwag na marginesie edycji „Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu” Juliusza Słowackiego. W: Spotkania w przestrzeni idei – słów - obrazów. Księga pamiątkowa dedykowana Prof. dr hab. Zofii Mocarskiej-Tycowej. Tor. 2012 s. 195-208. – Grecka podróż Herberta. W: Pogranicza, kresy, Wschód a idee Europy. Białystok 2013 s. 207-216. – Waning worlds and budding hopes: anti-idyllic visions of antiquity in Polish Romanticism. W: The missing link: classical reception in the „Younger” Europe. „Classical Receptions Journal”, Oxford 2013 vol 5. nr 3, s. 320-335. – Odnaleziony autograf francuskiego wiersza Juliusza Słowackiego<nowiki>. [</nowiki>Współaut.:] J. Brzozowski, E. Fradois, Z. Przychodniak. „Pam. Lit.” 2014 z. 2 s. 127-145. – Sparta w dialogach „greckich” dzieł Juliusza Słowackiego i Stanisława Wyspiańskiego (próba sformowania pytań)… W: Sparta w kulturze polskiej. Cz. 1. Wwa 2014 s. 197-218. – Cypr – terra incognito literatury polskiej? W: Cypr, dzieje, literatura, kultura. Wwa T. 2. 2015 s. 241-256. – Jeszcze o Majnotach… Przyczynek do lektury Mickiewiczowskiego „Giaura” i Norwidowskiego „Epimenidesa”. W: Sparta w kulturze polskiej. Cz. 2. Wwa 2015 s. 269-282. – From the history of the friendship between the founders of Reduta Theatre. <nowiki>[Przeł.] J. Dutkiewicz. W: De </nowiki>amicitia. Wwa 2016 s. 133-145. – <nowiki>Marii Żmigrodzkiej wizja romantyzmu polskiego. W: IBL w PRL. Studia i wspomnienia. [T.] 1. Wwa 2016 s. 274-297. –</nowiki> Słowo wstępu do fragmentów „Literatury Polski Odrodzonej 1918–1945” Artura Hutnikiewicza. W: Profesor. Pamięci Artura Hutnikiewicza. Tor. 2016 s. 139-154. – Historia i ironia. Wspomnienie o Profesor Marii Żmigrodzkiej. „Litteraria Copernicana” 2017 nr 2 s. 135-140.
<li> J.Z. BRUDNICKI: Świat czarno-biały. „Wiad. Kult.” 1997 nr 6.</li>
+
<li> Z. CHOJNOWSKI: Historia upodlenia. „Nowe Książ.” 1997 nr 3.</li>
+
<li> A. CZACHOWSKA: Własne przeżycia, cudza mowa. „Res Publica Nowa” 1997 nr 4.</li>
+
<li> A. KACZOROWSKI: Nie–epos. „Gaz. Wybor.” 1997 nr 44.</li>
+
<li> E. NAWÓJ: Co było, a nie było. „Rzeczpospolita” 1997 nr 223.</li>
+
<li> M. ORSKI: Powieść w szkicach. „Odra” 1997 nr 7/8.</li>
+
<li> K. UNIŁOWSKI: Fiszki na wietrze. „Twórczość” 1997 nr 8, przedr. w tegoż: Skądinąd. Bytom 1998.</li>
+
<li> D. NOWACKI: Im gorzej tym lepiej. W tegoż: Zawód czytelnik. Kr. 1999 [m.in. dot. Z. Kruszyńskiego].</li>
+
<li> Z. ZIĄTEK: Od dokumentów czasu do literatury miejsca. (Zbigniew Kruszyński. i Olga Tokarczuk). W tegoż: Wiek dokumentu. Wwa 1999.</li>
+
<li> H. GOSK: Dyskurs zamiast opowieści (Zbigniew Kruszyński.: „Na lądach i morzach”, „Szkice historyczne”, Magdaleny Tulli: „Tryby”). W tejże: Zamiast końca historii. Wwa 2005.</li>
+
<li> K. KROWIRANDA: Dynamika znaczenia w „myślących powieściach” Zbigniewa Kruszyńskiego („Szkice historyczne.” Powieść, „Schwedenkräuter”). „Tekstualia” 2005 nr 2.</li>
+
<li> R. OSTASZEWSKI: Rebusy o konspiracji. „Gaz. Wybor.” 2008 nr 111.</li>
+
<li> D. KORWIN-PIOTROWSKA: Paradoksy narracji w „Szkicach historycznych” Zbigniewa Kruszyńskiego. W: W ogrodzie świata. Krak. 2015.</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
 
  
===Na lądach i morzach===
 
  
<ul>
+
Prace redakcyjne
<li> M. CIEŚLIK: Sztuka detalu. „Gaz. Wybor.” 1999 nr 191.</li>
+
<li> P. CZAPLIŃSKI: Splątane języki. „Polityka” 1999 nr 36.</li>
+
<li> J. KLEJNOCKI: Opisać świat wokół siebie. „Nowe Państ.” 1999 nr 37.</li>
+
<li> D. NOWACKI: Skandalista! „Życie” 1999 nr 110.</li>
+
<li> M. ORSKI: W fałszywym wyobrażeniu pełni. „Nowe Książ.” 1999 nr 8.</li>
+
<li> K. UNIŁOWSKI: Buchalterzy i cenzorzy. „FA-art” 1999 nr 3, przedr. w tegoż: Koloniści i koczownicy. Kr. 2002.</li>
+
<li> H. ZAWORSKA: Sztuka paradoksu. „Wprost” 1999 nr 19.</li>
+
<li> J. ORSKA: Niebezpieczne nie-prawdy. „Odra” 2000 nr 4.</li>
+
<li> H. GOSK: Dyskurs zamiast opowieści. (Zbigniew Kruszyński: „Na lądach i morzach”, „Szkice historyczne”, Magdaleny Tulli: „Tryby”). W tejże: Zamiast końca historii. Wwa 2005.</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
# Lustra historii. Rozprawy i eseje ofiarowane Profesor Marii Żmigrodzkiej z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej. Pod red. M. Kalinowskiej i E. Kiślak. Wwa: Wydawn. IBL 1998, 278 s.
 +
# Mieczysław Limanowski. Człowiek, twórca, świadek czasów. Materiały z sesji naukowej. Toruń 1-3 grudnia 1995. Pod red. M. Kalinowskiej i A. Sadurskiego. Tor.: Wydawn. UKM 1998, 445 s.
 +
# Wiersze Adama Mickiewicza w podobiznach autografów. Część druga. 1830-1855. Oprac.: Cz. Zgorzelski. Red. nauk.: Z. Stefanowska i M. Kalinowska. Wr.: Ossol<nowiki>. 1998, 254 s. , [109] s., tabl.</nowiki>
 +
# <nowiki>Inspiracje Grecji antycznej w dramacie doby romantyzmu. Rekonesans. [Studia]. Pod red. M. Kalinowskiej. Tor.: A. Marszałek 2002, 317 s. Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej UW, Inst. Literatury. Pol. UMK w Tor. </nowiki>''Antyk Romantyków.''
 +
# M. Żmigrodzka: Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku. Oprac.: M. Kalinowska i E. Kiślak. Wwa: Wydawn. IBL 2002, 522 s.
 +
# <nowiki>Antyk romantyków – model europejski i wariant polski. Rekonesans. [Studia]. Pod red. M. Kalinowskiej i B. Paprockiej–Podlasiak. Tor.: </nowiki>Wydawn. Nauk. Grado 2003, 647 s. ''Antyk Romantyków''.
 +
# Świat z tajemnic wyspowiadany… Studia o „Samuelu Zborowskim” Juliusza Słowackiego. Praca zbiorowa pod red. M. Kalinowskiej, J. Skuczyńskiego i M. Bizior<nowiki>. [Słowo wstępne:] M. Kalinowska. Tor.: </nowiki>Wydawn. UMK 2006, 382 s. Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej UW, Inst. Literatury Pol. UMK w Tor. ''Antyk Romantyków.''
 +
# Światy przedstawione. Prace z historii i teorii literatury ofiarowane profesorowi Jerzemu Speinie. Pod red. M. Kalinowskiej, E. Owczarza, J. Skuczyńskiego, M. Wołka. Tor.: Wydawn. UMK 2006, 553 s.
 +
#  Filhellenizm w Polsce. Rekonesans. Pod red. M. Borowskiej, M. Kalinowskiej, J. Ławskiego i K. Tomaszuk. Wwa: Wydawn. UW 2007, 348 s. Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej UW, Inst. Literatury Pol. UMK w Tor. ''Antyk Romantyków.''
 +
# Poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego. Struktura, konteksty, recepcja. Pod red. M. Kalinowskiej i M. Leszczyńskiego. Tor.: Wydawn. Nauk. UMK 2011, 461 s.
 +
# Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia. Praca zbiorowa. Pod red. M. Kalinowskiej, J. Ławskiego i M. Bizior-Dombrowskiej. Wwa: Wydawn. UW 2011, 404 s.
 +
# Filhellenizm w Polsce. Wybrane tematy. Praca zbiorowa. Pod red. M. Borowskiej, M. Kalinowskiej i K. Tamaszczuka. Wwa: Wydawn. UW 2012, 400 s. Wydz. „Artes Liberales” UW, Inst. Literatury Pol. UMK w Tor. ''Antyk Romantyków''
 +
# Wyspiański, Kazandzakis i modernistyczne wizje antyku. Red. nauk.: M. Borowska, M. Kalinowska, P. Kaniecki. Wwa: Wydz. „Artes Liberales” UW; Wydawn. Nauk. Sub Lupa 2012, 278 s.
 +
# Co Słowacki ma nam dziś do powiedzenia? Debaty Wydziału „Artes Liberales”. T. 5. Red. nauk.: M. Kalinowska, J. Kieniewicz i P. Kaniecki. Wwa: Wydz. „Artes Liberales” UW; Wydawn. Nauk. Sub Lupa 2013, 194 s.
 +
# Sparta w kulturze polskiej. Cz. 1-2. Wprowadzenie: M. Kalinowska. Wwa: Wydwn. Nauk. Sub Lupa. Wydz. „Artes Liberales” UW. ''Antyk Romantyków.''
  
===Powrót Aleksandra===
+
Cz. 1. Model recepcji, spojrzenie europejskie, konteksty greckie. Pod red. M. Borowskiej, M. Kalinowskiej, J. Speiny i K. Tomaszuk. 2014, 557 s.
  
<ul>
+
Cz. 2. Przekroje, syntezy, konteksty. Pr. zbiorowa pod red. M. Borowskiej, D. Kai, M. Kalinowskiej, J. Speiny. 2015, 411 s.
<li> J. BIELAS: Samotność w sieci czy cichy śmiech Stwórcy? „Twórczość” 2006 nr 6.</li>
+
<li> M. CIEŚLIK: Powrót K. „Newsweek Polska” 2006 nr 10.</li>
+
<li> M. CUBER: Aleksander Bezdomny. „Res Publica Nowa” 2006 nr 2.</li>
+
<li> P. CZAPLIŃSKI: Językowy dywersant. „Pogranicza” 2006 nr 3.</li>
+
<li> J. GIZELLA: Próba powrotu. „Nowe Książ.” 2006 nr 5.</li>
+
<li> J. KLEJNOCKI: Skazani na samotność. „Polityka” 2006 nr 10.</li>
+
<li> A. KOZŁOWSKA. „FA-art” 2006 nr 1/2.</li>
+
<li> M. ORSKI: Irrealne czaty narratora. „Odra” 2006 nr 10.</li>
+
<li> R. OSTASZEWSKI: Dwa paszporty bezpaństwowca na delegacji. „Gaz. Wybor.” 2006 nr 44.</li>
+
<li> J. PASTERSKA: Powrót do „realu”. „Fraza” 2006 nr 3.</li>
+
<li> P. DUNIN–WĄSOWICZ: Hymny zobojętnienia. „Gaz. Wybor.” 2006 nr 60 dod. „Kraków”.</li>
+
<li> M. STRZELEC: Historyk pamięci. Nabazgrane niedbale, absolutnie zbędne i niepotrzebne nikomu uwagi na marginesie „Powrotu Aleksandra” Zbigniewa Kruszyńskiego. „Tekstualia” 2006 nr 3.</li>
+
<li> M. ORSKI: W rzeczywistości wirtualnej. „Prz. Powsz.” 2007 nr 6.</li>
+
<li> M. RADZIWON: Rozterki Aleksandra. „Gaz. Wybor.” 2007 nr 140.</li>
+
<li> J. ZIMNA: Język do ocalenia. „Czas Kult.” 2008 nr 6.</li>
+
<li> M. ORSKI: Narrator na czacie. W tegoż: Opowieści dla dorosłych i opowiastki dla niedorosłych. Wr. 2010 [dot. także : Ostatni raport].</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
# Profesor. Pamięci Artura Hutnikiewicza. Pod redakcją B. Burdzieja, M. Kalinowskiej i H. Ratusznej. Tor.: UMK 2016, 198 s.'' Litteraria Copernicana.'' 4.
  
===Ostatni raport===
+
Wyd. jako dok. elektroniczny; Tor.: UMK 2016, plik w formacie PDF.
  
<ul>
+
<li> M. CUBER: Porcja wydruku lepsza od tabliczki czekolady. „FA-art” 2009 nr 3.</li>
+
<li> P. KOFTA: Nieszczęsny dar obserwacji. „Dz. Gaz. Prawna” 2009 nr 186.</li>
+
<li> K.B. MALINOWSKI: W zwierciadle lustracji. „Lampa” 2009 nr 9.</li>
+
<li> T. MIZERKIEWICZ: Powieść lozańska. „Nowe Książ.” 2009 nr 12, przedr. w tegoż: Literatura obecna. Kr. 2013.</li>
+
<li> D. NOWACKI: Doskonała powieść o spisywaniu czynów i rozmów. „Gaz. Wybor.” 2009 nr 234.</li>
+
<li> M. ORSKI: Donos na życie. „Kwart. Artyst.” 2009 nr 4.</li>
+
<li> A. WOLNY-HAMKAŁO: Dwuświat donosiciela. „Polityka” 2009 nr 40.</li>
+
<li> T. BOCHEŃSKI: U.u – czyli śmiech z udręczonej uwagi. „Tygiel Kult.” 2010 nr 1/3.</li>
+
<li> J. FRANCZAK: Ironia i wspólnota. „Tyg. Powsz.” 2010 nr 49.</li>
+
<li> M. LAREK: Perwersje raportu. „Czas Kult.” 2010 nr 4.</li>
+
<li> M. ORSKI: Narrator na czacie. W tegoż: Opowieści dla dorosłych i opowiastki dla niedorosłych. Wr. 2010 [dot. także: Powrót Aleksandra].</li>
+
<li> L. SZARUGA: Stan rzeczy. „Borussia” 2010 nr 47 [m.in. dot. Z. Kruszyńskiego].</li>
+
<li> J. ZARĘBA: Snuć donos. „Tygiel Kult.” 2010 nr 1/3.</li>
+
<li> D. NOWACKI: Porozmawiajmy o teczkach (suplement). W tegoż: Kto im dał skrzydła. Katow. 2011 [m.in. dot. Z. Kruszyńskiego].</li>
+
</ul>
+
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
OPRACOWANIA (wybór)
  
===Kurator===
 
  
<ul>
 
<li> D. NOWACKI: Ostatni kontrakt sponsora. „Gaz. Wybor.” 2014 nr 52.</li>
 
<li> M. ORSKI: Zawodny chatroom Kuratora. „Elewator” 2014 nr 4.</li>
 
<li> K. ZYCH: Samoobsługowy pogrzeb. „Nowe Książ.” 2014 nr 9.</li>
 
<li> D. KOZICKA: Real share…? „Nowa Dekada Krak.”2015 nr 1/2.</li>
 
</ul>
 
  
[[#tworczosc|Powrót na górę&uarr;]]
+
Ank. 2008, 2013, 2017.
</div id='secondary'>
+
  
<div class='author'>Barbara Marzęcka</div>
+
Mowa i milczenie – romantyczne antynomie samotności (poz. 1): A. HUTNIKIEWICZ. Spraw. Tow. Nauk. w Tor. 1986 t. 40. – A. BAGŁAJEWSKI: Czy nasz romantyzm ma samotność? „Twórczość” 1990 nr 10. – P. JARMOCIK. „Ruch Lit.” 1990 z. 6. – J. LEOCIAK: Mowa – milczenie – samotność. „Nowe Książ.” 1990 nr 3. – T. Tyczyński. „Pam. Lit.” 1990 nr 3.
  
</div> <!-- all -->
+
Grecja romantyków (poz. 2): R. KASPEROWICZ. „Znak” 1996 nr 8. – Z. PRZYBYŁA. „Pr. Nauk. WSP w Częst. Filol. Pol., Hist. i Teoria Lit.”1996 z. 6. – M. ŻMIGRODZKA. „Pam. Lit.” 1998 z. 1.
 +
 
 +
 
 +
 
 +
Barbara Marzęcka

Wersja z 14:19, 21 lut 2018

KALINOWSKA Maria

ur. 1954

Historyk literatury


Urodzona 24 grudnia 1954 w Gdańsku; córka Henryka Kalinowskiego, inżyniera i kapitana Jachtowej Żeglugi Wielkiej, i Idalii z domu Skorwid, pracownika umysłowego. W 1969-73 uczęszczała do IX Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku. Po zdaniu matury studiowała filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim (UG); w 1977 otrzymała magisterium z wyróżnieniem. W 1979-84 uczęszczała na studia doktoranckie w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN w Warszawie. W tym okresie brała udział w konwersatoriach i seminariach doktoranckich prowadzonych przez prof. Marię Janion w IBL PAN w Warszawie i na UG. W 1985 została zatrudniona (na stanowisku asystenta, a następnie adiunkta) w Instytucie Filologii Polskiej (potem Instytut Literatury Polskiej; ILP) Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu. W tymże roku uzyskała tytuł doktora na podstawie rozprawy pt. Mowa i milczenie – romantyczne antynomie samotności (promotor prof. Maria Żmigrodzka). Debiutowała w 1986 fragmentem tej pracy, opublikowanym w książce zbiorowej Style zachowań romantycznych (Wwa 1986). W następnych latach kontynuowała badania nad literaturą i teatrem okresu romantyzmu. W 1985 została członkiem Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza (TLAM; w latach osiemdziesiątych była sekretarzem jego Oddziału Toruńskiego), a w 1986 członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu. W 1991 weszła w skład zespołu redakcyjnego nowej edycji krytycznej Dzieł A. Mickiewicza wydawanej przez TLAM pod redakcją prof. Zofii Stefanowskiej. W 1995 habilitowała się na UMK na podstawie rozprawy pt. Grecja romantyków. Studia nad obrazem Grecji w literaturze romantycznej. W 1997 otrzymała stanowisko profesora nadzwyczajnego i od tego roku do 2003 pełniła funkcję kierownika Zakładu Romantyzmu i Pozytywizmu ILP UMK. W roku 1997 podjęła współpracę z Ośrodkiem Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego (OBTA). W 1997-2000 kierowała realizacją programu Antyk romantyków – model europejski i wariant polski w OBTA oraz w ILP UMK (w ramach grantu zespołowego Komitetu Badań Naukowych). W 1998-99 przebywała na stypendium naukowym na Uniwersytecie w Patras w Grecji, studiując problematykę literatury i kultury nowogreckiej. W latach dziewięćdziesiątych oraz następnych pełniła szereg funkcji naukowych na UMK, m. in. była współorganizatorką specjalizacji teatrologicznej na kierunku filologia polska, opiekunem Koła Naukowego Edytorsko-Tekstologicznego, Koła Teatrologów na Wydziale Humanistycznym, kierownikiem Studium Zaocznego Filologii Polskiej, członkiem Komisji Dydaktycznej na Wydziale Humanistycznym, członkiem, a następnie wiceprzewodniczącą i przewodniczącą Komisji Wydawniczej na Wydziale Filologicznym, członkiem Rady Bibliotecznej UMK. W 2001-04 pełniła funkcję kierownika międzyuczelnianego zespołu realizującego w OBTA UW projekt Przekształcenia antycznych mitów tematów i symboli w literaturze i sztuce romantyzmu i modernizmu. W 2001 została redaktorem naczelnym serii OBTA i ILP UMK Antyk Romantyków. W 2004 otrzymała tytuł naukowy profesora. W 2005 podjęła także pracę na UW w OBTA (od 2008 Instytut Badań Interdyscyplinarnych, od 2012 Wydział „Artes Liberales” UW) na stanowisku profesora wizytującego, gdzie zajęła się problematyką dziedzictwa greckiego w literaturze i kulturze romantyzmu. Od końca lat dziewięćdziesiątych kilkakrotnie przebywała na stypendiach i stażach badawczych, m.in. w Jesus College na Uniwersytecie w Cambridge, w Bibliotece Polskiej w Paryżu, w Grecji (m.in. na Uniwersytecie im. Arystotelesa w Salonikach i w National Hellenic Research Foundation w Atenach) i w Collegium Budapest na Węgrzech. Brała udział w kilkudziesięciu konferencjach naukowych (polskich i zagranicznych, część z nich współorganizowała na UMK i UW) oraz w międzynarodowych projektach, m.in. w East European Travel Writing on Europe, organizowanym przez University College, London’s School of Slavonic and East European Studies (zakończony w 2008), w Multiple antiquities – multiple modernities. Ancient histories in nineteenth century European cultures, organizowanym przez Collegium Budapest (2005), w International PhD project in the humanities na Wydziale „Artes Liberales” UW (w realizacji, z Międzynarodową Szkołą Humanistyczną Europy Wschodniej, MSH EW). W 2006-09 kierowała międzyuczelnianym zespołem realizującym projekt Filhellenizm romantyków – specyfika polska i konteksty europejskie (słowiańskie i zachodnie), a od 2011 projektem Sparta w literaturze i kulturze polskiej – od okresu staropolskiego do XX wieku. Między recepcją dziedzictwa greckiego a poszukiwaniem narodowej tożsamości. W 2007-2014 była redaktorem naczelnym kwartalnika Wydziału Filologicznego UMK „Litteraria Copernicana”; następnie weszła w skład Rady Naukowej tego pisma. Czterokrotnie otrzymała nagrody i wyróżnienia rektora UMK (1986, 1995, 2004, 2012). W 2013 otrzymała stanowisko profesora zwyczajnego na UMK. W 2014 odeszła z UMK i przeszła do pracy na Wydziale Artes Liberales UW. W 2015-2018 kierowała międzyuczelnianym zespołem realizującym projekt Odnaleziony raptularz Juliusza Słowackiego z podróży na Wschód jako romantyczne dzieło synkretyczne oraz źródło literackie i ikonograficzne do badań nad historią i kulturą XIX wieku. Odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2008) i Medalem Złotym za Długoletnią Służbę (2012). Mieszka w Toruniu.


TWÓRCZOŚĆ

  1. Mowa i milczenie – romantyczne antynomie samotności. [Studium]. Wwa: PIW 1986, 278 s. PAN IBL Historia Lit. Studia, 46.

Nagroda im. M. i K. Górskich przyznana przez Tor. Tow. Nauk. w 1989.

  1. Grecja romantyków. Studia nad obrazem Grecji w literaturze romantycznej. Tor.: UMK 1995, 171 s. Rozprawy UMK.

Zawartość: Wstęp. – Cz. I. Romantyczne wizerunki Grecji. Analizy i interpretacje: Byronowska wizja Grecji; Wizja Grecji w przedmowie do I tomu „Poezji” Adama Mickiewicza; Wizerunek Grecji w „Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu” Juliusza Słowackiego; O podróży greckiej w twórczości Norwida. – Cz. II. Romantyczny mit Grecji. Syntezy: Grecja romantyków europejskich (problematyka badań nad hellenizmem i filhellenizmem literatury romantycznej); Egotyzm w romantycznych wyobrażeniach Grecji.

  1. Los, miłość, sacrum. Studia o dramacie romantycznym i jego dwudziestowiecznej recepcji. Tor.: Wydawn. UMK 2003, 336 s.

Zawartość: Słowo wstępne. – Cz. I. Między Losem a Opatrznością – świat dramatów Juliusza Słowackiego: Antymisteryjność „Kordiana” (w kręgu romantycznej ironiczności); O losie w „Horsztyńskim”; Miłość i sacrum w „Mazepie”; Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego dwugłos o formach: „ariostycznej”, „homerycznej”, „eschylowskiej”; Wokół listów dedykacyjnych do „Balladyny” i „Lilii Wenedy”; O ostatniej pieśni chóru „Lilii Wenedy” – Słowackiego greckie sny o Polsce w „Grobie Agamemnona”; „Agezylausz” [J. Słowackiego]: między tragedią i misterium. – Cz. II. Dziady i teatr misteryjny Reduty: „Dziady” Mieczysława Limanowskiego; Trzy misteria. Dramaty romantyczne w interpretacji Mieczysława Limanowskiego; „Mickiewicz go na tej drodze prowadził...” Reduta jako laboratorium teatralne: między psychologią a metafizyką; „Hamlet” w kręgu Reduty. Hamlet, Szczęsny i polski teatr misteryjny. – Cz. III. Wobec romantycznych form i narodowych stereotypów: „Zwolon” Cypriana Norwida wobec stereotypów polskiego romantyzmu; Dwie interpretacje „Dziadów”: Czesława Miłosza i Jarosława Marka Rymkiewicza.

Przekł. ang. studium „Hamlet” w kręgu Reduty: „Hamlet” and the Reduta theatre. W: „Hamlet” East-West. Gdańsk 1998.
  1. Juliusza Słowackiego „Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu”. Glosy. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2011, 437 s. Wiek XIX, t. 5.

Zawiera także: H. Głębocki: Zaginiony raptularz J. Słowackiego z podróży na Wschód (1836-1837) - odnaleziony po 70 latach w zbiorach ros.

Wyd. w wersji elektronicznej Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2015, plik w formacie MOBI, EPUB.

  1. „Agezylausz” Juliusza Słowackiego. Glosy. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2015, 325 s, [32] s. tabl. Wiek XIX, t. 6.

Wyd. w wersji elektronicznej Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2014, 403 s., plik w formacie EPUB MOBI.

Monografia historycznoliteracka i edytorsko-tekstologiczna utworu, wraz z nową edycją dramatu.

Artykuły, rozprawy i studia w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.: Romantyczne antynomie samotności. W: Od Kochanowskiego do Różewicza. Wwa 1988 s. 27-41. – O przestrzeni międzyludzkiego obcowania w „Horsztyńskim” Juliusza Słowackiego. „Acta Univ. Nicolai Copernici” 1989 nr 193 s. 49-75. – „Szybkość”: oraz „tempo” i „rytm” jako kategorie teatrologiczne. (Próba sformułowania pytań). W: Szybko i szybciej. Wwa 1996 s. 204-216. – Kilka słów o posągowej piękności marmurowej w twórczości Juliusza Słowackiego. W: Lustra historii. Wwa 1998 s. 107-116. - „Zdania i uwagi” i tzw. „Trzy urywki” Mickiewiczowskie. W: Wiersze Adama Mickiewicza. Analizy, komentarze, interpretacje. Łódź 1998 s. 197-208. – „Agezylausz” Juliusza Słowackiego – obszary świata poetyckiego. (Próba sformułowania pytań); Wokół Mickiewiczowskiej hermeneutyki kultury antycznej w wykładach lozańskich. Próba sformułowania pytań. W: Antyk romantyków: model europejski i wariant polski. Rekonesans. Tor. 2003 s. 359-375, 195-204. – Warsztat edytorski Czesława Zgorzelskiego jako wydawcy wierszy Mickiewicza. „Rocz. Hum.” 2003 s. 21-37.– Mickiewiczowska wizja dramatu i teatru w prelekcjach paryskich. W: Wykłady lozańskie Adama Mickiewicza. Katow. 2006 s. 159-170. – Motyw Sądu Bożego w dramaturgii Juliusza Słowackiego. (Zarys projektu lektury). W: Słowacki teatralny. Pozn. 2006 s. 177-185. – „Podróż” Zbigniewa Herberta – kilka uwag do próby lektury. W: Przez dwa stulecia. Tor. 2006 s. 379-390. – Romantyczny wojaż ironiczny – gra identyfikacji i obcości. W: Światy przedstawione. Tor. 2006 s. 93-101. – Mickiewiczowskie wizje egzystencji – pamięć jako ocalenie. W: Z przeszłości i teraźniejszości języka polskiego. Tor. 2007 s. 71-80. – Powieść o artyście w teatrze Krystiana Lupy. Próba sformułowania pytań. W: Księga Janion. Gdańsk [2007] s. 277-282. – Wizja Grecji w pismach Józefa Kremera. W: Józef Kremer (1806-1875). Kr. 2007 s. 167-179. – Wprowadzenie. Filhellenizm romantyków, specyfika polska i konteksty europejskie. Perspektywy badawcze; Romantyczni Spartanie i Majnoci. W kręgu filhellenizmu wielkich romantyków polskich. Rekonesans. W: Filhellenizm w Polsce. Rekonesans. Wwa 2007 s. 11-24, 202-226. – European identity and romantic irony: Juliusz Słowacki’s journey to Greece. [Przeł.] A. Wróbel. W: Under eastern eyes. A comparative introduction to East European travel writing on Europe. Budapest, New York 2008, s. 223-235. – Ciche ziarna i błyszcząc imiona. (Analiza i interpretacja wiersza Adama Mickiewicza „Pytasz za co Bóg trochą sławy mnie przyozdobił…”); „Nowy w duchu człowiek” i „echa śpiewane w niebie”. (Kilka uwag o wizji poezji w wierszu Juliusza Słowackiego „Nastał, mój miły, wiek eschylesowy…”). W: Poezja świadoma siebie. Toruń 2009 s. 57-65, 67-73. – Podróż grecka jako gatunek literacki, czyli o pewnej hipotezie badawczej. W: Album gdańskie. Gdańsk 2009 s. 735-742. – Antropologia romantyczna a idee antropologiczne humanizmu. W: Humanitas. Projekty antropologii humanistycznej. Cz. 1. Paradygmaty – Tradycje – profile historyczne. Wwa 2009-2010. s. 477-496. – Kilka słów wprowadzenia. W: Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza. Wwa 2011 s. 7-16. – The myth of Sparta in Juliusz Słowacki and Cyprian Norwid’s dramas. Romantic reinterpretation of Greek heritage – the Polish variant. W: Multiple antiquities - multiple modernities. Frankfurt, New York 2011 s. 547-562. – Sparrows on Parnassus. W: Birthday beasts´ book. Wwa 2011 s. 93-99. – Byron jako uczestnik walk greckich w romantyzmie polskim. W: Filhellenizm w Polsce. Wwa 2012 s. 213-218, toż w jęz. ang.: Byron and the history of modern Greece from the perspective of Polish romanticism. [Przeł.:] A. Wróbel, J. Dutkiewicz. W: The place of Lord Byron in world history. London 2012. – Greckie liryki Cypriana Norwida („Marmur biały”, „Z listu do Włodzimierza Łubieńskiego”). W: Filhellenizm w Polsce. Wwa 2012 s. 235-248. – Grecja – miejsca zachowane i przemienione. W: Geografia Słowackiego, Wwa 2012, s. 329-338. – Grób Agamemnona na trasach greckich podróży (rekonesans). W: Stolice i prowincje kultury. Wwa 2012 s. 315-327. – Między tekstologią a sztuką interpretacji. Kilka uwag na marginesie edycji „Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu” Juliusza Słowackiego. W: Spotkania w przestrzeni idei – słów - obrazów. Księga pamiątkowa dedykowana Prof. dr hab. Zofii Mocarskiej-Tycowej. Tor. 2012 s. 195-208. – Grecka podróż Herberta. W: Pogranicza, kresy, Wschód a idee Europy. Białystok 2013 s. 207-216. – Waning worlds and budding hopes: anti-idyllic visions of antiquity in Polish Romanticism. W: The missing link: classical reception in the „Younger” Europe. „Classical Receptions Journal”, Oxford 2013 vol 5. nr 3, s. 320-335. – Odnaleziony autograf francuskiego wiersza Juliusza Słowackiego. [Współaut.:] J. Brzozowski, E. Fradois, Z. Przychodniak. „Pam. Lit.” 2014 z. 2 s. 127-145. – Sparta w dialogach „greckich” dzieł Juliusza Słowackiego i Stanisława Wyspiańskiego (próba sformowania pytań)… W: Sparta w kulturze polskiej. Cz. 1. Wwa 2014 s. 197-218. – Cypr – terra incognito literatury polskiej? W: Cypr, dzieje, literatura, kultura. Wwa T. 2. 2015 s. 241-256. – Jeszcze o Majnotach… Przyczynek do lektury Mickiewiczowskiego „Giaura” i Norwidowskiego „Epimenidesa”. W: Sparta w kulturze polskiej. Cz. 2. Wwa 2015 s. 269-282. – From the history of the friendship between the founders of Reduta Theatre. [Przeł.] J. Dutkiewicz. W: De amicitia. Wwa 2016 s. 133-145. – Marii Żmigrodzkiej wizja romantyzmu polskiego. W: IBL w PRL. Studia i wspomnienia. [T.] 1. Wwa 2016 s. 274-297. – Słowo wstępu do fragmentów „Literatury Polski Odrodzonej 1918–1945” Artura Hutnikiewicza. W: Profesor. Pamięci Artura Hutnikiewicza. Tor. 2016 s. 139-154. – Historia i ironia. Wspomnienie o Profesor Marii Żmigrodzkiej. „Litteraria Copernicana” 2017 nr 2 s. 135-140.


Prace redakcyjne

  1. Lustra historii. Rozprawy i eseje ofiarowane Profesor Marii Żmigrodzkiej z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej. Pod red. M. Kalinowskiej i E. Kiślak. Wwa: Wydawn. IBL 1998, 278 s.
  2. Mieczysław Limanowski. Człowiek, twórca, świadek czasów. Materiały z sesji naukowej. Toruń 1-3 grudnia 1995. Pod red. M. Kalinowskiej i A. Sadurskiego. Tor.: Wydawn. UKM 1998, 445 s.
  3. Wiersze Adama Mickiewicza w podobiznach autografów. Część druga. 1830-1855. Oprac.: Cz. Zgorzelski. Red. nauk.: Z. Stefanowska i M. Kalinowska. Wr.: Ossol. 1998, 254 s. , [109] s., tabl.
  4. Inspiracje Grecji antycznej w dramacie doby romantyzmu. Rekonesans. [Studia]. Pod red. M. Kalinowskiej. Tor.: A. Marszałek 2002, 317 s. Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej UW, Inst. Literatury. Pol. UMK w Tor. Antyk Romantyków.
  5. M. Żmigrodzka: Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku. Oprac.: M. Kalinowska i E. Kiślak. Wwa: Wydawn. IBL 2002, 522 s.
  6. Antyk romantyków – model europejski i wariant polski. Rekonesans. [Studia]. Pod red. M. Kalinowskiej i B. Paprockiej–Podlasiak. Tor.: Wydawn. Nauk. Grado 2003, 647 s. Antyk Romantyków.
  7. Świat z tajemnic wyspowiadany… Studia o „Samuelu Zborowskim” Juliusza Słowackiego. Praca zbiorowa pod red. M. Kalinowskiej, J. Skuczyńskiego i M. Bizior. [Słowo wstępne:] M. Kalinowska. Tor.: Wydawn. UMK 2006, 382 s. Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej UW, Inst. Literatury Pol. UMK w Tor. Antyk Romantyków.
  8. Światy przedstawione. Prace z historii i teorii literatury ofiarowane profesorowi Jerzemu Speinie. Pod red. M. Kalinowskiej, E. Owczarza, J. Skuczyńskiego, M. Wołka. Tor.: Wydawn. UMK 2006, 553 s.
  9. Filhellenizm w Polsce. Rekonesans. Pod red. M. Borowskiej, M. Kalinowskiej, J. Ławskiego i K. Tomaszuk. Wwa: Wydawn. UW 2007, 348 s. Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej UW, Inst. Literatury Pol. UMK w Tor. Antyk Romantyków.
  10. Poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego. Struktura, konteksty, recepcja. Pod red. M. Kalinowskiej i M. Leszczyńskiego. Tor.: Wydawn. Nauk. UMK 2011, 461 s.
  11. Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia. Praca zbiorowa. Pod red. M. Kalinowskiej, J. Ławskiego i M. Bizior-Dombrowskiej. Wwa: Wydawn. UW 2011, 404 s.
  12. Filhellenizm w Polsce. Wybrane tematy. Praca zbiorowa. Pod red. M. Borowskiej, M. Kalinowskiej i K. Tamaszczuka. Wwa: Wydawn. UW 2012, 400 s. Wydz. „Artes Liberales” UW, Inst. Literatury Pol. UMK w Tor. Antyk Romantyków
  13. Wyspiański, Kazandzakis i modernistyczne wizje antyku. Red. nauk.: M. Borowska, M. Kalinowska, P. Kaniecki. Wwa: Wydz. „Artes Liberales” UW; Wydawn. Nauk. Sub Lupa 2012, 278 s.
  14. Co Słowacki ma nam dziś do powiedzenia? Debaty Wydziału „Artes Liberales”. T. 5. Red. nauk.: M. Kalinowska, J. Kieniewicz i P. Kaniecki. Wwa: Wydz. „Artes Liberales” UW; Wydawn. Nauk. Sub Lupa 2013, 194 s.
  15. Sparta w kulturze polskiej. Cz. 1-2. Wprowadzenie: M. Kalinowska. Wwa: Wydwn. Nauk. Sub Lupa. Wydz. „Artes Liberales” UW. Antyk Romantyków.
Cz. 1. Model recepcji, spojrzenie europejskie, konteksty greckie. Pod red. M. Borowskiej, M. Kalinowskiej, J. Speiny i K. Tomaszuk. 2014, 557 s.
Cz. 2. Przekroje, syntezy, konteksty. Pr. zbiorowa pod red. M. Borowskiej, D. Kai, M. Kalinowskiej, J. Speiny. 2015, 411 s.
  1. Profesor. Pamięci Artura Hutnikiewicza. Pod redakcją B. Burdzieja, M. Kalinowskiej i H. Ratusznej. Tor.: UMK 2016, 198 s. Litteraria Copernicana. 4.

Wyd. jako dok. elektroniczny; Tor.: UMK 2016, plik w formacie PDF.


OPRACOWANIA (wybór)


Ank. 2008, 2013, 2017.
Mowa i milczenie – romantyczne antynomie samotności (poz. 1): A. HUTNIKIEWICZ. Spraw. Tow. Nauk. w Tor. 1986 t. 40. – A. BAGŁAJEWSKI: Czy nasz romantyzm ma samotność? „Twórczość” 1990 nr 10. – P. JARMOCIK. „Ruch Lit.” 1990 z. 6. – J. LEOCIAK: Mowa – milczenie – samotność. „Nowe Książ.” 1990 nr 3. – T. Tyczyński. „Pam. Lit.” 1990 nr 3. 
Grecja romantyków (poz. 2): R. KASPEROWICZ. „Znak” 1996 nr 8. – Z. PRZYBYŁA. „Pr. Nauk. WSP w Częst. Filol. Pol., Hist. i Teoria Lit.”1996 z. 6. – M. ŻMIGRODZKA. „Pam. Lit.” 1998 z. 1.


Barbara Marzęcka

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku

Działania
Zbigniew KRUSZYŃSKI
Nawigacja
Narzędzia